W przypadku organizacji imprez o charakterze integracyjnym oraz szkoleniowo -informacyjnym dla pracowników, (...)

UZASADNIENIE

W dniu 03.02.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych powstałych po stronie pracowników w związku z uczestnictwem w spotkaniach integracyjnych oraz szkoleniowo ? informacyjnych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca - Spółka S.A. (zwana dalej U.) organizuje spotkania integracyjne oraz informacyjno - szkoleniowe dla pracowników, a w tym np. tzw. ?spotkanie wigilijne?.

W roku 2011 U. zorganizowała Wigilijne Spotkanie Firmowe. W tym celu zostały zawarte z podmiotami zewnętrznymi umowy dotyczące organizacji przedsięwzięcia, a w tym umowa najmu sali oraz umowa dotycząca organizacji spotkania i jego oprawy. Zgodnie z założeniami dotyczącymi organizacji spotkania pracownicy mogą uczestniczyć w nim wedle własnego uznania, tj. udział w Wigilii jest dobrowolny. Impreza ma charakter imprezy integracyjnej połączonej z podsumowaniem działalności U. w roku 2011 (charakter informacyjno-szkoleniowy).

W programie Wigilijnego Spotkania Firmowego znalazło się bowiem przemówienie Prezesa Zarządu U. podsumowujące rok 2011, a w tym zawierające informację o wynikach i osiągnięciach, wyróżnionych i nagrodzonych pracownikach. Ponadto w prezentacji Prezesa Zarządu znalazły się informacje o planach i strategii działania U. na rok 2012. Ważnym elementem wstępnym imprezy było dzielenie się Zarządu z pracownikami oraz pracowników opłatkiem oraz składanie sobie życzeń świątecznych i noworocznych oraz wręczanie symbolicznych prezentów przez Mikołaja, co czyniło zadość wielowiekowej polskiej tradycji.Dodatkowo część imprezy zogniskowana była na integracji pracowników poprzez konkursy, wspólne gry oraz quizy, jak też wspólne kolędowanie. Ponadto program imprezy obejmował oprawę wieczoru w formie pokazu fakultatywnego obejmującego występy aktorów, koncert oraz pokazy tańca.

W trakcie Wigilijnego Spotkania Firmowego przewidziano także posiłki i napoje oraz zabawę taneczną. Za wynajem sali, posiłki i napoje oraz oprawę Wigilijnego Spotkania Firmowego U. zapłaciło cenę zryczałtowaną nie odnoszącą się do liczby osób, które uczestniczyły w imprezie. Nie prowadzono także listy obecności, bowiem spotkanie miało charakter fakultatywny.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku organizacji imprez o charakterze integracyjnym oraz szkoleniowo -informacyjnym dla pracowników, a w tym opisanego powyżej Wigilijnego Spotkania Firmowego, pracownikom U. z tytułu udziału w tych imprezach należy przypisać przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity z 2010 r. Dz. U. Nr 51 poz. 307 ze zm.), od którego U., jako płatnik, powinien naliczyć, pobrać i zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem U. w przypadku organizacji imprez o charakterze integracyjnym oraz szkoleniowo - informacyjnym dla pracowników, a w tym opisanego powyżej Wigilijnego Spotkania Firmowego, pracownikom U. z tytułu udziału w tych imprezach nie można przypisać przychodu ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity z 2010 r., Dz. U. Nr 51 poz. 307 ze zm.) - zwana dalej ?updof?. W związku z tym U. jako płatnik nie ma obowiązku naliczenia, pobrania i zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w przypadku udziału pracowników w takiej imprezie.

W przypadku opisanej w przytoczonym stanie faktycznym imprezy (Wigilijnego Spotkania Firmowego) nie można zdaniem U. przypisać pracownikom dodatkowego przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu art. 12 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 i ust. 2a updof.

W przypadku Wigilijnego Spotkania Firmowego nie jest bowiem możliwym określenie czy pracownik otrzymał nieodpłatne świadczenie, a także czy postawiono mu takie świadczenie do dyspozycji. Nie jest możliwym stwierdzenie co miałoby być w przypadku Wigilijnego Spotkania Firmowego nieodpłatnym świadczeniem oraz w jaki sposób należałoby ustalić wartość takiego świadczenia.

W rzeczywistości bowiem, jak wskazano w stanie faktycznym:

1. impreza ma charakter fakultatywny, tj. pracownik może w niej uczestniczyć ale nie musi, może też uczestniczyć w całości imprezy lub też części imprezy,
2. imprezy tego typu mają charakter mieszany: istnieje część oficjalna połączona z prezentacją i przemówieniem Prezesa Zarządu (podsumowaniem kończącego się roku i przedstawieniem planów) oraz spełnieniem wielowiekowej tradycji łamania się opłatkiem, część integracyjna oraz część rozrywkowa. Cześć oficjalna tj. spotkanie z Prezesem Zarządu ma charakter wypełniania obowiązków pracowniczych (uczestnictwa w ramach dodatkowych godzin pracy),
3. pracownik biorąc udział w imprezie nie musi brać udziału we wszystkich atrakcjach, nie ma obowiązku spożywania posiłków, czy też spożywania napojów, a dodatkowo nie wszyscy pracownicy w jednakowy sposób mogą i chcą korzystać z atrakcji.
   
   

W tym stanie faktycznym, jak też mając na względzie fakt, iż podatnikiem jest każdy pracownik, a nie grupa pracowników, nie sposób obiektywnie przypisać pracownikowi przychodu na gruncie art. 11 ust.

2a w związku z art. 12 ust. 1 updof. Nie ma bowiem obiektywnej metody ustalenia zakresu korzyści jaką uzyskał pracownik biorący udział w imprezie. Dla opodatkowania istotny jest zaś przychód konkretny, a nie statystyczny. Ze względu zaś na wieloaspektowy charakter spotkania nie sposób dokonać arytmetycznego podziału kosztów jego organizacji na jednego pracownika, w tym także ze względu na nieprowadzenie ewidencji wejść i wyjść z imprezy.

W opisanym stanie faktycznym znajdzie, zdaniem U., zastosowanie zasada impossibilium nulla obligatio est (łac. nikt nie jest zobowiązany do rzeczy niemożliwych). Wprawdzie paremia ta wywodzi się z prawa zobowiązaniowego, jednakże powinna być traktowana jako istotny element zasady praworządności oraz wskazówka interpretacyjna w prawie podatkowym. Prawodawca oraz organy państwa, a w tym organy podatkowe, nie mogą bowiem wprowadzać rozwiązań niemożliwych do wykonania. W sytuacji organizacji imprez integracyjnych brak możliwości ustalania w sposób obiektywny jednego z elementów stosunku prawno podatkowego (wartości przychodu) czyni niemożliwym powstanie obowiązku podatkowego, a w konsekwencji i zobowiązania podatkowego. Zasada ta jest szeroko stosowana w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (vide np. sprawy o sygnaturze akt: II FSK 1531/09, II FSK 1096/10 oraz II FSK 1989/08).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta. Stosownie zaś do pkt 9 tegoż artykułu źródłem przychodów są również inne źródła.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Przychodami z szeroko rozumianego stosunku pracy, są więc wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń pieniężnych w naturze, bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń. Z powyższego wynika, iż przychodem ze stosunku pracy nie jest jedynie wynagrodzenie za pracę, ale także inne przysporzenia majątkowe, takie jak nieodpłatne świadczenia, czy też świadczenia częściowo odpłatne. Do nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych na rzecz pracownika związanych ze stosunkiem pracy zalicza się między innymi różnego rodzaju spotkania o charakterze imprez integracyjnych, a w zasadzie ich wartość (koszt organizacji). Jeżeli przedmiotem nieodpłatnego świadczenia lub świadczenia częściowo odpłatnego nie jest rzecz lub usługa, wchodząca w zakres działalności pracodawcy, wartość pieniężną tego rodzaju świadczenia ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b cyt. ustawy. Stąd też, w sytuacji usług zakupionych przez pracodawcę, wartość pieniężną tych świadczeń ustala się według cen zakupu.

Zasady ustalenia wartości nieodpłatnych świadczeń zostały określone m.in. w art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu;
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4. w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
   
   

Powyższe postanowienia zastosować należy zarówno do nieodpłatnych świadczeń stanowiących przychód z innych źródeł, jak i tych, które na mocy art. 12 ust. 3 ww. ustawy, stanowią przychód ze stosunku pracy.

Jak wynika z opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku, Wnioskodawca ? Spółka S.A. organizuje spotkania integracyjne oraz informacyjno - szkoleniowe dla pracowników, a w tym np. tzw. ?spotkanie wigilijne?. W roku 2011 Spółka zorganizowała Wigilijne Spotkanie Firmowe. W tym celu zostały zawarte z podmiotami zewnętrznymi umowy dotyczące organizacji przedsięwzięcia, a w tym umowa najmu sali oraz umowa dotycząca organizacji spotkania i jego oprawy. Zgodnie z założeniami dotyczącymi organizacji spotkania pracownicy mogą uczestniczyć w nim wedle własnego uznania, tj. udział w Wigilii jest dobrowolny. Impreza ma charakter imprezy integracyjnej połączonej z podsumowaniem działalności Spółki w roku 2011 (charakter informacyjno-szkoleniowy).

W programie Wigilijnego Spotkania Firmowego znalazło się bowiem przemówienie Prezesa Zarządu Spółki podsumowujące rok 2011, a w tym zawierające informację o wynikach i osiągnięciach, wyróżnionych i nagrodzonych pracownikach.

Ponadto w prezentacji Prezesa Zarządu znalazły się informacje o planach i strategii działania Spółki na rok 2012. Ważnym elementem wstępnym imprezy było dzielenie się Zarządu z pracownikami oraz pracowników opłatkiem oraz składanie sobie życzeń świątecznych i noworocznych oraz wręczanie symbolicznych prezentów przez Mikołaja, co czyniło zadość wielowiekowej polskiej tradycji.

Dodatkowo część imprezy zogniskowana była na integracji pracowników poprzez konkursy, wspólne gry oraz quizy, jak też wspólne kolędowanie. Program imprezy obejmował oprawę wieczoru w formie pokazu fakultatywnego obejmującego występy aktorów, koncert oraz pokazy tańca. W trakcie Wigilijnego Spotkania Firmowego przewidziano także posiłki i napoje oraz zabawę taneczną. Za wynajem sali, posiłki i napoje oraz oprawę Wigilijnego Spotkania Firmowego Spółka zapłaciła cenę zryczałtowaną.

Mając na względzie powołane wcześniej przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podkreślić należy, iż przychód ze stosunku pracy powstaje w każdym przypadku, w którym mamy do czynienia z uzyskaniem przez pracownika realnej korzyści. Najistotniejszą więc kwestią do rozstrzygnięcia pozostaje zidentyfikowanie samego świadczenia oraz momentu jego otrzymania przez pracownika. W tym też zakresie, zauważyć należy, iż w przypadku organizowania przez pracodawcę spotkań informacyjno ? szkoleniowych (integracyjnych) o powstaniu przychodu przesądza fakt uczestnictwa przez uprawnione osoby w zorganizowanym przez Wnioskodawcę spotkaniu informacyjno - integracyjnym oraz atrakcjach zapewnionych podczas tego spotkania, a nie samo otrzymanie przez te osoby możliwości skorzystania z spotkania. Tak więc, jeżeli pracownik nie weźmie udziału w spotkaniu informacyjno - integracyjnej nie otrzyma nieodpłatnego świadczenia, a w związku z tym nie powstanie u niego przychód podatkowy.

Organizowanie imprez integracyjnych nie jest koniecznością wynikającą z przepisów powszechnie obowiązującego prawa. Cel takich imprez jest inny niż służbowy i nie zmienia go nawet włączenie do harmonogramu imprezy elementów szkoleniowych.

Natomiast wzięcie udziału przez pracownika w spotkaniu informacyjno - integracyjnym zorganizowanej i w całości sfinansowanej przez pracodawcę jest równoznaczne z otrzymaniem przez niego nieodpłatnego świadczenie, którego wartość ustala się według zasad określonych w cyt. wyżej art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nieistotne jest przy tym, co i ile dana osoba skonsumuje, czy i z jakich atrakcji skorzysta, gdyż koszty zakupu poszczególnych postawionych do dyspozycji świadczeń ponoszone będą niezależnie od tego czy uprawnione osoby skorzystają z nich w pełnym zakresie, czy też nie. Istotnym dla celów podatkowych jest to, że osoby te skorzystały z możliwości udziału w spotkaniu informacyjno - integracyjnym zaoferowanym im przez pracodawcę. Samo uczestnictwo pracownika w organizowanym spotkaniu, której koszty pokrywa w całości pracodawca posiada konkretny wymiar finansowy.

Nadmienić należy, iż ewentualne trudności towarzyszące indywidualizacji świadczeń na rzecz poszczególnych pracowników, którzy będą uczestniczyć w spotkaniu, mają charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na byt i zakres obowiązku podatkowego. Tak więc, problemy techniczne związane z ujednoliceniem ogólnej kwoty kosztów zorganizowania spotkania informacyjno - integracyjnego nie mogą prowadzić do niemożności wyodrębnienia, jaka wartość (część) uiszczonej kwoty przypada na danego pracownika.

Zatem ustalenie przychodu u poszczególnych uczestników jest sprawą oczywistą, nawet jeżeli zapłata nastąpi w sposób zryczałtowany i nie będzie określała jednostkowej ceny tego świadczenia. Nieistotne jest przy tym, co i ile dana osoba skonsumuje albo czy uczestniczy w całości imprezy, gdyż koszty zakupu poszczególnych postawionych do dyspozycji świadczeń ponoszone będą niezależnie od tego czy uprawnione osoby skorzystają z nich w pełnym zakresie, czy też nie.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, iż w sytuacji, gdy pracodawca zorganizuje spotkanie o charakterze integracyjnym oraz szkoleniowo - informacyjne dla osób będących pracownikami i poniesie wszystkie koszty związane ze zorganizowaniem tego spotkania, winien ustalić wartość nieodpłatnego świadczenia dla każdej uprawnionej osoby, która weźmie w niej udział. W świetle przepisów prawa podatkowego, nie można zgodzić się ze stwierdzeniem Wnioskodawcy, iż w stanie faktycznym, jak też mając na względzie fakt, iż podatnikiem jest każdy pracownik, a nie grupa pracowników, nie sposób obiektywnie przypisać pracownikowi przychodu na gruncie art. 11 ust. 2a w związku z art. 12 ust. 1 updof. Techniczne trudności w ustaleniu wartości świadczenia, czy też nieprowadzenie ewidencji wejść i wyjść z imprezy pracowników obecnych na spotkaniu szkoleniowo ? informacyjnym o charakterze integracyjnym, nie mogą bowiem stanowić podstawy do uznania, iż dana osoba świadczenia nie otrzymała. Wbrew twierdzeniom Wnioskodawcy, samo skorzystanie z danego świadczenia przez uprawnionego pracownika (wzięcie udziału w zorganizowanym spotkaniu), skutkuje powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu u każdej z osób, która została zaproszona na spotkanie integracyjne zorganizowane przez pracodawcę.

Przychód powstały w ten sposób po stronie pracowników Wnioskodawcy, podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, jako przychód ze stosunku pracy. Obliczoną wartość świadczeń, przypadających na pracownika, należy doliczyć do wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi w danym miesiącu i od łącznej wartości obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy według zasad przewidzianych dla opodatkowania przychodów ze stosunku pracy, zgodnie z treścią art. 31, 32 i 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy przy tym zaznaczyć, że w myśl art. 42 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) ? na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby.

Reasumując, w przypadku organizacji imprez o charakterze integracyjnym oraz szkoleniowo -informacyjnym dla pracowników, a w tym opisanego we wniosku Wigilijnego Spotkania Firmowego, pracownikom Spółki z tytułu udziału w tych imprezach należy przypisać przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i od łącznego dochodu z tytułu wypłaconego wynagrodzenia w danym miesiącu obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego, które zdaniem Wnioskodawcy przemawiają za słusznością stanowiska przedstawionego we wniosku podkreślić należy, iż jakkolwiek orzeczenia kształtują pewną linię wykładni obowiązującego prawa, jednak dotyczą wyłącznie konkretnych spraw, w danym stanie faktycznym. Orzeczenia te zapadły w indywidualnych sprawach i w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie mogą być wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.