skutki podatkowe subskrypcji akcji na preferencyjnych warunkach, tj. z 20% zniżką, spółki mającej (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 28.08.2009 r. (data wpływu 01.09.2009 r.) oraz piśmie z dnia 09.10.2009 r. (data nadania 12.10.2009 r., data wpływu 14.10.2009 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie Nr IPPB2/415-547/09-2/MG z dnia 24.09.2009 r. (data nadania 24.09.2009 r., data doręczenia 05.10.2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych subskrypcji akcji na preferencyjnych warunkach, tj. z 20% zniżką, spółki mającej siedzibę we Francji w ramach dwóch wariantów specjalnego programu akcjonariatu pracowniczego, tj. wariantu klasycznego oraz lewarowanego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 01.09.2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych subskrypcji akcji na preferencyjnych warunkach, tj. z 20% zniżką, spółki mającej siedzibę we Francji w ramach dwóch wariantów specjalnego programu akcjonariatu pracowniczego, tj. wariantu klasycznego oraz lewarowanego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest uprawniony do uczestniczenia w specjalnym programie akcjonariatu pracowniczego adresowanego do pracowników określonych spółek grupy A. W ramach tego programu będzie mógł nabyć akcje spółki A S.A. z siedzibą we Francji (?A?). Wnioskodawca ma możliwość uczestnictwa w dwóch wariantach programu akcjonariatu pracowniczego, tzw. programie klasycznym oraz programie lewarowanym.

A. Wariant klasyczny.

Cena sprzedawanych w ramach tego wariantu akcji zostanie wyznaczona w oparciu o tzw. Cenę Odniesienia (tj. średni kurs otwarcia akcji oferowanych do sprzedaży w obrocie giełdowym z ostatnich dwudziestu dni giełdowych przed ustaleniem tej ceny przez Zarząd A). Cena emisyjna, którą Wnioskodawca będzie zobowiązany zapłacić, będzie równa Cenie Odniesienia pomniejszonej o 20% zniżkę (?Zniżka?).

Zgodnie z zasadami wspomnianego powyżej programu, subskrypcja przez Wnioskodawcę akcji A nastąpi za pośrednictwem powszechnego we Francji funduszu zbiorowego inwestowania. Fundusz został utworzony we Francji, według prawa francuskiego i zgodnie z obowiązującym we Francji prawem nie jest traktowany jako osoba prawna. Podobne Fundusze są powszechnie przyjęte we Francji, na podstawie specjalnych przepisów, jako forma posiadania akcji podmiotu dominującego przez pracowników jego podmiotów zależnych na całym świecie. Według wiedzy Wnioskodawcy, Fundusz nie jest funduszem kapitałowym w rozumieniu art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ?Ustawa PDOF?). Wnioskodawca przekaże Funduszowi stosowne środki pieniężne, które zostaną przez Fundusz wykorzystane w imieniu Wnioskodawcy dla celów subskrypcji akcji A. Subskrybowane przez Fundusz na rzecz Wnioskodawcy akcje A zostaną umieszczone na prowadzonym przez Fundusz dla Wnioskodawcy rachunku. Z kolei Fundusz wyda Wnioskodawcy jednostki uczestnictwa o wartości odzwierciedlającej wartość emisyjną akcji subskrybowanych przez Fundusz na rzecz Wnioskodawcy. Liczba jednostek uczestnictwa w funduszu odpowiadać będzie liczbie akcji subskrybowanych przez Fundusz na rzecz Wnioskodawcy. Jednostki uczestnictwa Funduszu są papierami wartościowymi w rozumieniu art. L211-2 francuskiego Kodeksu Skarbowego i Finansowego, nie notowanymi na giełdzie.

Jednostki uczestnictwa w Funduszu są niezbywalne (poza wyjątkowymi przypadkami przewidzianymi przez przepisy prawa francuskiego) przed upływem pięcioletniego terminu od dnia ich subskrypcji (tzw. okres zablokowania). Przed upływem okresu zablokowania Wnioskodawca nie będzie otrzymywał dywidendy wypłacanej przez A, która to dywidenda przynależna akcjom sfinansowanym z wkładu Wnioskodawcy będzie przekazywana Funduszowi, który zakupi z tych środków dodatkowe akcje A i przydzieli Wnioskodawcy jednostki uczestnictwa w Funduszu odpowiadające wartości dodatkowych akcji A.

Po upływie okresu zablokowania, Wnioskodawcy przysługuje prawo wystąpienia do Funduszu o umorzenie jednostek uczestnictwa w Funduszu. Fundusz będzie wówczas zobowiązany do odpłatnego nabycia od Wnioskodawcy (odkupienia) jego jednostek uczestnictwa w zamian za odpowiednią wypłatę gotówkową, bądź w zamian za akcje A.

Wnioskodawca nie jest zatrudniony w A, lecz przez podmiot będący członkiem Grupy A. W konsekwencji, jednostki uczestnictwa w Funduszu odzwierciedlające zakup akcji A są nabywane poza stosunkiem pracy.

B. Wariant lewarowany.

W wariancie lewarowanym Wnioskodawca przekaże Funduszowi 10% ceny subskrypcyjnej akcji. Jednocześnie Fundusz zawrze z bankiem zapewniającym finansowanie umowę swap, na podstawie której bank wpłaci Funduszowi kwotę stanowiącą pozostałe 90% ceny subskrypcyjnej. Za wpłatę Wnioskodawcy oraz wpływy na podstawie umowy swap Fundusz dokona subskrypcji akcji A.

Podsumowując, Fundusz finansuje 10% ceny subskrypcyjnej z wpłat otrzymanych od pracowników (w tym Wnioskodawcy) oraz 90% ze środków uzyskanych z banku na podstawie umowy swap. W zamian za swój wkład Wnioskodawca otrzyma jednostki uczestnictwa w Funduszu, których wartość stanowić będzie (i) kwota wkładu własnego Wnioskodawcy powiększona o (ii) określony procentowy udział w ewentualnym wzroście wartości akcji A powyżej ceny odniesienia (kwoty potrzebne w tym celu Fundusz otrzyma z banku na podstawie umowy swap).

Całość kwot dywidend wypłacanych przez A w odniesieniu do akcji nabytych przez Fundusz ze środków otrzymanych od Wnioskodawcy i innych pracowników, jak i od banku, przekazywana będzie przez A za pośrednictwem Funduszu na rzecz banku. Wnioskodawca nie otrzyma kwot dywidend w gotówce, jak również nie uzyska dodatkowych jednostek uczestnictwa.

Po zakończeniu okresu zablokowania Wnioskodawca będzie uprawniony do (i) umorzenia swych jednostek w zamian za kwotę odpowiadającą wniesionemu na początku programu wkładowi własnemu oraz kwotę ewentualnego wzrostu wartości akcji ponad cenę odniesienia obliczoną według odpowiedniej formuły lub (ii) otrzymania ich wartości w postaci akcji A.

Alternatywnie, (iii) pracownicy mogą zachować swą inwestycję w Funduszu (której wartość odpowiada kwocie stanowiącej sumę kwot określonych w (ii), która zostanie następnie automatycznie przeniesiona do Funduszu klasycznego i nie będzie dłużej objęta umową swap.

W obu wariantach subskrypcja jednostek jest procesem dwustopniowym, gdzie początkowe jednostki są wydawane przez tymczasowy fundusz F, a następnie podlegają zamianie na jednostki w istniejącym funduszu F o tym samym charakterze co tymczasowy. Istniejący fundusz F został utworzony w celu konsolidacji wszystkich programów akcjonariatów pracowniczych A na świecie. Zamiana jednostek tymczasowego funduszu F na jednostki istniejącego funduszu F jest procesem automatycznym, pozostającym poza kontrolą uczestniczących pracowników. Wnioskodawca ze względu na okres blokady nie jest w stanie rozporządzać swymi jednostkami do roku 2014.

Z uwagi na stwierdzone braki formalne wniosku tut. organ podatkowy pismem z dnia 24.09.2009 r. (data nadania 24.09.2009 r., data doręczenia 05.10.2009 r.) wezwał Wnioskodawcę do doprecyzowania przedstawionych we wniosku zdarzeń przyszłych, poprzez udzielenie informacji:

• czy spółka, w której Wnioskodawca jest zatrudniony ma siedzibę w Polsce...,

• jaki podmiot (która ze spółek, tj. czy np. pracodawca) będzie obciążony kosztami uczestnictwa Wnioskodawcy w programie akcjonariatu pracowniczego, w tym w szczególności obciążony kosztami preferencyjnych warunków nabycia akcji francuskiej spółki ? zarówno w wariancie klasycznym, jak i lawerowanym...,

• czy jednostki uczestnictwa tymczasowego Funduszu F, a następnie jednostki uczestnictwa istniejącego Funduszu F stanowią papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538 ze zm.) lub instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy...,

• jaki podmiot będzie faktycznym właścicielem akcji w okresie zablokowania, w rezultacie komu będzie przysługiwało prawo do dywidendy (w obu wariantach), przypadającej na te akcje...,

• jakie podmioty będą stronami umowy swap (poza bankiem i funduszem) oraz jakie będą główne postanowienia tej umowy w kwestii rozliczeń (obciążeń) finansowy, tj. m. in. czy Wnioskodawca, będzie ponosić ryzyko spadku wartości rynkowej akcji francuskiej spółki w okresie zablokowania (bowiem we własnym stanowisku Wnioskodawca poinformował, że ?w wariancie lewarowanym kwoty dywidend dystrybuowanych przez A będą przekazywane do Funduszu, który będzie je wpłacać bezpośrednio do banku - gwaranta udzielającego Wnioskodawcy gwarancji zwrotu co najmniej wartości poniesionego wkładu własnego wniesionego do Funduszu na subskrypcję akcji A?...,

• czy cena emisyjna, czyli cena, jaką Wnioskodawca zobowiązany będzie zapłacić za akcje (która będzie równa cenie odniesienia pomniejszonej o 20% zniżki) ? równa się cenie subskrypcyjnej, o której mowa w wariancie lewarowanym...,

• czy w wariancie lewarowanym cena subskrypcyjna będzie też ustalona z uwzględnieniem 20% zniżki, z uwagi na treść pytania w pkt A wniosku, w którym Wnioskodawca pyta ?czy uzyskana w wariancie klasycznym, jak i w wariancie lewarowanym Zniżka stanowi przychód (dochód) ??, czy też w pytaniu tym Wnioskodawca pod pojęciem zniżki w wariancie lewarowanym ma na myśli kwotę stanowiącą 90% ceny subskrypcyjnej, którą pokryje bank, na podstawie umowy swap...
  
  

Wnioskodawca uzupełnił braki formalne wniosku w ustawowym terminie, pismem z dnia 09.10.2009 r. (data nadania 12.10.2009 r., data wpływu 14.10.2009 r.), w którym wyjaśnił:

1. Spółka, w której Wnioskodawca jest zatrudniony (A Polska S.A.) jest wpisana do Rejestru Przedsiębiorców prowadzony przez Sąd Rejonowy Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS. Wnioskodawca wskazał, że w ramach obydwu planów (klasycznego i lewarowanego) nabywane są akcje spółki A S.A. z siedzibą w Paryżu, Francja (założonej i działającej zgodnie z prawem francuskim), w której Wnioskodawca nie jest zatrudniony.
2. Biorąc pod uwagę naturę programu akcjonariatu pracowniczego, zarówno w planie klasycznym, jak i lewarowanym, pracodawca Wnioskodawcy nie ponosi kosztów preferencyjnego nabycia akcji A S.A. Cena emisyjna akcji (emitowanych w wyniku podwyższenia kapitału) oferowanych w ramach obu planów będzie oparta o średnią arytmetyczną kursów otwarcia akcji A S.A. w określonym przedziale czasowym na giełdzie papierów wartościowych w Paryżu i zostanie ustalona, przy uwzględnieniu 20% zniżki przez Zarząd A S.A. w Paryżu (zniżka ta stanowi różnicę ceny odniesienia i ceny emisyjnej i nie podlega pokryciu). W odniesieniu do innych kosztów, spółki lokalne Grupy A (w przypadku Wnioskodawcy będzie to A Polska S.A.) poniosą koszty manipulacyjne związane z obsługą programu i przekazaniem środków płatniczych, przeznaczonych na zakup akcji do Funduszu F.
3. Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż zarówno jednostki uczestnictwa tymczasowego Funduszu F, jak i jednostki uczestnictwa istniejącego Funduszu F stanowią papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (dalej jako ?Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi?). Wnioskodawca pragnie zauważyć, iż jednostki uczestnictwa Funduszu F są papierami wartościowymi w rozumieniu art. L211-2 francuskiego Kodeksu Skarbowego i Finansowego. Zgodnie z poglądami obecnymi w doktrynie, wspomniany wyżej przepis ustawy o obrocie instrumentami finansowymi zawiera wskazanie, że ?ustawodawca polski uważa za papiery wartościowe również te papiery wartościowe, które wyemitowane są na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego i prawa obcego?, a także, że ?w zakresie prawa obcego, norma ta ma, jak można sądzić, usuwać wątpliwości co do statusu zagranicznych papierów wartościowych na terytorium Polski? (System Prawa Prywatnego, Tom 19 ?Prawo papierów wartościowych? pod redakcją Prof. dr hab. Andrzeja Szumańskiego, Strona 828-829, Numer boczny 323, Wydawnictwo CH Beck Instytut Nauk prawnych PAN, Warszawa 2006). Biorąc powyższe po uwagę zdaniem Wnioskodawcy należy uznać jednostki Funduszu F (istniejącego i tymczasowego) za papiery wartościowe w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.
4. W obu wariantach, podmiotem, który w okresie zablokowania będzie posiadał akcje odpowiadające jednostkom uczestnictwa posiadanym przez pracowników, będzie fundusz F. W związku z tym w okresie zablokowania Fundusz F będzie dysponował dywidendą przypadającą na akcje posiadane przez Fundusz F. W planie klasycznym dywidenda będzie reinwestowana w dodatkowe akcje A S.A. z siedzibą w Paryżu, które po zakończeniu okresu zablokowania, przejdą w posiadanie Wnioskodawcy, natomiast w planie lewarowanym kwota dywidendy będzie przekazywana do banku będącego stroną umowy swap.
5. Według wiedzy Wnioskodawcy, Bank gwarantujący wysokość wkładów w planie lewarowanym oraz Fundusz F są jedynymi stronami umowy swap. Szczegółowe postanowienia tej umowy nie są znane Wnioskodawcy, jednakże w planie lewarowym Wnioskodawca nie będzie ponosił ryzyka spadku wartości akcji w okresie zablokowania, ponieważ wysokość początkowego wkładu Wnioskodawcy będzie gwarantowana przez Bank, na podstawie umowy swap. Wnioskodawca ponosi natomiast ryzyko spadku wartości akcji w okresie zablokowania w przypadku inwestycji w ramach planu klasycznego. W planie klasycznym wysokość początkowego wkładu Wnioskodawcy nie będzie gwarantowana.
6. Cena emisyjna, którą Wnioskodawca zobowiązany będzie zapłacić za akcje równa się cenie subskrypcyjnej, o której mowa w wariancie lewarowanym.
7. W wariancie lewarowanym, cena subskrypcyjna będzie ustalona, podobnie jak w wariancie klasycznym, z uwzględnieniem 20% zniżki. W treści pytania w punkcie A wniosku (w części odnoszącej się do zniżki w wariancie lewarowanym), Wnioskodawca poinformował, iż odnosi się do 20% zniżki opisanej w zdaniu poprzedzającym. We wspomnianym pytaniu Wnioskodawca nie odnosi się do kwoty 90% ceny subskrypcyjnej pokrywanej (w wariancie lewarowanym) przez bank na podstawie umowy swap.
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy uzyskana w wariancie klasycznym, jak i wariancie lewarowanym Zniżka stanowi przychód (dochód) podatkowy Wnioskodawcy opodatkowany w momencie subskrypcji akcji A (jednostek uczestnictwa w Funduszu)...
2. Czy w wariantach klasycznym i lewarowanym wartość dywidendy stanowi przychód (dochód) podatkowy Wnioskodawcy opodatkowany w momencie wypłaty dywidendy przez A do Funduszu...
3. Czy automatyczna zamiana jednostek tymczasowego funduszu F na Jednostki istniejącego funduszu F implikuje opodatkowanie po stronie Wnioskodawcy...
4. Czy dochód uzyskany przy umorzeniu jednostek uczestnictwa F w wariancie klasycznym, jak i wariancie lewarowanym opodatkowany jest 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych...
   
   

Przedmiotem niniejszej interpretacji przepisów prawa podatkowego jest odpowiedź na pytanie Nr 1 wniosku. Odpowiedź na pytania Nr 2, 3, 4 wniosku została udzielona odrębnymi interpretacjami indywidualnymi.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. pyt. Nr 1 Zniżka.

1. Zarówno w wariancie klasycznym, jak i wariancie lewarowanym subskrypcja akcji A ze Zniżką nie skutkuje uzyskaniem przez Wnioskodawcę przychodu podatkowego w momencie subskrypcji akcji (otrzymania jednostek uczestnictwa w Funduszu odzwierciedlających wartość akcji). Kwota Zniżki będzie natomiast skutkowała zwiększeniem podstawy opodatkowania w momencie odpłatnego zbycia (w ramach umorzenia) jednostek uczestnictwa w Funduszu po okresie zablokowania.
2. Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy PDOF przychodem są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Prawodawca nie sprecyzował jednak, co należy rozumieć pod pojęciem ?nieodpłatnego świadczenia?. Ograniczył się jedynie do wskazania sposobów i kryteriów ustalania wartości nieodpłatnych świadczeń i świadczeń częściowo odpłatnych (odpowiednio art. 11 ust. 2a oraz art. 11 ust. 2b ustawy PDOF).
   
   

Wnioskodawca wskazuje, że w orzecznictwie sądowym dotyczącym podatków dochodowych utrwalił się pogląd, że przez ?nieodpłatne świadczenie? należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podatnika, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osoby, mające konkretny wymiar finansowy. Nieodpłatne świadczenie polega bowiem na uzyskaniu przez podatnika przychodu bez ekwiwalentnego świadczenia wzajemnego (wyrok NSA z 20 września 2005 r., FSK 2206/04; wyrok Sądu Najwyższego z 2 kwietnia 2003 r., III RN 49/02). Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 października 2003 r. (SA/Bk 730/03) precyzuje ?Ponieważ przychodem jest kwota rzeczywiście przez podatnika osiągnięta, otrzymana lub postawiona do dyspozycji podatnika, organ podatkowy winien rozważyć, jaka faktycznie kwota przychodu została pozostawiona do dyspozycji podatnika na koniec roku podatkowego?. Powyższe konstatacje sądów znalazły odzwierciedlenie w praktyce organów skarbowych, m. in. wskazanej uprzednio interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie z dnia 15 listopada 2004 r. (sygn.: IS.I/2-415/184/04), w której stwierdził, że ?otrzymanymi wartościami pieniężnymi są tylko takie wartości, które powiększają aktywa majątkowe danej osoby, a więc takie, którymi może swobodnie rozporządzać?.

3. Subskrypcja akcji A na preferencyjnych warunkach, tj. z 20% Zniżką (których odzwierciedleniem są posiadane przez Wnioskodawcę jednostki uczestnictwa w Funduszu) nie spełnia warunków wyżej zacytowanej definicji. Wnioskodawca nie może swobodnie rozporządzać ani jednostkami uczestnictwa w Funduszu, ani akcjami subskrybowanymi za pośrednictwem Funduszu przez Okres Blokady (tj. 5 lat od daty subskrypcji). Skoro Wnioskodawca faktycznie nie otrzymuje kwoty zniżki, jak również czasowo pozbawiony jest prawa dysponowania jednostkami uczestnictwa w Funduszu i akcjami subskrybowanymi przez Fundusz w imieniu Wnioskodawcy, fakt subskrypcji przez Fundusz akcji po cenie zdyskontowanej o kwotę zniżki nie skutkują powstaniem po stronie Wnioskodawcy przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 oraz ust. 2b ustawy PDOF. Przychód podatkowy powstanie dopiero w momencie odpłatnego umorzenia jednostek uczestnictwa w Funduszu po upływie okresu zablokowania.

W tym przypadku bowiem Wnioskodawca, zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy PDOF, będzie mógł obniżyć podstawę opodatkowania wyłącznie o poniesione wydatki na nabycie jednostek uczestnictwa w Funduszu (akcji A) - a więc o kwotę wpłaconą do Funduszu odpowiadającą cenie subskrypcyjnej akcji (tj. cenie referencyjnej pomniejszonej o Zniżkę).

4. Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w opublikowanych na stronach internetowych Ministerstwa Finansów interpretacjach organów podatkowych, tj. piśmie Urzędu Skarbowego Warszawa - Mokotów z dnia 12 sierpnia 2004 r. (sygn. US33/NL/LF/II/415-111/04), piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie z dnia 15 listopada 2004 r. (sygn. IS.I/2-415/184/04), postanowieniu Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z dnia 12 września 2005 r. sygn. DF/415-675/05/FW, postanowieniu Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 23 września 2005 r. sygn. 1472/RPŁ/415-50/05/PK, czy też postanowieniu Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa - Bielany z 23 października 2006 r., sygn. 14132/IIPDG2/4110415/310164.06MW.

5. Wnioskodawca zwrócił ponadto uwagę, że zgodnie z art. 24 ust. 11 ustawy PDOF dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji objętych przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia, a wydatkami poniesionymi na ich objęcie, nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia tych akcji. Sensem tego przepisu jest odroczenie momentu opodatkowania nadwyżki wartości rynkowej objętych akcji ponad kwotą wydatków na ich objęcie z daty objęcia akcji na dzień ich zbycia.

W analizowanej sprawie uchwała walnego zgromadzenia spółki francuskiej A wskazuje określone grono pracowników grupy A (uczestniczących w programie akcjonariatu pracowniczego) uprawnionych do nabycia nowo emitowanych akcji A. Pracownicy grupy, w tym Wnioskodawca, obejmują te akcje na podstawie uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy za pośrednictwem Funduszu. Zatem stan faktyczny, w którym znajdzie się Wnioskodawca, odpowiada hipotezie przepisu art. 24 ust. 11 ustawy PDOF. Stanowisko takie jest zgodne z interpretacjami organów skarbowych wydanymi w zakresie zastosowania art. 24 ust. 11 ustawy PDOF do analogicznych sytuacji i opublikowanymi na stronie internetowej Ministerstwa Finansów, np.

postanowienia Urzędu Skarbowego Warszawa - Mokotów z 22 sierpnia 2007 r. (sygn. 1433/NL/LF/I/415/4111-95/07JS), postanowieniu Pierwszego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście z 4 kwietnia 2006 r. (sygn. 1435/FO3/415-30/06/KSW), pismem z dnia 1 kwietnia 2006 r. wydanym przez Pierwszy Urząd Skarbowy w Łodzi (nr I-415-19/03/06), pismem z dnia 1 marca 2006 r. wydanym przez Trzeci Urząd Skarbowy w Gdańsku (Nr DF/415-217/06/FW), pismem z dnia 28 sierpnia 2006 r. wydanym przez Urząd Skarbowy Warszawa - Wola (Nr US40-DF2/415 -51/VII/2006), pismem z dnia 26 października 2006 r. wydanym przez Urząd Skarbowy Warszawa - Bielany (Nr 14132/IIPDG2/4110/415/310/164/06/MW).

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W świetle powyższego, podatkiem dochodowym nie są objęte wyłącznie dochody wymienione w art. 21, 52, 52a i 52c ww. ustawy oraz dochody, od których zaniechano poboru podatku.

Zatem wszelkie dochody podatnika nie wymienione enumeratywnie w katalogu zwolnień przedmiotowych podlegają opodatkowaniu.

Podkreślić należy, iż komentowany artykuł wyraża powszechnie obowiązującą w prawie podatkowym regułę sprawiedliwości podatkowej. Sprawiedliwość podatkowa przejawia się głównie w powszechności i równości opodatkowania. Powszechność opodatkowania oznacza, że podatek, jako rodzaj daniny publicznej, powinien spoczywać na wszystkich ? wszyscy muszą się przyczyniać do pokrywania wspólnych potrzeb. Powszechność opodatkowania oznacza ponadto, że wszystkie podmioty są tak dalece opodatkowane, jak określają to ustawy podatkowe. Natomiast zasada równości wymaga jednakowej miary dla wszystkich podmiotów - bez zróżnicowań zarówno dyskryminacyjnych, jak i faworyzujących, co jest także zgodne z zasadą sprawiedliwości.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Sposób ustalania wartości pieniężnej wyżej określonych świadczeń regulują dalsze przepisy przywołanego artykułu.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Artykuł 10 ust. 1 cytowanej ustawy zawiera katalog źródeł przychodów, wśród których w pkt 9 tego przepisu wymienione są przychody z innych źródeł.

Jak stanowi art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w cytowanym przepisie sformułowania ?w szczególności? oznacza, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i tym samym powyższa ustawa w swoich założeniach daje podstawy prawne, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Z treści wniosku oraz jego uzupełnienia wynika, iż Wnioskodawca jest uprawniony do uczestnictwa w dwóch wariantach specjalnego programu akcjonariatu pracowniczego adresowanego do pracowników określonych spółek grupy A, tj. w wariancie klasycznym oraz lewarowanym. W ramach programu będzie mógł nabyć akcje spółki A S.A. z siedzibą we Francji (A). Wnioskodawca nie jest zatrudniony w spółce A z siedzibą we Francji, lecz przez podmiot będący członkiem Grupy A z siedzibą w Polsce. Subskrypcja akcji A nastąpi za pośrednictwem powszechnego we Francji funduszu zbiorowego inwestowania ?F, który został utworzony we Francji, według prawa francuskiego i zgodnie z tym prawem nie jest traktowany jako osoba prawna. Wnioskodawca twierdzi, że Fundusz nie jest funduszem kapitałowym w rozumieniu art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednostki uczestnictwa w Funduszu, są nabywane poza stosunkiem pracy, bowiem zarówno w planie klasycznym, jak i lewarowanym, pracodawca Wnioskodawcy nie będzie ponosił kosztów preferencyjnego nabycia akcji A S.A. Pracodawca poniesie natomiast koszty manipulacyjne związane z obsługą programu i przekazaniem środków płatniczych, przeznaczonych na zakup akcji do Funduszu.

Jednostki uczestnictwa zarówno tymczasowego Funduszu, jak i istniejącego stanowią papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, jednakże jednostki te są niezbywalne (poza wyjątkowymi przypadkami przewidzianymi przez przepisy prawa francuskiego) przed upływem pięcioletniego terminu od dnia ich subskrypcji.

W wariancie klasycznym cena sprzedawanych akcji zostanie wyznaczona w oparciu o tzw. cenę odniesienia (tj. średni kurs otwarcia akcji oferowanych do sprzedaży w obrocie giełdowym z ostatnich dwudziestu dni giełdowych przed ustaleniem tej ceny przez Zarząd A). Cena emisyjna, którą Wnioskodawca będzie zobowiązany zapłacić, będzie równa cenie odniesienia pomniejszonej o 20% zniżkę (Zniżka). Fundusz wyda Wnioskodawcy jednostki uczestnictwa o wartości odzwierciedlającej wartość emisyjną akcji subskrybowanych.

Natomiast w wariancie lewarowanym Wnioskodawca przekaże Funduszowi 10% ceny subskrypcyjnej akcji. Jednocześnie Fundusz zawrze z bankiem zapewniającym finansowanie umowę swap, na podstawie której bank wpłaci Funduszowi kwotę stanowiącą pozostałe 90% ceny subskrypcyjnej. Za wpłatę Wnioskodawcy oraz wpływy na podstawie umowy swap Fundusz dokona subskrypcji akcji A.

Bank gwarantujący wysokość wkładów w planie lewarowanym oraz Fundusz są jedynymi stronami umowy swap. Szczegółowe postanowienia umowy nie są znane Wnioskodawcy, jednakże w planie lewarowamym Wnioskodawca nie będzie ponosił ryzyka spadku wartości akcji w okresie zablokowania, ponieważ wysokość początkowego wkładu Wnioskodawcy będzie gwarantowana przez Bank, na podstawie umowy swap. Wnioskodawca poniesie natomiast ryzyko spadku wartości akcji w okresie zablokowania w przypadku inwestycji w ramach planu klasycznego.

Cena subskrypcyjna będzie ustalona, podobnie jak w wariancie klasycznym, z uwzględnieniem 20% zniżki.

W tym miejscu organ podatkowy zaznacza, iż z treści uzupełnienia wniosku dokonanego przez Wnioskodawcę wynika, że pytanie Nr 1 wniosku w części dotyczącej wariantu lewarowanego nie odnosi się do kwoty 90% ceny subskrypcyjnej pokrywanej przez bank na podstawie umowy swap, a jedynie do 20% zniżki. W związku z powyższym przedmiotowa interpretacja indywidualna nie rozstrzyga o ewentualnych skutkach podatkowych po stronie Wnioskodawcy związanych z zawarciem przez Fundusz z bankiem zapewniającym finansowanie umowy swap, na podstawie której bank wpłaci Funduszowi kwotę stanowiącą pozostałe 90% ceny subskrypcyjnej.

Biorąc pod uwagę nakreślone we wniosku zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, że kwota Zniżki jaką Wnioskodawca uzyska zarówno w wariancie klasycznym, jak i lewarowanym stanowić będzie przychód podlegający opodatkowaniu w chwili nabycia jednostek uczestnictwa Funduszu.

W ocenie tut. organu podkreślenia wymaga bowiem fakt, iż zastosowanie 20% zniżki w stosunku do ceny emisyjnej, którą Wnioskodawca zobowiązany będzie zapłacić w przypadku wariantu klasycznego oraz zastosowanie 20% zniżki w odniesieniu do ceny subskrypcyjnej w przypadku wariantu lewarowanego skutkować będzie dla Wnioskodawcy automatycznym zmniejszeniem wydatków, jakie zobowiązany będzie ponieść na jednostki uczestnictwa w Funduszu, które odzwierciedlać będą wartość akcji subskrybowanych przez Fundusz na rzecz Wnioskodawcy.

Zgodnie bowiem z zasadami obydwu wariantów programu akcjonariatu pracowniczego, subskrypcja akcji spółki A z siedzibą we Francji nastąpi za pośrednictwem francuskiego funduszu zbiorowego inwestowania, który nie jest funduszem kapitałowym w rozumieniu art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W wariancie klasycznym Fundusz wyda jednostki uczestnictwa odzwierciedlające wartość emisyjną akcji subskrybowanych na rzecz Wnioskodawcy, a więc z uwzględnieniem 20% zniżki, natomiast w wariancie lewarowanym Wnioskodawca przekaże do Funduszu 10% ceny subskrypcyjnej, gdzie cena subskrypcyjna będzie ustalana podobnie jak w wariancie klasycznym z uwzględnieniem 20% zniżki.

Oznacza to, że udzielona na subskrybowane akcje 20% zniżka skutkuje na wartość otrzymanych jednostek uczestnictwa Funduszu i tym samym przekazanych na ten cel przez Wnioskodawcę wkładów osobistych.

Jednocześnie, jak wskazuje na to treść opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego oraz jego uzupełnienia, kosztami uczestnictwa Wnioskodawcy w obydwu wariantach programu akcjonariatu pracowniczego, w ramach którego nabywane będą akcje spółki z siedzibą we Francji, tj. kosztami preferencyjnego ich nabycia, nie będzie obciążony pracodawca Wnioskodawcy.

Kwotę Zniżki należy zatem uznać za przysporzenie majątkowe, powodujące w podatku dochodowym od osób fizycznych powstanie przychodu z innych źródeł, o jakim mowa w powołanym powyżej art. 20 ust. 1 ustawy podatkowej.

Równocześnie na podstawie art. 24 ust. 11 cytowanej ustawy, dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji objętych przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia, a wydatkami poniesionymi na ich objęcie, nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia tych akcji; zasadę określoną w zdaniu pierwszym stosuje się odpowiednio do dochodu stanowiącego nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji a wydatkami poniesionymi na ich nabycie od spółki posiadającej osobowość prawną, która objęła te akcje wyłącznie w celu przeniesienia tytułu ich własności na osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji. Sens tego przepisu jest taki, iż przy spełnieniu określonych warunków nadwyżka w postaci różnicy pomiędzy wartością rynkową a wydatkami na objęcie akcji nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia akcji (moment opodatkowania tej nadwyżki następuje dopiero przy zbyciu akcji, o czym z kolei traktuje przepis ust. 12 tego artykułu).

Przepis art. 24 ust. 11 ww. ustawy znajduje jednak zastosowanie tylko do objęcia akcji emitowanych przez polskie spółki kapitałowe. Z treści przepisu wynika bowiem, że jego regulacje dotyczą dochodu osób uprawnionych na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki. Przepis odwołuje się więc do pojęcia walnego zgromadzenia wspólników, czyli pojęcia występującego w polskim Kodeksie spółek handlowych. Trudno zatem porównywać pojęcie występujące w polskim systemie prawnym z pojęciami występującymi w systemach prawnych innych państw (w tym przypadku Francji). Z pewnością ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera w swojej treści zapisów, które umożliwiałyby stosowanie przepisów tej ustawy do spółek utworzonych według prawa innych państw. Gdyby art. 24 ust. 11 ustawy miał być stosowany również do spółek zagranicznych, to ustawa zawierałaby nakaz odpowiedniego porównywania użytych w tym przepisie pojęć, czego jednak nie czyni. Skoro zatem wykładnia gramatyczna powołanego przepisu pozwala na zastosowanie wyrażonej w nim normy prawnej, to niedopuszczalne jest poprzez innego rodzaju wykładnię korygowanie jego treści.

Reasumując, mając powyższe na względzie w przedmiotowej sprawie przepis art. 24 ust. 11 ustawy nie znajduje zastosowania.

Ponadto należy wskazać, iż w przedmiotowej sprawie zastosowanie będą miały również odpowiednio postanowienia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania ? w tym przypadku Umowa zawarta między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Francuskiej w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku, podpisana 20 czerwca 1975 r. w Warszawie (Dz. U. z 1977 r. Nr 1, poz. 5).

Zgodnie z art. 21 ust. 1 powyższej umowy, części dochodu osoby mającej miejsce zamieszkania w jednym z Umawiających się Państw, bez względu na to skąd pochodzą, a o których nie było mowy w poprzednich artykułach niniejszej umowy, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

Zatem stosownie do treści tegoż artykułu dochody, do których nie mają zastosowania pozostałe przepisy umowy (a do przychodu, o którym mowa w niniejszej sprawie pozostałe przepisy umowy nie mają zastosowania) podlegają opodatkowaniu tylko w miejscu zamieszkania, podatnika, tj. w omawianej sytuacji w Polsce.

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzyskany przychód z innych źródeł (nieodpłatne świadczenie) odpowiadać będzie wartości uzyskanej 20% zniżki, który powstanie w momencie obejmowania jednostek uczestnictwa Funduszu.

Przychody z innych źródeł podatnik opodatkowuje sam na tzw. zasadach ogólnych, według skali podatkowej zawartej w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i wykazuje je w zeznaniu rocznym, składanym za rok podatkowy, w którym zostały uzyskane.

Nadmienić ponadto należy, iż stosownie do art. 22 ust. 1d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku odpłatnego zbycia nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych rzeczy lub praw, a także innych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych świadczeń, w związku z którymi, stosownie do art. 11 ust. 2-2b, określony został przychód, kosztem uzyskania przychodów z ich odpłatnego zbycia, z uwzględnieniem aktualizacji zgodnie z odrębnymi przepisami, jest:

1. wartość przychodu określonego w art. 11 ust. 2 i 2a albo
2. wartość przychodu określonego w art. 11 ust. 2b, powiększona o wydatki na nabycie częściowo odpłatnych rzeczy lub praw albo innych świadczeń

? pomniejszona o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1.

Zatem w oparciu o powyższe do kosztów uzyskania przychodu z tytułu umorzenia (zbycia) przedmiotowych jednostek uczestnictwa w Funduszu będzie podlegała zaliczeniu m. in. wartość zniżki (nieodpłatne świadczenie), która zostanie opodatkowana przez Wnioskodawcę, jako przychód z innych źródeł.

Końcowo - odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych oraz przywołanych tez wyroków Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego - wskazać należy, iż orzeczenia te dotyczą tylko konkretnej, indywidualnej sprawy, jak również powołane wyroki dotyczą konkretnych spraw podatników osądzonych w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Referencje

IPPB2/415-547/09-5/MG, interpretacja indywidualna

IPPB2/415-547/09-6/MG, interpretacja indywidualna

IPPB2/415-547/09-7/MG, interpretacja indywidualna