Przy ustalaniu dochodu ze zbycia jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, wydatki poniesione (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 05.08.2011 r. (data wpływu 12.08.2011 r.) nie uzupełnionym na wezwanie z dnia 21.09.2011 r. Nr IPPB2/415-665/11-2/AS, IPPB2/436-314/11-2/MZ o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym nabytych w drodze dziedziczenia - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12.08.2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym nabytych w drodze dziedziczenia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Towarzystwa funduszy inwestycyjnych wypłaciły Wnioskodawczyni w czerwcu br. jako spadkobierczyni po jej zmarłej w 2010 r. mamie, środki z tytułu wykupu jednostek uczestnictwa. Ww. kwota została pomniejszona o podatek dochodowy naliczony z całej kwoty wartości jednostek. Jednocześnie Wnioskodawczyni wyjaśnia, że fakt otrzymania w spadku jednostek uczestnictwa w funduszach oraz nieruchomości został zgłoszony do właściwego Urzędu Skarbowego.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 21.09.2011 r. Nr IPPB2/415-665/11-2/AS, IPPB2/436-314/11-2/MZ na podstawie art. 169 § 1 i § 2 tej ustawy wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienie złożonego wniosku poprzez:

• Wskazanie, czy interpretacja ma dotyczyć przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy też ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawczyni w części D.2 złożonego wniosku ORD-IN wskazała poz. 40 ? podatek dochodowy od osób fizycznych oraz poz. 44 ? podatek od spadków i darowizn. Natomiast sprecyzowane w poz. 69 wniosku pytanie jak i przedstawione stanowisko dotyczy wyłącznie podatku dochodowego od osób fizycznych. Ponadto Wnioskodawczyni w dniu 09.08.2011 r. dokonała 1 opłaty od wniosku w kwocie 40 zł.

• A zatem, jeżeli interpretacja ma być wydana także w zakresie podatku od spadków i darowizn, wówczas należy:

• sprecyzować pytanie w zakresie podatku od spadków i darowizn oraz przedstawić własne stanowisko w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego, które winno być powiązane z przedstawionym stanem faktycznym i zadanym pytaniem,

• dokonać dodatkowej opłaty w kwocie 40,00 zł na rachunek bankowy Izby Skarbowej w Warszawie i doręczenie kserokopii dowodu uiszczenia opłaty do tut. Organu; w terminie 7 dni od dnia doręczenia niniejszego wezwania.
  
  

W niniejszym wezwaniu zawarto pouczenie, że w przypadku braku odpowiedzi na wezwanie i nie uiszczenia opłaty w wyznaczonym terminie, wniosek stosownie do przepisu art. 14g § 1, § 3 i art. 14f § 1 Ordynacji podatkowej, zostanie rozpatrzony wyłącznie w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 28.09.2011 r., a zatem wyznaczony termin upływał z dniem 05.10.2011 r.

Do dnia wydania niniejszej interpretacji Wnioskodawczyni nie uzupełniła braku formalnego wniosku w zakresie podatku od spadków i darowizn.

W związku z powyższym przedmiot niniejszej interpretacji stanowi odpowiedź na pytanie w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. W zakresie podatku od spadków i darowizn zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy biorąc pod uwagę uregulowania art. 97 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa z dnia 29 sierpnia 1997 r. (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.). oraz art. 922 Kodeksu cywilnego z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. 64 Nr 16, poz. 93 ze zm.), podatek nie powinien być pobrany tylko od zysku uzyskanego z zainwestowanych funduszy, a nie od całej kwoty wartości jednostek...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zgodnie z przywołanym art. 97 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Dodatkowo - zgodnie z art. 922 kodeksu cywilnego z dnia 23 kwietnia 1964 r. - prawa i obowiązki zmarłego (spadkodawcy) przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób (na spadkobierców). Tym samym należy zauważyć, że zarówno przepisy Ordynacji podatkowej, jaki Kodeksu cywilnego statuują, że na spadkobiercę przechodzą zarówno obowiązki spadkodawcy, jak i prawa, które mu przysługiwały. Dlatego też spadkobierca, dziedzicząc jednostki uczestnictwa funduszu, przejmuje na siebie wszelkie prawa i obowiązki z nimi związane, które przysługiwały spadkodawcy - uczestnikowi funduszu. Spadkodawcy przysługiwało zaś - zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy o PIT - prawo do podatkowego rozliczenia kosztów uzyskania przychodów w momencie odpłatnego zbycia jednostek uczestnictwa. Prawo to nie zostało przez spadkodawcę zrealizowane, a co za tym idzie zgodnie z przepisami powyżej przywołanymi przeszło ono na spadkobiercę.

Przyjęcie odmiennego stanowiska (tzn. że na spadkobiercę nie przechodzą prawa związane z jednostkami uczestnictwa, czyli prawo do rozliczenia kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy) prowadziłoby do uznania, że spadkobierca nie odpowiada również za zobowiązania spadkodawcy, co stoi w sprzeczności z postanowieniami Ordynacji podatkowej i Kodeksu cywilnego.

Biorąc powyższe pod uwagę Wnioskodawczyni uważa, że otrzymując w spadku jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych ma prawo, tak jak miała prawo Jej zmarła Mama, do sprzedaży jednostek uczestnictwa i zapłacenia podatku jedynie od zysku z zainwestowanych funduszy, a nie od całej kwoty odkupionych jednostek.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51 poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ogólna zasada ustalania dochodu wyrażona w art. 9 ust. 2 powołanej ustawy stanowi, że dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24 ? 25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

W świetle z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Stosownie do art. 17 ust 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c. Zatem, przychodem z funduszy kapitałowych ? w świetle ww. artykułu są m.in. przychody z odkupienia jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych.

Stosownie do art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych oznacza to fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Zasady i terminy umarzania jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, umarzania albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych w tych funduszach lub w inny sposób unicestwiania tytułów udziału w funduszach kapitałowych określone są w statutach funduszy kapitałowych.

Sposób opodatkowania dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych reguluje natomiast art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w świetle którego od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Zgodnie z generalną zasadą ustalania kosztów uzyskania przychodów, określoną w art. 22 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Stosownie zaś do treści art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Jak wynika z art. 30a ust. 5 ww. ustawy dochodu, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, nie pomniejsza się o straty z tytułu udziału w funduszach kapitałowych oraz inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, poniesione w roku podatkowym oraz w latach poprzednich.

Dochodów (przychodów) z tytułu udziału w funduszach inwestycyjnych nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 (art. 30a ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) ? czyli według skali podatkowej.

Na podstawie art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności (świadczeń) z tytułów określonych m.in. w art. 30a ust. 1 tej ustawy są obowiązane pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych, tj. m.in. dochodów z tytułu udziału w funduszach inwestycyjnych.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Towarzystwa funduszy inwestycyjnych wypłaciły Wnioskodawczyni w czerwcu br. jako spadkobierczyni, środki z tytułu wykupu jednostek uczestnictwa. Ww. kwota została pomniejszona o podatek dochodowy naliczony od całej kwoty wartości jednostek. W skład masy spadkowej po zmarłej mamie Wnioskodawczyni weszły m.in. wskazane powyżej jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych.

W niniejszej sprawie przedmiotem dziedziczenia po spadkodawcy były jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych. Jednostki uczestnictwa Wnioskodawczyni nabyła w spadku w 2010 r. Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą śmierci przechodzą na następców prawnych. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 926 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia przez spadkobiercę jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym otrzymanych w drodze spadku jest data śmierci spadkodawcy.

Zauważyć należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie precyzuje, iż przychodem z kapitałów pieniężnych są przychody z udziału w funduszach kapitałowych.

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wydatki poniesione na nabycie jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów dopiero w momencie wykupu lub umorzenia tych jednostek.

Należy zwrócić uwagę, iż użycie przez ustawodawcę określenia ?wydatki na nabycie? oznacza, że do kosztów uzyskania przychodów - ale dopiero z chwilą wykupu lub umorzenia jednostek zalicza się wydatki bezpośrednio warunkujące nabycie tych jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, t.j. takie, bez których poniesienia skuteczne nabycie jednostek uczestnictwa nie byłoby możliwe. Przy czym wskazać należy, iż w przypadku nabycia jednostek uczestnictwa w drodze spadku, nie występuje koszt ich nabycia, ponieważ spadkobierca nie poniósł żadnych wydatków na ich nabycie. Nabycie w drodze spadku jest nabyciem nieodpłatnym.

W świetle powyższego, nie można zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że w przypadku zbycia jednostek uczestnictwa nabytych w drodze spadku, spadkobierca na zasadzie sukcesji praw określonej w art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej, nabywa prawo do pomniejszenia swojego przychodu z tego źródła o koszt ich nabycia poniesiony przez spadkodawcę.

Z regulacji zawartej w art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej dotyczącej sukcesji w zakresie prawa podatkowego, wynika że spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Ich sukcesja jest możliwa jedynie na podstawie i w granicach przepisów Ordynacji podatkowej. Zarówno prawa i obowiązki, aby mogły być nabyte przez spadkobiercę, muszą nie tylko wynikać z przepisów prawa podatkowego, ale również przynależeć do konkretnej osoby, w tym wypadku spadkodawcy. Na spadkobierców przechodzą tylko te obowiązki spadkodawcy, które miał on jako podatnik i tylko te, które są związane z realizacją obowiązków, wynikających z ustaw regulujących kwestie podatków. Jednocześnie nie można mówić o sukcesji prawa, którego spadkodawca nie nabył. Zatem wejście spadkobiercy na podstawie art. 97 Ordynacji podatkowej w prawa i obowiązki podatnika (spadkodawcy) - nie uzasadnia utożsamiania go z podatnikiem.

Podkreślić należy, iż zdarzeniem, którego zaistnienie konstytuuje obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych - w omawianym stanie faktycznym - jest uzyskanie przychodu z wykupu lub umorzenia jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych. Z tego zdarzenia wynika zobowiązanie podatkowe podatnika, na które składają się: podstawa opodatkowania - przychód uzyskany przez podatnika pomniejszony o koszt uzyskania przychodu poniesionego przez podatnika (wydatki faktycznie poniesione przez podatnika, w celu osiągnięcia przychodu, których ustawa nie wyłącza z kosztów uzyskania przychodu) oraz stawka podatkowa. Prawo do uznania wydatków na zakup jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym za koszt uzyskania przychodu - na mocy art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - aktywuje się w momencie powstania należności z tytułu sprzedaży akcji. Tak więc, spadkodawca nie dokonując sprzedaży jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym - nie posiadał prawa do uznania ich podatkowo za koszt uzyskania przychodu. W konsekwencji, wobec nie istnienia takiego prawa nie może być ono przedmiotem sukcesji.

Reasumując, mając na uwadze powyższe regulacje prawne i przedstawiony stan faktyczny, należy stwierdzić, iż przy ustalaniu dochodu ze zbycia jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, wydatki poniesione przez spadkodawcę na nabycie tych jednostek nie mogą stanowić dla Wnioskodawcy kosztów uzyskania przychodu, albowiem nabycie w drodze spadku jest nabyciem nieodpłatnym.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.