Wystawianie informacji o uzyskanych przychodach u poręczycieli z tytułu umorzenia części należności (...)

Wystawianie informacji o uzyskanych przychodach u poręczycieli z tytułu umorzenia części należności głównej i odsetek od kredytu.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 06.05.2011 r. (data wpływu 13.05.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie wystawiania informacji o uzyskanych przychodach u poręczycieli z tytułu umorzenia części należności głównej i odsetek od kredytu ? jest prawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE

W dniu 13.05.2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie wystawiania informacji o uzyskanych przychodach u poręczycieli z tytułu umorzenia części należności głównej i odsetek od kredytu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:

Bank jako podmiot działający w oparciu o ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (j. t. Dz. U. z 2002 r., Nr 72, poz. 665 ze zm.) udziela kredytów m. in. osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej (dalej ?kredytobiorcom?), na warunkach określonych w umowach. Zgodnie z zawartą umową kredytową Bank oddaje do dyspozycji kredytobiorcy określoną kwotę środków pieniężnych, które to kredytobiorca zobowiązuje się zwrócić wraz z odsetkami, w oznaczonych terminach. Jako zabezpieczenie swoich wierzytelności Bank przyjmuje m.in. oświadczenia o udzieleniu poręczenia z tytułu udzielonego kredytu, w których poręczyciele zobowiązują się do spłaty kredytu wraz z odsetkami i innymi kosztami w przyszłości, na wypadek gdyby kredytobiorca nie wywiązał się z zobowiązania.

W sytuacji, kiedy kredytobiorca nie wywiązuje się z zawartej umowy, Bank dochodzi swoich wierzytelności od poręczycieli. Bank podpisuje z poręczycielami - osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej umowy ugody. Zgodnie z taką umową poręczyciel zobowiązuje się do spłaty części należności głównej, a Bank zobowiązuje się do umorzenia pozostałej części należności głównej oraz odsetek wymagalnych na dzień umorzenia należności głównej. Po zrealizowaniu przez strony wzajemnych zobowiązań określonych w umowie ugody, Bank wystawia na imię poręczyciela informację PIT-8C, w której wykazuje kwotę umorzonej należności głównej oraz kwotę odsetek wymagalnych na dzień umorzenia. Bank ma jednakże wątpliwości, czy prawidłowo postępuje wystawiając informację PIT-8C na imię poręczyciela, ponieważ to nie poręczyciel korzystał ze środków pieniężnych pochodzących z udzielonego kredytu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w opisanej powyżej sytuacji powstaje u poręczycieli - osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej przychód dla celów podatkowych z tytułu umorzenia pozostałej części należności głównej (kredytu) oraz odsetek wymagalnych na dzień umorzenia kredytu, a w konsekwencji czy Bank powinien sporządzać informacje PIT-8C na imię poręczycieli...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Banku, w sytuacji umorzenia części należności głównej (kredytu) oraz odsetek wymagalnych na dzień umorzenia kredytu, w związku z wywiązaniem się przez poręczyciela z warunków umowy ugody zawartej z Bankiem, u poręczyciela nie powstaje przychód dla celów podatkowych, ani z tytułu umorzonej części kredytu, ani z tytułu umorzonych odsetek. W związku z powyższym Bank nie ma obowiązku sporządzania informacji PIT-8C na imię poręczyciela.

Zgodnie z definicją przychodu zawartą w art. 11 ust. 1 ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane bądź postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Artykuł 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Użyty przez ustawodawcę zwrot ?w szczególności? wskazuje, że katalog innych źródeł przychodów nie jest katalogiem zamkniętym.

Jak wynika z przytoczonych wyżej przepisów ustawy o przychodzie podatkowym można mówić jedynie w przypadku, gdy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Na przykład gdyby doszło do zwolnienia kredytobiorcy z długu z tytułu zaciągniętego kredytu, oznaczałoby to, że kredytobiorca może zatrzymać otrzymane uprzednio środki pieniężne albo ich część lub nie musi płacić odsetek z tytułu dysponowania środkami pieniężnymi. W takiej sytuacji można mówić o realnym przysporzeniu majątkowym u kredytobiorcy, a w konsekwencji o przychodzie podatkowym.

Zupełnie inaczej przedstawia się sprawa umorzenia należności Banku w przypadku poręczyciela będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Poręczenie spłaty kredytu, ma charakter jedynie zabezpieczający, gwarancyjny wobec spłaty kredytu przez dłużnika głównego. Zatem zwolnienie poręczyciela z obowiązku spłaty pozostałej części kredytu i odsetek w związku z wywiązaniem się przez niego z warunków umowy ugody przybiera postać zwolnienia z odpowiedzialności, a nie zwolnienia z długu. W opisanej sytuacji poręczyciel nie osiąga realnej korzyści majątkowej, gdyż to nie jemu Bank oddał do dyspozycji kwotę pieniężną określoną w umowie kredytowej i nie on korzystał z tej kwoty.

Zdaniem Banku, wywiązanie się przez poręczyciela z warunków umowy ugody jaką zawarł z Bankiem, a następnie umorzenie przez Bank wobec poręczyciela pozostałej części należności głównej (kredytu) i kwoty odsetek należnych na dzień umorzenia kredytu nie oznacza, że poręczyciel osiąga z tego tytułu przychód, a w konsekwencji Bank nie jest obowiązany do wystawiania informacji PIT-8C na imię poręczyciela.

Stanowisko Banku znajduje potwierdzenie w praktyce organów podatkowych, m. in.: Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 22.06.2009 r. sygnatura IPPB2/415-248/09-2/MG; Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 30.03.2010 r. sygnatura ILBP2/415-674/08/MK oraz w orzecznictwie sądów administracyjnych, w tym w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 13.10.2010 r., sygnatura I SA/Po 407/10.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51 poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania ?w szczególności?, definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Takimi przychodami są również przychody z tytułu umorzenia części kredytu lub odsetek od kredytu dla kredytobiorcy.

Według art. 876 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał.

Poręczenie kredytu bankowego jest praktyką powszechnie stosowaną. W przypadku braku spłat od kredytobiorcy, banki często podpisują ugodę z poręczycielem i zwalniają go z części długu w zamian za częściową jego spłatę. Rodzi to kilka jasno określonych konsekwencji podatkowych. W wyniku zawarcia takiej ugody nie powstaje przychód po stronie poręczyciela. Mimo, że została umorzona część spłat, faktycznie jednak jego majątek nie powiększa się o umorzoną kwotę, gdyż to nie on był kredytobiorcą.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego wynika, że Bank udziela kredytów m. in. osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej, na warunkach określonych w umowach. Jako zabezpieczenie swoich wierzytelności Bank przyjmuje m.in. oświadczenia o udzieleniu poręczenia z tytułu udzielonego kredytu, w których poręczyciele zobowiązują się do spłaty kredytu wraz z odsetkami i innymi kosztami w przyszłości, na wypadek gdyby kredytobiorca nie wywiązał się z zobowiązania.

W sytuacji, kiedy kredytobiorca nie wywiązuje się z zawartej umowy, Bank dochodzi swoich wierzytelności od poręczycieli. Bank podpisuje z poręczycielami - osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej umowy ugody. Zgodnie z taką umową poręczyciel zobowiązuje się do spłaty części należności głównej, a Bank zobowiązuje się do umorzenia pozostałej części należności głównej oraz odsetek wymagalnych na dzień umorzenia należności głównej. W sytuacji opisanej we wniosku, środki pieniężne wynikające z umowy kredytowej otrzymał kredytobiorca, natomiast poręczyciel zobowiązany był jedynie do spłaty kredytu w sytuacji, gdy nie będzie on spłacany przez kredytobiorcę.

Wobec powyższego, jeżeli bank umorzył poręczycielowi część należności głównej oraz odsetek wymagalnych na dzień umorzenia należności głównej, to kwota tego umorzenia nie będzie stanowiła przychodu dla poręczyciela, przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym. U poręczyciela nie następuje bowiem jakiekolwiek przysporzenie majątkowe na skutek tego zdarzenia. Bank nie wykonał na rzecz poręczyciela nieodpłatnego świadczenia, gdyż nie korzystał on ze środków finansowych pochodzących z udzielonego kredytu kredytobiorcy. Kwota przedmiotowego umorzenia może stanowić przychód jedynie u kredytobiorcy.

Reasumując, kwoty z tytułu umorzenia pozostałej części należności głównej (kredytu) oraz odsetek wymagalnych na dzień umorzenia kredytu nie stanowią u poręczycieli - osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji czy Bank nie jest obowiązany do sporządzenia informacje PIT-8C na imię poręczycieli.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja Nr 10, 09-402 Płock.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika