W momencie objęcia akcji Spółki przez Nowego Akcjonariusza w zamian za wkład pieniężny, nie powstaje (...)

W momencie objęcia akcji Spółki przez Nowego Akcjonariusza w zamian za wkład pieniężny, nie powstaje po stronie Wnioskodawcy dochód. Wnioskodawca rozliczy dochód związany z akcjami, które objął w Spółce, dopiero w momencie ich odpłatnego zbycia.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 21.06.2012 r. (data wpływu 02.07.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych powstałych dla Wnioskodawcy z tytułu objęcia udziałów w spółce kapitałowej po wartości nominalnej przez nowego akcjonariusza - jest prawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE


W dniu 02.07.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych powstałych dla Wnioskodawcy z tytułu objęcia udziałów w spółce kapitałowej po wartości nominalnej przez nowego akcjonariusza.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.


Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym. Wnioskodawca będzie udziałowcem w spółce kapitałowej (dalej: Spółka). Udziały w Spółce Wnioskodawca obejmie w zamian za wkład. Na takich samach zasadach, co Wnioskodawca udziały w spółce kapitałowej objęły również inne osoby fizyczne. Nie jest wykluczone, iż w Spółce dojdzie do podwyższenia kapitału zakładowego i przystąpienia do niej nowego udziałowca zagranicznej spółki kapitałowej (dalej: Udziałowiec).

Na podstawie uchwały oraz zmiany umowy Spółki dotyczącej podwyższenia kapitału, Udziałowiec będzie miał prawo do objęcia nowych udziałów w Spółce. Wydane udziały zostaną pokryte przez Udziałowca w zamian za wniesiony wkład. Udziały w Spółce zostaną objęte przez Udziałowca po wartości nominalnej, tj. Udziałowiec opłaci obejmowane udziały zgodnie ze zmianą umowy Spółki kwotą odpowiadającą wartości podniesionego kapitału zakładowego. Przy czym wartość nominalna obejmowanych udziałów w relacji do wartości rynkowej wnoszonych wkładów będzie kilkudziesięciokrotnie niższa niż wartość nominalna udziałów otrzymanych przez Wnioskodawcę w relacji do wartości rynkowej wniesionego przez niego wkładu.

Wartość kapitału zakładowego Spółki, według stanu przed i po omawianym podwyższeniu, będzie zatem znacznie niższa niż wartość rynkowa majątku Spółki. Łączna wartość nominalna udziałów objętych przez Udziałowca będzie odpowiadała wartości podwyższenia kapitału zakładowego. Wartość rynkowa majątku Spółki, po transakcji podwyższenia kapitału zakładowego, będzie wielokrotnie wyższa od wartości posiadanego przez nią kapitału zakładowego. Różnica taka będzie wynikać z faktu, iż część majątku Spółki będzie zapisana na innych kapitałach i funduszach, w tym na kapitale zapasowym, tj. może to być m.in. tzw. agio emisyjne wynikające z planowanego podwyższenia kapitału.

Nowe udziały objęte przez Udziałowca, nie podlegają obowiązkowej wycenie, niemniej jednak, gdyby po przeprowadzeniu omawianego podwyższenia kapitału zakładowego dokonać takiej wyceny, to wartość nominalna takich udziałów byłaby niższa niż wartość rynkowa całego majątku Spółki, w części przypadającej na te udziały. Tym samym i wartość nominalna tych udziałów byłaby niższa od ich wartości rynkowej (gdyby całą wartość rynkową Spółki podzielić na ilość objętych przez udziałowca udziałów). Analogicznie wyglądałaby sytuacja dotychczasowego udziałowca, tj. Wnioskodawcy, jako że wartość nominalna posiadanych przez niego udziałów w Spółce - po przystąpieniu nowego udziałowca do Spółki - byłaby niższa od wartości rynkowej takowych udziałów. Sytuacja Udziałowca nie odbiegałaby tu od sytuacji innych dotychczasowych wspólników Spółki (np. Wnioskodawcy), gdyż wartość nominalna udziałów Wnioskodawcy także jest niższa od wartości rynkowej tych udziałów (gdyby całą wartość rynkową Spółki podzielić na ilość posiadanych przez niego udziałów).


W efekcie przystąpienia do Spółki Udziałowiec nabędzie mniejszościowy pakiet udziałów w Spółce.


W związku z powyższym zadano następujące pytania.


  1. Czy objęcie przez Udziałowca udziałów w Spółce po wartości nominalnej, która z uwagi na wskazane w opisie zdarzenia przyszłego uwarunkowania, jest niższa niż wartość rynkowa obejmowanych udziałów spowoduje powstanie po stronie Wnioskodawcy dochodu w momencie objęcia udziałów przez Udziałowca lub w momencie dokonania wyceny objętych przez Udziałowca udziałów?
  2. W którym momencie Wnioskodawca rozpozna dochód związany z posiadanymi przez niego udziałami w Spółce, czy będzie to moment objęcia udziałów przez Udziałowca, czy moment odpłatnego zbycia posiadanych przez Wnioskodawcę udziałów?
  3. Czy w opisanym przypadku objęcia udziałów w Spółce w zamian za wkład pieniężny organy podatkowe mogą zastosować przepis art. 19 Ustawy PIT?

Stanowisko Wnioskodawcy do pytania Nr 1:


Zdaniem Wnioskodawcy, w momencie objęcia udziałów Spółki przez Udziałowca w zamian za wkład pieniężny, nie powstaje po stronie Wnioskodawcy dochód (wynikający z podwyższenia wartości rynkowej posiadanych przez niego dotychczas udziałów) i w związku z tym nie będzie on zobowiązany do zapłaty podatku z tego tytułu. Dochód nie powstanie tym bardziej w momencie wyceny objętych udziałów, żadne ze wskazanych zdarzeń nie rodzi obowiązku w podatku dochodowym od osób fizycznych.


Uzasadnienie:


Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Zgodnie zaś z przepisem art. 9 ust. 2 ustawy PIT ?dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów?.

Wnioskodawca pragnie w tym miejscu wskazać, że zasady opodatkowania transakcji wnoszenia wkładów do spółek kapitałowych zostały uregulowane wyłącznie odnośnie wnoszenia tzw. wkładów niepieniężnych. Z zasad wykładni prawa podatkowego wynika, iż zobowiązanie podatkowe powstaje wyłącznie w sytuacji, kiedy ustawa tak wskazuje. Obowiązku podatkowego nie można domniemywać. Prowadzi to zatem do wniosku, iż skoro ustawodawca nie reguluje sytuacji wniesienia wkładu pieniężnego do spółki prawa handlowego (odmiennie niż ma to miejsce w przypadku wnoszenia wkładu niepieniężnego), zdarzenie takie nie wywołuje skutków w podatku dochodowym od osób fizycznych. Analogicznie, ustawodawca nie wskazuje, iż moment wyceny udziałów mógłby się wiązać z powstaniem jakiegokolwiek zobowiązania podatkowego.

W przypadku wkładów do spółek kapitałowych (tak jak w analizowanym zdarzeniu przyszłym) zastosowanie znajduje przepis art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT zgodnie z którym przychodem jest nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce kapitałowej albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny. Wskazany przepis dotyczy jednak wyłącznie sytuacji, kiedy udziały w spółce kapitałowej są obejmowane za wkład niepieniężny. Wnioskodawca pragnie wskazać ze operacja objęcia udziałów w spółce kapitałowej w zamian za wkład pieniężny nie została wymieniona w katalogu przedmiotów opodatkowania podatkiem od osób fizycznych w ustawie PIT.


Oznacza to zatem, iż takie zdarzenie prawne - wniesienie wkładu pieniężnego do spółki kapitałowej - nie rodzi skutków na gruncie ustawy PIT. Zobowiązanie podatkowe z tego tytułu zatem nie powstanie.


Innymi słowy w przypadku wnoszenia wkładów pieniężnych do spółek kapitałowych zauważyć należy, iż znajdują się one poza zakresem przedmiotowym ustawy PIT w związku z czym nie mogą rodzić obowiązku w podatku PIT. Dotyczy to zarówno wspólnika dopiero przystępującego do spółki wnoszącego na pokrycie swego wkładu określoną kwotę pieniężną (Udziałowiec) a tym bardziej - transakcja taka nie rodzi po stronie dotychczasowego wspólnika (tj. Wnioskodawcy) żadnych skutków podatkowych.


W związku z powyższym, Wnioskodawca nie będzie zatem zobowiązany do zapłaty podatku z tytułu objęcia przez nowego udziałowca udziałów powyżej ich wartości nominalnej.


Do takiej argumentacji przekonuje również analiza przepisów ustawy PIT dotyczących kosztów uzyskania przychodu. Zgodnie z przepisem art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy PIT w momencie objęcia udziałów w spółce mającej osobowość prawną oraz papierów wartościowych nie można rozliczyć żadnych kosztów. Wydatki zaś można rozpoznać jako koszt dopiero w momencie sprzedaży udziałów. Moment ich rozliczenia został zatem przesunięty przez ustawodawcę do chwili sprzedaży udziałów.

Na podstawie powyższej analizy przepisów ustawy PIT uznać należy, iż wniesienie wkładu pieniężnego do Spółki i uzyskanie w zamian udziałów w jej kapitale nie rodzi obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym bardziej zatem nie można twierdzić ze wniesienie wkładu pieniężnego przez jednego wspólnika (Udziałowca) na pokrycie obejmowanych przez niego udziałów rzutuje w jakikolwiek sposób na sytuację prawnopodatkową drugiego wspólnika (Wnioskodawcy).

Takie zdarzenie prawne nie zostało bowiem uwzględnione przez ustawodawcę w katalogu zdarzeń prawnych zrównanych z przychodem. Wymienione zaś bardzo podobne zdarzenie (różniące się przedmiotem wkładu) pozwalają na wykładnię a contrario, zgodnie z którą w przypadku uzyskania udziału w zamian za wkład pieniężny wnoszący wkład nie rozpoznaje przychodu iw konsekwencji nie jest zobowiązany do zapłaty podatku.

Taką interpretację przepisów prawa potwierdzają dotychczas wydawane interpretacje przepisów prawa podatkowego o Interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego z dnia 5 października 2011 r. (sygn.IPPB2/415-658/11-2/AS) wydana przez Dyrektora izby Skarbowej w Warszawie w której potwierdzono następujące stanowisko Wnioskodawcy ?w momencie objęcia udziałów/akcji Spółki w zamian za wkład pieniężny nie powstaje po stronie Wnioskodawcy dochód i w związku z tym nie będzie on zobowiązany do zapłaty podatku z tego tytułu. Dochód nie powstanie tym bardziej w momencie wyceny objętych udziałów. Żadne ze wskazanych zdarzeń nie rodzi obowiązku w podatku dochodowym od osób fizycznych?. Interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego z dnia 8 listopada 2011 r. (sygn. IPPB3/423-624/11-4/JG) wydana przez Dyrektora izby Skarbowej w Warszawie w której potwierdzono następujące stanowisko Wnioskodawcy ?w momencie objęcia udziałów/akcji Spółki w zamian za wkład pieniężny nie powstaje po stronie Wnioskodawcy dochód i w związku z tym nie będzie on zobowiązany do zapłaty podatku z tego tytułu?.

Interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego z dnia 16 września 2008 r. (sygn. IPPB2/415-973/08-2/SR) wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w której potwierdzono następujące stanowisko Wnioskodawcy ?przyjęta przez ustawodawcę konstrukcja ustalania przychodów i kosztów dotyczących kapitałów pieniężnych prowadzi do wniosku, iż przychód związany z udziałami powstaje dopiero w momencie ich zbycia (wcześniej w momencie wypłaty dywidendy). Cechą papierów wartościowych (w tym udziałów w spółkach kapitałowych) jest bowiem to, iż generują one przychód w przyszłości a nie w momencie ich nabycia. Wobec tego nie ma podstawy do uznania, iż osoba nabywająca udział jest obowiązana do wykazania dla celów podatkowych przychodu już w momencie tej transakcji, także w sytuacji, gdy wartość nominalna objętych udziałów jest niższa od wartości majątku Spółki przypadającego na udziałowca?.

Interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego z dnia 24 października 2008 r. (sygn. ILPB2/415-503/08-2/JK) wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, w której potwierdzono stanowisko Wnioskodawcy, iż przychód związany z udziałami powstaje dopiero w momencie ich zbycia.

Interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego z dnia 24 października 2008 r. (sygn. ILPB2/415-504/08-2/ES) wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, w której potwierdzono stanowisko Wnioskodawcy, iż przychód związany z udziałami powstaje dopiero w momencie ich zbycia.

Interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego z dnia 16 marca 2009 r. (sygn. ILPB2/415-97/09-4/AJ) wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, zgodnie z którą ?na dzień objęcia udziałów w zamian za wkład pieniężny nie powstanie u wspólników obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych. Przesłanką stanowiącą powstanie tego obowiązku będzie dopiero moment odpłatnego zbycia udziałów przez wspólników Spółki wiążący się z powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?.

Interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego z dnia 14 kwietnia 2010 r. (sygn. lLPB3/423-96/10-2/EK) wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, zgodnie z którą objęcie przez Wnioskodawcę udziałów w innych spółkach kapitałowych po cenie nominalnej niższej aniżeli wartość obejmowanych udziałów wynikająca z wyceny majątku spółki kapitałowej, nie spowoduje powstania po stronie Spółki dochodu do opodatkowania w momencie objęcia tych udziałów.

Interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego z dnia 7 czerwca 2010 r. (sygn. IBPBI/2/423-474/10/MO) wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, w której potwierdzono następujące stanowisko Wnioskodawcy: ?w momencie objęcia udziałów/akcji nie powstanie po stronie Spółki dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Dochód związany z objętymi udziałami/akcjami powstanie dopiero w momencie wypłaty dywidendy lub w momencie sprzedaży tych udziałów/akcji?.

Co prawda ostatnia ze wskazanych interpretacji odnosi się do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 r. (Dz. U. z 2011 r., Nr 74, poz. 397 ze zm.), niemniej zauważyć należy, iż konstrukcja obu podatków jest analogiczna i nie różnicuje skutków w zakresie podmiotu wnoszącego wkład pieniężny do spółek kapitałowych.

Stanowisko Wnioskodawcy do pytania Nr 2:


Wnioskodawca rozpozna dochód związany z udziałami, które w przeszłości objął w Spółce, dopiero w momencie ich odpłatnego zbycia. Moment objęcia udziałów w Spółce przez nowego wspólnika (Udziałowca) w zamian za wkład pieniężny nie rodzi skutków prawnopodatkowych na gruncie ustawy PIT po stronie Wnioskodawcy.

Udział w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością jest majątkowym prawem wspólnika. Prawo to jest zbywalne i zasadniczo każdy wspólnik uprawniony jest do swobodnego nim dysponowania, z zastrzeżeniem przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r., Nr 94, poz. 1037, ze zm.). Zbycie posiadanych przez danego wspólnika udziałów pociąga za sobą określone skutki nie tylko w sferze cywilnoprawnej, ale również podatkowej.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy PIT źródłami przychodów są (...) kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych (...). W świetle zaś przepisu art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy PIT ?za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się (...) należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z (?) odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych?.

Zgodnie ze wskazanym przepisem zbycie udziałów w spółkach mających osobowość prawną stanowi przychód z kapitałów pieniężnych. Jednoznacznie wskazane jest, iż przychód ten rozpoznawany jest dopiero w momencie zbycia udziałów.

Tym samym wniosek ten potwierdza okoliczność, że skoro ustawa PIT milczy na temat sposobu określenia przychodu w przypadku objęcia udziałów za wkład pieniężny, a określa moment powstania przychodu ze zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną, należy uznać, że dopiero w momencie zbycia przez Wnioskodawcę posiadanych przez niego udziałów w Spółce, powstanie po jego stronie przychód podatkowy z tytułu takiej transakcji.

Taką wykładnię przepisu potwierdza analiza regulacji dotyczącej kosztów uzyskania przychodu. W świetle przepisu art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów (...) wydatków na objęcie lub nabycie udziałów (?), wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych (...). Brzmienie tego przepisu wskazuje na możliwość odliczenia wydatków jako kosztu uzyskania przychodu w momencie zbycia udziałów. Jest to jednoznaczne z wnioskiem, że dopiero w momencie zbycia udziałów po stronie Wnioskodawcy powstaje przychód, który może być pomniejszony o koszty uzyskania przychodu.

Przedstawiona powyżej wykładnia przepisów znajduje swoje potwierdzenie w opiniach organów podatkowych. Wskazane w uzasadnieniu do pytania Nr 1 indywidualne interpretacje wszystkie potwierdzają słuszność stanowiska, iż dochód związany z udziałami powstaje dopiero w momencie ich odpłatnego zbycia (wcześniej jest to możliwe tylko w momencie wypłaty dywidendy). Wyłącznie moment odpłatnego zbycia udziałów umożliwia rozpoznanie przychodu i obniżenie go o wydatki poniesione na objęcie udziałów.

Zatem, w oparciu o powoływane przepisy, po stronie Wnioskodawcy nie może powstać jakikolwiek dochód w dacie objęcia udziałów przez nowego wspólnika (Udziałowca) w zamian za wkład pieniężny. Dochód po stronie Wnioskodawcy powstanie dopiero w momencie zbycia przez niego posiadanych przez niego udziałów. Taką interpretację przepisów prawa potwierdzają dotychczas wydawane interpretacje przepisów prawa podatkowego:

Interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego z dnia 5 października 2011 r. (sygn. IPPB2/415-658/11-2/AS) wydana przez Dyrektora izby Skarbowej w Warszawie, w której potwierdzono następujące stanowisko Wnioskodawcy: Wnioskodawca rozpozna dochód związany z udziałami/akcjami, które objął w Spółce, dopiero w momencie ich odpłatnego zbycia. Moment objęcia udziałów/akcji w Spółce w zamian za wkład niepieniężny nie rodzi skutków prawnopodatkowych na gruncie ustawy PIT.

Interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego z dnia 8 listopada 2011 r. (sygn. IPPB3/423-624/11-4/JG) wydana przez Dyrektora izby Skarbowej w Warszawie, w której potwierdzono następujące stanowisko Wnioskodawcy: ?Wnioskodawca rozpozna dochód związany z udziałami/akcjami, które objął w Spółce, dopiero w momencie ich odpłatnego zbycia?.

Stanowisko Wnioskodawcy do pytania Nr 3:


Zdaniem Wnioskodawcy, transakcja nabycia udziałów w zamian za wkład pieniężny nie podlega szacowaniu na podstawie art. 19 ustawy PIT.


Przepis art. 19 ustawy PIT reguluje szacowanie wartości transakcji przez organy podatkowe w przypadku, kiedy cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej, Ratio legis wskazanej normy prawnej jest ustalenie właściwej wysokości przychodu. Podatnicy nie mogą zaniżać wartości zobowiązania podatkowego poprzez manipulowanie wartościami transakcji. Regulacja ta nie znajduje więc zastosowania w przypadku zdarzenia prawnego, które nie skutkuje powstaniem zobowiązania podatkowego.

W przypadku bowiem zdarzeń neutralnych podatkowo (takich jak wskazano w pytaniu Nr 1 i Nr 2 niniejszego wniosku, np. wniesienia wkładu pieniężnego do spółki kapitałowej) bez względu na wartość takiej transakcji, nie może dojść do zarówno zawyżenia, jak i do zaniżenia wartości zobowiązania podatkowego.

Odnosząc wskazane powyżej przesłanki stosowania przepisu art. 19 ustawy PIT do analizowanego zdarzenia przyszłego, należy stwierdzić, iż przepis ten nie znajdzie zastosowania. Przede wszystkim, w przypadku obejmowania udziałów w spółce kapitałowej za wkład pieniężny nie można stwierdzić zaniżenia przychodu. Jeżeli transakcja ta ma charakter neutralny podatkowo, to nie jest możliwe zaniżenie jej wartości dla celów obliczenia należnego podatku dochodowego od osób fizycznych.

Po drugie zauważyć należy, iż przepis art. 19 ustawy PIT odnosi się wyłącznie do ceny transakcji. W przypadku zaś objęcia udziałów nie można mówić o ich cenie, a jedynie o wartości nominalnej lub rynkowej udziałów. Pojęcia ceny i wartości nie są tożsame. Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż w analizowanym zdarzeniu przyszłym przedmiotem analizy nie jest transakcja nabycia udziałów, ale ich objęcie przez Udziałowca. Na gruncie przepisów prawa podatkowego są to dwa odrębne zdarzenia, co powoduje różne skutki prawne. Skoro zaś przepis art. 19 ustawy PIT wprost odnosi do ceny, to nie można go stosować do szacowania wartości, po jakiej powinny być objęte udziały. Dodatkowym argumentem uzasadniającym stanowisko Wnioskodawcy jest wnioskowanie per analogiam. W świetle przepisów ustawy PIT zasadą jest, iż wartością, jaką bierze się pod uwagę przy obejmowaniu przez nowego lub obecnego wspólnika udziałów spółki kapitałowej, jest wartość nominalna. Wynika to z przepisu art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT, zgodnie z którym, przychód określa się w odniesieniu do wartości nominalnej udziałów uzyskanych w zamian za wkład niepieniężny. Użycie przez ustawodawcę pojęcia nominalna wartość wskazuje, że wykluczona jest jakakolwiek możliwość ustalania wartości przychodu w oparciu o inne kryteria. Ustalenie w tym przepisie, iż przychód podatkowy stanowi wartość nominalna udziałów stanowi świadomy wybór racjonalnego ustawodawcy. Gdyby zamiarem prawodawcy było ustalenie wysokości takiego przychodu w nawiązaniu do wartości księgowej, rynkowej czy jakiejkolwiek innej wartości wniesionego wkładu lub objętych udziałów, to wówczas w sposób wyraźny dałby temu wyraz w treści art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT. Żaden przepis ustawy PIT nie daje jednak podstawy do stwierdzenia, że przychodem wspólnika (Udziałowca), z tytułu objęcia udziałów w zamian za aport, może być rynkowa wartość obejmowanych udziałów lub rynkowa wartość wkładu niepieniężnego wnoszonego w zamian za obejmowane udziały. Tym bardziej zatem, nie można mówić o jakimkolwiek przychodzie po stronie Wnioskodawcy z tytułu obejmowania udziałów przez nowego wspólnika.

W przypadku pokrycia udziałów wkładem pieniężnym brak jest co prawda odpowiedniego przepisu, ale wydaje się, iż właściwe jest odniesienie się do przepisu art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT. Jeżeli w przypadku wkładów niepieniężnych ustawodawca powołuje się na wartość nominalną udziałów, to prawidłowe wydaje się powołanie na wartość nominalną także w przypadku pokrycia ich wkładem pieniężnym. W takiej sytuacji, skoro wniesiony wkład pokryje w pełni wartość nominalną udziałów określoną w umowie Spółki, szacowanie wskazane w przepisie art. 19 ustawy PIT stanie się bezzasadne.

Zauważyć należy zatem, iż odesłanie zawarte w przepisie art. 17 ust. 2 ustawy PIT, zgodnie z którym przy ustalaniu m. in. wartości przychodu uzyskiwanego w związku objęciem wartości udziałów w zamian za wkład niepieniężny, stosuje się odpowiednio, nie znajdzie zastosowania w analizowanej sprawie.

Zdaniem Wnioskodawcy, po pierwsze, przepis ten może zostać zastosowany jedynie w takim zakresie, jaki da się pogodzić z charakterem instytucji prawnej regulowanej przepisem odsyłającym. Skoro zatem w art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT przewidziano, że przychodem z kapitałów pieniężnych jest nominalna wartość udziałów objętych w zamian za wkład niepieniężny inny niż przedsiębiorstwo albo jego zorganizowana część, a więc wartość umownie określona przez strony, to nie jest dopuszczalne jakiekolwiek ustalanie wartości w oparciu o zasady wskazane w art. 19 ustawy PIT. Odpowiednie stosowanie art. 19 ustawy PIT polega zatem wyłącznie na zastosowaniu zdania pierwszego, zgodnie z którym przychodem z odpłatnego zbycia praw majątkowych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Gdyby przyjąć, iż odpowiednie stosowanie art. 19 ustawy PIT uprawniałoby organy podatkowe/organy kontroli skarbowej do ustalania innej wartości przychodu niż - określona w umowie spółki - wartość nominalna udziałów objętych w spółce mającej osobowość prawną, to doszłoby w istocie nie do odpowiedniego stosowania przepisu art. 19 ustawy PIT, ale do całkowitego wyeliminowania wskazanych w przepisie art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT skutków podatkowych wkładu niepieniężnego do spółki mającej osobowość prawną. Odwołanie do odpowiedniego stosowania przepisów art. 19 ustawy PIT ma ponadto takie znaczenie, że przepisy te znajdą zastosowanie przy ustalaniu wartości rynkowej wkładu wnoszonego do spółki. Ale tylko w zakresie ust. 1 zdanie pierwsze.


Taka wykładnia przepisów została potwierdzona przez dotychczas wydane indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego, jak i orzecznictwo. Jako przykład wskazać można:


Interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego z dnia 5 października 2011 r. (sygn. IPPB2/415-658/11-2/AS) wydana przez Dyrektora izby Skarbowej w Warszawie, w której potwierdzono następujące stanowisko Wnioskodawcy: (...) transakcja nabycia udziałów/akcji w zamian za wkład pieniężny nie podlega szacowaniu na podstawie art. 19 ustawy PIT.

Interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego z dnia 8 listopada 2011 r. (sygn. IPPB3/423-624/11-4/JG) wydana przez Dyrektora izby Skarbowej w Warszawie, w której potwierdzono następujące stanowisko Wnioskodawcy: transakcja nabycia udziałów/akcji w zamian za wkład pieniężny nie podlega szacowaniu na podstawie art. 14 ustawy CIT.

Indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 października 2010 r., w której potwierdzono stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym: ustawodawca odwołuje się w art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT do wartości nominalnej udziałów lub akcji (a więc wartości wynikającej ściśle z umowy lub statutu spółki). Należy więc uznać, iż gdyby ustawodawca chciał by przychód ten odpowiadał rynkowej wartości objętych udziałów (akcji) lub rynkowej wartości przedmiotu wkładu, wówczas wyraźnie wskazałby sytuacje, w których art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT nie znajdowałby zastosowania, a wartość objętych udziałów określałoby się w wartości rynkowej. Żaden przepis ustawy o CIT nie daje jednak podstawy do stwierdzenia, że przychodem wspólnika, z tytułu objęcia udziałów (akcji) w zamian za aport, może być rynkowa wartość obejmowanych udziałów (akcji) lub rynkowa wartość wkładu niepieniężnego wnoszonego w zamian za obejmowane udziały (akcje). Zdaniem Wnioskodawcy, ustalenie przez organy podatkowe przychodu w wysokości wyższej niż wartość nominalna obejmowanych akcji w oparciu o przepis art. 14 ust. 1 zd. drugie oraz ust. 3 ustawy o CIT nie znajduje więc podstaw prawnych.

Indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 15 marca 2010 r. Nr IPPB2/415-772/09-2/AS, w które wskazano: jak słusznie Wnioskodawca zauważył, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 9 cytowanej ustawy, przychodem z tytułu objęcia udziałów w zamian za wkład niepieniężny co do zasady jest ich wartość nominalna. (...). Przez nominalną wartość należy rozumieć wartość istniejącą tylko z nazwy, tytularną, formalną. Takiego rozumienia powołanego przepisu nie zmienia art. 17 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który w zakresie ustalania wartości przychodów odsyła do odpowiedniego stosowania art. 19 ustawy. Słowo ?odpowiednio? oznacza, że do ustalenia wartości przychodu określonego w art. 17 ust. 1 pkt 9 ma zastosowanie wyłącznie zdanie pierwsze art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec powyższego, do ustalenia przychodu z tytułu objęcia udziałów, akcji w spółce posiadającej osobowość prawną w zamian za wkład niepieniężny przyjmuje się wartość nominalną tych udziałów lub akcji, a art. 19 znajduje zastosowanie jedynie w zakresie zdania pierwszego ust. 1 (?). Przy wnoszeniu przez Wnioskodawcę aportu w zamian za obejmowane udziały w spółce kapitałowej, Wnioskodawca dla celów polskiego podatku dochodowego od osób fizycznych powinien wykazać przychód w wartości nominalnej uzyskanych udziałów spółki, objętych za wniesiony aport.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 kwietnia 2006 r., sygn. akt II FSK 558/2005, który uznał, iż odpowiednie stosowanie art. 19 do art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT ?oznacza, że do ustalenia wartości przychodu określonego w art. 17 ust. 1 pkt 9 ma zastosowanie wyłącznie zdanie pierwsze art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia, przy czym w przypadku przychodu z tytułu objęcia udziałów w spółce w zamian za wkład niepieniężny jest to wartość nominalna tych udziałów określona w umowie, pomniejszona o koszty nabycia wkładu niepieniężnego.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 27 lutego 2008 r., sygn. akt I SA/Kr 1326/06: odnośnie sposobu ustalenia ?nominalnej wartości udziałów? Sąd zwraca uwagę na utrwalone poglądy orzecznicze sądów administracyjnych, wyrażone między innymi w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 kwietnia 2006 roku sygn. II FSK 558/05. Wskazano tam - odmiennie niż to wywodzi strona skarżąca - iż przez nominalną wartość udziałów w spółce rozumie się wartość istniejącą tylko z nazwy, tytularną formalną. Takiego rozumienia przepisu art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zmienia art. 17 ust 2 ustawy, który w zakresie ustalania wartości przychodów odsyłka do odpowiedniego stosowania art. 19 ustawy. Słowo ?odpowiednie? oznacza, że do ustalenia wartości przychodu określonego w art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy ma zastosowanie wyłącznie zdanie pierwsze art. 19 ust. 1 ustawy.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 22 kwietnia 2006 r., sygn. akt I SA/Gd 917/07. Analiza wskazywanych przez skarżącą przepisów pozwała jednoznacznie stwierdzić, że skarżąca błędnie interpretuje zakres odesłania z art. 17 ust. 2 u.p.d.o.f. W przepisie użyto określenia ?odpowiednio?, co oznaczą że przepis, do którego odwołano się ma zostać zastosowany jedynie w zakresie, jaki da się pogodzić z charakterem instytucji prawnej regulowanej przepisem odsyłającym. W art. 17 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f. przewidziano, że przychodem z kapitałów pieniężnych jest nominalna wartość nabytych udziałów, czyli jak wywiedziono powyżej, wartość umownie określona przez strony, stąd, wykluczone jest, zdaniem Sądu, jakiekolwiek ustalanie wartości w oparciu o ceny rynkowe. W ocenie Sądu odpowiednie zastosowanie art. 19 ust. 1 u.p.d.o.f. polega wyłącznie na zastosowaniu zdania pierwszego, zgodnie z którym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.

Powyżej wskazane fragmenty indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego oraz uzasadnień wyroków sądów administracyjnych co prawdą odnoszą się do odmiennych stanów faktycznych, niemniej zastosowana w nich wykładnia przepisów prawa podatkowego znajduje swoje uzasadnienie także w analizowanym zdarzeniu przyszłym, przedstawionym w niniejszym wniosku. W tym przypadku również przepis art. 19 ustawy PIT nie znajduje swojego zastosowania.

Cechą wspólną stanów faktycznych z powyższych interpretacji jest to, że w przypadku obejmowania udziałów powyżej ich wartości nominalnej (z agio), wartość rynkowa objętych udziałów jest wyższa (często wielokrotnie wyższa) niż ich wartość nominalna.

Po drugie, to nie Wnioskodawca obejmuje w analizowanej transakcji udziały, lecz jego nowy wspólnik. Zatem, nie ma jakichkolwiek podstaw prawnych, które uzasadniałyby - na datę podniesienia kapitału zakładowego - szacowanie jakiegokolwiek dochodu powstającego po stronie Wnioskodawcy.

Wnioskodawca pragnie podkreślić, że przepis art. 19 ustawy PIT będzie można zastosować wyłącznie w przypadku sprzedaży przez Wnioskodawcę objętych w zamian za wkład pieniężny udziałów. Wtedy bowiem dojdzie do transakcji, w której wskazana będzie cena udziałów. Taka cena może być przedmiotem szacowania ze strony organów podatkowych.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.


Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.


Końcowo - odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych oraz wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkich Sądów Administracyjnych wskazać należy, iż rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw, podatników w określonych stanach faktycznych i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Nie stanowią one materialnego prawa podatkowego i nie mają mocy powszechnie obowiązującej.


Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika