określenie źródła przychodów sygn: IPPB1/415-975/09-4/AG

określenie źródła przychodów

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 21.12.2009 r. (data wpływu 23.12.2009 r.) uzupełnionym pismem z dnia 10.03.2010 r. (data nadania 10.03.2010 r., data wpływu 15.03.2010 r.) złożonym na wezwanie Nr IPPB1/415-975/09-2/AG z dnia 03.03.2010 r. (data nadania 03.03.2010 r. , data doręczenia 09.03.2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określenia źródła przychodów ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23.12.2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określenia źródła przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest wspólnikiem spółek komandytowych oraz może w przyszłości stać się wspólnikiem spółki lub spółek komandytowych. Spółki istniejące oraz nowo powstałe są dalej zwane ?Spółka?). Spółka udzieliła i może w przyszłości udzielić pożyczek. Pożyczkobiorcami mogą być zarówno wspólnicy, podmioty w których spółka jest wspólnikiem, jak i osoby trzecie. Z tytułu udzielonych pożyczek spółka otrzymuje i w przyszłości będzie od pożyczkobiorców otrzymywała odsetki. Zgodnie z treścią umowy spółki przedmiotem jej działalności jest i może być m.in. udzielanie pożyczek. Nie jest jednocześnie wykluczona sytuacja przeciwna: iż w umowie spółki nie znajdzie się zapis wskazujący na to, że przedmiotem działalności spółki jest m.in. udzielanie pożyczek, czyli zgodnie z PKD: 64.92.Z pozostałe formy udzielania kredytów.

Pismem z dnia 10.03.2010 r. (data wpływu 15.03.2010 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie organu z dnia 03.03.2010 r. Wnioskodawca doprecyzował opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i wskazał, iż w przypadku gdy w umowie spółki nie znajdzie się zapis wskazujący, iż przedmiotem działalności spółki jest m. in. udzielanie pożyczek, działalność w zakresie udzielania pożyczek będzie prowadzona w celach zarobkowych oraz w sposób zorganizowany i ciągły.

Jednocześnie wnioskodawca prosi o rozpatrzenie następujących przypadków, które, zdaniem Wnioskodawcy, spełniają warunki ?prowadzenia w celach zarobkowych oraz w sposób zorganizowany i ciągły?.

  1. Spółka będzie udzielała jednej pożyczki na rok, przez kolejne 10 lat, z zamiarem prowadzenia takiej działalności w sposób zorganizowany i ciągły,
  2. Spółka będzie udzielała więcej niż jednej pożyczki na rok, przez kolejne lata, z zamiarem prowadzenia takiej działalności w sposób zorganizowany i ciągły,
  3. Spółka będzie udzielała jednej pożyczki co dwa lata, przez kolejne 20 lat, z zamiarem prowadzenia takiej działalności w sposób zorganizowany i ciągły,
  4. Spółka będzie udzielała 3 pożyczek co trzy lata, przez kolejne 15 lat, z zamiarem prowadzenia takiej działalności w sposób zorganizowany i ciągły.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy odsetki otrzymane przez spółkę od udzielonych przez nią pożyczek stanowią i będą stanowić dla wnioskodawcy, w proporcji do jego udziału w zyskach spółki, przychód ze źródła przychodów: pozarolnicza działalność gospodarcza ...

Zdaniem wnioskodawcy odsetki otrzymane przez spółkę od udzielonych przez nią pożyczek stanowią i będą stanowić dla wnioskodawcy, w proporcji do jego udziału w zyskach spółki, przychód ze źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 updof, tj. ze źródła: pozarolnicza działalność gospodarcza. Zgodnie z art. 5b ust. 2 updof, ?jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niemająca osobowości prawnej, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1, uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3?. Zdaniem wnioskodawcy cytowany przepis ma kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia, do jakiego źródła przychodów należy zaliczyć przychody wnioskodawcy uzyskiwane ze spółki komandytowej. W przekonaniu wnioskodawcy, przepis ten jest lex specialis wobec przepisów regulujących kwalifikację źródeł przychodów osób fizycznych, a to ponieważ dotyczy explicite sytuacji, w której przychód uzyskiwany jest za pośrednictwem spółki osobowej. Wskazany przepis ustanawia zdaniem wnioskodawcy zasadę, nadrzędną wobec zasad wynikających z katalogu źródeł przychodów zawartego w art. 10 updof, zgodnie z którą wszelkie przychody wnioskodawcy uzyskiwane za pośrednictwem spółki komandytowej należy kwalifikować jako przychody pochodzące ze źródła przychodów: pozarolnicza działalność gospodarcza. Tezę powyższą podziela np. WSA we Wrocławiu w wyroku z 4 czerwca 2009 r., sygn. I SA/Wr 1055/09, w którym odnośnie art. 5b ust. 2 updof stwierdzono, iż ?zastosowanie fikcji prawnej w powołanym przepisie oznacza zrównanie co do skutków prawnych (uznania za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej art. 10.ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f.) dwóch sytuacji prawnych:

  1. prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej przez osobę fizyczną; zgodnie z definicją ustawową zawartą w art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f., prowadzonej we własnym imieniu bez względu na jej rezultat w sposób zorganizowany i ciągły oraz;
  2. faktu pozostawania wspólnikiem spółki osobowej, która prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą we własnym imieniu?.

Zgodnie z art. 24 ust. 1 updof, ?u podatników, którzy zgodnie z obowiązującymi ich zasadami rachunkowości sporządzają sprawozdanie finansowe, za dochód z działalności gospodarczej uważa się dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg?. Na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości (tj. z 2002 r., nr 76, poz. 694 z późn. zm.), ?przepisy ustawy o rachunkowości stosuje się mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: spółek handlowych?.

Niewątpliwie spółka komandytowa należy do osobowych spółek handlowych. W konsekwencji, skoro spółka komandytowa zobowiązana jest na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości prowadzić księgi rachunkowe oraz sporządzać sprawozdanie finansowe - dochody wnioskodawcy wynikające z prawidłowo prowadzonych ksiąg spółki uznaje się za dochody z działalności gospodarczej. Wskazać należy dodatkowo, iż wyłączenie przychodów z odsetek z kategorii przychodów z działalności gospodarczej ujmowanych w księgach rachunkowych spółki przeczyłoby zasadzie rzetelności tych ksiąg nie tylko w zakresie ujmowanych w nich przychodów, ale też i kosztów.

Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 1 updof, ?od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy : z odsetek od pożyczek, z wyjątkiem gdy udzielanie pożyczek jest przedmiotem działalności gospodarczej?.

Zatem przychody z tytułu odsetek uzyskiwane przez osoby fizyczne zalicza się do źródła przychodów: kapitały pieniężne (zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 1 updof) i opodatkowuje ryczałtowo (zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 1 updof), jedynie w sytuacji, gdy udzielanie pożyczek nie jest przedmiotem działalności gospodarczej. Jak wskazano powyżej w pkt 2 i 3 wniosku, w przypadku przychodów osiąganych za pośrednictwem spółek osobowych (w tym spółki), przychody te uznaje się za osiągane z działalności gospodarczej. Oczywiste jest, że w przypadku gdy pożyczki są udzielane przez spółkę komandytową, są one faktycznym przedmiotem jej działalności. Przychody z odsetek od udzielanych pożyczek byłyby dla wnioskodawcy przychodem z kapitałów pieniężnych (zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 1 updof) wyłącznie w przypadku, gdyby wnioskodawca udzielał pożyczek jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. Teza powyższa wynika także z przepisu art. 14 ust. 3 pkt 2 updof, zgodnie z którym ?do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2 nie zalicza się: kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek?. Przepis ten ustanawia zasadę kasowego rozliczenia przychodów z odsetek, a równocześnie, analizowany a contrario, nakazuje uznać, iż naliczone oraz otrzymane odsetki od należności, w tym udzielonych pożyczek są przychodem, o którym mowa w art. 14 updof, tj. przychodem z działalności gospodarczej.

Przychody spółki osobowej są przypisywane wnioskodawcy stosownie do art. 8 ust. 1 updof, czyli w proporcji do jego prawa w udziale w zysku spółki. Powyższe znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych o sygnaturach IBPB1/415-955/09/AB oraz IBPB1/415-741/09/AB, wydanych 1 grudnia 2009 roku. Podsumowując, odsetki otrzymane przez spółkę od udzielonych przez nią pożyczek stanowią dla wnioskodawcy, w proporcji do jego udziału w zyskach spółki, przychód ze źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 updof.

Wnioskodawca uważa, że w każdym z przedstawionych we wniosku przypadków osiągane przychody odsetkowe będą przychodami w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku gdy pożyczki będą udzielane w celach zarobkowych, w ramach prowadzonej działalności, częstotliwość ich udzielania będzie miała znaczenie drugorzędne. W przeciwnym wypadku niemożliwe byłoby ustalenie, jaka częstotliwość jest już działalnością zorganizowaną i ciągłą, a jaka nią nie jest. W przypadku uznania przez Dyrektora Izby Skarbowej, że powyższe twierdzenie Wnioskodawcy jest błędne, Wnioskodawca prosi o podanie dokładnej definicji pojęcia ?prowadzenia w celach zarobkowych oraz w sposób zorganizowany i ciągły?, tak żeby Wnioskodawca miał pewność, że po spełnieniu wymagań tej definicji (np. udzielenia 2 pożyczek na rok) osiągane przychody z odsetek na pewno będą przychodami z pozarolniczej działalności gospodarczej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do treści art. 4 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. nr 94, poz. 1037 ze zm.), spółka osobowa to spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa i spółka komandytowo-akcyjna. W myśl art. 102 ww. ustawy, spółka komandytowa jest spółką osobową mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.

Spółka komandytowa, jako osobowa spółka prawa handlowego, nie posiada zdolności podatkowej. Tym samym z punktu widzenia prawa podatkowego podatnikami są poszczególni wspólnicy tej spółki, a nie spółka. Sposób opodatkowania dochodu (przychodu) z tytułu udziału w spółce komandytowej, będzie uzależniony od cywilnoprawnego statusu danego wspólnika. Jeżeli wspólnikiem spółki komandytowej jest osoba fizyczna, to dochód (przychód) z udziału w tej spółce będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu wg skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe. Stosownie natomiast do treści art. 8 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat.

Zgodnie z tą zasadą dochody (przychody) z udziału w spółce komandytowej opodatkowuje się osobno u każdego wspólnika w stosunku do jego udziału w zysku spółki.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkie dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 3 i 7 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odrębnymi źródłami przychodów są m.in.:

  1. przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej (pkt 3),
  2. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c) (pkt 7).

Podział ten ma istotny wpływ nie tylko na sposób prowadzenia dokumentacji finansowej, ustalanie podstaw opodatkowania, ale także na sposób opodatkowania i jego wysokość.

Pozarolnicza działalność gospodarcza została zdefiniowana w przepisie art. 5a pkt 6 ww. ustawy, jako działalność zarobkowa:

  1. wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa,
  2. polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
  3. polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych,
  • prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Z kolei zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od pożyczek.

Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy, od uzyskanych dochodów (przychodów) z odsetek od pożyczek, z wyjątkiem gdy udzielenie pożyczek jest przedmiotem działalności gospodarczej, pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Z powyższych przepisów wynika, iż odsetki od pożyczek dla celów podatkowych mogą być traktowane jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej lub jako odrębne źródło przychodów, określone w art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, tj. przychód z kapitałów pieniężnych.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, iż kwestią istotną dla zakwalifikowania przychodów z odsetek do odpowiedniego źródła przychodów jest ocena, czy udzielanie pożyczek będzie miało znamiona pozarolniczej działalności gospodarczej.

Treść definicji zawartej w wyżej cytowanym art. 5a pkt 6 daje podstawę, by przyjąć, iż dla uznania określonej działalności za działalność gospodarczą, konieczne jest m. in. łączne spełnienie trzech warunków: po pierwsze, dana działalność musi być działalnością zarobkową, po drugie, działalnością wykonywaną w sposób zorganizowany oraz, po trzecie, w sposób ciągły.

Tak więc, działalność gospodarcza to taka działalność, która:

  1. jest prowadzona w celu osiągnięcia dochodu, przy czym nawet ewentualna strata będąca wynikiem tej działalności nie pozbawia jej statusu działalności gospodarczej, bowiem istotny jest sam zamiar osiągnięcia dochodu,
  2. wykonywana jest w sposób ciągły. Jednakże przesłanki tej nie należy rozumieć jako konieczność wykonywania działalności bez przerwy. Istotny jest zamiar powtarzalności określonych czynności celem osiągnięcia dochodu np. powtarzalna sprzedaż przedmiotów własności posiadających tożsamy charakter, cechy przeznaczenia użytkowego (np. lokali mieszkalnych),
  3. prowadzona jest w sposób zorganizowany, co oznacza, iż podejmowane działania są podporządkowane obowiązującym regułom, normom i służą osiągnięciu celu, mają wpływ na racjonalność gospodarowania posiadanymi środkami, a tym samym uczestnictwa w obrocie gospodarczym.

Każde działanie spełniające wskazane wyżej przesłanki, stanowi w rozumieniu przepisów ww. ustawy pozarolniczą działalność gospodarczą, niezależnie od tego, czy podatnik dokonał jej rejestracji.

Wobec powyższego, w celu zakwalifikowania działań Spółki komandytowej do działalności gospodarczej należy ocenić zamiar, okoliczności i cel tych działań.

Wnioskodawca przedstawił we wniosku dwie następujące sytuacje:

  • zgodnie z treścią umowy spółki komandytowej, której wspólnikiem jest/będzie wnioskodawca, przedmiotem działalności jest i może być będzie m.in. udzielanie pożyczek. Z tytułu udzielonych pożyczek Spółka w przyszłości będzie od pożyczkobiorców otrzymywała odsetki,
  • w umowie spółki nie znajdzie się zapis wskazujący na to, że przedmiotem działalności spółki jest m. in. udzielanie pożyczek. Jednakże jak wskazał wnioskodawca działalność w zakresie udzielania pożyczek będzie prowadzona w celach zarobkowych, w sposób zorganizowany i ciągły.

Mając powyższe na względzie, w świetle przytoczonej powyżej ustawowej definicji, stwierdzić należy, iż jeżeli działania Spółki komandytowej, w zakresie udzielania pożyczek, będą podejmowane w sposób zorganizowany i ciągły, na własny rachunek i będą miały na celu osiągnięcie zysku z udzielania pożyczek, co jest charakterystyczne dla przedsięwzięć realizowanych w ramach działalności gospodarczej, to przychody z tytułu uzyskanych odsetek od pożyczek można zaliczyć do źródła przychodów określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, tj. pozarolniczej działalności gospodarczej. Dla zaliczenia odsetek od pożyczek do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej decydujące znaczenie ma bowiem spełnienie wyżej omówionych przesłanek, o których mowa w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy można uznać za prawidłowe.

Jednocześnie zauważyć należy, że powołany przez wnioskodawcę we wniosku art. 5b ust. 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczy wyłącznie źródła przychodów, jakim jest działalność gospodarcza. Wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy, nie stanowi więc on podstawy prawnej kwalifikacji danego przychodu do określonego źródła przychodu. Powyższe nie miało jednak wpływu na wydane w przedmiotowej sprawie rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym. Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika