Jeżeli Wnioskodawca jako podatnik uzyskujący przychody z działów specjalnych produkcji rolnej nie (...)

Jeżeli Wnioskodawca jako podatnik uzyskujący przychody z działów specjalnych produkcji rolnej nie zgłosił zamiaru prowadzenia ksiąg, ustala dochód przy zastosowaniu norm szacunkowych i to niezależnie od wielkości uzyskanych przychodów. Przekroczenie limitu przychodów, o jakim mowa w art. 24a ust. 4 ustawy, nie jest w tej sytuacji okolicznością ważącą, ponieważ obowiązek prowadzenia ksiąg, w tym ksiąg rachunkowych, w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych i dla potrzeb tej ustawy jest uregulowany swoiście, odmiennie, niż w ustawie o rachunkowości. Dlatego też dochód z działów specjalnych produkcji rolnej w wypadku, gdy podatnik (Wnioskodawca) zamiaru prowadzenia ksiąg nie zgłosił, określany będzie wyłącznie na podstawie norm szacunkowych dochodu określonych w załączniku nr 2 do ustawy, także wtedy, gdy przychód przekroczy limit z art. 24a ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów ? uwzględniając prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, sygn. akt III SA/Wa 1668/11 (data wpływu 05.12.2011 r.) - stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 05.11.2007 r. (data wpływu 12.11.2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku zaprowadzenia ksiąg rachunkowych ? jest prawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE

W dniu 12.11.2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku zaprowadzenia ksiąg rachunkowych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Przedstawiając sprawę będącą przedmiotem pytania wnioskodawca podkreśla, że działalność wykonywana przez niego jest działalnością rolniczą. Jest on podatnikiem podatku rolnego stanowiącego dochody samorządu terytorialnego. To źródło przychodów jako odrębne zostało wskazane wyraźnie w art. 10 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (jednolity tekst Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zmianami) dalej updof. Przedmiotem działalności rolniczej wnioskodawcy jest produkcja pomidorów pod osłonami. Wnioskodawca w 2007 roku dochód z działów specjalnych produkcji rolnej ustala przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej, określonych w rozporządzeniu ministra finansów z dnia 22 września 2006r. w sprawie norm szacunkowych z działów specjalnych produkcji rolnej (Dz. U. z 2006 r. Nr 181, poz. 1329) dalej rozporządzenie. Działalność rolnicza nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Definicję działalności rolniczej dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych zawiera art. 2 ust. 2 updof. Wyjątkiem od generalnej zasady niepodlegania regulacjom ustawy podatkowej działalności rolniczej jest opodatkowanie niektórych dochodów uzyskiwanych z tego źródła, które dla celów podatkowych nazwane zostały działami specjalnymi produkcji rolnej. Należy zwrócić uwagę na tę okoliczność, iż ustawodawca wprawdzie nakazuje opodatkowanie podatkiem dochodowym te gałęzie działalności rolniczej, które nazywa działami specjalnymi produkcji rolnej, jednak nie w całym zakresie.

Dochody z działów specjalnych produkcji rolnej podlegają opodatkowaniu na zasadach przewidzianych w updof dopiero po przekroczeniu określonych wielkości rozmiarów tej działalności. Zatem opodatkowane są tylko te dochody z działalności rolniczej, które zostały uznane dla celów podatkowych za działy specjalne produkcji rolnej i to dopiero wtedy, kiedy przekroczone zostaną pewne wielkości. Wnioskodawca zatem jako rolnik prowadzący działy specjalne produkcji rolnej. w rozmiarach przekraczających wartości minimalne (określone w załączniku nr 2 do updof, a obecnie w rozporządzeniu) opodatkowuje swoje dochody przy zastosowaniu norm szacunkowych, określonych dla jego rodzaju działalności, w sposób ustalony dla niego w decyzji PIT-7. Wnioskodawca w 2006 roku złożył właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, na druku PIT-6 w terminie do dnia 30 listopada roku poprzedzającego rok podatkowy, deklarację według ustalonego wzoru (PIT-6) o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji w roku następnym. Naczelnik Urzędu Skarbowego wydał w dniu 15 stycznia 2007 r.(druk PIT-7) decyzję, w której ustalił wysokość miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy. W 2007 r. wnioskodawca nie prowadził działalności gospodarczej w innym zakresie niż działy specjalne produkcji rolnej, nie osiągnął przychodów, w rozumieniu w art. 14 updof i nie prowadził ksiąg, na podstawie których ustalałby dochody, a do których odnosi się norma prawna zawarta w art. 15 updof. Dochód przy zastosowaniu norm szacunkowych ustala się gdy podatnik nie prowadzi ksiąg. Wnioskodawca nie zgłaszał zamiaru prowadzenia ksiąg, a w złożonej deklaracji PIT-6 nie deklarował przewidywanego dochodu, który planuje osiągnąć w roku następnym. Również na rok 2008, taka deklaracja odnosząca się do przewidywanego dochodu nie będzie składana. Zatem wnioskodawca opodatkowuje swoje dochody w 2007 roku przy zastosowaniu norm szacunkowych i ma zamiar w ten sam sposób opodatkować swoje dochody w 2008 roku osiągane z działalności rolniczej dla celów podatkowych uznanej za działy specjalne produkcji rolnej. Wnioskodawca nie zamierza w 2008 roku osiągnąć przychodów w rozumieniu art. 14 updof. Wnioskodawca dotychczas nie prowadził ksiąg rachunkowych, których zasady prowadzenia uregulowane zostały w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (jednolity tekst Dz. U. z 2002r. Nr 76, poz. 694 ze zmianami) dalej u rach.

Wnioskodawca przewiduje, że jego obroty za rok podatkowy 2007 mogą przekroczyć równowartość 800.000,00 EURO. Jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w oparciu o obowiązujące przepisy prawa podatkowego, a szczególnie art. 24a ust. 4, w zw. z art. 24a ust. 2 pkt 2 art. 24 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z możliwym osiągnięciem przychodów z prowadzonej działalności rolniczej w formie działów specjalnych produkcji rolnej o wartości powyżej 800.00000 EURO według kursu walut obowiązującego w dniu 30 września 2007 r. wnioskodawca będzie zobowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych począwszy od 2008 roku...

Zdaniem Wnioskodawcy, działy specjalne produkcji rolnej nie zostały przez ustawodawcę zaliczone do działalności gospodarczej, lecz kwalifikuje się je jako pewien rodzaj działalności rolniczej. Przepis art. 2 ust. 1 pkt 1 updof stwierdzą że przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej. Oznacza to, iż przepisów tej ustawy nie stosuje się do działalności rolniczej jako takiej w całości, z tym wszakże wyjątkiem, że dochody uzyskane z niektórych jej form (źródeł uzyskania dochodów), gdy ich rozmiar przekroczy ustalone wielkości (obecnie ogłaszane w rozporządzeniu) podlegają opodatkowaniu. Wielkości te określone zostały na rok 2007 w rozporządzeniu ministra finansów z 22 września 2006r.

w sprawie norm szacunkowych z działów specjalnych produkcji rolnej (Dz. U. z 2006r. Nr 181, poz.1329). Działy specjalne produkcji rolnej jako odrębne od działalności gospodarczej źródło przychodów wskazane zostały w art. 10 ust. 1 pkt 4 updof. W art. 15 updof ustawodawca postanowił, iż prowadzący działy produkcji rolnej może ustalać dochód tak jak osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą na podstawie ksiąg, pod warunkiem powiadomienia o tym fakcie naczelnika urzędu skarbowego. Jednak w przypadku, gdy wnioskodawca nie prowadzi tych ksiąg i nie informował o zamiarze ich prowadzenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego dochód z działów specjalnych produkcji rolnej ustala się przy zastosowaniu norm szacunkowych. Przepis nie pozostawia dodatkowych możliwości interpretacyjnych i wyraźnie definiuje sposób ustalania dochodu w takim przypadku. Zresztą w sytuacji wyboru opodatkowania na podstawie ksiąg mamy również do czynienia z posiłkowym traktowaniem przepisów części ogólnej updof w stosunku do szczególnych zasad opodatkowania dochodów z działów specjalnych. Wskazuje na to zawarte w tym przepisie określenie ?według zasad? odnoszące się do sposobu ustalania przychodu w przypadku ustalania dochodu na podstawie ksiąg. W art. 24 ust. 4 do 4e updof ustawodawca również odrębnie wskazał sposób ustalania dochodu (straty) z działów specjalnych produkcji rolnej. W przepisie art. 24 ust. 4 zdanie drugie postanowiono, iż jeżeli podatnik nie prowadzi ksiąg, o których mowa w art. 15 dochód ustala się przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej określonych w załączniku nr 2 do ustawy, a obecnie w rozporządzeniu. W ustawie nie przewidziano żadnych innych reguł postępowania w tym zakresie. Podatnik opodatkowuje dochody z działów specjalnych na podstawie norm szacunkowych. Jak zauważył słusznie WSA w Olsztynie w wyroku z dnia 26 października 2006r, Sygn. I SA/Ol 394/06 prawa i obowiązki podatnika kształtują ustawy podatkowe. Prymat tych przepisów przed wynikającymi z innych aktów prawa, które w odniesieniu do nich są przepisami szczególnymi, wynika z odrębności prawa podatkowego. Pogląd Sądu jest słuszny i wskazuje na poprawny i prawidłowy sposób dokonywania wykładni przepisów prawa podatkowego i jego umiejscowienie w systemie prawa w ogóle. W szczególności jak istotne jest właściwe interpretowanie przepisów prawa okazuje się w niniejszej sprawie. Sąd w rozpatrywanej sprawie skoncentrował się na możliwości wyboru opodatkowania przy zastosowaniu norm szacunkowych. Zasadnicza teza tego orzeczenia jest aktualna również w niniejszej sprawie i wyraźnie wskazuje, iż to właśnie ustawy podatkowe decydują o tym kto jak będzie opodatkowany, oraz o tym czy i ewentualnie jakie księgi i ewidencje ma podatnik prowadzić. W tym zakresie rozstrzygnięcia podjęte na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są decydujące dla podatnika. Przepisy updof mogą na określone grupy podatników nałożyć obowiązek prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, zwolnić pewnych podatników w ogóle z prowadzenia jakichkolwiek ksiąg, lub nałożyć na pewne grupy podatników obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych. I tu należy podkreślić że taki obowiązek wynika nie z przepisów innych aktów prawa, lecz właśnie z przepisów ustaw podatkowych. Jakkolwiek w ustawie o rachunkowości stwierdza się w art. 2 ust. 1 pkt 2, że stosuje się ją m. in. do osób fizycznych, których przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 800.000,00 EURO, to przecież z tej ustawy nie wynika bezwzględny nakaz prowadzenia ksiąg rachunkowych przez wszystkie osoby fizyczne, tylko dlatego, że ich przychody przekroczą tę wartość. Nie każdy podmiot uzyskujący przychody prowadzi działalność gospodarczą a treść normy zawartej w tym przepisie wyraźnie wskazuje jej adresata. Nadto zarówno zakres przedmiotowy odnoszący się do źródeł przychodów stanowiących podstawę obliczania wartości obrotów, jak i dzień ustalenia kursu walut, według którego ustala się wartość przychodów w obu ustawach są różne. Według ustawy podatkowej (art. 24a ust. 8 updof) wartość przychodów, o których mowa w ust. 4 i 5, przelicza się na walutę polską według średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu 30 września roku poprzedzającego rok podatkowy. Natomiast w ustawie o rachunkowości (art. 3 ust. 3) wyrażone w euro wielkości, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 przelicza się na walutę polską po średnim kursie ustalonym przez Narodowy Bank Polski, na dzień 30 września roku poprzedzającego rok obrotowy. Obydwa kursy mogą ale nie muszą być ustalone na ten sam dzień, co więcej zakres przedmiotowy źródeł przychodów stanowiących podstawę dla określenia równowartości w złotych kwoty wyrażonej w euro jest w obu ustawach różny. W ustawie o rachunkowości do obliczenia przyjmujemy wyłącznie przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy, gdy tymczasem w ustawie podatkowej są to przychody w rozumieniu art. 14 updof. Różnica jest oczywista i nie wymaga dodatkowej wykładni. Nie są to w żadnym razie przychody spoza wymienionych w art. 14 updof, w tym zwłaszcza te, do których odnosi się przepis art. 15 tej ustawy.

Szczególną wagę należy zwrócić na treść normy zawartej w art. 1 urach. Ustawa określa zasady rachunkowości oraz tryb badania sprawozdań finansowych przez biegłych rewidentów. Z treści tego przepisu wyraźnie i jednoznacznie wynika, że nie tu definiowane są podmioty podlegające regulacjom tej ustawy, lecz stanowi ona, że odbiorcy normy wskazani w innych przepisach mają stosować zasady w tym akcie prawa uregulowane. Zatem nie w ustawie o rachunkowości, lecz w innych przepisach prawa należy szukać kręgu podmiotów obowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych według zasad określonych właśnie w ustawie o rachunkowości. W przepisie art. 24a ust. 4 ustawodawca postanowił, iż obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych będzie dotyczył m. in. osób fizycznych jeżeli ich przychody, za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty określonej w EURO w przepisach o rachunkowości (czyli 800.000,00 EURO), jednak chodzi tu wyłącznie o przychody w rozumieniu art. 14 updof, czyli z pozarolniczej działalności gospodarczej. Żadna z możliwych wykładni nie zrównuje pojęcia działalności gospodarczej z działami specjalnymi produkcji rolnej, a podatnika prowadzącego działalność gospodarczą z rolnikiem. Zatem norma tego przepisu nie dotyczy rolników osiągający przychody ze źródła jakim są działy specjalne produkcji rolnej i nie są oni zobowiązani do zakładania i prowadzenia ksiąg rachunkowych. Odmiennie naturalnie przedstawiałaby się sytuacja w przypadku osiągania przez takiego podatnika przychodu, o którym mowa w art. 14 updof, jednak w tym przypadku taka okoliczność nie występuje. Wobec powyższego należy stwierdzić, że w przypadku podatnika prowadzącego działy specjalne produkcji rolnej, który wybrał jako obowiązującą go formę rozliczeń fiskalnych metodę ustalenia dochodu w oparciu o normy szacunkowe i złożył zgodnie z przepisem art. 43 updof odpowiednią deklarację na druku PIT-6 nie można w żadnym razie mówić o obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych. Ta sama zasada, a więc prymatu prawa podatkowego w zakresie wszystkich obowiązków podatnika, ma zresztą też zastosowanie w przypadku osoby prowadzącej działy specjalne produkcji rolnej, która prowadzi księgi podatkowe.

To z przepisów podatkowych, a nie ustawy o rachunkowości musi wynikać czy i jakie księgi ma prowadzić podatnik. Ustawa o rachunkowości określa zasady rachunkowości i badania ksiąg rachunkowych w odniesieniu do tych podmiotów, które na mocy innych przepisów zobowiązane zostały do ich prowadzenia. Z tej ustawy też wynika do kogo się jej przepisy stosuje, o ile oczywiście są to podmioty zobowiązane na mocy innych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych.

W art. 24a ust. 1 updof ustawodawca wskazuje, że m. in. osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej ?księga? albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami. To co jest w redakcji tego przepisu istotne, to wskazanie, że jeśli w ustawie pojawia się pojęcie księga, to chodzi o podatkową księgę przychodów i rozchodów, a nie inne ewidencje lub księgi rachunkowe. Przepisy prawa podatkowego winny być interpretowane ściśle i interpretacja rozszerzająca jest niedopuszczalna. Takie stanowisko co do interpretowania prawa podatkowego prezentowane jest w bogatym orzecznictwie sądowym i w piśmiennictwie. W analizowanym przepisie bardzo wyraźnie wskazano kogo ten obowiązek dotyczy, a nie wymienia się tu osób prowadzących działy specjalne lub źródła przychodów jakim są działy specjalne produkcji rolnej. Z kolei dopiero w ustępie 2 tego artykułu ustawodawca mówi, iż obowiązek prowadzenia księgi dotyczy również innych osób i w trzech kolejnych punktach wskazuje o jakie to osoby chodzi. W pkt 2 wskazuje, że przepis dotyczy prowadzących działy specjalne produkcji rolnej, jeżeli osoby te zgłosiły zamiar prowadzenia tych ksiąg. W przepisie tym wyraźnie i czytelnie wskazano, że na te osoby nałożony został obowiązek prowadzenia księgi, a księgą jest jak wynika z wcześniejszego przepisu wyłącznie podatkowa księga przychodów i rozchodów, a nie inna księga bądź ewidencja.

Wobec powyższego wnioskodawca stoi na stanowisku, iż jakakolwiek wykładnia tego przepisu w sposób rozszerzający krąg osób zobowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych w oderwaniu od całości regulacji odnoszących się do działów specjalnych produkcji rolnej będzie stanowiła naruszenie prawa. Zatem w przypadku podatnika uzyskującego dochód ze źródła jakim są działy specjalne produkcji rolnej nie znajduje zastosowania norma wyrażona w art. 24a ust. 4 updof, gdyż podatnik nie uzyskuje dochodów z działalności gospodarczej i nie uzyskuje przychodów z art. 14 updof.

Zatem wnioskodawca stoi na stanowisku, że nie będzie w 2008 roku obowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych, gdyż przepisy podatkowe takiego obowiązku na niego nie nakładają. Taki obowiązek nie wynika też z przepisów innych ustaw, gdyż prawa i obowiązki podatnika muszą wynikać z prawa podatkowego.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów wydał na podstawie ww. wniosku interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego Nr IPPB1/415-374/07-2/AG z dnia 16.01.2008r., w której uznał stanowisko Pana za nieprawidłowe.

W powyższej interpretacji stwierdzono, iż w sytuacji, gdy przychód z działów specjalnych produkcji rolnej osiągnięty za 2007 rok przekroczył równowartość w walucie polskiej 800.000,00 EURO (tj. 3.022.000,00 zł) z dniem 1 stycznia 2008 roku wnioskodawca winien zaprowadzić księgi rachunkowe.

Interpretacja została doręczona Panu w dniu 22.01.2008 r.

W związku z powyższym rozstrzygnięciem Pan P. K. reprezentowany przez pełnomocnika, pismem z dnia 24.01.2008 r. (data wpływu 01.02.2008r. ) wezwał tut. Organ do usunięcia naruszenia prawa.

W odpowiedzi na powyższe tut. Organ pismem z dnia 26.02.2008 r. Nr IPPB1/415-374/07-4/AG (skutecznie doręczonym w dniu 03.03.2008 r.) stwierdził brak podstaw do zmiany indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, podtrzymując argumentację zawartą w interpretacji.

Pan P. K., reprezentowany przez pełnomocnika w dniu 01.04.2008 r. (data wpływu 04.04.2008 r.) złożył za pośrednictwem tut. Organu skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na wydaną interpretację indywidualną Nr IPPB1/415-374/07-2/AG z dnia 16.01.2008 r.

Wyrokiem z dnia 02.09.2011 r., sygn. akt III SA/Wa 1668/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu sprawy ze skargi Pana P. K., reprezentowanego przez pełnomocnika, na interpretację Ministra Finansów z dnia 16.01.2008r. Nr IPPB1/415-374/07-2/AG w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych wydał wyrok, w którym uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną.

W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, iż ?(?) Teza uchwały z dnia 17 stycznia 2011 r. sygn. akt II FSK 2/10 posiada następujące brzmienie:

  1. W stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2001 r. obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych, o których mowa w art. 24a ust. 1 i ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) nie dotyczy podatników uzyskujących przychody z działów specjalnych produkcji rolnej (art. 2 ust. 1 pkt 1 i ust. 3), bez względu na wielkość tych przychodów, o ile podatnicy ci nie zgłosili zamiaru prowadzenia ksiąg w trybie określonym w art. 24a ust. 2 pkt 2 i art. 15 zdanie drugie tej ustawy.
  2. W świetle art. 24 ust. 4 zdanie drugie i art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dla ustalenia dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej uzyskiwanych przez podatników, którzy nie zgłosili zamiaru prowadzenia ksiąg, mają zastosowanie wyłącznie normy szacunkowe dochodu określone w załączniku Nr 2 do tej ustawy.

Sąd podziela zastosowaną w uchwale wykładnię badanego przepisu art. 24a ust. 2 pkt 2 u.p.d.o.f., uzależniającą obowiązek prowadzenia ksiąg przez osoby uzyskujące przychody z działów specjalnych produkcji rolnej od dokonania zgłoszenia zamiaru ich prowadzenia.

(?)Wykreowany w art. 24a ust. 4 u.p.d.o.f. obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych odnosi się wyłącznie do podatników uzyskujących przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Inaczej sprawa się ma w odniesieniu do podatników uzyskujących przychody ze źródła określonego jako działy specjalne produkcji rolnej (art. 10 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.f.) Dotyczący tej grupy podatników przepis art. 24a ust. 2 pkt 2 u.p.d.o.f. stanowi, że ?obowiązek prowadzenia księgi dotyczy również osób prowadzących działy specjalne produkcji rolnej, jeżeli osoby te zgłosiły zamiar prowadzenia tych ksiąg.?

(?) Jeżeli zatem podatnik uzyskujący przychody z działów specjalnych produkcji rolnej nie zgłosił zamiaru prowadzenia ksiąg, nie ma obowiązku ich prowadzenia i to niezależnie od wielkości uzyskanych przychodów. Przekroczenie limitu przychodów, o jakim mowa w art. 24a ust. 4 u.p.d.o.f., nie ma więc w takim wypadku żadnego znaczenia, ponieważ obowiązek prowadzenia ksiąg, w tym ksiąg rachunkowych, w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych i dla potrzeb tej ustawy jest uregulowany swoiście, odmiennie, niż w ustawie o rachunkowości. Dlatego też dochód z działów specjalnych produkcji rolnej w wypadku, gdy podatnik zamiaru prowadzenia ksiąg nie zgłosi, określany jest na podstawie norm ryczałtowo-szacunkowych, przewidzianych w art. 24 ust. 4-4e u.p.d.o.f. także wtedy, gdy przychód przekroczy wspomniany limit z art. 24a ust. 4 u.p.d.o.f. i art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości. Jeżeli jednak podatnik uzyskujący przychody z działów specjalnych produkcji rolnej zgłosi zamiar prowadzenia ksiąg, na mocy art. 24a ust. 2 u.p.d.o.f. przyjmuje na siebie obowiązek ich prowadzenia, z wszelkimi konsekwencjami tak co do rodzaju ksiąg, które prowadzić powinien, jak i skutków w wypadku uchybienia temu obowiązkowi.

(?) Sąd przedstawił uzasadnienie uchwały w istotnych fragmentach podzielając zarówno tezy jak i jej uzasadnienie. Sąd przedstawił więc obowiązującą wykładnię przepisów będących przedmiotem interpretacji indywidualnej oraz rozważania prawne, które winny posłużyć do oceny stanowiska podatnika. W konsekwencji należy dojść do wniosku, że interpretacja przedstawiona przez Ministra Finansów była wadliwa, naruszająca przepisy art. 24a ust. 1 i ust. 4, 24a ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 15 u.p.d.o.f. Zasadny był więc zarzut skargi o błędnej ich wykładni.?

W świetle obowiązującego stanu prawnego ? biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 02.09.2011 r., sygn. akt III SA/Wa 1668/11 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej. Stosownie do art. 2 ust. 3 ww. ustawy działami specjalnymi produkcji rolnej są: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin 'in vitro', fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym.

W myśl art. 2 ust. 3a ww. ustawy nie stanowią działów specjalnych produkcji rolnej uprawy, hodowla i chów zwierząt w rozmiarach nieprzekraczających wielkości określonych w załączniku nr 2 do ustawy, zwanym 'załącznikiem nr 2'.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 4 ustawy działy specjalne produkcji rolnej są odrębnym źródłem przychodów.

Zgodnie z art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód z działów specjalnych produkcji rolnej ustala się według zasad określonych w art. 14 (a więc zasad właściwych dla pozarolniczej działalności gospodarczej), jeżeli podatnik prowadzi księgi wykazujące te przychody. O zamiarze założenia ksiąg podatnik jest obowiązany zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego przed rozpoczęciem roku podatkowego albo przed rozpoczęciem prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli nastąpiło ono w ciągu roku.

Jak stanowi art. 24 ust. 4 ustawy, dochodem (stratą) z działów specjalnych produkcji rolnej jest różnica pomiędzy przychodem z tytułu prowadzenia tych działów a poniesionymi kosztami uzyskania, powiększona o wartość przyrostu stada zwierząt na koniec roku podatkowego w porównaniu ze stanem na początek roku i pomniejszona o wartość ubytków w tym stadzie w ciągu roku podatkowego. Dochód z działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli podatnik nie prowadzi ksiąg, o których mowa w art. 15, ustala się przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej, określonych w załączniku nr 2.

Stosownie do treści art. 24a ust. 1 ww. ustawy osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej ?księgą?, z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o.

W myśl art. 24a ust. 2 pkt 2 ustawy, obowiązek prowadzenia księgi dotyczy również osób prowadzących działy specjalne produkcji rolnej, jeżeli osoby te zgłosiły zamiar prowadzenia tych ksiąg. Zastosowany w tym przepisie termin 'również' wskazuje, że ustawodawca uregulował w nim zasadniczo odmienną sytuację faktyczną niż ta, która podlega regulacji zawartej w ust. 1 art. 24a. O ile zatem ust. 1 art. 24a ustawy dotyczy podatników wykonujących działalność gospodarczą, a więc uzyskujących przychody ze źródła przychodów określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy jako pozarolnicza działalność gospodarcza, o tyle ust. 2 art. 24a ustawy odnosi się do podatników uzyskujących przychody z innych źródeł przychodów ? prowadzących działy specjalne produkcji rolnej, jeżeli osoby te zgłosiły zamiar prowadzenia tych ksiąg (pkt 2). Natomiast termin ?księgi? zastosowany w tej regulacji, jak również w art. 15 i 24 ust. 4 ustawy odnosi się zarówno do podatkowej księgi przychodów i rozchodów, jak i do ksiąg rachunkowych.

Zgodnie z art. 24a ust. 4 ww. ustawy, obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody, w rozumieniu art. 14, za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty określonej w euro przepisach o rachunkowości. Określony w tym przepisie obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych po przekroczeniu określonego limitu przychodów dotyczy, co do zasady, podatników osiągających przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.

W myśl art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.) osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie zobowiązane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 800.000 euro.

Z przepisu tego wynika, że przepisy ustawy o rachunkowości stosuje się m. in. do osób fizycznych i spółek, których przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 800.000 euro, niemniej przepis ten winien być wykładany z uwzględnieniem treści normatywnej zawartej w art. 24a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazany przepis art. 24a ustawy zawiera bowiem normy szczególne, określające, po pierwsze, kiedy obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych powstaje dla podatników podatku dochodowego od osób fizycznych, uzyskujących przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej (ust. 4) oraz, po drugie, których podatników obowiązek prowadzenia ksiąg co do zasady nie dotyczy, chyba, że sami zdecydują się na przyjęcie tego obowiązku (ust. 2 pkt 2). Ma on więc wyraźnie węższy zakres regulacji, a zatem jest przepisem szczególnym w stosunku do ogólnego przepisu zamieszczonego w ustawie o rachunkowości.

Z powołanych przepisów wynika, że dochód z działów specjalnych produkcji rolnej ustalany jest przy zastosowaniu norm szacunkowych tylko wówczas, gdy podatnik nie zgłosi zamiaru prowadzenia ksiąg w trybie określonym w art. 24a ust. 2 pkt 2 i art. 15 zdanie drugie ustawy.

Mając powyższe na względzie, stwierdzić należy, że jeżeli Wnioskodawca jako podatnik uzyskujący przychody z działów specjalnych produkcji rolnej nie zgłosił zamiaru prowadzenia ksiąg, ustala dochód przy zastosowaniu norm szacunkowych i to niezależnie od wielkości uzyskanych przychodów. Przekroczenie limitu przychodów, o jakim mowa w art. 24a ust. 4 ustawy, nie jest w tej sytuacji okolicznością ważącą, ponieważ obowiązek prowadzenia ksiąg, w tym ksiąg rachunkowych, w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych i dla potrzeb tej ustawy jest uregulowany swoiście, odmiennie, niż w ustawie o rachunkowości. Dlatego też dochód z działów specjalnych produkcji rolnej w wypadku, gdy podatnik (Wnioskodawca) zamiaru prowadzenia ksiąg nie zgłosił, określany będzie wyłącznie na podstawie norm szacunkowych dochodu określonych w załączniku nr 2 do ustawy, także wtedy, gdy przychód przekroczy limit z art. 24a ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika