Opodatkowanie darowizny zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 12 czerwca 2012 r. (data wpływu 13 czerwca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 czerwca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Jako osoba fizyczna Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej Prezydenta Miasta. Przedmiotem prowadzonej działalności gospodarczej, począwszy od 1992 roku, jest produkcja elementów drewnianych. Nadto, w roku 2010 Zainteresowany rozszerzył przedmiot działalności o wynajem nieruchomości stanowiących jego własność. Z tytułu prowadzonej działalności jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości lokalowych ? 3 lokali użytkowych wraz ze stosownym udziałem w prawie własności gruntu oraz w częściach wspólnych budynku, usytuowanych w przyziemiu wielorodzinnego budynku mieszkalnego, położonego w XXXX, o łącznej powierzchni 951 m ². Zakup tychże nieruchomości sfinansowany został z zaciągniętego kredytu. Zainteresowanemu przysługuje również spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu użytkowego, położonego w XXXX o powierzchni 270 m ². Nieruchomości te ujęte zostały w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonego przez Wnioskodawcę przedsiębiorstwa.

W nieruchomościach tych prowadzona jest działalność w zakresie wynajmu lokali użytkowych dla firm. Każdy z rzeczonych lokali, w oparciu o umowy najmu, jest wynajmowany. Obrót generowany z tytułu zawartych umów najmu jest ewidencjonowany w odrębnym rejestrze sprzedaży VAT, faktury z tytułu najmu wystawiane są z odrębną numeracją. W związku z tą działalnością ponoszone są również koszty związane z utrzymaniem ww. nieruchomości, które dotyczą opłat za media, opłaty eksploatacyjne oraz kredyt bankowy, zaciągnięty na nabycie nieruchomości położonych w XXXX. Zainteresowany zawarł umowy w zakresie dostawy gazu, ubezpieczenia nieruchomości, obsługi nieruchomości przez Spółdzielnię Mieszkaniową oraz administrację przez Wspólnotę Mieszkaniową i otrzymuje związane z tym faktury kosztowe.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2003 r. Nr 152, poz. 1475 ze zm.) ? art. 9 pkt 3 ? Wnioskodawca prowadzi jedną księgę przychodów i rozchodów oraz odrębne ewidencje sprzedaży VAT dla każdej z tych rodzajów działalności.

Wnioskodawca zamierza zbyć pod tytułem darmym na rzecz siostry część przedsiębiorstwa związaną z wynajmem nieruchomości. Działalność w tym zakresie, na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej będzie prowadzona przez siostrę. Przedmiotem darowizny, obok opisanych nieruchomości, będą służące do realizacji działalności w zakresie najmu m.in.: (i) wartości niematerialne i prawne, w tym programy do obsługi kadr, płac oraz księgowości, licencje; (ii) zestaw komputerowy stacjonarny (komputer, monitor, drukarka); (iii) komputer przenośny ?; (iv) urządzenia wieloczynnościowe (faks, drukarka, skaner); (v) aparaty telefoniczny bezprzewodowy; (vi) szafa biurowa na dokumentację; (vii) szafa biurowa z szufladami; (viii) komplet segregatorów; (ix) artykuły biurowe i piśmiennicze; (x) niszczarka dokumentów; (xi) wieszak ubraniowy; (xii) czajnik elektryczny; (xiii) serwis kawowy oraz sztućce; (xiv) meble biurowe; (xv) wyposażenie biura; (xvi) dokumentacja finansowa; (xvii) tajemnica tej części przedsiębiorstwa, know-how.

Na nabywcę przejdą także wszelkie prawa i obowiązki wynikające z zawartych z najemcami umów, w tym również prawa i obowiązki wynikające z umów zawartych z dostawcami mediów, Spółdzielnią i Wspólnotą Mieszkaniową, a także z Ubezpieczycielem.

Prowadzona przez Wnioskodawcę działalność gospodarcza w zakresie produkcji elementów drewnianych nie zostanie zlikwidowana.

Wskazane wyżej nieruchomości wraz z umowami najmu oraz ponoszonymi kosztami na jej utrzymanie stanowią zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) wyodrębnionych organizacyjnie na podstawie zawartych umów.

Ponadto, wydzielenie organizacyjne tej części przedsiębiorstwa możliwe jest na podstawie posiadanych odrębnych aktów własności nieruchomości oraz odrębnego adresu działalności wpisanego w ewidencji działalności gospodarczej.

Możliwe jest, na podstawie ewidencji zdarzeń gospodarczych, przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zbywanej części przedsiębiorstwa oraz oddzielenie jego finansów od pozostałych. Uzyskiwane przychody i ponoszone koszty, a także należności i zobowiązania dotyczące wynajmu nieruchomości służą realizacji zadań w tym zakresie. Zainteresowany prowadzi jedną księgę przychodów i rozchodów, gdyż rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2003 r. Nr 152, poz. 1475 ze zm.) daje możliwość prowadzenia jednej księgi, zgodnie z art. 9 pkt 3. Wnioskodawca prowadzi odrębne ewidencje sprzedaży do danego rodzaju działalności. W księdze i w rejestrach zakupu VAT możliwa jest identyfikacja kosztów i zobowiązań dotyczących zorganizowanej części przedsiębiorstwa w zakresie wynajmu lokali użytkowych.

Wyodrębniona funkcjonalnie część przedsiębiorstwa jest w stanie samodzielnie funkcjonować na rynku. Przedmiotowe nieruchomości stanowiące przedmiot planowanej darowizny umożliwiają prowadzenie przedsiębiorstwa, a tym samym realizację określonych zadań gospodarczych, tj. prowadzenie przedsiębiorstwa w zakresie wynajmu lokali użytkowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zbycie przedmiotowych nieruchomości wraz z umowami najmu, należnościami oraz zobowiązaniami (w tym zobowiązaniami wynikającymi z umowy kredytu zaciągniętego na zakup lokali użytkowych położonych w XXXX, o ile Kredytodawca wyrazi zgodę na przejęcie tychże zobowiązań), a także wskazanych wyżej składników majątkowych i niemajątkowych, można traktować jako zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa w myśl przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz czy przedmiotowe zbycie podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, przedmiot darowizny stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, a tym samym przedmiotowe zbycie nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów usług.

Uzasadnienie:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa ? art. 6 pkt 1 ustawy.

A zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Pojęcie ?transakcja zbycia? należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu ?,dostawa towarów? w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. ?zbycie? obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np.: sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

W niniejszej sprawie kwestią wymagającą interpretacji jest ustalenie istnienia lub nieistnienia podstaw do zastosowania przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

W myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 27e ww. ustawy, zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Z przytoczonej definicji wynika, iż aby zespół składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) mógł zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa muszą zostać spełnione łącznie następujące przesłanki:

• istnienie zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,
• organizacyjne i finansowe wyodrębnienie tego zespołu składników w istniejącym przedsiębiorstwie,
• przeznaczenie tych składników do realizacji określonych zadań gospodarczych,
• zdolność zespołu składników do stanowienia niezależnego przedsiębiorstwa, samodzielnie realizującego te zadania gospodarcze.
  
  

Zgodnie z pierwszym z ww. wymagań, dla istnienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa konieczne jest, by składały się nań zarówno składniki materialne, jak i niematerialne, w tym zobowiązania.

W związku z powyższym, przedmiotem transakcji jest zorganizowana część przedsiębiorstwa wówczas, gdy w wyniku transakcji nabywca zorganizowanej części przedsiębiorstwa przejmuje funkcję gospodarczą zbywcy.

Kolejnym warunkiem uznania zespołu składników majątkowych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest jego organizacyjne i finansowe wyodrębnienie w istniejącym, przedsiębiorstwie.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa występuje w strukturze organizacyjnej podatnika. Ocena ta musi być dokonana według podstawowego kryterium, tj. ustalenia jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa (na ile stanowiły wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Wyodrębnienie finansowe oznacza sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W sytuacji wyodrębnienia finansowego możliwe jest oddzielenie finansów przedsiębiorstwa od finansów jego zorganizowanej części. Zorganizowana część przedsiębiorstwa jest w stanie samodzielnie prowadzić działalność i istnieć niezależnie od przedsiębiorstwa głównego. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa (tak aby można było przejąć funkcje gospodarcze).

Odnośnie wyodrębnienia funkcjonalnego to kryterium to sprowadza się do ustalenia, czy wyodrębniona organizacyjnie całość jest w stanie przejąć zadania oraz samodzielnie funkcjonować na rynku. Nie budzi bowiem wątpliwości to, iż aby wydzielona część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych, musi ona posiadać potencjalną zdolność do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe: materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których w przyszłości będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz pewnym zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywały w funkcjonowaniu istniejącego przedsiębiorstwa.

Jak wynika z treści art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, organizacyjne i finansowe wyodrębnienie musi istnieć w ramach istniejącego przedsiębiorstwa.

Uznać więc należy, że nie jest wystarczające, aby zbywane składniki majątkowe utworzyły przedsiębiorstwo u nabywcy. Zbywane składniki majątkowe muszą bowiem stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa u zbywcy.

Ponadto uznać należy, że nie wystarczy, iż ze względu na pewną samodzielność pod względem technicznym, czy nawet organizacyjnym, zespół składników majątkowych mógłby potencjalnie stanowić odrębne przedsiębiorstwo bądź zorganizowaną część przedsiębiorstwa, ponieważ art. 6 pkt 1 ustawy o VAT wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie wszystkich składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia pewnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Wnioskodawca planuje pod tytułem darmym zbyć na rzecz siostry część przedsiębiorstwa, na którą składać się będzie wyodrębniona część majątku, który związany jest z prowadzeniem działalności w zakresie wynajmu lokali użytkowych.

Działalność gospodarcza w zakresie produkcji elementów drewnianych nie zostanie przez Zainteresowanego zlikwidowana. Nadal będzie ona prowadzona. Podstawą tej działalności pozostanie stanowiąca własność Wnioskodawcy nieruchomość, w której prowadzi działalność produkcyjną.

Nieruchomości, składniki majątkowe, a także umowy najmu oraz ponoszone koszty na ich utrzymanie stanowią zespół składników materialnych i niematerialnych wyodrębnionych organizacyjnie na podstawie zawartych umów. Przy czym nie istotne jest, jak zauważył Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 20 marca 2012 r. (sygn. akt I FSK 815/11), iż na nabywcę części Przedsiębiorstwa nie zostaną przeniesione wszystkie zobowiązania Zbywcy (zobowiązania wynikające z zawartej umowy kredytu, którym sfinansowane zostało nabycie lokali użytkowych położonych w XXXX). Ponadto wydzielenie organizacyjne tej części przedsiębiorstwa możliwe jest na podstawie posiadanego odrębnego aktu własności nieruchomości oraz odrębnego adresu działalności wpisanego w ewidencji działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zbywanej części przedsiębiorstwa oraz oddzielenie jego finansów od pozostałych. Uzyskiwane przychody i ponoszone koszty, a także należności i zobowiązania dotyczące wynajmu lokali użytkowych służą realizacji zadań w tym zakresie. Zainteresowany prowadzi jedną księgę przychodów i rozchodów. W księdze i w rejestrach zakupu VAT możliwa jest identyfikacja kosztów i zobowiązań dotyczących zorganizowanej części przedsiębiorstwa w zakresie wynajmu.

Działalność prowadzona w lokalach użytkowych odznacza się pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Wyodrębniona funkcjonalnie część przedsiębiorstwa jest wstanie samodzielnie funkcjonować na rynku. Przedmiotowe nieruchomości oraz inne składniki majątkowe umożliwiają realizację określonych zadań gospodarczych, tj. wynajem lokali użytkowych.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy oraz przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe wskazać należy, iż przedmiotem zbycia będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

A zatem, zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa na rzecz siostry będzie czynnością niepodlegającą przepisom ustawy o podatku od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Stanowisko wyrażone przez Wnioskodawcę we wniosku w pełni akceptowane jest przez Sądy Administracyjne oraz Dyrektorów Izby Skarbowych wydających interpretacje indywidualne w imieniu Ministra Finansów (tak m.in. w interpretacji DIS w Warszawie z dnia 6 maja 2011 r. Nr IPPP1-443-241/11-4/EK, w interpretacji DIS w Warszawie z dnia 17 lutego 2011 r. Nr IPPP1-443-1303/10-2/PR, w interpretacji DIS w Bydgoszczy z dnia 18 maja 2012 r. Nr ITPP1/443-814b/11/12-S/AT).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.