Czy opisana sprzedaż sklepu mieści się w definicji zbycia przedsiębiorstwa i tym samym nie podlega (...)

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 24 kwietnia 2012 r. (data wpływu 24 kwietnia 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 3 lipca 2012 r. (data wpływu 5 lipca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji sprzedaży przedsiębiorstwa ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 kwietnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji sprzedaży przedsiębiorstwa. Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 3 lipca 2012 r. (data wpływu 5 lipca 2012 r.), w którym doprecyzowano opis sprawy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni do dnia 31 grudnia 2009 r. prowadziła działalność gospodarczą handlowo -usługową. Zainteresowana prowadziła sklep, który w momencie likwidacji działalności gospodarczej sprzedała innej osobie fizycznej, która kontynuuje do dziś prowadzenie sklepu w niezmienionej formie, tj. w tym samym lokalu, który nie zmienił wyglądu, przy użyciu przejętych składników majątkowych, kontaktów handlowych, dokonań marketingowych oraz przy współpracy dotychczasowych pracowników. Zainteresowana wskazała, iż przekazała nabywcy całość swojego przedsiębiorstwa.

W dniu 31 grudnia 2009 r. Wnioskodawczyni wystawiła fakturę stwierdzającą sprzedaż całości wyposażenia oraz towarów będących na wyposażeniu sklepu. W dniu 22 stycznia 2010 r. do US złożono zgłoszenie VAT-Z z informacją o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług z dniem 31 grudnia 2009 r.

Ostatnią deklarację za miesiąc grudzień 2009 r. złożono w dniu 25 stycznia 2010 r. Wykazano w niej dostawę towarów oraz świadczenie usług oraz podatek należny wynikające ze sprzedaży przedsiębiorstwa.

W uzupełnieniu do wniosku wskazano, iż zgodnie z art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) sprzedany sklep stanowił zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmował w szczególności:

• wszystkie towary, wyposażenie i wystrój sklepu, środki trwałe oraz wszelkie pozostałe przedmioty będące w sklepie na dzień 31 grudnia 2009 r.,
• prawo do korzystania z lokalu na podstawie umowy najmu na dotychczasowych warunkach,
• wszelkie kontakty handlowe, dotychczasowe działania marketingowe, pozycję na rynku, stałych klientów, techniki sprzedaży, wyszkoloną kadrę oraz inne rozwiązania wypracowane w trakcie prowadzenia sklepu np. formy wyprzedaży, czy ekspozycji towaru, co do dnia zbycia stanowiło tajemnicę przedsiębiorstwa,
• dokumenty związane z prowadzeniem sklepu takie jak wszelkie instrukcje BHP, sanitarne, pozostawionego sprzętu, dokumenty pracowników, kontakty i adresy,
• w dotychczasowej działalności w związku na jej rozmiar nie występowały żadne prawa z papierów wartościowych, patenty, inne prawa własności przemysłowej, czy majątkowe prawa autorskie.
  
  

Na podstawie art. 55² z przepisów szczególnych nie mogło zostać zbyte oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo, ponieważ z art. 439 K.c. wynika, iż firma nie może być zbyta (§ 1), a przedsiębiorca może upoważnić innego przedsiębiorcę do korzystania ze swej firmy, jeżeli nie wprowadza to w błąd (§ 2). Istnieje zatem przepis szczególny, który wprost wyłącza możliwość zbycia firmy.

Całość przekazanych składników pozwala na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Nabywca przedsiębiorstwa otrzymał w dniu 31 grudnia 2009 r. sklep, który w niezmienionej formie w tym samym miejscu, z tym samym wyposażeniem i wystrojem, towarem oraz pracownikami funkcjonował od dnia następnego.

Ponadto Wnioskodawczyni wskazała, iż sklep był prowadzony przez nią w lokalu, który był wynajęty. Następca Zainteresowanej kontynuuje prowadzenie sklepu w tym samym lokalu na podstawie umowy najmu zawartej na tych samych warunkach.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy opisana sprzedaż sklepu mieści się w definicji zbycia przedsiębiorstwa i tym samym nie podlega podatkowi od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się, w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast w świetle art. 6 pkt 1 cyt. wyżej ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans. Osoba fizyczna może być przedsiębiorcą i prowadzić (oraz zbyć) przedsiębiorstwo, co wynika wprost z przepisów kodeksu cywilnego, którego art. 431 stanowi, że przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 331 § 1 prowadząca w własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Niewątpliwie więc osoba fizyczna może być przedsiębiorcą. Z kolei z definicji art. 55¹ K.c. wynika, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Definicja przedsiębiorstwa nie wskazuje podmiotu, który może prowadzić przedsiębiorstwo. W konsekwencji każdy przedsiębiorca (w tym osoba fizyczna) prowadzący we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową może być właścicielem przedsiębiorstwa, tworzyć je, prowadzić i ostatecznie zbyć. Przepisy Kodeksu cywilnego wskazują również jakie warunki musi spełniać transakcja, aby można było nazwać ją transakcją sprzedaży przedsiębiorstwa.

Z art. 55² K.c. wynika bowiem, że czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. A zatem:

1. osoba fizyczna będąca przedsiębiorcą może dokonać zbycia przedsiębiorstwa rozumianego jako zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej,
2. transakcja zbycia przedsiębiorstwa będzie wyłączona z opodatkowania VAT, jeżeli transakcja sprzedaży mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmie wszystko, co wchodzi w jego skład (z wyłączeniem tych elementów, które umownie lub z mocy prawa nie zostały objęte transakcją sprzedaży przedsiębiorstwa).
   
   

Na podstawie powyższego Zainteresowana uważa, iż w dniu 31 grudnia 2009 r. zbyła przedsiębiorstwo oddając w użytkowanie całość swojego sklepu wraz z jego lokalizacją, wyposażeniem, towarem, utrwaloną pozycją na lokalnym rynku, osiągnięciami marketingowymi, kontaktami handlowymi, a nawet dotychczasowymi pracownikami, co pozwoliło nabywcy na kontynuowanie prowadzenia sklepu w niezmienionej formie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Stosownie do zapisu zawartego w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie transakcji zbycia, należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu ?dostawy towarów?, w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. ?zbycie? obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np.: sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu).

Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują terminu ?przedsiębiorstwo?, zatem dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy stosować definicję zawartą w art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
   
   

Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Należy tu wskazać również art. 55² Kodeksu cywilnego, w którym ustawodawca wprowadza zasadę, że czynność prawna, mająca za przedmiot przedsiębiorstwo, obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba, że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawczyni do dnia 31 grudnia 2009 r. prowadziła działalność gospodarczą handlowo-usługową. Zainteresowana prowadziła sklep, który w momencie likwidacji działalności gospodarczej sprzedała innej osobie fizycznej, która kontynuuje prowadzenie sklepu w niezmienionej formie, tj. w tym samym lokalu, który nie zmienił wyglądu, przy użyciu przejętych składników majątkowych, kontaktów handlowych, dokonań marketingowych oraz przy współpracy dotychczasowych pracowników. Zainteresowana wskazała, iż przekazała nabywcy całość swojego przedsiębiorstwa.

Zainteresowana wskazała, iż zgodnie z art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) sprzedany sklep stanowił zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmował w szczególności:

• wszystkie towary, wyposażenie i wystrój sklepu, środki trwałe oraz wszelkie pozostałe przedmioty będące w sklepie na dzień 31 grudnia 2009 r.,
• prawo do korzystania z lokalu na podstawie umowy najmu na dotychczasowych warunkach,
• wszelkie kontakty handlowe, dotychczasowe działania marketingowe, pozycję na rynku, stałych klientów, techniki sprzedaży, wyszkoloną kadrę oraz inne rozwiązania wypracowane w trakcie prowadzenia sklepu np. formy wyprzedaży, czy ekspozycji towaru, co do dnia zbycia stanowiło tajemnicę przedsiębiorstwa,
• dokumenty związane z prowadzeniem sklepu takie jak wszelkie instrukcje BHP, sanitarne, pozostawionego sprzętu, dokumenty pracowników, kontakty i adresy,
• w dotychczasowej działalności w związku na jej rozmiar nie występowały żadne prawa z papierów wartościowych, patenty, inne prawa własności przemysłowej, czy majątkowe prawa autorskie.
  
  

Wnioskodawczyni podkreśliła, iż całość przekazanych składników pozwala na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Nabywca przedsiębiorstwa otrzymał w dniu 31 grudnia 2009 r. sklep, który w niezmienionej formie w tym samym miejscu, z tym samym wyposażeniem i wystrojem, towarem oraz pracownikami funkcjonował od dnia następnego. Ponadto Wnioskodawczyni wskazała, iż sklep był prowadzony przez nią w lokalu, który był wynajęty. Następca Zainteresowanej kontynuuje prowadzenie sklepu w tym samym lokalu na podstawie umowy najmu zawartej na tych samych warunkach.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że sprzedaż przez Wnioskodawczynię całości przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług, tj. nie podlega opodatkowaniu na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

W pozostałym zakresie dotyczącym podatku od towarów i usług wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.