Zwolnienie podmiotowe od podatku dla świadczonych usług wyceny nieruchomości.

UZASADNIENIE

W dniu 19 sierpnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia podmiotowego od podatku dla świadczonych usług wyceny nieruchomości. Wniosek uzupełniono pismem z 2 września 2013 r. o opis zdarzenia przyszłego, sformułowanie pytania, własne stanowisko w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego oraz opłatę, a także pismem z - brak daty sporządzenia pisma - o wyjaśnienie dotyczące uprzednio złożonego pisma z 2 września 2013 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W najbliższych miesiącach Wnioskodawca planuje rozpocząć prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej w dziedzinie wyceny nieruchomości, tj. wyceny praw do nieruchomości, ograniczonych praw rzeczowych do nieruchomości, praw zobowiązaniowych i/lub związaną z tym uproszczoną inwentaryzacją obiektów budowlanych, wyceny maszyn trwale związanych z nieruchomościami, wyceny obiektów budowlanych będących odrębnym od gruntu przedmiotem własności, wyceny zadrzewień oraz innych części składowych nieruchomości, jak również wyceny nieruchomości dla celów szczególnych (np. dla celów ubezpieczeniowych nieruchomości, dla urzędów skarbowych w celu naliczenia podatków od nieruchomości, prokuratury itp.). Zainteresowany nie będzie prowadził doradztwa w dziedzinie nieruchomości.

Wyceny nieruchomości - zgodnie z ustawą z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami dokonuje rzeczoznawca majątkowy, który dokonuje ww. wycen na podstawie stwierdzonych faktów. Określa on różnego rodzaju wartości do nieruchomości (rynkowe, odtworzeniowe, godzinowe, księgowe i inne) na podstawie różnych czynników zależności od metody (np. na podstawie cen transakcyjnych, gradacji cech rynkowych, itp.). Ustalona przez rzeczoznawcę wartość nieruchomości jest podstawą do określenia przez właściciela ceny sprzedaży, wartości aportu wnoszonego do spółki, podstawy naliczeń opłat adiacenckich, podstawą zabezpieczeń wierzytelności, podstawą dokonywanych egzekucji z nieruchomości, podstawą majątkowych rozliczeń sądowych (rozwodowych, spadkowych) i wiele innych. W świetle powyższego - w ocenie Wnioskodawcy - czynności wykonywane przez rzeczoznawcę majątkowego nie mają charakteru doradczego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z planowanym w najbliższych miesiącach rozpoczęciem jednoosobowej działalności gospodarczej w dziedzinie wyceny nieruchomości Wnioskodawca powinien odprowadzić podatek od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie mają zastosowania przepisy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług pod warunkiem nie przekroczenia kwoty, o której mowa w art. 113 ust. 1 tej ustawy. W opisanej sprawie działalność polegająca na wycenie nieruchomości nie będzie miała charakteru doradczego, w związku z tym Wnioskodawca nie będzie wykonywał żadnych czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy, w szczególności pkt 2. W ocenie Wnioskodawcy powinien być on zwolniony od płacenia podatku VAT.

Na poparcie swojego stanowiska Zainteresowany powołał interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 23 lipca 2012 r., nr IPTPP4/443-283/12-5/BM.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów.

Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. UE. serii L Nr 347 str. 1 ze zm.). Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów i tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Nie każda jednak czynność, która stanowi dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Określona czynność będzie opodatkowana VAT, jeśli zostanie wykonana przez podatnika, a więc osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Art. 15 ust. 1 ustawy stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane są przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że w najbliższych miesiącach Wnioskodawca planuje rozpocząć prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej w dziedzinie wyceny nieruchomości, tj.

wyceny praw do nieruchomości, ograniczonych praw rzeczowych do nieruchomości, praw zobowiązaniowych i/lub związaną z tym uproszczoną inwentaryzacją obiektów budowlanych, wyceny maszyn trwale związanych z nieruchomościami, wyceny obiektów budowlanych będących odrębnym od gruntu przedmiotem własności, wyceny zadrzewień oraz innych części składowych nieruchomości, jak również wyceny nieruchomości dla celów szczególnych (np. dla celów ubezpieczeniowych nieruchomości, dla urzędów skarbowych w celu naliczenia podatków od nieruchomości, prokuratury itp.). Zainteresowany nie będzie prowadził doradztwa w dziedzinie nieruchomości.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy Wnioskodawca ma wątpliwości dotyczące możliwości skorzystania ze zwolnienia podmiotowego od VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki podatku lub zwolnienie od podatku, a także zwolnienie podmiotowe od podatku VAT dla pewnej grupy podatników.

W myśl art. 113 ust. 1 ustawy, zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Zgodnie natomiast z art. 113 ust. 2 ustawy, do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Jak stanowi art. 113 ust. 5 cyt. ustawy, jeżeli wartość sprzedaży u podatników zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty. Obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej kwoty, a opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę. (?).

Podatnik rozpoczynający w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5 jest zwolniony od podatku, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1 - art. 113 ust. 9 ustawy.

Podatnik, który utracił prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1 (art. 113 ust. 11 ustawy).

Natomiast w myśl art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy, zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do importu towarów i usług, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, świadczenia usług, dla których zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 podatnikiem jest ich usługobiorca, oraz podatników świadczących usługi prawnicze oraz usługi w zakresie doradztwa, a także usługi jubilerskie.

Należy zauważyć, że w oparciu o art. 113 ust. 14 pkt 2 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych uzyskał delegację ustawową do określenia, w drodze rozporządzenia, listy towarów i usług, o których mowa w art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. a i pkt 2, z uwzględnieniem klasyfikacji wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej.

Na podstawie § 27 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 68, poz. 360 ze zm.), określono listę towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku określone w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy, stanowiącą załącznik do rozporządzenia.

W załączniku tym, zatytułowanym ?Lista towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku określone w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy?, wymieniono pod pozycją 12 ?Doradztwo, z wyłączeniem doradztwa rolniczego związanego z uprawą roślin i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego? oraz pod pozycją 13 ?Usługi prawnicze?.

Analiza powołanych wyżej przepisów wskazuje, że usługi prawnicze oraz usługi w zakresie doradztwa nie korzystają ze zwolnienia podmiotowego.

W związku z wątpliwościami Wnioskodawcy dotyczącymi zastosowania zwolnienia podmiotowego należy rozstrzygnąć czy usługi, o których mowa we wniosku zaliczają się do ww. usług, które nie korzystają ze zwolnienia podmiotowego.

Jak wynika z powołanego wyżej art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy, ustawodawca wskazał usługi w zakresie doradztwa jako wyłączone ze zwolnienia podmiotowego, przy czym termin ?doradztwo? obejmować może szereg usług doradczych, np.: podatkowe, prawne, finansowe i inne.

Wobec braku w ustawie definicji ?doradztwa? należy posiłkowo odwołać się do wykładni językowej. Zgodnie z definicją zawartą w internetowym Słowniku Języka Polskiego PWN, pod pojęciem ?doradcy? należy rozumieć tego, ?kto udziela porad?. Natomiast ?doradzać?, w myśl powołanego wyżej Słownika Języka Polskiego PWN, oznacza ?udzielić porady, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie?. Tak więc doradztwo jest udzielaniem fachowych zaleceń, porad, zwłaszcza ekonomicznych, doradztwo finansowe, a przez doradcę rozumie się tego, kto udziela porad, doradza. Zatem użyty w ustawie o podatku od towarów i usług termin ?usługi w zakresie doradztwa? należy rozumieć szeroko.

Ustawa o podatku od towarów i usług w art. 113 ust. 13 pkt 2 zastrzega także, że do osób świadczących usługi prawnicze nie stosuje się zwolnienia podmiotowego, określonego w ust. 1 i 9. Podobnie jak w przypadku usług doradztwa ustawa nie definiuje pojęcia usług prawniczych. Pomocne w tym wypadku jest odwołanie do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, w której w kategorii ?usługi prawnicze? znalazły się usługi w zakresie doradztwa prawnego i reprezentacji w dziedzinie prawa karnego, w pozostałych dziedzinach prawa, w postępowaniu ustawowym w kolegiach, komisjach arbitrażowych itp., usługi w zakresie patentów i praw autorskich, usługi notarialne, usługi związane z przetargami i aukcjami. Analiza tej kategorii statystycznej wskazuje zatem, że pod pojęciem usług prawniczych PKWiU rozumie rozmaite czynności związane z doradztwem prawnym.

Mając zatem na uwadze powyższe uwarunkowania należy stwierdzić, że opisane we wniosku czynności, które Wnioskodawca zamierza wykonywać w ramach działalności gospodarczej polegającej na dokonywaniu wyceny nieruchomości nie mieszczą się w zakresie doradztwa, a tym samym w zakresie usług prawniczych. Specyfika wymienionych przez Zainteresowanego czynności, tj. wycena praw do nieruchomości, ograniczonych praw rzeczowych do nieruchomości, praw zobowiązaniowych i/lub związana z tym uproszczona inwentaryzacja obiektów budowlanych, wycena maszyn trwale związanych z nieruchomościami, wycena obiektów budowlanych będących odrębnym od gruntu przedmiotem własności, wycena zadrzewień oraz innych części składowych nieruchomości, jak również wycena nieruchomości dla celów szczególnych (np. dla celów ubezpieczeniowych nieruchomości, dla urzędów skarbowych w celu naliczenia podatków od nieruchomości, prokuratury itp.), nie wskazuje by były to świadczenia zmierzające do udzielania porad, opinii i wyjaśnień. Potwierdził to sam Zainteresowany wskazując w opisie zdarzenia, że nie będzie ?prowadził doradztwa w dziedzinie nieruchomości?. W przedmiotowej sprawie nie znajdzie zatem zastosowania cyt. wyżej art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy.

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz opisane zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, że rozpoczynając prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie wyceny nieruchomości obejmującej czynności wymienione w opisie sprawy z wyłączeniem doradztwa w dziedzinie nieruchomości, Wnioskodawca będzie mógł wybrać zwolnienie podmiotowe, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, o ile przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności w roku podatkowym, kwoty określonej w tym przepisie. Świadcząc powyższe usługi w czasie objętym zwolnieniem podmiotowym od podatku Wnioskodawca nie będzie zatem zobowiązany odprowadzać podatku od towarów i usług.

Końcowo należy jednak zwrócić uwagę, że jeżeli wartość sprzedaży w danym roku podatkowym przekroczy kwotę wskazaną w art. 113 ust. 1 w zw. z art. 113 ust. 9 ustawy, to Wnioskodawca utraci prawo do zwolnienia w momencie przekroczenia tej kwoty, w myśl art. 113 ust. 5 ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.