opodatkowanie przychodu uzyskanego z tytułu zbycia gruntów przez wspólnotę gruntową.

UZASADNIENIE

W dniu 16.02.2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu zbycia gruntów przez wspólnotę gruntową. Pismem z dnia z dnia 24.03.2010 r. z dnia 24.03.2010 r. oraz Wnioskodawca został wezwany do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez przesłanie dokumentu, z którego wynika prawo do udzielania pełnomocnictwa w imieniu Wnioskodawcy oraz uiszczenie dodatkowej opłaty. Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 29.03.2010 r., natomiast w dniu 06.04.2010 r. (w terminie) pismem z dnia 30.03.2010 r. przesłano brakujące dokumenty.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wspólnota Gruntowa Wsi O. powstała na podstawie decyzji Wydz. Rolnictwa i Leśnictwa Prezydium Powiatowej Rady Narodowej z dn. 16.03.1964 . Spółka dla Zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej Wsi O powstała na podstawie ustawy z dnia 29.06.1963 r. o zagospodarowaniu Wspólnot gruntowych (Dz. U. Nr 28/63, poz. 169 ze zm.), w związku z zatwierdzeniem w dniu 21 kwietnia 2008 roku statutu spółki przez Burmistrza Miasta i Gminy K, co z urzędu zostało wpisane do rejestru gruntów. W dniu 26.10.2009 r. Spółka została wpisana do Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarki Narodowej, natomiast w dniu 4.11.2009 r. Spółka uzyskała decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w sprawie nadania NIP. Do chwili złożenia niniejszego wniosku Spółka nie podjęła działalności rodzącej skutki podatkowe.

Urząd Miasta i Gminy działając z urzędu, na podstawie art. 97 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami dokonał podziału stanowiącej część wspólnoty gruntowej niezabudowanej działki gruntu nr ewid. 122/2 w obrębie wsi O. na następujące działki: 122/3, 122/4, 122/5, 122/6. Celem powyższego podziału było wydzielenie działki 122/4, która w ewidencji gruntów i budynków jest sklasyfikowana jako użytki rolne, natomiast zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego sołectwa O. jest przeznaczona pod budowę drogi lokalnej. Prawie cała powierzchnia przedmiotowej działki jest od wielu lat zabudowana drogą lokalną asfaltową poprowadzoną tam bez zgody członków Wspólnoty. Tak więc obecnie przygotowywana transakcja sprzedaży tej działki ma uporządkować istniejący stan faktyczny, zgodnie z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Po spełnieniu warunków określonych w ustawie z dnia 29.06.1963 o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, członkowie Wspólnoty zamierzają w najbliższej przyszłości dokonać sprzedaży dwóch działek gruntu:

1. na rzecz Gminy K działki 122/4, która w ewidencji gruntów i budynków jest sklasyfikowana jako użytki rolne natomiast zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego sołectwa O. jest przeznaczona pod budowę drogi lokalnej i tak jest od wielu lat wykorzystywana,
2. na rzecz innego podmiotu (osoby prawnej) działki ewidencyjnej nr 122/3, która w ewidencji gruntów jest sklasyfikowana jako użytki rolne i tak jest obecnie wykorzystywana, co jest zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego sołectwa wsi O (przeznaczenie na tereny upraw polowych, łąk, pastwisk w granicach ciągów ekologicznych i obniżeń dolinnych).
   
   

Umowy sprzedaży zostaną zawarte przez Spółkę dla Zagospodarowania Przestrzennego Wspólnoty Gruntowej Wsi O, jako podmiot uprawniony do sprawowania zarządu nad Wspólnotą i do właściwego zagospodarowania gruntów wchodzących w skład Wspólnoty. Następnie zarząd Spółki zamierza dokonać podziału przychodu ze sprzedaży działek (ceny sprzedaży pomniejszonej o koszty tej transakcji) pomiędzy członków Wspólnoty Gruntowej Wsi O, zgodnie z udziałami przypadającymi im w podziale pożytków z gruntów stanowiących wspólnotę gruntową.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w zaistniałym stanie faktycznym przychody osiągnięte z tytułu sprzedaży gruntów będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, jako przychód Spółki dla Zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej Wsi O w oparciu o art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 54 z 2000, poz. 654 ze zm.), czy też będą podlegały wyłącznie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w oparciu o art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 14 z 2000, poz. 176 ze zm.), rozliczonymi przez każdego członka Wspólnoty oddzielnie, po dokonaniu podziału dochodów Wspólnoty z tytułu sprzedaży gruntów i czy Spółka dla Zagospodarowania Wspólnoty będzie płatnikiem tych podatków...
2. Czy w zaistniałym stanie faktycznym sprzedaż gruntów stanowi dostawę towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1, ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 z 2004 r., poz. 535 ze zm.)...
3. Jeżeli przedmiotem transakcji związanej ze sprzedażą lub korzystaniem z gruntów stanowiących Wspólnotę Gruntową jest czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust.1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, to kto jest podatnikiem podatku VAT: Spółka, czy członkowie Wspólnoty Gruntowej...
   
   

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź w zakresie pytania Nr 1 w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych. Odpowiedź w zakresie pytania Nr 1 w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych została udzielona w odrębnej interpretacji natomiast w zakresie pytań Nr 2, i 3 w przedmiocie podatku od towarów i usług została udzielona w interpretacji.

Zdaniem Wnioskodawcy

W zakresie pytania pierwszego.

Wspólnoty gruntowe to podmioty o swoistym statusie prawnym, opartym na uregulowaniu ustawy z dnia 29 czerwca 1963 roku o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (Dz. U. Nr 28 z 1963 r., poz. 169 ze zm.). Z definicji wspólnoty zawartej w art. 1 ust. 1 powołanej ustawy wynika, iż wspólnotami gruntowymi podlegającymi zagospodarowaniu w trybie i na zasadach określonych w ustawie są nieruchomości rolne, leśne oraz obszary wodne - o określonych przymiotach.

Uprawnienie do udziału we wspólnocie gruntowej polega na korzystaniu z nieruchomości stanowiącej przedmiot wspólnoty zgodnie z jej przeznaczeniem, np. przez wypasanie bydła, pobieranie pożytków naturalnych z lasu lub stawu, udział w dochodach przez podział pożytków z użytków rolnych leśnych, czyli przez udział w zagospodarowaniu wspólnoty gruntowej.

Udziały uprawnionych we wspólnocie i w korzyściach wynikających z zagospodarowania wspólnoty są określone w idealnych (ułamkowych) częściach w sposób wymieniony w art. 9 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 cyt. ustawy osoby uprawnione do udziału we wspólnocie gruntowej powinny utworzyć spółkę do sprawowania zarządu nad wspólnotą i do właściwego zagospodarowania gruntów wchodzących w skład tej wspólnoty. Natomiast z art. 15 ust. 1 ww. ustawy wynika, że spółka ta jest osobą prawną i działa na podstawie statutu.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 54 z 2000 r., poz. 654 ze zm.), ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób prawnych i spółek kapitałowych w organizacji, zwanych dalej podatnikami?.

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 powołanej ustawy, podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Ponieważ Wspólnota Gruntowa nie jest osobą prawną w rozumieniu tej ustawy, a stanowi ona zespół nieruchomości, nad którymi zarząd sprawuje spółka, utworzona specjalnie w tym celu przez osoby uprawnione do udziału, Wspólnota nie będzie podlegała obowiązkowi podatkowemu wynikającemu z jej przepisów. Osobą prawną w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest Spółka dla Zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej. Jednakże przy sprzedaży gruntu stanowiącego część Wspólnoty Gruntowej, Spółka ta jedynie reprezentuje Wspólnotę i nie osiąga ona z tego tytułu żadnych dochodów. Dochody te stanowią bowiem wyłączną własność członków, którzy mają udziały we wspólnym majątku Wspólnoty.

Podkreślić należy, iż wspólnota gruntowa, aczkolwiek zbliża się do współwłasności, stanowi jednak współwłasność o szczególnych cechach, niepodlegającą podziałowi, rządzącą się odrębnymi zasadami. Istotą współwłasności jest uprawnienie do udziału we wspólnocie gruntowej w postaci korzystania z objętych nią gruntów zgodnie z ich przeznaczeniem, które przysługuje osobom fizycznym lub prawnym posiadającym gospodarstwa rolne. Niezależnie od konkretnej treści praw we wspólnocie gruntowej, ich podmiotem nie jest bynajmniej spółka zawiązywana przez uczestników wspólnoty w oparciu o art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 29 czerwce 1963 roku o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych. Spółka dla Zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej ma za zadanie wyłącznie zarządzać majątkiem wspólnoty, nie uzyskuje z tego tytułu zaś żadnych dochodów. Przychody, które uzyskuje Spółka dla zagospodarowania wspólnoty gruntowej jako zarządca majątku Wspólnoty, po ich pomniejszeniu o koszty zarządu Spółki, stanowią dochód, będący wyłączną własnością jej członków.

Przychód członka wspólnoty ze sprzedaży gruntu stanowiącego część Wspólnoty Gruntowej, otrzymany w wyniku podziału dochodu ze sprzedaży gruntu zgodnie z udziałem przypadającym mu w podziale pożytków z gruntów stanowiących wspólnotę gruntową, będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 14 z 2000, poz. 176 ze zm.), jako przychód ze wspólnej własności. Jako że przychody ze wspólnej własności łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, obowiązek złożenia deklaracji podatkowej i uiszczenia podatku będzie ciążył na każdym z członków Wspólnoty - Spółka dla Zagospodarowania nie będzie płatnikiem tego podatku.

Reasumując, z uwagi na brak osobowości prawnej Wspólnoty Gruntowej oraz fakt, iż dochód uzyskiwany z tytułu sprzedaży gruntu stanowiącego część Wspólnoty Gruntowej stanowi wyłączną własność członków Wspólnoty, nie zaś Spółki dla Zagospodarowania Wspólnoty, która występuje wyłącznie jako podmiot zarządzający majątkiem Wspólnoty, a nie czerpiący z tego tytułu żadnych dochodów, dochody te będą podlegały wyłącznie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w przypadku członków Wspólnoty będących osobami fizycznym, rozliczonymi przez każdego członka Wspólnoty oddzielnie. Nie będą one natomiast podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych jako dochód Spółki dla Zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej, albowiem Spółka ta jest powołana wyłącznie do sprawowania zarządu nad gruntami Wspólnoty nie uzyskuje z tego tytułu żadnych dochodów. Wnioskodawca wskazuje, że powyższe stanowisko jest zgodne ze stanowiskiem Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 23 listopada 2009 r. Nr IBPBI/2/4240-71/09/BG.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Wspólnoty gruntowe to podmioty o swoistym statusie prawnym opartym na uregulowaniach zawartych w ustawie z dnia 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (Dz. U. Nr 28 z 1963 r. poz. 169 z późn. zm.). Z definicji zawartej w tej ustawie wynika, że wspólnotami gruntowymi podlegającymi zagospodarowaniu w trybie i na zasadach określonych w tej ustawie są nieruchomości rolne, leśne oraz obszary wodne.

Uprawnionymi do udziału we wspólnocie są osoby fizyczne lub prawne posiadające, gospodarstwa rolne. Osoby uprawnione do udziału we wspólnocie gruntowej powinny utworzyć spółkę do sprawowania zarządu nad wspólnotą i do właściwego zagospodarowania gruntów wchodzących w skład tej wspólnoty (art. 14 ust. 1 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych).

Członkowie wspólnoty nie posiadają wszystkich praw wynikających z przepisów kodeksu cywilnego, dotyczących współwłasności rzeczy, gdyż jest to współwłasność szczególnego rodzaju i rządząca się przepisami ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych. Udziały uprawnionych we wspólnocie i w korzyściach wynikających z zagospodarowania wspólnoty są określone w idealnych (ułamkowych) częściach w sposób wymieniony w art. 9 ustawy o wspólnotach gruntowych.

Jak wynika z art. 27 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych członek wspólnoty nie może zbyć udziału osobie spoza wspólnoty, a jedynie wspólnota może dokonać zbycia gruntów wspólnoty za zgodą wójta, burmistrza, prezydenta miasta. Każdy zaś członek wspólnoty samodzielnie opłaca podatek rolny, przewidziany w ustawie z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. Nr 136, poz. 969 ze zm.). Po zbyciu gruntów i podziale sprzedaży każdy członek uzyskuje własny przychód.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym wspólnota gruntowa jako organ zarządzający w imieniu współwłaścicieli zamierza dokonać sprzedaży dwóch działek gruntu wchodzących w skład gruntów wspólnotowych.

Zyski uzyskane z dokonanej przez Spółkę sprzedaży mają zostać podzielone pomiędzy udziałowców wspólnoty proporcjonalnie do posiadanych przez nich udziałów we wspólnocie gruntowej.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego powstała wątpliwość, na jakich zasadach i kto w opisanej sytuacji ? Spółka czy też poszczególni uprawnieni do udziału we Wspólnocie ? powinien opodatkować dochód ze sprzedaży części gruntów wchodzących w skład Wspólnoty... Mianowicie czy podmiotem opodatkowania jest Spółka, a tym samym należy zastosować przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, czy też poszczególni uprawnieni do udziału we Wspólnocie (osoby fizyczne) a więc zastosować przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Wskazać należy, iż Spółka zawiązana przez uczestników wspólnoty gruntowej ma za zadanie wyłącznie zarządzać majątkiem wspólnoty. Spółka w momencie jej powołania nie staje się właścicielem gruntu wspólnoty, lecz pełni tylko funkcje zarządcze. Grunty te stanowią w dalszym ciągu przedmiot własności osób uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej.

Pomimo tego, że sprzedaży nieruchomości dokona, zgodnie z art. 26 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, Spółka, przychód uzyskany z tego tytułu należy przypisać poszczególnym jej członkom (udziałowcom wspólnoty), a nie Spółce. Należy bowiem mieć na uwadze, że zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, spółka jest powoływana przez osoby uprawnione do udziału we wspólnocie gruntowej do sprawowania zarządu nad wspólnotą oraz do właściwego zagospodarowania gruntów wchodzących w skład tej wspólnoty. Jednakże żaden przepis ustawy nie przyznaje spółce zarządzającej wspólnotą statusu właściciela gruntów wchodzących w skład wspólnoty - pozostają nimi członkowie spółki, gdyż zgodnie z art. 6 ust.1 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, to oni, a nie Spółka, są podmiotami uprawnionymi do udziału we wspólnocie gruntowej.

Oznacza to, że Spółka, zbywając grunty wchodzące w skład wspólnoty gruntowej, nie działa na własny rachunek, ale na rachunek swoich członków, występując jako ich reprezentant z mocy ustawy - nie zbywa gruntów własnych, ale grunty, których właścicielami są członkowie Spółki, jako uprawnieni do udziału we wspólnocie, zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych.

W konsekwencji, należy uznać, że w przypadku zbycia przez Spółkę gruntów wchodzących w skład wspólnoty gruntowej, każdy członek Spółki, jako uprawniony do udziału we wspólnocie gruntowej, uzyskuje przychód z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zgodnie z regulacjami zawartymi w ustawie z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) a na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek płatnika.

Ponadto organ podatkowy zauważa, że kwestie dotyczące rozliczenia uzyskanego przychodu przez członków Wspólnoty nie mogą być przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego ponieważ spółka występująca z wnioskiem o wydanie interpretacji występuje jako płatnik a nie podatnik.

Końcowo - odnosząc się do powołanej przez Spółkę interpretacji organu podatkowego - wskazać należy, iż orzeczenie to nie jest wiążące dla tutejszego organu. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnej, indywidualnej sprawy, osadzonej w określonym stanie faktycznym i tylko w tej sprawie rozstrzygnięcie w każdej z nich zawarte jest wiążące.

W związku z tym, organy podatkowe mimo, iż w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami ? nie tylko innych organów podatkowych, jednak nie stosują wprost tych rozstrzygnięć także i z tego powodu, iż nie stanowią one materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Referencje

IPPB5/423-92/10-4/AM, interpretacja indywidualna

IPPP2-443-78/10-4/JB, interpretacja indywidualna