1. Czy pomoc finansowa ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego podlega opodatkowaniu podatkiem (...)

1. Czy pomoc finansowa ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
2. Czy zakupione w ramach tej pomocy materiały, wyposażenie, usługi i środki trwałe (amortyzacja od tych środków) stanowią koszt uzyskania przychodów?

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach zmienia z urzędu, jako wydane z rażącym naruszeniem prawa, postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego stwierdzające prawidłowość stanowiska podatniczki, przedstawionego we wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej korzystania ze zwolnienia dochodów od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i stwierdza, że stanowisko podatniczki wyrażone we wniosku jest nieprawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE

Wnioskiem podatniczka zwróciła się do Naczelnika Urzędu Skarbowego o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie dotyczącej opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych otrzymanej pomocy finansowej ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego oraz zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zakupionych w ramach dotacji inwestycyjnej, materiałów, wyposażenia, usług i środków trwałych /amortyzacji od tych środków/.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że podatniczka prowadząca działalność gospodarczą w ramach firmy, której przedmiotem są usługi w zakresie kształcenia ustawicznego dorosłych, jest uczestnikiem - beneficjentem programu - projektu: 'Załóż firmę z nami', który jest realizowany przez firmę X na podstawie umowy zawartej z firmą Y w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006, Priorytetu 2 - Wzmocnienie rozwoju zasobów ludzkich w regionach, Działania 2.5 - Promocja Przedsiębiorczości.

W ramach tego projektu finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego podatniczka otrzymała wsparcie finansowe dostępne dla Beneficjentów Ostatecznych Projektu w następującej postaci: - podstawowe wsparcie pomostowe na okres pierwszych 6 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej,- jednorazową dotację inwestycyjną na realizację inwestycji związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą; wysokość dotacji uzależniona jest od wykazanych potrzeb związanych z planowaną inwestycją, a wymagany minimalny wkład własny Beneficjenta Ostatecznego wynosi 25% kosztów kwalifikowanych inwestycji.

Podatniczka zwróciła się z zapytaniem:1. Czy powyższe dotacje podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i według jakiej stawki? 2. Czy zakupione w ramach dotacji inwestycyjnej materiały, wyposażenie, usługi i środki trwałe (amortyzacja od tych środków trwałych), zrefinansowane z otrzymanej dotacji inwestycyjnej stanowią koszt uzyskania przychodów? 3. Czy amortyzacja środków trwałych zakupionych ze środków w ramach dotacji będzie kosztem uzyskania przychodu?

Zdaniem podatniczki wszystkie w/w otrzymane dotacje są objęte zwolnieniem z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a wydatki poniesione w ramach inwestycji, które zostały zrefinansowane dotacją inwestycyjną nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Ponadto podatniczka wyraża pogląd, że amortyzacja środków trwałych zakupionych w ramach dotacji inwestycyjnej będzie kosztem uzyskania przychodu, gdyż wyłączenie o którym mowa w art. 23 ust.1 pkt 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje amortyzację środków trwałych od części odliczonej od podstawy opodatkowania lub zwróconej w jakiejkolwiek formie, co w tym przypadku nie ma miejsca - zakup środków trwałych nastąpi po otrzymaniu dotacji, a nie będzie refundowany.

Postanowieniem Naczelnik Urzędu Skarbowego uznał za prawidłowe stanowisko podatniczki w sprawie będącej przedmiotem wniosku.

Według organu podatkowego:- dochody uzyskane przez podatniczkę w związku z realizacją zadań wymienionych we wniosku, korzystają ze zwolnienia na podstawie 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,- jednocześnie wydatki sfinansowane środkami unijnymi nie stanowią kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 56 w/w ustawy,- do kosztów uzyskania przychodów podatniczka może zaliczyć tylko tę część odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej, która nie była objęta dofinansowaniem. Pozostała część odpisów amortyzacyjnych dokonywana od wartości początkowej sfinansowana dotacją nie stanowi kosztów uzyskania przychodów, gdyż zdaniem organu podatkowego pierwszej instancji zakup środka trwałego po otrzymaniu dotacji przeznaczonej na ten cel mieści się w pojęciu 'zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie', o którym mowa w art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dokonując weryfikacji powyższego postanowienia, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdza co następuje:

Zgodnie z przepisami art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 /pozarolnicza działalność gospodarcza/, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Zaś zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 2 tej ustawy, przychodem z działalności gospodarczej są również dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków, z wyjątkiem gdy przychody te są związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których, zgodnie z art. 22a-22o, dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), wolne od podatku dochodowego są dochody otrzymane przez podatnika, jeżeli:a) pochodzą od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych ze środków bezzwrotnej pomocy, w tym ze środków programów ramowych badań, rozwoju technicznego i prezentacji Unii Europejskiej i z programów NATO, przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe, w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy orazb) podatnik bezpośrednio realizuje cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy; zwolnienie nie ma zastosowania do dochodów osób fizycznych, którym podatnik bezpośrednio realizujący cel programu zleca - bez względu na rodzaj umowy - wykonanie określonych czynności w związku z realizowanym przez niego programem.

Na podstawie powołanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są dochody otrzymane przez podatnika, z tak zwanych środków pomocowych, o ile dochody te spełniają łącznie dwie przesłanki, tj.: 1. środki finansowe pochodzą od podmiotów wskazanych w analizowanym przepisie i zostały przekazane na podstawie, o której mowa w tym przepisie (ustalenie zaś czy środki te pochodzą z bezzwrotnej pomocy, czy też nie - spoczywa na podatniku),2. podatnik bezpośrednio realizuje cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy.

Przy analizowaniu warunku określonego pod lit. a) cyt. wyżej przepisu art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ważne jest, aby w danej sytuacji faktycznej zostało zachowane kryterium pochodzenia środków pieniężnych.

Z wniosku wynika, iż wsparcie finansowe otrzymane przez podatniczkę jest finansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.

Wsparcie Wspólnoty Europejskiej dla Polski w latach 2004-2006 było i jest realizowane za pomocą m. in. jednofunduszowych sektorowych programów operacyjnych (SPO) oraz wielofunkcyjnego Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR).Sektorowe programy operacyjne - stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz. U. Nr 116, poz. 1206 ze zm.) są finansowane z publicznych środków krajowych lub współfinansowane z publicznych środków wspólnotowych.

Określenie publiczne środki wspólnotowe, w myśl art. 2 pkt 11 w/w ustawy, oznacza środki finansowe pochodzące z budżetu Wspólnot Europejskich, a w szczególności z funduszy strukturalnych, o których mowa w przepisach Unii Europejskiej w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego, w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOiGR) oraz zmieniających i uchylających niektóre rozporządzenia w sprawie Instrumentu Finansowego Wspierania Rybołówstwa oraz rozporządzeniu ustanawiającym Fundusz Spójności, ujęte w załączniku do ustawy budżetowej (zob. załącznik nr 10), służące realizacji Narodowego Planu Rozwoju.

Status prawny środków pochodzących z funduszy strukturalnych (w tym Europejskiego Funduszu Społecznego) regulują przepisy Rozporządzenia Rady (WE) Nr 1260/1999 z dnia 21.06.1999r. ustanawiające przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych oraz Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 438/2001 z dnia 02.03.2001r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania Rozporządzenia Rady (WE) Nr 1260/1999 dotyczącego zarządzania i systemów kontroli pomocy udzielanej w ramach funduszy strukturalnych, ustawy o finansach publicznych oraz w/w ustawy z dnia 20.04.2004r. o Narodowym Planie Rozwoju 2004 - 2006.

Pomoc, jaką otrzymują beneficjenci, pochodzi ze środków pożyczonych z budżetu państwa na prefinansowanie realizowanych programów i projektów pomocowych.Zgodnie bowiem z art. 26 ust. 1 ustawy o Narodowym Planie Rozwoju, ubiegający się o dofinansowanie z publicznych środków wspólnotowych, projektów w ramach programów, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1-3 (w tym sektorowych programów operacyjnych), składa wniosek do instytucji zarządzającej, instytucji wdrażającej albo zarządu województwa, zgodnie z systemem realizacji określonym w tych programach.

Dofinansowanie projektów z publicznych środków wspólnotowych polega na zwrocie określonej w umowie o dofinansowanie projektu albo decyzji, o której mowa w art. 11 ust 7, części wydatków poniesionych przez benficjenta lub wypłacie premii (art. 27 ust. 1 w/w ustawy).Innymi słowy finansowanie wydatków ponoszonych w ramach sektorowych programów operacyjnych dokonywane jest ze źródeł krajowych. Beneficjent otrzymuje od instytucji wdrażającej środki na realizację swojego projektu z krajowych funduszy publicznych.Po udokumentowaniu przez niego wydatkowania tych środków możliwe jest wnioskowanie do Komisji Europejskiej przez odpowiednie instytucje o zwrot wydatkowanych kwot. Zwrócone środki zasilają źródło finansowania krajowego.

W związku z tym nie jest to pomoc otrzymana ze środków bezzwrotnej pomocy, a tylko takie pochodzenie warunkuje zwolnienie przedmiotowe z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.Zwolnienie zawarte w tym przepisie dotyczy wyłącznie dochodów osób fizycznych finansowanych ze środków przedakcesyjnych (np. SAPARD, ISPA, PHARE).

Środki pomocowe w części współfinansowanej z budżetu nie mogą być uznane za pomoc pochodzącą z dotacji, o których mowa w art. 69 ust. 4 pkt 1 lit.b ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003r. Nr 15, poz. 148 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2005r., jak i przepisach art. 106 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 ze zm.), obowiązującej od dnia 1 stycznia 2006r. A zatem w tej części pomoc otrzymana przez benficjenta również nie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego, ponieważ zwolnieniu podlegają tylko dotacje w rozumieniu ustawy o finansach publicznych.

Oznacza to, że otrzymana przez podatniczkę pomoc finansowa z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz z budżetu Państwa nie podlega przedmiotowemu zwolnieniu z podatku dochodowego. Nie mają bowiem w tym przypadku zastosowania postanowienia art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursów średnich ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski z dnia poniesienia kosztu. Jeżeli koszty wyrażone są w walutach obcych, a między dniem ich zarachowania i dniem zapłaty występują różne kursy walut, koszty te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu sprzedaży walut z dnia zapłaty, ustalonego przez bank, z którego usług korzystał ponoszący koszt, oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zarachowania kosztów.

Przy określaniu kosztów dla celów podatkowych w stosunku do wydatków finansowanych z wymienionej pomocy finansowej nie będzie miał zastosowanie art. 23 ust. 1 pkt 56 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, nie uważa się za koszty uzyskania przychodu wydatków i kosztów bezpośrednio sfinansowanych z dochodów (przychodów), o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 46, 47a, 47c, 47d, 116 i 122 (tj. zwolnionych od podatku dochodowego). W świetle powyższego koszty poniesione w związku z realizacją wymienionego wcześniej 'projektu' będą stanowić koszt uzyskania przychodu o ile spełniają wymogi określone w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie są wymienione w art.23 cyt. ustawy.

Natomiast wydatki o charakterze inwestycyjnym, o którym mowa w art. 23 ust. 1 pkt 1 lit. b i c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie są kosztami uzyskania przychodu. Zgodnie z tym przepisem nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na:- nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części (lit. b),- ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 22g ust. 17 powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych (lit. c).Wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów przy określaniu dochodu z odpłatnego zbycia rzeczy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d), oraz gdy odpłatne zbycie rzeczy i praw jest przedmiotem działalności gospodarczej, a także w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, bez względu na czas ich poniesienia.

W myśl przepisu art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uważa się za koszty uzyskania przychodu odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych, według zasad określonych w art. 22a-22o, od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W świetle tego przepisu odpisy z tytułu zużycia środków trwałych, od tej części ich wartości, która odpowiada wydatkom zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie, nie są uznawane za koszty uzyskania przychodu dla celów podatkowych.

Reasumując stwierdzić należy, iż otrzymanie przez podatniczkę wymienionej we wniosku pomocy finansowej, nie będzie rzutować na wysokość podatku dochodowego od osób fizycznych:- część pomocy finansowej przeznaczonej na zakup środków trwałych nie będzie przychodem ale też nie będą kosztem uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od wartości środków trwałych sfinansowanych tą częścią pomocy,- pozostała część pomocy finansowej będzie przychodem ale sfinansowane z niej wydatki mogą być kosztami uzyskania przychodów, o ile zostaną spełnione przesłanki określone w art. 22 ust. 1 w/w ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe stanowisko potwierdzają wyjaśnienia Ministra Finansów zawarte w piśmie z dnia 30 sierpnia 2006r. Znak: DD 6-8213-8/06/DZ/412 stanowiącym interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną na podstawie art. 14 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, iż zgodnie z obowiązującymi w sprawie, powołanymi wyżej przepisami, stanowisko w sprawie będącej przedmiotem wniosku, reprezentowane przez podatniczkę oraz przez organ pierwszej instancji, należy uznać za nieprawidłowe. Ponadto dokonana przez organ pierwszej instancji, ocena stanowiska wnioskodawcy jest sprzeczna; w sentencji postanowienia organ stwierdził, iż stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe. Natomiast z uzasadnienia ujętego w ostatnim akapicie na str. 2 tegoż postanowienia wynika, iż organ nie podzielił w całości stanowiska wnioskodawcy gdy chodzi o możliwość zaliczenia w ciężar kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych częściowo sfinansowanych z dotacji.

Stosownie do dyspozycji art. 14b § 5 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa, organ odwoławczy w drodze decyzji zmienia albo uchyla z urzędu postanowienie wydane przez naczelnika urzędu skarbowego w trybie art. 14a Ordynacji podatkowej, jeżeli postanowienie rażąco narusza prawo, orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, w tym także jeżeli niezgodność z prawem jest wynikiem zmiany przepisów.

Skoro, jak wykazano powyżej, dokonana przez organ pierwszej instancji interpretacja przepisów prawa podatkowego, akceptująca wbrew obowiązującym przepisom zwolnienie od podatku dochodowego od osób fizycznych, otrzymanej przez podatniczkę pomocy finansowej oraz nie zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatków sfinansowanych z tej pomocy, jest nieprawidłowa, a ponadto ocena stanowiska wnioskodawcy jest wewnętrznie sprzeczna, uznać należy, iż postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego rażąco narusza prawo, co tym samym uzasadnia jego zmianę w trybie określonym w art. 14b § 5 pkt 2 Ordynacji podatkowej.

Decyzja niniejsza na mocy art. 143 Ordynacji podatkowej wydana została z upoważnienia Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika