Czy środki pomocowe otrzymane z Funduszu Spójności korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego (...)

UZASADNIENIE

Wnioskiem podatnik zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie dotyczącej zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych, dochodów uzyskanych ze środków z bezzwrotnej pomocy zagranicznej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że podatnik prowadzący działalność gospodarczą w ramach firmy podpisał z firmą X umowę dotyczącą wykonania zadania polegającego na pełnieniu obowiązków Starszego Inspektora ds. Rozliczeń przy realizacji projektu: Zarządzanie projektem Funduszu Spójności ..., w tym pełnienie nadzoru nad realizacją robót. Projekt ten realizowany jest w 83% ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej /Fundusz Spójności/ przez firmę Y i X, które jednocześnie jest bezpośrednim dysponentem bezzwrotnych środków pomocowych, z których realizowany jest projekt. Na mocy w/w umowy pomiędzy firmą podatnika a firmą X przypadły podatnikowi osobiście do wykonania zadania związane bezpośrednio z realizacją celu programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy.

Zdaniem podatnika zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochody uzyskiwane w związku z realizacją tej umowy są zwolnione z podatku dochodowego w zakresie, w jakim są finansowane z bezzwrotnej pomocy zagranicznej.

Do wniosku podatnik dołączył m. in. kserokopie:- umowy zawartej z firmą X,- umowy zawartej pomiędzy Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad w Warszawie i firmą Y i X,- decyzji Komisji Wspólnot Europejskich o przyznaniu pomocy w ramach Funduszu Spójności dla projektu ....

Postanowieniem Naczelnik Urzędu Skarbowego uznał za prawidłowe stanowisko podatnika w sprawie będącej przedmiotem wniosku.

Według w/w organu podatkowego 83% dochodu współfinansowanego z Funduszu Spójności Unii Europejskiej, związku z realizacją zadań wymienionych we wniosku, korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ podatnik bezpośrednio realizuje cel programu.

Dokonując weryfikacji powyższego postanowienia, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdza co następuje:

Zgodnie z przepisami art. 14 ust.

1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 /pozarolnicza działalność gospodarcza/, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Zaś zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 2 tej ustawy, przychodem z działalności gospodarczej są również dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków, z wyjątkiem gdy przychody te są związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których, zgodnie z art. 22a-22o, dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 w/w ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są dochody otrzymane przez podatnika, jeżeli:a) pochodzą od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych ze środków bezzwrotnej pomocy, w tym ze środków programów ramowych badań, rozwoju technicznego i prezentacji Unii Europejskiej i z programów NATO, przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe, w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy orazb) podatnik bezpośrednio realizuje cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy; zwolnienie nie ma zastosowania do dochodów osób fizycznych, którym podatnik bezpośrednio realizujący cel programu zleca - bez względu na rodzaj umowy - wykonanie określonych czynności w związku z realizowanym przez niego programem.

Na podstawie powołanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są dochody otrzymane przez podatnika, z tak zwanych środków pomocowych, o ile dochody te spełniają łącznie dwie przesłanki, tj.: 1. środki finansowe pochodzą od podmiotów wskazanych w analizowanym przepisie i zostały przekazane na podstawie, o której mowa w tym przepisie (ustalenie zaś czy środki te pochodzą z bezzwrotnej pomocy, czy też nie - spoczywa na podatniku),2. podatnik bezpośrednio realizuje cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy.

Przy analizowaniu warunku określonego pod lit. a) cyt. wyżej przepisu art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ważne jest, aby w danej sytuacji faktycznej zostało zachowane kryterium pochodzenia środków pieniężnych.

Z wniosku wynika, iż dochody otrzymane przez podatnika w ramach umowy o świadczenie usług zawartej z firmą X są finansowane ze środków Funduszu Spójności.

Wsparcie Wspólnot dla Polski w latach 2004-2006 jest realizowane na mocy ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o Narodowym Planie Rozwoju ( Dz. U. z 2004r. Nr 116, poz. 1206).Powyższy dokument określa cele rozwoju społeczno-gospodarczego kraju, w tym wspierane cele rozwoju regionalnego oraz sposoby ich osiągania.Jak wynika z art. 8 ust. 1 w/w ustawy, w celu realizacji Planu utworzono:1. sektorowe programy operacyjne, 2. regionalne programy operacyjne, 3. inne programy operacyjne,4. strategię wykorzystania Funduszu Spójności.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o Narodowym Planie Rozwoju programy, o których mowa w pkt. 1-3 są finansowane z publicznych środków krajowych lub współfinansowane z publicznych środków wspólnotowych. Natomiast strategia wykorzystania Funduszu Spójności jest współfinansowana z publicznych środków wspólnotowych; ponadto może być również współfinansowane ze środków prywatnych -art. 8 ust. 3 i 4 tej ustawy.

Podobnie art. 24 ust. 1 w/w ustawy stanowi, iż realizacja Planu jest finansowana w szczególności z:1) publicznych środków krajowych,2) publicznych środków wspólnotowych,3) środków publicznych pochodzących z Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz środków publicznych o charakterze bezzwrotnym pochodzących z innych międzynarodowych instytucji finansowych,4) środków prywatnych.

Określenie publiczne środki wspólnotowe, w myśl art. 2 pkt 11 w/w ustawy, oznacza środki finansowe pochodzące z budżetu Wspólnot Europejskich, a w szczególności z funduszy strukturalnych, o których mowa w przepisach Unii Europejskiej w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego, w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOiGR) oraz zmieniających i uchylających niektóre rozporządzenia w sprawie Instrumentu Finansowego Wspierania Rybołówstwa oraz rozporządzeniu ustanawiającym Fundusz Spójności, ujęte w załączniku do ustawy budżetowej (zob. załącznik nr 10), służące realizacji Narodowego Planu Rozwoju.

Zgodnie zaś z art. 5 ust. 1 pkt 2 (w zw. z art. 5 ust. 3 pkt 2) ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.) środki z Funduszu Spójności pochodzą z Unii Europejskiej i są środkami publicznymi. Stąd jednostki realizujące projekty współfinansowane z funduszy strukturalnych oraz z Funduszu Spójności, mogą ubiegać się o środki na prefinansowanie. Środki na prefinansowanie to środki przeznaczone na pokrycie wydatków realizowanych programów i projektów pomocowych, pochodzące ze środków pożyczonych z budżetu państwa w częściktóra będzie podlegała refundacji, tj. zwrotowi, w tym przypadku ze środków Funduszu Spójności.

Zasadą finansowania projektów realizowanych w ramach poakcesyjnych Funduszy Strukturalnych oraz Funduszu Spójności jest więc prefinansowanie wydatków na ich realizacje ze środków budżetu Państwa, a zatem pomoc jaką otrzymują beneficjenci pochodzi ze środków pożyczonych z budżetu Państwa.

Dofinansowanie projektów z publicznych środków wspólnotowych polega na zwrocie określonej w umowie o dofinansowanie projektu albo decyzji, o której mowa w art. 11 ust 7, części wydatków poniesionych przez benficjenta lub wypłacie premii (art. 27 ust. 2 w/w ustawy). Zatem pomoc ta stanowi refundację wcześniej poniesionych wydatków, których źródłem finansowania były krajowe środki publiczne.Innymi słowy finansowanie wydatków ponoszonych w ramach Funduszu Spójności dokonywane jest ze źródeł krajowych. Beneficjent otrzymuje od instytucji wdrażającej środki na realizację swojego projektu z krajowych funduszy publicznych.Po udokumentowaniu przez niego wydatkowania tych środków możliwe jest wnioskowanie do Komisji Europejskiej przez odpowiednie instytucje o zwrot wydatkowanych kwot. Zwrócone środki zasilają źródło finansowania krajowego.

Środki pomocowe w części współfinansowanej z budżetu nie mogą być uznane za pomoc pochodzącą z dotacji, o których mowa w art. 69 ust. 4 pkt 1 lit.b ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003r. Nr 15, poz. 148 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2005r., jak i przepisach art. 106 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 ze zm.), obowiązującej od dnia 1 stycznia 2006r. A zatem w tej części pomoc otrzymana przez benficjenta również nie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego, ponieważ zwolnieniu podlegają tylko dotacje w rozumieniu ustawy o finansach publicznych.

Skoro pomoc, jaką otrzymują beneficjenci, pochodzi ze środków pożyczonych z budżetu państwa to nie jest to pomoc otrzymana ze środków bezzwrotnej pomocy, a tylko takie pochodzenie warunkuje zwolnienie przedmiotowe z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.Zwolnienie określone w w/w przepisie nie ma więc zastosowania do dochodów osób fizycznych finansowanych z Funduszy Strukturalnych lub z Funduszu Spójności, gdyż pomoc ta stanowi refundację wcześniej poniesionych wydatków, których źródłem finansowania były krajowe środki publiczne.Zwolnienie zawarte w tym przepisie dotyczy wyłącznie dochodów osób fizycznych finansowanych ze środków przedakcesyjnych (np. SAPARD, ISPA, PHARE).

Oznacza to, że otrzymana przez podatnika pomoc finansowa z Funduszu Spójności nie podlega przedmiotowemu zwolnieniu z podatku dochodowego. Nie mają bowiem w tym przypadku zastosowania postanowienia art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

O refundacji wydatków świadczą m. in. postanowienia zawarte w dokumentach, których kserokopie zostały dołączone do wniosku, a mianowicie:- art. 7 decyzji Komisji Wspólnot Europejskich o przyznaniu pomocy w ramach Funduszu Spójności dla projektu ..., - art. 4 umowy o świadczenie usług zawartej przez podatnika z firmą X.

W związku z powyższym stwierdzić należy, iż przedmiotowa pomoc jako nie korzystająca ze zwolnienia stanowi przychody z działalności gospodarczej stosownie do postanowień art. 14 ust. 2 pkt 2 w/w ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Odnosząc się do powołanej we wniosku, informacji udzielonej w 2004r. przez Naczelnika Urzędu Skarbowego wyjaśnia się, iż nie dotyczyła ona stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, a zatem nie może rzutować na interpretację wydaną w związku z tym wnioskiem.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, iż zgodnie z obowiązującymi w sprawie, powołanymi wyżej przepisami, stanowisko w sprawie będącej przedmiotem wniosku, reprezentowane przez podatnika oraz przez organ pierwszej instancji, należy uznać za nieprawidłowe.

Stosownie do dyspozycji art. 14b § 5 pkt 2 Ordynacji podatkowej, organ odwoławczy w drodze decyzji zmienia albo uchyla z urzędu postanowienie wydane przez naczelnika urzędu skarbowego w trybie art. 14a Ordynacji podatkowej, jeżeli postanowienie rażąco narusza prawo, orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, w tym także jeżeli niezgodność z prawem jest wynikiem zmiany przepisów.

Skoro, jak wykazano powyżej, dokonana przez organ pierwszej instancji interpretacja przepisów prawa podatkowego, akceptująca wbrew obowiązującym przepisom zwolnienie od podatku dochodowego od osób fizycznych, otrzymanej przez podatnika pomocy finansowej, jest nieprawidłowa, uznać należy, iż postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego rażąco narusza prawo, co tym samym uzasadnia jego zmianę w trybie określonym w art. 14b § 5 pkt 2 Ordynacji podatkowej.

W związku z wszczęciem postępowania w sprawie zmiany cyt. wyżej postanowienia organu pierwszej instancji oraz spełnieniem wymogów określonych w art. 200 Ordynacji podatkowej, podatnik pismem złożył wyjaśnienia w sprawie.

Odnosząc się do tej kwestii stwierdza się, co następuje: Procedura załatwienia przez organ pierwszej instancji, wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnych sprawach podatnika, płatnika lub inkasenta, uregulowana została w przepisie art. 14a ustawy Ordynacja podatkowa, natomiast postępowanie przed organem drugiej instancji unormowane zostało w art. 14b tej ustawy.

Zgodnie z art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej, stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego (...) na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta, ma obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Składając wniosek, podatnik, płatnik lub inkasent jest obowiązany do wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego oraz własnego stanowiska w sprawie - art. 14a § 2 zdanie drugie Ordynacji podatkowej.

W myśl przepisu art. 14a § 3 Ordynacji podatkowej interpretacja, o której mowa w § 1, zawiera ocenę prawną stanowiska pytającego z przytoczeniem przepisów prawa.

Postępowanie w sprawie udzielenia interpretacji, z uwagi na przedmiot i charakter wydanych w jego toku rozstrzygnięć, jest postępowaniem szczególnym, odrębnym, do którego nie mają bezpośredniego zastosowania inne przepisy Ordynacji podatkowej, z wyjątkiem przepisów wymienionych w art. 169 § 1 i 2 oraz art. 170 § 1.

Postępowaniem tym objęte być mogą jedynie ściśle określone sprawy opisane w art. 14a § 2 Ordynacji podatkowej. Sprawa w znaczeniu tego przepisu to przedstawiony we wniosku stan faktyczny i własne stanowisko wnioskodawcy, a nie sprawa podatkowa. Orzeczenia wydane w omawianym trybie nie rozstrzygają bowiem sprawy podatkowej, lecz zawierają ocenę stanowiska wnioskodawcy - wiążąc w tym zakresie organy podatkowe a nie pytającego.

Zatem organ odwoławczy ponownie ocenia czy stanowisko pytającego zawarte we wniosku jest słuszne i znajduje oparcie w okolicznościach przedstawionego stanu faktycznego.

W uzasadnieniu niniejszej decyzji organ odwoławczy ustosunkował się zarówno do stanowiska wnioskodawcy jak również wskazał powody dla których stanowisko to uznał za nieprawidłowe powołując mające zastosowanie w sprawie, przepisy prawa. Mając na względzie powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja niniejsza na mocy art. 143 Ordynacji podatkowej wydana została z upoważnienia Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach.