przekazaniem małżonce przedsiębiorstwa w formie darowizny nie powstanie u wnioskodawcy jako darczyńcy (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 01 lipca 2008 r. (data wpływu 03 lipca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przekazania w drodze darowizny przedsiębiorstwa małżonce - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 03 lipca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przekazania w drodze darowizny przedsiębiorstwa małżonce.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej zarządzający samodzielnie majątkiem przedsiębiorstwa, przy istniejącej między małżonkami z mocy ustawy wspólności majątkowej (wspólność ustawowa). Wnioskodawca zamierza w formie aktu notarialnego przekazać przedsiębiorstwo w ujęciu art. 55#185; k.c. współmałżonkowi.

Jednocześnie pismem z dnia 18 sierpnia 2008 r.( data wpływu 20 sierpnia 2008 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie organu Nr IPPB1/415-770/08-2/AM z dnia 08 sierpnia 2008 r., Wnioskodawca uzupełnił przestawione zdarzenie przyszłe o następujące kwestie:

• skutki podatkowe dotyczące nieodpłatnego przekazania przedsiębiorstwa mają dotyczyć jego osoby,
• sprecyzował pytanie w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przy istniejącej między małżonkami z mocy ustawy wspólności majątkowej (wspólność ustawowa) nieodpłatne przekazanie w formie aktu notarialnego przez jednego z współmałżonków drugiemu współmałżonkowi przedsiębiorstwa w ujęciu art. 55#185; k.c. będzie w świetle art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn z dnia 28.07.1983 r. (Dz.U.2004.42.154 z późn. zm.) w związku z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 Nr 14 poz. 176 z późn. zm.) stanowiło czynność prawną wykraczającą poza normatywny zakres obowiązywania w/w ustaw i będzie oznaczało, iż nie podlega ono opodatkowaniu podatkami określonymi tymi ustawami....

Odpowiedź w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych stanowi przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej. Odpowiedź w zakresie podatku od spadków i darowizn zostanie udzielona odrębną interpretacją.

Zdaniem wnioskodawcy odnośnie skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych przekazanie nieodpłatne przedsiębiorstw na rzecz małżonki przy istniejącej między małżonkami z mocy ustawy wspólności majątkowej (wspólność ustawowa) przekazanie w formie aktu notarialnego przez jednego z współmałżonków drugiemu współmałżonkowi przedsiębiorstwa w ujęciu art. 55 Kc w świetle:

art. 1 ust. pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn z dnia 28.07.1983 r. (Dz.U.2004.142.1514 z późn. zm.) w związku z art. 2 ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób wykracza poza normatywny zakres obowiązywania w/w ustaw i oznaczą iż nie podlega ono opodatkowaniu podatkami określonymi tymi ustawami.

Czynności tej, nie należy traktować też jako źródła dochodu czy przychodu podlegającego przepisom ustawy o podatku od spadków darowizn, ponieważ majątek firmy jest majątkiem stanowiącym wspólność majątkową małżonków (przy czym małżonek prowadzący działalność gospodarczą jedynie samodzielnie zarządza majątkiem służącym wykonywaniu działalności gospodarczej - stanowią o tym przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy Dz. U. nr 9, poz. 59 ze zm.).

• Art. 31 § 1. Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).
  
  

Art. 34 Każdy z małżonków jest uprawniony do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego oraz do korzystania z nich w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez drugiego małżonka.

Art. 35. W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku Wspólność ustawowa, jako ściśle związana ze stosunkiem prawnym o charakterze osobistym zachodzącym między małżonkami (małżeństwem) ? jest współwłasnością łączną ( art. 196 § 1 kc.).

Jej charakterystycznymi, istotnymi cechami, różniącymi ją od współwłasności w częściach ułamkowych, jest to, że:

1. jest to wspólność bezudziałowa,
2. w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego i nie mogą wyzbyć się ich na rzecz osób trzecich, a co więcej, stosownie do art. 35 żadne z małżonków nie może rozporządzić ani nawet zobowiązać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku, ani żądać podziału majątku wspólnego.
   Poza tym, w odróżnieniu od współwłasności w częściach ułamkowych, która jest prawem własności kilku osób do jednej rzeczy (art. 195 1 kc.), wspólność ustawowa jest wspólnością masy majątkowej mieszczącej się w pojęciu mienia określonego w art. 44 k.c., mogącej obejmować wiele różnych praw majątkowych (własność, użytkowanie wieczyste, prawa obligacyjne).
   
   

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy wyjaśnić, iż stanowisko Wnioskodawcy w zakresie skutków podatkowych przekazania w drodze darowizny przedsiębiorstwa małżonce uznano za prawidłowe, jednakże uzasadnienie prawne jest w części odmienne od uzasadnienia przedstawionego przez Wnioskodawcę.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest wykładnia przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.)

Zgodnie z art. 5a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przez przedsiębiorstwo ? dla celów tej ustawy, uważa się przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

Zapis art. 55#185; ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) określa, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
   
   

Stosownie do treści art. 55#178; Kodeksu cywilnego czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Pojęcie darowizny nie jest zdefiniowane ani w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, ani w ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Stosownie do zapisu art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Przechodząc na płaszczyznę prawa podatkowego, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl artykułu 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W świetle ww. przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem koniecznym do uznania świadczenia za przychód jest jego otrzymanie przez podatnika lub postawienie do jego dyspozycji.

W przypadku darowizny mamy do czynienia z nieodpłatnym, jednostronnym świadczeniem. W związku z aktem darowizny darczyńca nie otrzymuje żadnych wartości pieniężnych, ani innego przysporzenia majątkowego.

W sytuacji zaprzestania przez wnioskodawcę prowadzenia działalności gospodarczej, zobowiązany on jest na dzień likwidacji działalności gospodarczej, sporządzić remanent likwidacyjny i ustalić dochód w trybie art. 24 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Za datę likwidacji działalności gospodarczej uważa się datę określoną w zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego o likwidacji działalności gospodarczej.

Zatem, jeżeli darowizna w postaci przedsiębiorstwa (wraz ze wszystkimi składnikami majątkowymi) zostanie przekazana przed datą ww. zawiadomienia, na moment likwidacji przedsiębiorstwa remanent likwidacyjny wyniesie ?zero? i nie powstanie obowiązek zapłaty zryczałtowanego podatku dochodowego od dochodu na dzień likwidacji (z remanentu likwidacyjnego).

Zgodnie z art. 44 ust. 4 powołanej ustawy podatek od dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 3, ustala się w formie ryczałtu w wysokości 10 % tego dochodu. Podatek jest płatny w terminie płatności zaliczki za ostatni miesiąc prowadzenia działalności, a w przypadku podatników, którzy wybrali kwartalny sposób wpłacania zaliczek - w terminie płatności zaliczki za ostatni kwartał prowadzenia działalności. W tym przypadku podatnik jest obowiązany w terminie płatności tego podatku złożyć w urzędzie skarbowym spis pozostałych na dzień likwidacji towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków oraz rzeczowych składników majątku związanego z wykonywaną działalnością, w tym także dzieł sztuki, eksponatów muzealnych i aparatury audiowizualnej, niebędących środkami trwałymi, wycenionych według cen zakupu, jeżeli wydatki na ich nabycie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

W tym stanie rzeczy należy stwierdzić, iż w świetle obowiązującego stanu prawnego i przedstawionego przez wnioskodawcę zdarzenia przyszłego, w związku z przekazaniem małżonce przedsiębiorstwa w formie darowizny nie powstanie u wnioskodawcy jako darczyńcy przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a zryczałtowany podatek od dochodu na dzień likwidacji wystąpi jedynie w przypadku zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o likwidacji przedsiębiorstwa przed fizycznym przekazaniem aktywów przedsiębiorstwa w formie darowizny małżonce.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.