Czy czynność przekazanie leków na potrzeby badań klinicznych podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?

UZASADNIENIE

W dniu 09.11.2007 r. został złożony w/w wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nieodpłatnego przekazania towarów.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka rozważa udział w badaniach klinicznych leków zarejestrowanych. Program badań klinicznych jest ustalany globalnie przez grupę, do której należy Spółka. Celem badań jest porównanie efektów leczenia różnymi terapiami i wykazanie, że zastosowanie nowych leków przynosi korzyści w leczeniu pacjentów dializą otrzewnową, a docelowo zwiększenie sprzedaży tych produktów przez Spółkę. Badania te mają być przeprowadzane przez szpitale w Polsce, w związku z czym Spółka zamierza zawrzeć umowę trójstronną między organizatorem (jednostką z grupy Spółki), firmą nadzorującą i monitorującą badania spoza grupy Spółki oraz z placówkami (szpitalami). Umowa taka przewidywać będzie, że Spółka będzie przekazywać produkty (leki) placówkom przeprowadzającym badania w celu przeprowadzenia badań. Leki wcześniej będą importowane z Belgii i będą podlegały opodatkowaniu VAT przy ich nabyciu. Będą spełnione warunki wymagane przepisami Prawa farmaceutycznego w zakresie wymogów szczególnego oznakowania towarów przeznaczonych na badania kliniczne oraz w zakresie przechowywania. Wynagrodzenie dla placówki oraz badaczy będzie rozliczane przez firmę nadzorującą i finansowane przez jednostkę zagraniczną z grupy Spółki.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przekazanie leków na potrzeby badań klinicznych należałoby opodatkować podatkiem VAT...

Zdaniem Spółki przeprowadzanie przez nią badań klinicznych, mające na celu sprawdzenie skuteczności danego środka farmaceutycznego, jego skutków ubocznych, możliwości stosowania go do innej grupy schorzeń niż dotychczas itp. jest działaniem ściśle związanym z działalnością przedsiębiorstwa Spółki. Tym samym fakt nieodpłatnych przekazań leków szpitalom w celu przeprowadzenia badań klinicznych nie będzie podlegał opodatkowaniu VAT. Według Spółki nie będzie miał zastosowania art. 7 ust. 3 ustawy o VAT i przekazanie leków na potrzeby badań klinicznych nie powinno podlegać opodatkowaniu. O przekazaniu możemy bowiem mówić wówczas, gdy przekazywane towary staną się własnością otrzymującego (lub będzie mógł nimi rozporządzać jak właściciel), a więc, gdy uzyska on szerokie uprawnienia do dysponowania i rozporządzania przekazanymi towarami. Tym samym przekazaniem będzie wyłącznie uzyskanie towaru przez otrzymującego, które stanowić będzie dla niego realne przysporzenie i zwiększenie jego majątku. W opisywanym przypadku zaś Spółka przekazuje leki będące przedmiotem badań w ściśle określonym i wąskim celu związanym z przedmiotem tych badań. Otrzymujący te środki jest więc w istotnym zakresie ograniczony w dysponowaniu otrzymanymi lekami, które może użyć wyłącznie w celach zgodnych z przedmiotem badań klinicznych. Tym samym Spółka przekazuje badane leki, nie w celu dokonania realnego przysporzenia placówce przeprowadzającej badania, ale w celu prawidłowego wykonania usług świadczonych przez tę placówkę.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje.

Przepis art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r., Nr 54, poz. 535 ze zm.) stanowi, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i usług na terytorium kraju. Zakres definicji dostawy towarów rozszerzają przepisy art. 7 ust. 1 i 2 w/w ustawy. Przepis ustępu 1 wymienia enumeratywnie szereg przypadków, w których różnego rodzaju czynności stanowią również dostawę towarów o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy. Przepis ten jednakże nie wymienia czynności wymienionych we wniosku i z tego powodu nie będzie miał on zastosowania w przedmiotowej sprawie. Przepis ustępu 2 brzmi: ?Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny
   
   

- jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności w całości lub części.?

Natomiast dyspozycja art. 7 ust. 3 w/w ustawy stwierdza, że przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek. Wyłączenie zakresu stosowania przepisu ust. 2 dotyczy więc towarów, które co do zasady przekazywane są w związku z działalnością przedsiębiorstwa (przekazanie druków reklamowych lub próbek towarów zawsze ma taki związek, zazwyczaj także przekazanie prezentów). Z powyższego wynika, że przepis art. 7 ust. 2 znajduje zastosowanie również do przekazania związanego z działalnością przedsiębiorstwa. Przeciwne twierdzenie oznaczałoby, że ustawodawca wyłączył spod opodatkowania czynności, które i tak nie podlegają opodatkowaniu. Mając na uwadze racjonalność i celowość działania ustawodawcy nie można uznać, że przepis art. 7 ust. 2 dotyczy wyłącznie przekazań nie związanych z przedsiębiorstwem.

Przez odpłatną dostawę towarów należy więc rozumieć także przekazanie towarów bez wynagrodzenia, jeżeli przekazania dokonano na cele związane z przedsiębiorstwem a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu tych towarów ? oczywiście za wyjątkiem druków reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości oraz próbek.

Mając na uwadze treść przytoczonych przepisów, należy stwierdzić, iż nieodpłatne przekazanie towarów wraz z przeniesieniem na odbiorcę prawa do rozporządzanie towarem jak właściciel stanowi dostawę, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 w/w ustawy; podlega zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W przedmiotowym stanie faktycznym Spółka przekazuje produkty (leki) szpitalom, które będą je zużywać do leczenia pacjentów. Będą zatem rozporządzać nimi jak właściciele. Prowadzenie badań, mających na celu porównanie skuteczności leków, jest odrębną usługą, za które podmioty prowadzące badania otrzymają wynagrodzenie od jednostki zagranicznej z grupy Spółki. Powyższa usługa nie jest przedmiotem niniejszej interpretacji.

Ponadto należy zauważyć, iż zgodnie z przepisem art. 2 pkt 7 ustawy o podatku od towarów i usług przez pojęcie ?import towarów? rozumie się przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju. Z kolei przez pojęcie ?terytorium państwa trzeciego? rozumie się terytorium państwa niewchodzące w skład terytorium Wspólnoty (art. 2 pkt 5 w/w ustawy). Biorąc pod uwagę, iż zarówno Polska jak i Belgia są państwami członkowskimi Wspólnoty, należy stwierdzić, iż przedmiotowe leki nie będą mogły zostać z Belgii importowane. Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 w/w ustawy nabywając produkty (leki), które w wyniku dokonanej dostawy zostaną wysłane lub transportowane na terytorium Polski z terytorium innego państwa członkowskiego (tu: Belgii) Spółka dokona wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, czyli również czynności podlegającej, na podstawie art. 5 ust. 4 w/w ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem Spółce będzie przysługiwać prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (w całości lub części).

Zgodnie z powyższym stanowisko Spółki przedstawione we wniosku należy uznać za nieprawidłowe, gdyż Spółka dokonując nieodpłatnego przekazania leków na rzecz szpitali dokonuje czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego ? stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 w/w ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 w/w ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 w/w ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.