Zwolnienie z opodatkowania diet i zwrotu kosztów podróży ławnikom z tytułu pełnienia obowiązków (...)

Zwolnienie z opodatkowania diet i zwrotu kosztów podróży ławnikom z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów, uwzględniając prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie sygn. akt III SA/Wa 2390/10 z dnia 19.04.2011 r. (data wpływu 19.08.2011 r.) stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 08.02.2010 r. (data wpływu 10.02.2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania diet i zwrotu kosztów podróży ławnikom z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10.02.2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania diet i zwrotu kosztów podróży ławnikom z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni pełni funkcję ławnika w Sądzie Okręgowym. W 2009 r. za czynności pełnione w sądzie otrzymywała rekompensaty wypłacane wszystkim ławnikom zgodnie z art. 172 § 3 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, w wysokości określonej przepisami art. 172 § 4 tejże ustawy, które są przychodami określonymi w art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W styczniu 2010 r. Wnioskodawczyni otrzymała informację o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy - PIT - 11 wystawioną prawidłowo. Z uwagi na to, że miejsce zamieszkania Wnioskodawczyni znajduje się w miejscowości innej niż siedziba Sądu, poza rekompensatą Wnioskodawczyni otrzymywała także diety oraz zwrot kosztów podróży na mocy art. 173 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych.

W styczniu 2010 r. z Sądu Okręgowego Wnioskodawczyni otrzymała w jej ocenie nieprawidłowo wystawiony PIT- R (informację o wypłaconych podatnikowi kwotach z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich). Kwoty wypłaconych w 2009 r. diet i kosztów podróży umieszczono w części D - kolumnie d) informacji PIT - R co wskazuje, że należności te są wolne od podatku dochodowego w granicach określonych przepisami art. 21 ust. 1 pkt 17, a więc do kwoty 2280 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

  1. Czy wypłacone na podstawie art. 173 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2001 r. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) diety i zwrot kosztów podróży należne ławnikom zamieszkałym poza siedzibą sądu są wolne od podatku dochodowego zgodnie z przepisami art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ...
  2. Czy w informacji o wypłaconych ławnikom kwotach z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich - PIT - R kwoty diet oraz kosztów podróży, wypłacane ławnikom zamiejscowym powinny być uwidaczniane w części D kolumnie c) formularza PIT-R...

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Dokonanie prawidłowej oceny prawno - podatkowej należności, które otrzymują ławnicy wymaga przedstawienia jakiego rodzaju są to świadczenia.

Ławnicy - osoby pełniące funkcje społeczne i obywatelskie - otrzymują:

  1. Wszyscy ławnicy otrzymują rekompensatę w określonej przepisami prawa wysokości. Na postawie art. 172 § 3, ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2001 r. Nr 96, poz. 1070 z późn. zm.) zwanej dalej: Prawo o usp, ławnik za czas wykonywania czynności w sądzie, otrzymuje rekompensatę pieniężną natomiast wysokość tej rekompensaty określają przepisy art. 172 § 4. Wysokość rekompensaty dla ławników biorących udział w rozpoznawaniu spraw w sądach powszechnych, za jeden dzień pełnienia obowiązków ławnika, wynosi 1,9% podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego, o której mowa w art. 91 § 1c.
  2. Ławnicy zamiejscowi - zamieszkali poza miejscowością, w której znajduje się siedziba sądu otrzymują dietę i zwrot kosztów przejazdu. Na podstawie art. 173 ustawy - Prawo o usp ławnicy zamieszkali poza siedzibą sądu otrzymują dietę oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu według zasad ustalonych w tym zakresie dla sędziów.

Wnioskodawczyni zauważa, że postawione pytania dotyczą wyłącznie kwestii zakresu zwolnienia diet i zwrotów kosztów podróży należnych ławnikom zamiejscowym, w tym celu przedstawia własne stanowisko dotyczące tego zagadnienia.

Przepis art. 173 ustawy - Prawo o usp stanowi o tym, że ławnicy zamieszkali poza siedzibą sądu otrzymują dietę oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu według zasad ustalonych w tym zakresie dla sędziów, co w sposób jednoznaczny wskazuje na związek z przepisami art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) u.p.d.o.f., który stanowi, że wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży osób niebędących pracownikiem - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13. (ust. 13 - Przepis ust. 1 pkt 16 lit. b) stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione: (...) 4. przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji. Jeżeli ławnicy zamieszkali poza siedzibą sądu otrzymują dietę oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu według zasad ustalonych w tym zakresie dla sędziów, to wypada przeanalizować stosowne przepisy.

Sędziemu delegowanemu przysługują należności określone przepisami art. 77 § 6 punkty od 1 do 6 ustawy - Prawo o usp. Sędziemu delegowanemu w okresie delegowania, jako pracownikowi w podróży służbowej, przysługują m.in.:

  • zgodnie z art. 77 § 6 pkt 3 tejże ustawy - ryczałt na pokrycie kosztów dojazdu środkami komunikacji miejscowej, o którym mowa w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju;
  • zgodnie z art. 77 § 6 pkt 4 tejże ustawy - diety, o których mowa w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.

Pozostaje wskazać przepisy określające wysokość oraz warunki ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce stery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju. Powyższe reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236 z 2002 r. poz. 1990 zm.; Dz. U. z 2004 r., Nr 271, poz. 2686; Dz. U. z 2005 r. Nr 186, poz. 1554; Dz. U. z 2006 r., Nr 227, poz. 1661).

Sędziemu delegowanemu, podobnie jak ławnikowi zamiejscowemu na podstawie powołanego rozporządzenia:

  • zgodnie z § 3 ww. rozporządzenia z tytułu podróży odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę pracownikowi przysługują diety oraz zwrot kosztów:
    1) przejazdów; 2) noclegów; 3) dojazdów środkami komunikacji miejscowej; 4) innych udokumentowanych wydatków, (...).
  • zgodnie z § 4. 1. Dieta jest przeznaczona na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia w czasie podróży i wynosi 23 zł za dobę podróży.

  1. Należność z tytułu diet oblicza się za czas od rozpoczęcia podróży (wyjazdu) do powrotu (przyjazdu) po wykonaniu zadania, w następujący sposób:
    1. jeżeli podróż trwa nie dłużej niż dobę i wynosi:
    1. od 8 do 12 godzin - przysługuje połowa diety,
    2. ponad 12 godzin - przysługuje dieta w pełnej wysokości;
    • zgodnie z § 5. 2. Zwrot kosztów przejazdu obejmuje cenę biletu określonego środka transportu, z uwzględnieniem przysługującej pracownikowi ulgi na dany środek transportu, bez względu na to, z jakiego tytułu ulga ta przysługuje.
    • zgodnie z § 6. 1. Za każdą rozpoczętą dobę pobytu w podróży pracownikowi przysługuje ryczałt na pokrycie kosztów dojazdów środkami komunikacji miejscowej w wysokości 20% diety.


Przepis art. 173 ustawy - Prawo o usp stanowi, że ławnicy zamieszkali poza siedzibą sądu otrzymują dietę oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu według zasad ustalonych w tym zakresie dla sędziów. Stosownie do tego przepisu ławnicy zamiejscowi w chwili obecnej otrzymują:

  • rzeczywisty zwrot kosztów dojazdu z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba sądu;
  • ryczałt na pokrycie kosztów dojazdów środkami komunikacji miejscowej w wysokości 4,60 zł (20% diety);
  • mają prawo do diety pod warunkami określonymi przepisami przywołanego powyżej rozporządzenia.

Powyższe wskazuje w sposób oczywisty, zdaniem Wnioskodawczyni, przepisy art. 173 ustawy - Prawo o usp pozostają w związku z przepisami art. 21 ust. 1 pkt 16, lit. b), a nie, jak uważa Sąd Okręgowy, z przepisami art. 21 ust. 1, pkt 17 u.p.d.o.f. Zatem to przepisy art. 21 ust. 1 pkt 16, lit. b) u.o.p.d.o.f. określają zakres zwolnienia od podatku dochodowego wypłacanych ławnikom należności przewidzianych przepisami art. 173 ustawy - Prawo o usp. Z uwagi na powyższe, kwoty wypłacone w roku podatkowym z tytułu diet oraz kosztów przejazdu, ławnikom zamieszkałym w miejscowości innej niż siedziba sądu, winny być umieszczone w kolumnie c? - części D? formularza PIT - R, a nie w kolumnie ?d? - części ?D?, jak w PIT - R za 2009 r. doręczonym Wnioskodawczyni przez Sąd Okręgowy. W ocenie Wnioskodawczyni, stanowisku Sądu Okręgowego, można postawić zarzut naruszenia prawa materialnego art. 173 ustawy - Prawo o usp poprzez przyjęcie, że ławnik zamieszkujący poza siedzibą sądu, otrzymuje dietę i zwrot kosztów podróży w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o p.d.o.f., a wobec tego jest ono zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych w granicach określonych tym przepisem.

W dniu 17.05.2010 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał interpretację indywidualną Nr IPPB2/415-99/10-4/MK, stwierdzając, iż wypłacone na podstawie art. 173 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych diety i kwoty stanowiące zwrot kosztów przejazdu i noclegu ławników zamieszkałych poza siedzibą sądu są zwolnione od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 17, natomiast przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) w przedstawionym stanie faktycznym nie znajduje zastosowania. Uzyskane przez Wnioskodawczynię kwoty diety i kwoty stanowiące zwrot kosztów z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich zostały prawidłowo wykazane w informacji PIT-R w części D kolumna d) formularza PIT ? R.

Wnioskodawczyni nie zgodziła się ze stanowiskiem tutejszego organu i w dniu 31.05.2010 r. (data wpływu 04.06.2010 r.) wniosła wezwanie do usunięcia naruszenia prawa.

W odpowiedzi na ww. wezwanie pismem z dnia 12.07.2010 r. Nr IPPB2/415-99/10-6/MK (skutecznie doręczonym w dniu 20.07.2010 r.) organ podatkowy podtrzymał swoje stanowisko zawarte w interpretacji indywidualnej.

W dniu 17.08.2010 r. wpłynęła do tut. organu skarga z dnia 16.08.2010 r. na ww. interpretację indywidualną, w której wniesiono o jej uchylenie.

Wyrokiem z dnia 19.04.2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie sygn. akt III SA/Wa 2390/10 uchylił zaskarżoną interpretację i stwierdził, że uchylona interpretacja nie może być wykonana w całości.

Dnia 19.08.2011 r. do tut. organu wpłynęło pismo Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16.08.2011 r. sygn. akt III SA/Wa 2390/10 w sprawie doręczenia prawomocnego orzeczenia.

W wyroku tym Sąd, stwierdził, że skarga wniesiona w niniejszej sprawie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd podniósł, że w przedmiotowej sprawie spór dotyczy kwestii czy otrzymywana przez Skarżącą dieta wypłacana na podstawie art. 173 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) korzysta ze zwolnienia na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 16 czy art. 21 ust. 1 pkt 17 u.p.d.o.f.

Organ podatkowy prezentował pogląd, że uzyskany przez Skarżącą w 2009 r. przychód, należało zakwalifikować do przychodu uzyskiwanego z działalności wykonywanej osobiście oraz korzystającego ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 17 u.p.d.o.f.

WSA w Warszawie uchylając interpretację indywidualną z dnia 17 maja 2010 r. Nr IPPB2/415-99/10-4/MK stwierdził, iż ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadza ?dwa? rodzaje diet, jedne wynikające z treści art. 21 ust. 1 pkt 16, drugie z art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zakres przedmiotowy tych norm jest zupełnie różny.

W ocenie Sądu, przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczy bowiem diet wypłacanych w związku z podróżą służbową pracownika (lit. a) oraz diet wypłacanych osobom niebędącym pracownikami w związku z podróżą (lit.b), W przypadku osób niebędących pracownikami ustawodawca zastrzegł dodatkowe warunki określone w ust. 13 przepisu art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uzależnił bowiem możliwość skorzystania ze zwolnienia z podatku o ile świadczenia te nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione m.in. przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast w myśl art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ze zwolnienia korzystają diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 2.280 zł. Ustawodawca uznał, że przychody, o których w tym przepisie mowa, powinny korzystać z uprzywilejowania - do pewnej wysokości. Względy, dla których ten ?przywilej? wprowadzono, wydają się oczywiste; jest to z jednej strony zachęta do podejmowania obowiązków społecznych a z drugiej podkreślenie ich znaczenia w życiu społecznym.

Zdaniem Sądu, o tym jakiego rodzaju dietę otrzymuje Skarżąca decyduje podstawa prawna jej wypłaty, czyli przepis art. 173 w związku z art. 77 § 6 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, z późn. zm.) oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990, z późn. zm.).

W myśl powołanych wyżej przepisów prawa ławnik sądowy nie będący pracownikiem sądu, a wykonujący czynności w ramach wykonywania obowiązków społeczno - obywatelskich korzysta z następujących świadczeń:

  • diety w wysokości 23 zł lub jej połowy, po spełnieniu warunków określonych w cytowanym rozporządzeniu,
  • ryczałtu na pokrycie kosztów dojazdu środkami komunikacji miejscowej w wysokości 4,60 zł,
  • zwrotu rzeczywistych kosztów dojazdu z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba sądu.

Zatem mimo istniejących rozbieżności dotyczących pojęcia ?diety? Sąd stwierdził, iż dieta przysługująca ławnikowi na podstawie art. 173 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych stanowi należność pieniężną przysługującą na pokrycie kosztów utrzymania w podróży. W konsekwencji wszystkie elementy pojęcia diety uregulowanej w art. 173 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. są tożsame co do istoty z elementami pojęcia diety określonej w zwolnieniu podatkowym unormowanym w art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast na zasadzie art. 21 ust. 13 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnienie to ma również zastosowanie do osób pełniących funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, czyli w tym konkretnym przypadku do ławników.

Sąd podzielił zatem stanowisko Skarżącej zarówno co do naruszenia art. 173 Prawa o ustroju sądów powszechnych poprzez przyjęcie, że ławnik zamieszkujący poza siedzibą sądu otrzymuje dietę i zwrot kosztów podróży, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jak i to, że kwoty wypłacane w roku podatkowym z tytułu diet oraz kosztów przejazdu winny być umieszczane w kolumnie ?c - części D? formularza PIT-R.

W świetle obowiązującego stanu prawnego - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19.04.2011 r., sygn. akt III SA/Wa 2390/10 stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 4 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. ? Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości obywatele biorą udział przez uczestnictwo ławników w rozpoznawaniu spraw przed sądami w pierwszej instancji, chyba, że ustawy stanowią inaczej. Z kolei w myśl art. 173 powołanej ustawy, ławnicy zamieszkali poza siedzibą sądu otrzymują diety oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu według zasad ustalonych w tym zakresie dla sędziów.

Stosownie do przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ustawodawca w art. 10 ust. 1 pkt 2 cytowanej ustawy identyfikuje jako osobne źródło przychodu działalność wykonywaną osobiście. Do tej kategorii przychodów stosownie do treści art. 13 pkt 5 ww. ustawy należy zakwalifikować przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) stanowi, że wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas:

  1. podróży służbowej pracownika,
  2. podróży osoby nie będącej pracownikiem

- do wysokości określonej w odrębnych lub przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Przy czym jak stanowi art. 21 ust. 13 ww. ustawy zwolnienie to stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:

  1. w celu osiągnięcia przychodów lub
  2. w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw, lub
  3. przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane
  4. przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji.

Należy zauważyć, iż powołany przepis ustawy odnosi się zarówno do pracowników, jak i osób niebędących pracownikami. Przy czym odrębnie określa warunki korzystania ze zwolnienia od podatku w przypadku tych dwóch grup podatników. W przypadku pracowników zwolnieniem objęte są wyłącznie diety i inne należności za czas ich podróży służbowej, natomiast u osób nie będących pracownikami mowa jest o tego rodzaju świadczeniach otrzymanych w związku z szeroko rozumianą podróżą, o ile spełnione są przesłanki wymienione w ust. 13 w art. 21 ustawy.

W świetle powyższego dla osoby niebędącej pracownikiem, podróż w związku z którą otrzymują diety i inne należności, nie musi wiązać się z wykonaniem zadania poza miejscowością w której znajduje się siedziba podmiotu wypłacającego te świadczenia. W przypadku tych osób ?podróży? nie należy bowiem utożsamiać z ?podróżą służbową - pojęciem zdefiniowanym w Kodeksie pracy i odnoszącym się do pracowników. Niezależnie jednak od powyższego, dla obu grup podatników omawiane zwolnienie jest limitowane do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w rozporządzeniach Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990) oraz poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991, z późn. zm.).

Z kolei przepis art. 21 ust. 1 pkt 17 ww. ustawy stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich - do wysokości nie przekraczającej miesięcznie kwoty 2.280 zł.

Z przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni pełni obowiązki społeczne i obywatelskie, jako ławnik w Sądzie Okręgowym. Z uwagi na to, że miejsce zamieszkania Wnioskodawczyni znajduje się w miejscowości innej niż siedziba Sądu, poza rekompensatą Wnioskodawczyni otrzymywała także diety oraz zwrot kosztów podróży na mocy art. 173 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych. W związku z powyższym w otrzymanej informacji PIT - R płatnik wykazał wypłacone w 2009 r. kwoty diet i zwrotu kosztów podróży w pozycji wskazującej, że należności te są zwolnione od podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. pkt 17 do kwoty 2280 zł w układzie miesięcznym. Zdaniem Wnioskodawczyni uzyskane z tego tytułu kwoty podlegają zwolnieniu na mocy art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy podatkowej.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie zastosowanie będzie miała regulacja zawarta w pkt 2 w art. 21 ust. 13 ustawy, zgodnie z którą przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 lit.b ustawy stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw. Podkreślić bowiem należy, iż ławnicy uczestnicząc w rozpatrywaniu spraw przed sądami w pierwszej instancji nie pełnią funkcji obywatelskiej, lecz społeczną.

Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz przytoczone przepisy prawa stwierdzić należy, iż przychody otrzymywane przez ławników zaliczyć należy do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. do przychodów otrzymywanych przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich. Przy czym należy przyjąć, iż do zwracanych na podstawie art. 173 ustawy ? Prawo o ustroju sądów powszechnych ławnikom zamieszkałym poza siedzibą sądu diet oraz kosztów przejazdów, ma zastosowanie przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) o ile nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw.

Natomiast w przedmiocie zadanego pytania Nr 2 w kwestii dotyczącej sposobu wykazania umieszczenia w formularza PIT ? R kwot wypłaconych w roku podatkowym z tytułu diet oraz kosztów przejazdu, ławnikom zamieszkałym w miejscowości innej niż siedziba sądu należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawczyni.

Na mocy delegacji ustawowej zawartej w art. 45b ust. 1 i 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 kwietnia 2008 r. w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. Nr 74, poz. 445 ze zm.).

Zgodnie z treścią § 1 pkt 3 lit. d) tego rozporządzenia został określony wzór informacji o wypłaconych podatnikowi kwotach z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich (PIT-R), będący załącznikiem Nr 12 do rozporządzenia. W informacji PIT-R objaśnień w pkt 2 części D wynika, że w kolumnie ?c' - płatnik wykazuje kwoty diet i innych należności, wypłacane osobom pełniącym obowiązki społeczne i obywatelskie, wolne od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy.

Z powyższego objaśnienia wynika, iż informację tę mają obowiązek wypełniać płatnicy dokonujący wypłat należności wolnych od podatku na podstawie m.in. pkt 16 lit. b) ustawy, osobom z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich (m.in. art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Reasumując, w świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika