Anulowanie faktury. sygn: ILPP2/443-352/09-2/ISN

UZASADNIENIE

W dniu 17 marca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie anulowania faktury.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca realizował w latach 2006-2007 w ramach umowy o roboty budowlane nr X z dnia 14 kwietnia 2006 r., zawartej z Gminą K., zadanie polegające na uzbrojeniu terenu dla potrzeb budowy centrum edukacyjno-turystyczno-sportowego.

Zgodnie z umową, w trakcie realizacji zadania, dokonywano częściowych odbiorów robót, na podstawie których wystawiano faktury za wykonane usługi. Faktura końcowa została wystawiona na podstawie ostatecznego odbioru robót, dokonanego w dniu 5 grudnia 2007 r. Faktura została przyjęta przez Inwestora i zapłacona.

Z uwagi na fakt, że w toku prowadzonych robót kończących zadanie zaistniała konieczność wykonania robót dodatkowych, Spółka w dniu 4 stycznia 2008 r. wystawiła fakturę za usługi, zdaniem Zainteresowanego, nie ujęte w fakturze końcowej, a niezbędne do realizacji zadania. Faktura została ujęta w ewidencji sprzedaży VAT i deklaracji VAT-7 za miesiąc styczeń 2008 r. Przedmiotowa faktura nie została przyjęta przez Inwestora, który pismem z dnia 11 marca 2008 r., stanowiącym załącznik do zwróconego oryginału faktury, powiadomił Wnioskodawcę o odmowie jej przyjęcia i odesłaniu bez księgowania, z uwagi na, zdaniem Gminy, brak podstaw do wystawienia rzeczonej faktury. Sprawa została skierowana przez Spółkę na drogę postępowania sądowego, które zakończyło się podpisaniem w dniu 9 lutego 2009 r. ugody między stronami, na podstawie której, z uwagi na złożoność przyczyn, które miały wpływ na realizację zadania i związaną z tym konieczność prowadzenia długotrwałego i kosztownego postępowania dowodowego bez gwarancji uzyskania korzystnego wyniku dla stron, Spółka wycofała pozew o zapłatę wystawionej w dniu 4 stycznia 2008 r. faktury, uznając racje odbiorcy usług, że zafakturowane roboty zostały wykonane w celu realizacji umowy nr X i tym samym rozliczone w wystawionej na podstawie ostatecznego odbioru robót fakturze końcowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Zainteresowany jest uprawniony do anulowania faktury VAT z dnia 4 stycznia 2008 r. i skorygowania deklaracji VAT-7 za miesiąc styczeń 2008 r....

Zdaniem Wnioskodawcy, faktura nie została wprowadzona do obrotu prawnego, ponieważ kontrahent odmówił jej przyjęcia, odsyłając oryginał wraz z oświadczeniem o braku podstaw do jej wystawienia. Tym samym, nie jest możliwe wystawienie faktury korygującej, a jedyną możliwą drogą naprawienia istniejącego stanu rzeczy jest anulowanie faktury, które chociaż nie zostało wyraźnie przez ustawodawcę przewidziane, w praktyce jednak - w drodze wyjątku - jest dopuszczalne i znajduje potwierdzenie w wydawanych przez organy podatkowe interpretacjach (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 września 2008 r. nr IP-PP2-443-1005/08-2/BM).

Zgodnie z regulacjami art. 108 ust. 1 ustawy o VAT ?w przypadku, gdy osoba prawna (?) wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku jest obowiązana do jego zapłaty?.

W przedstawionym stanie faktycznym Spółka zapłaciła należny VAT w związku z wystawieniem faktury z dnia 4 stycznia 2008 r. Z uwagi jednak na fakt, że zasadność wystawienia faktury została zakwestionowana przez nabywcę, nie odliczył on wynikającego z niej podatku, a odsyłając oryginał faktury pozbawił się tej możliwości w przyszłości.

Mając na względzie powyższe Wnioskodawca uważa, że ma prawo do anulowania nieprzyjętej przez kontrahenta faktury poprzez opatrzenie jej odpowiednią adnotacją o przyczynie i okolicznościach anulowania i pozostawienie w dokumentacji podatkowej. Tym samym, Wnioskodawca uważa, że jest uprawniony do skorygowania rejestru sprzedaży i deklaracji VAT-7 za styczeń 2008 r. W jego ocenie prawidłowość takiego postępowania znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, który w orzeczeniu w sprawie C-454/98 SC and S stwierdził, że jeżeli podmiot wystawiający fakturę we właściwym czasie całkowicie usunął możliwość jakiegokolwiek uszczuplenia należności podatkowych może on wyeliminować ową fakturę z obrotu prawnego, nawet wówczas, jeżeli ów podmiot działał w złej wierze. Jeżeli więc na skutek wystawienia faktury z nienależnie wykazaną kwotą podatku Skarb Państwa nie poniósł żadnej straty, wówczas podmiot wystawiający taką fakturę może ją wyeliminować z obrotu prawnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).

W myśl art. 8 ust. 3 ustawy, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Wobec powyższego, każde świadczenie na rzecz osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, uznawane jest na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, za usługę.

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności (art. 15 ust. 1 ustawy).

Na podstawie art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy).

W przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty (art. 108 ust. 1 ustawy).

Jak wynika z przytoczonych przepisów, podatnik wystawia fakturę w przypadku sprzedaży towaru lub usługi. Faktura VAT jest dokumentem sformalizowanym (potwierdzającym zaistnienie określonej zaszłości gospodarczej), który powinien spełniać szereg wymogów przewidzianych przepisami prawa. Prawidłowość materialno-prawna faktury VAT zachodzi wówczas, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli w istocie stwierdza fakt nabycia określonych towarów lub usług. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi, a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca w ramach umowy o roboty budowlane, w latach 2006-2007 realizował zadanie polegające na uzbrojeniu terenu dla potrzeb budowy centrum edukacyjno-turystyczno-sportowego. Faktura końcowa została wystawiona na podstawie ostatecznego odbioru robót w dniu 5 grudnia 2007 r. Faktura ta została przyjęta i zapłacona przez Inwestora. Z uwagi na fakt, że w toku prowadzonych robót kończących zadanie zaistniała konieczność wykonania dodatkowych prac, Wnioskodawca w dniu 4 stycznia 2008 r., wystawił fakturę za usługi, jego zdaniem, nie ujęte w fakturze końcowej, a niezbędne do realizacji zadania. Faktura została ujęta w ewidencji sprzedaży VAT i w deklaracji VAT-7 za miesiąc styczeń 2008 r. Przedmiotowa faktura nie została przyjęta przez Inwestora z uwagi na brak podstaw, jego zdaniem, do jej wystawienia. Faktura została zwrócona Zainteresowanemu. Sprawa została skierowana przez Spółkę na drogę postępowania sądowego, które zakończyło się podpisaniem ugody między stronami i wycofaniem pozwu o zapłatę wystawionej w dniu 4 stycznia 2008 r. faktury. Wnioskodawca uznał rację odbiorcy usług, że zafakturowane roboty zostały wykonane w celu realizacji umowy nr X i tym samym rozliczone w wystawionej na podstawie ostatecznego odbioru robót fakturze końcowej. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że zapłacił należny VAT w związku z wystawieniem faktury z dnia 4 stycznia 2008 r. Z uwagi jednak na fakt, że zasadność wystawienia faktury została zakwestionowana przez nabywcę, nie odliczył on wynikającego z niej podatku.

W ocenie tut. Organu, wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie wyżej wymienionego dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi (nabywcy towaru lub usługi), a także wprowadzenie faktury do obrotu prawnego. Faktura VAT jedynie sporządzona lecz nie wprowadzona do obrotu prawnego, nie jest fakturą wystawioną w rozumieniu powyższego przepisu i nie stanowi podstawy do zapłaty podatku w niej wykazanego w trybie wyżej wymienionego przepisu art. 108 ust. 1 ustawy.

W związku z faktem, iż Zainteresowany uznał rację odbiorcy usług, że roboty dodatkowe zostały wykonane w celu realizacji umowy nr X i tym samym rozliczone w wystawionej na podstawie ostatecznego odbioru robót fakturze końcowej, stwierdzić należy, że faktura z dnia 4 stycznia 2008 r. nie odzwierciedla prawdziwego zdarzenia gospodarczego, czyli w istocie nie potwierdza sprzedaż określonych usług. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi, a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego. Ponieważ, jak wynika to z opisu sprawy, w posiadaniu Wnioskodawcy jest zarówno oryginał jak też kopia przedmiotowej faktury, zatem, w ocenie tut. Organu, uzasadnionym jest stwierdzenie, że ww. faktura nie została wprowadzona do obrotu prawnego. Z uwagi na powyższe dopuszczalne jest anulowanie przez Wnioskodawcę tej faktury.

Należy tutaj zauważyć, iż przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, ani rozporządzeń wykonawczych do niej, nie regulują kwestii dotyczącej anulowania wystawionych faktur. Jednakże w praktyce, w przypadku, gdy wystawiona faktura VAT nie została wprowadzona do obrotu prawnego dopuszczalne jest anulowanie dokumentów (oryginału i kopii faktury). Dokumenty tej operacji księgowej opatrzone odpowiednią adnotacją powinny być zachowane w dokumentach Zainteresowanego, bez konieczności wprowadzenia ich do ewidencji.

Jednocześnie nadmienia się, iż w konsekwencji anulowania faktur Wnioskodawca będzie mógł zmniejszyć podatek należny wykazany w deklaracji VAT-7 za okres rozliczeniowy, w którym uwzględniono dane wynikające z anulowanej faktury VAT, poprzez złożenie korekty deklaracji VAT-7 za ten okres oraz skorygować rejestr sprzedaży.

Mając na względzie przedstawiony stan prawny oraz opisane we wniosku zdarzenie przyszłe, stwierdzić należy, że Spółka będzie uprawniona do anulowania faktury VAT z dnia 4 stycznia 2008 r. i skorygowania deklaracji VAT-7 za miesiąc styczeń 2008 r.

Należy zaznaczyć, iż anulowanie faktury VAT powinno być traktowane w sposób wyjątkowy i wykorzystywane tylko w przypadku zaistnienia takiej konieczności. Ponadto podatnik powinien dołożyć należytej staranności przy dokumentowaniu zaistniałych zdarzeń gospodarczych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

IP-PP2-443-1005/08-2/BM, interpretacja indywidualna