Określenie daty nabycia prawa użytkowania wieczystego gruntu oraz opodatkowania przychodu ze sprzedaży (...)

UZASADNIENIE

W dniu 05.05.2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określenia daty nabycia prawa użytkowania wieczystego gruntu oraz opodatkowania przychodu ze sprzedaży prawa użytkowania wieczystego gruntów, przyznanych na podstawie art. 7 ust. 1 Dekretu osobie, która nabyła prawa i roszczenia od spadkobiercy dawnego właściciela tej nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 27 maja 2009 roku na podstawie umowy notarialnej zawartej przed Notariuszem Januszem R. w W. Wnioskodawca nabył wraz z żoną Grażyną D. udział w prawach i roszczeniach do nieruchomości położonej przy ulicy P. przejętej przez Państwo na mocy przepisu art. 1 dekretu z dnia 26 października 1945 roku o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy.

Nabycia tego dokonali od Pani Elizy L. spadkobiercy dawnych właścicieli, która oświadczyła, że na mocy art. 7 dekretu z dnia 26 października 1945 roku o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U Nr 50, poz. 278 i 279 dalej ?Dekret?) przysługują jej prawa i roszczenia do nieruchomości w tym o ustanowienie prawa użytkowania wieczystego gruntu i zwrot własności budynków. Zgodnie bowiem z postanowieniami Dekretu wszystkie nieruchomości położone na terenie m. st. Warszawy, a więc i działka położona przy ulicy P., przeszła z dniem 21 listopada 1945 roku na własność gminy m. st. Warszawy, a następnie Skarbu Państwa, a poprzedni ich właściciele mogli ubiegać się na określonych warunkach o oddanie przejętych gruntów na własność czasową.

W ustawowym terminie wskazanym w Dekrecie poprzednicy prawni Pani Elizy L. złożyli i należycie opłacili wniosek o przyznanie mu własności czasowej nieruchomości, który wpłynął do Zarządu Miejskiego Miasta Stołecznego Warszawy w dniu 16 lutego 1949 roku.

W związku z tym Pani Eliza L. na mocy Aktu Notarialnego sprzedała Wnioskodawcy przysługujące jej prawa i roszczenia do nieruchomości wynikające z treści art. 7 dekretu, w tym o ich zwrot byłym właścicielom lub ich następcom prawnym o oddanie ich w użytkowanie wieczyste względnie roszczenia o odszkodowanie za te nieruchomości (dalej wszelkie prawa i roszczenia do nieruchomości) za ustaloną cenę, a Wnioskodawca z żoną nabyli te prawa i roszczenia do nieruchomości na zasadach wspólności ustawowej. Wraz z podpisaniem aktu notarialnego wypłacili na rzecz Pani Elizy L. ustaloną cenę, zatem Prawa i Roszczenia do Nieruchomości wnioskodawca nabył z dniem 27 maja 2009 roku.

Na mocy decyzji Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 2 lipca 2009 roku zmieniającej decyzję z dnia 3 sierpnia 2009 roku oraz umowy o oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste zawartej dnia 27.10.2009 roku przed Adamem S. notariuszem w W. nieruchomość stanowiąca działkę ewid. 33/1 o obszarze 985 m² została oddana Wnioskodawcy i jego żonie w użytkowanie wieczyste, a prawo to ujawniono w księdze wieczystej.

Jak wynika z postanowień powołanego powyżej aktu notarialnego w wyniku szeregu zdarzeń prawnych, w tym umowy sprzedaży objętej aktem notarialnym z dnia 27.05.2009 roku nabyli od spadkobiercy dawnego właściciela wszelkie prawa i roszczenia do gruntu niezabudowanej nieruchomości położonej przy ulicy P wynikające z przepisów dekretu i stali się w ten sposób następcami prawnymi poprzednich właścicieli.

W związku z planowaną sprzedażą nabytego w ten sposób prawa użytkowania wieczystego działki nr 35/1 Wnioskodawca zwraca się o interpretację w zakresie obowiązku podatkowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy wydanie na podstawie art. 7 ust. 1 Dekretu decyzji ustanawiającej prawo użytkowania wieczystego Nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy (jako następcy prawnego byłych właścicieli Nieruchomości) oraz zawarcie przez Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy z Wnioskodawcą umowy użytkowania wieczystego nieruchomości może być traktowane jako nabycie prawa wieczystego użytkowania gruntów oraz własności zlokalizowanych na gruncie budynków w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 Ustawy o PIT...
2. Czy sprzedaż (odpłatne zbycie) przez Wnioskodawcę ustanowionego w ten sposób prawa wieczystego użytkowania Nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (w szczególności jako źródło przychodów wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT) w sytuacji gdy sprzedaż ta została dokonana przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ustanowienie użytkowania wieczystego nieruchomości, a także przed upływem 5 lat od wydania decyzji administracyjnej o ustanowieniu użytkowania wieczystego nieruchomości i zawarcia umowy o ustanowieniu tego prawa...
   
   

Zdaniem wnioskodawcy, wydanie na podstawie art. 7 ust. 1 Dekretu decyzji ustanawiającej prawo użytkowania wieczystego Nieruchomości na jego rzecz (jako następcy prawnego byłego właściciela) oraz zawarcie przez Prezydenta Miasta St. Warszawy z Wnioskodawcą umowy użytkowania wieczystego Nieruchomości nie może być traktowane jako nabycie prawa wieczystego użytkowania gruntów oraz własności zlokalizowanych na gruncie budynków rozumieniu artykułu 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT.

W konsekwencji sprzedaż (odpłatne zbycie) ustanowionego w ten sposób prawa wieczystego użytkowania nieruchomości oraz własności zlokalizowanych na gruncie budynków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (w szczególności jako źródło przychodów wymienione w art. 10 ust 1 pkt 8 ustawy o PIT) w sytuacji gdy sprzedaż ta zostanie dokonana przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpi ustanowienie użytkowania wieczystego nieruchomości i nabycie własności zlokalizowanych na gruncie budynków, a także przed upływem 5 lat od wydania decyzji administracyjnej o ustanowieniu użytkowania wieczystego nieruchomości i zawarcia umowy o ustanowienie tego prawa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), do źródeł przychodów zalicza się m. in. odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy ? przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Prawo własności w systemie prawnym jest traktowane jako prawo o najszerszej treści i w porównaniu z innymi prawami, jako prawo najsilniejsze w stosunku do rzeczy. Własność jest bezterminowym prawem ? trwa tak długo, jak długo istnieje rzecz, która jest przedmiotem własności.

Nabycie i utrata własności (w tym także własności nieruchomości) jest opisana w art. 155 oraz 231 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). U podstaw nabycia i zbycia rzeczy oraz nieruchomości, w rozumieniu kodeksowym, leży wola nabywcy. Swoboda zawierania umów jest naczelną zasadą Kodeksu cywilnego.

W dopuszczonych prawem sytuacjach ? u podstaw zwrotu wywłaszczonej nieruchomości (także przejętej wskutek karnego przymusu) leży wola prawowitego właściciela, a w przypadku jego śmierci wola jego spadkobierców.

Przedmiotem rozważań w niniejszej interpretacji jest ocena czy w przedmiotowej sprawie znajdzie zastosowanie regulacja zawarta w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W rozpatrywanej sprawie z opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca wraz z żoną aktem notarialnym z dnia 27 maja 2009 r. kupił od spadkobiercy dawnego właściciela prawa i roszczenia do gruntu niezabudowanej nieruchomości, która została objęta działaniem dekretu z dnia 26 listopada 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U z 1945 r. Nr 50 poz. 279). W dniu 02 lipca 2009 r. decyzją Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy ustanowiono użytkowanie wieczyste do gruntu Nieruchomości. Wnioskodawca planuje sprzedaż w/w prawa użytkowania wieczystego.

Prawo użytkowania wieczystego jest silnym prawem rzeczowym, lokującym się w hierarchii tych praw bezpośrednio po prawie własności, a przed ograniczonymi prawami rzeczowymi, co pozwala na potraktowanie ustanowienia użytkowania wieczystego jako swoistej restytucji stosunków własnościowych.

Oddanie w użytkowanie wieczyste ?gruntu' skomunalizowanego dekretem z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze miasta stołecznego Warszawy, w wypadku spełnienia przesłanek przewidzianych w tym akcie prawnym przez ubiegającego się o to dotychczasowego właściciela tego gruntu lub jego następców prawnych, miało niewątpliwie charakter rekompensacyjny.

Przepis art. 7 ust. 1 dekretu przewidywał, że:

1. dotychczasowy właściciel gruntu, prawni następcy właściciela, będący w posiadaniu gruntu, lub osoby prawa jego reprezentujące, a jeżeli chodzi o grunty oddane na podstawie obowiązujących przepisów w zarząd i użytkowanie ? użytkownicy gruntu mogą w ciągu 6 miesięcy od dnia objęcia w posiadanie gruntu przez gminę zgłosić wniosek o przyznanie na tym gruncie jego dotychczasowemu właścicielowi prawa wieczystej dzierżawy z czynszem symbolicznym lub prawa zabudowy za opłatą symboliczną,
2. gmina uwzględni wniosek jeżeli korzystanie z gruntu przez dotychczasowego właściciela da się pogodzić z przeznaczeniem gruntu według planu zabudowania, a jeżeli chodzi o osoby prawne ? ponadto gdy użytkowanie gruntu zgodnie z jego przeznaczeniem w myśl planu zabudowania nie pozostaje w sprzeczności z zadaniami ustawowymi lub statutowymi tej osoby prawnej;
3. w razie uwzględnienia wniosku gmina ustali czy przekazanie gruntu nastąpi tytułem wieczystej dzierżawy czy na prawie zabudowy oraz określi warunki, pod którymi umowa może być zawarta,
4. w przypadku nieuwzględnienia wniosku gmina zaofiaruje uprawnionemu w miarę posiadania zapasu gruntów ? na tych samych warunkach dzierżawę wieczystą gruntu równej wartości użytkowej bądź prawo zabudowy na takim gruncie,
5. w razie niezgłoszenia wniosku, przewidzianego w ustępie 1 Dekretu, lub nieprzyznania z jakichkolwiek innych przyczyn dotychczasowemu właścicielowi wieczystej dzierżawy albo prawa zabudowy gmina obowiązana jest uiścić odszkodowanie w myśl artykułu 9 Dekretu.
   
   

Jak wynika z przytoczonej regulacji, prawodawcy niewątpliwie chodziło o zrekompensowanie dotychczasowym właścicielom (ich następcom prawnym) przejścia na własność gminy m.st. Warszawy gruntów stanowiących dotąd ich własność. W dekrecie od razu uregulowano kwestię stosownych rekompensat. Odzyskanie prawa wieczystej dzierżawy z czynszem symbolicznym lub prawa zabudowy za opłatą symboliczną (art. 7 ust. 1 dekretu, obecnie prawa wieczystego użytkowania) było ustawowo zagwarantowaną formą rekompensaty.

Ocena czy do przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego powinien mieć zastosowanie art. 10 ust.

1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych musi opierać się o wykładnię pojęcia ?nabycie prawa? w nim użytego. Skoro decyzja o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości czy też o zwrocie prawa użytkowania wieczystego nie kreuje prawa do nieruchomości (własności lub użytkowania wieczystego), lecz tylko przywraca stosunki własnościowe sprzed wywłaszczenia, to zwrot taki nie stanowi nabycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przywracając stan prawny, który istniał przed wydaniem decyzji o wywłaszczeniu, decyzja o zwrocie nieruchomości pełni funkcję restytucyjną, czyli jest aktem prawnym, który wywiera skutki prawne bezpośrednio w sferze prawa cywilnego. Przywraca bowiem prawo własności nieruchomości jej poprzedniemu właścicielowi lub jego następcom prawnym. Jest więc zdarzeniem prawnym zmieniającym podmiotową stronę stosunku prawnorzeczowego odnośnie do zwracanej nieruchomości. Decyzja o zwrocie powoduje przejście prawa własności na dotychczasowego właściciela, lub jego następców prawnych, jednakże nie kreuje tego prawa ? przywraca tylko wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe.

Zatem ustanowienie na rzecz Wnioskodawcy (jako następcy prawnego pierwotnych właścicieli) prawa użytkowania wieczystego nieruchomości może być traktowane jako swoista restytucja, bo na taki jedynie zakres przywrócenia uprawnień dotychczasowym właścicielom zezwalały przepisy Dekretu.

Reasumując, wydanie na podstawie art. 7 ust. 1 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy decyzji ustanawiającej prawo użytkowania wieczystego gruntu na rzecz Wnioskodawcy (jako następcy prawnego byłego właściciela) oraz zawarcie przez Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy z Wnioskodawcą umowy użytkowania wieczystego gruntu nie może być taktowane jako nabycie prawa wieczystego użytkowania gruntów w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec powyższego, sprzedaż prawa wieczystego użytkowania ustanowionego w trybie art. 7 tego dekretu nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy, także wówczas gdy sprzedaż ta została dokonana przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ustanowienie użytkowania wieczystego.

Z uwagi na fakt, iż Strona opłaciła wniosek wysokości 75 zł, nadpłata w wysokości 35 zł dokonana w dniu 29.04.2010 r. będzie zwrócona, na wskazany adres zgodnie z art. 14f § 2a Ordynacji podatkowej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.