Zwolnienie z opodatkowania diet i zwrotu kosztów podróży ławnikom z tytułu pełnienia obowiązków (...)
Zwolnienie z opodatkowania diet i zwrotu kosztów podróży ławnikom z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich.
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów, uwzględniając prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie sygn. akt III SA/Wa 2390/10 z dnia 19.04.2011 r. (data wpływu 19.08.2011 r.) stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 08.02.2010 r. (data wpływu 10.02.2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania diet i zwrotu kosztów podróży ławnikom z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 10.02.2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania diet i zwrotu kosztów podróży ławnikom z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich.
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawiony następujący stan faktyczny:
Wnioskodawczyni pełni funkcję ławnika w Sądzie Okręgowym. W 2009 r. za czynności pełnione w sądzie otrzymywała rekompensaty wypłacane wszystkim ławnikom zgodnie z art. 172 § 3 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, w wysokości określonej przepisami art. 172 § 4 tejże ustawy, które są przychodami określonymi w art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W styczniu 2010 r. Wnioskodawczyni otrzymała informację o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy - PIT - 11 wystawioną prawidłowo. Z uwagi na to, że miejsce zamieszkania Wnioskodawczyni znajduje się w miejscowości innej niż siedziba Sądu, poza rekompensatą Wnioskodawczyni otrzymywała także diety oraz zwrot kosztów podróży na mocy art. 173 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych.
W styczniu 2010 r. z Sądu Okręgowego Wnioskodawczyni otrzymała w jej ocenie nieprawidłowo wystawiony PIT- R (informację o wypłaconych podatnikowi kwotach z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich). Kwoty wypłaconych w 2009 r. diet i kosztów podróży umieszczono w części D - kolumnie d) informacji PIT - R co wskazuje, że należności te są wolne od podatku dochodowego w granicach określonych przepisami art. 21 ust. 1 pkt 17, a więc do kwoty 2280 zł.
W związku z powyższym zadano następujące pytania:
- Czy wypłacone na podstawie art. 173 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2001 r. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) diety i zwrot kosztów podróży należne ławnikom zamieszkałym poza siedzibą sądu są wolne od podatku dochodowego zgodnie z przepisami art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ...
- Czy w informacji o wypłaconych ławnikom kwotach z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich - PIT - R kwoty diet oraz kosztów podróży, wypłacane ławnikom zamiejscowym powinny być uwidaczniane w części D kolumnie c) formularza PIT-R...
Zdaniem Wnioskodawczyni:
Dokonanie prawidłowej oceny prawno - podatkowej należności, które otrzymują ławnicy wymaga przedstawienia jakiego rodzaju są to świadczenia.
Ławnicy - osoby pełniące funkcje społeczne i obywatelskie - otrzymują:
- Wszyscy ławnicy otrzymują rekompensatę w określonej przepisami prawa wysokości. Na postawie art. 172 § 3, ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2001 r. Nr 96, poz. 1070 z późn. zm.) zwanej dalej: Prawo o usp, ławnik za czas wykonywania czynności w sądzie, otrzymuje rekompensatę pieniężną natomiast wysokość tej rekompensaty określają przepisy art. 172 § 4. Wysokość rekompensaty dla ławników biorących udział w rozpoznawaniu spraw w sądach powszechnych, za jeden dzień pełnienia obowiązków ławnika, wynosi 1,9% podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego, o której mowa w art. 91 § 1c.
- Ławnicy zamiejscowi - zamieszkali poza miejscowością, w której znajduje się siedziba sądu otrzymują dietę i zwrot kosztów przejazdu. Na podstawie art. 173 ustawy - Prawo o usp ławnicy zamieszkali poza siedzibą sądu otrzymują dietę oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu według zasad ustalonych w tym zakresie dla sędziów.
Wnioskodawczyni zauważa, że postawione pytania dotyczą wyłącznie kwestii zakresu zwolnienia diet i zwrotów kosztów podróży należnych ławnikom zamiejscowym, w tym celu przedstawia własne stanowisko dotyczące tego zagadnienia.
Przepis art. 173 ustawy - Prawo o usp stanowi o tym, że ławnicy zamieszkali poza siedzibą sądu otrzymują dietę oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu według zasad ustalonych w tym zakresie dla sędziów, co w sposób jednoznaczny wskazuje na związek z przepisami art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) u.p.d.o.f., który stanowi, że wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży osób niebędących pracownikiem - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13. (ust. 13 - Przepis ust. 1 pkt 16 lit. b) stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione: (...) 4. przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji. Jeżeli ławnicy zamieszkali poza siedzibą sądu otrzymują dietę oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu według zasad ustalonych w tym zakresie dla sędziów, to wypada przeanalizować stosowne przepisy.
Sędziemu delegowanemu przysługują należności określone przepisami art. 77 § 6 punkty od 1 do 6 ustawy - Prawo o usp. Sędziemu delegowanemu w okresie delegowania, jako pracownikowi w podróży służbowej, przysługują m.in.:
- zgodnie z art. 77 § 6 pkt 3 tejże ustawy - ryczałt na pokrycie kosztów dojazdu środkami komunikacji miejscowej, o którym mowa w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju;
- zgodnie z art. 77 § 6 pkt 4 tejże ustawy - diety, o których mowa w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.
Pozostaje wskazać przepisy określające wysokość oraz warunki ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce stery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju. Powyższe reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236 z 2002 r. poz. 1990 zm.; Dz. U. z 2004 r., Nr 271, poz. 2686; Dz. U. z 2005 r. Nr 186, poz. 1554; Dz. U. z 2006 r., Nr 227, poz. 1661).
Sędziemu delegowanemu, podobnie jak ławnikowi zamiejscowemu na podstawie powołanego rozporządzenia:
- zgodnie z § 3 ww. rozporządzenia z tytułu podróży odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę pracownikowi przysługują diety oraz zwrot kosztów:
1) przejazdów; 2) noclegów; 3) dojazdów środkami komunikacji miejscowej; 4) innych udokumentowanych wydatków, (...). - zgodnie z § 4. 1. Dieta jest przeznaczona na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia w czasie podróży i wynosi 23 zł za dobę podróży.
- Należność z tytułu diet oblicza się za czas od rozpoczęcia podróży (wyjazdu) do powrotu (przyjazdu) po wykonaniu zadania, w następujący sposób:
- jeżeli podróż trwa nie dłużej niż dobę i wynosi:
- od 8 do 12 godzin - przysługuje połowa diety,
- ponad 12 godzin - przysługuje dieta w pełnej wysokości;
- zgodnie z § 5. 2. Zwrot kosztów przejazdu obejmuje cenę biletu określonego środka transportu, z uwzględnieniem przysługującej pracownikowi ulgi na dany środek transportu, bez względu na to, z jakiego tytułu ulga ta przysługuje.
- zgodnie z § 6. 1. Za każdą rozpoczętą dobę pobytu w podróży pracownikowi przysługuje ryczałt na pokrycie kosztów dojazdów środkami komunikacji miejscowej w wysokości 20% diety.
Przepis art. 173 ustawy - Prawo o usp stanowi, że ławnicy zamieszkali poza siedzibą sądu otrzymują dietę oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu według zasad ustalonych w tym zakresie dla sędziów. Stosownie do tego przepisu ławnicy zamiejscowi w chwili obecnej otrzymują:
- rzeczywisty zwrot kosztów dojazdu z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba sądu;
- ryczałt na pokrycie kosztów dojazdów środkami komunikacji miejscowej w wysokości 4,60 zł (20% diety);
- mają prawo do diety pod warunkami określonymi przepisami przywołanego powyżej rozporządzenia.
Powyższe wskazuje w sposób oczywisty, zdaniem Wnioskodawczyni, przepisy art. 173 ustawy - Prawo o usp pozostają w związku z przepisami art. 21 ust. 1 pkt 16, lit. b), a nie, jak uważa Sąd Okręgowy, z przepisami art. 21 ust. 1, pkt 17 u.p.d.o.f. Zatem to przepisy art. 21 ust. 1 pkt 16, lit. b) u.o.p.d.o.f. określają zakres zwolnienia od podatku dochodowego wypłacanych ławnikom należności przewidzianych przepisami art. 173 ustawy - Prawo o usp. Z uwagi na powyższe, kwoty wypłacone w roku podatkowym z tytułu diet oraz kosztów przejazdu, ławnikom zamieszkałym w miejscowości innej niż siedziba sądu, winny być umieszczone w kolumnie c? - części D? formularza PIT - R, a nie w kolumnie ?d? - części ?D?, jak w PIT - R za 2009 r. doręczonym Wnioskodawczyni przez Sąd Okręgowy. W ocenie Wnioskodawczyni, stanowisku Sądu Okręgowego, można postawić zarzut naruszenia prawa materialnego art. 173 ustawy - Prawo o usp poprzez przyjęcie, że ławnik zamieszkujący poza siedzibą sądu, otrzymuje dietę i zwrot kosztów podróży w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o p.d.o.f., a wobec tego jest ono zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych w granicach określonych tym przepisem.
W dniu 17.05.2010 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał interpretację indywidualną Nr IPPB2/415-99/10-4/MK, stwierdzając, iż wypłacone na podstawie art. 173 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych diety i kwoty stanowiące zwrot kosztów przejazdu i noclegu ławników zamieszkałych poza siedzibą sądu są zwolnione od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 17, natomiast przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) w przedstawionym stanie faktycznym nie znajduje zastosowania. Uzyskane przez Wnioskodawczynię kwoty diety i kwoty stanowiące zwrot kosztów z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich zostały prawidłowo wykazane w informacji PIT-R w części D kolumna d) formularza PIT ? R.
Wnioskodawczyni nie zgodziła się ze stanowiskiem tutejszego organu i w dniu 31.05.2010 r. (data wpływu 04.06.2010 r.) wniosła wezwanie do usunięcia naruszenia prawa.
W odpowiedzi na ww. wezwanie pismem z dnia 12.07.2010 r. Nr IPPB2/415-99/10-6/MK (skutecznie doręczonym w dniu 20.07.2010 r.) organ podatkowy podtrzymał swoje stanowisko zawarte w interpretacji indywidualnej.
W dniu 17.08.2010 r. wpłynęła do tut. organu skarga z dnia 16.08.2010 r. na ww. interpretację indywidualną, w której wniesiono o jej uchylenie.
Wyrokiem z dnia 19.04.2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie sygn. akt III SA/Wa 2390/10 uchylił zaskarżoną interpretację i stwierdził, że uchylona interpretacja nie może być wykonana w całości.
Dnia 19.08.2011 r. do tut. organu wpłynęło pismo Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16.08.2011 r. sygn. akt III SA/Wa 2390/10 w sprawie doręczenia prawomocnego orzeczenia.
W wyroku tym Sąd, stwierdził, że skarga wniesiona w niniejszej sprawie zasługiwała na uwzględnienie.
Sąd podniósł, że w przedmiotowej sprawie spór dotyczy kwestii czy otrzymywana przez Skarżącą dieta wypłacana na podstawie art. 173 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) korzysta ze zwolnienia na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 16 czy art. 21 ust. 1 pkt 17 u.p.d.o.f.
Organ podatkowy prezentował pogląd, że uzyskany przez Skarżącą w 2009 r. przychód, należało zakwalifikować do przychodu uzyskiwanego z działalności wykonywanej osobiście oraz korzystającego ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 17 u.p.d.o.f.
WSA w Warszawie uchylając interpretację indywidualną z dnia 17 maja 2010 r. Nr IPPB2/415-99/10-4/MK stwierdził, iż ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadza ?dwa? rodzaje diet, jedne wynikające z treści art. 21 ust. 1 pkt 16, drugie z art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zakres przedmiotowy tych norm jest zupełnie różny.
W ocenie Sądu, przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczy bowiem diet wypłacanych w związku z podróżą służbową pracownika (lit. a) oraz diet wypłacanych osobom niebędącym pracownikami w związku z podróżą (lit.b), W przypadku osób niebędących pracownikami ustawodawca zastrzegł dodatkowe warunki określone w ust. 13 przepisu art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uzależnił bowiem możliwość skorzystania ze zwolnienia z podatku o ile świadczenia te nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione m.in. przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Natomiast w myśl art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ze zwolnienia korzystają diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 2.280 zł. Ustawodawca uznał, że przychody, o których w tym przepisie mowa, powinny korzystać z uprzywilejowania - do pewnej wysokości. Względy, dla których ten ?przywilej? wprowadzono, wydają się oczywiste; jest to z jednej strony zachęta do podejmowania obowiązków społecznych a z drugiej podkreślenie ich znaczenia w życiu społecznym.
Zdaniem Sądu, o tym jakiego rodzaju dietę otrzymuje Skarżąca decyduje podstawa prawna jej wypłaty, czyli przepis art. 173 w związku z art. 77 § 6 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, z późn. zm.) oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990, z późn. zm.).
W myśl powołanych wyżej przepisów prawa ławnik sądowy nie będący pracownikiem sądu, a wykonujący czynności w ramach wykonywania obowiązków społeczno - obywatelskich korzysta z następujących świadczeń:
- diety w wysokości 23 zł lub jej połowy, po spełnieniu warunków określonych w cytowanym rozporządzeniu,
- ryczałtu na pokrycie kosztów dojazdu środkami komunikacji miejscowej w wysokości 4,60 zł,
- zwrotu rzeczywistych kosztów dojazdu z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba sądu.
Zatem mimo istniejących rozbieżności dotyczących pojęcia ?diety? Sąd stwierdził, iż dieta przysługująca ławnikowi na podstawie art. 173 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych stanowi należność pieniężną przysługującą na pokrycie kosztów utrzymania w podróży. W konsekwencji wszystkie elementy pojęcia diety uregulowanej w art. 173 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. są tożsame co do istoty z elementami pojęcia diety określonej w zwolnieniu podatkowym unormowanym w art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast na zasadzie art. 21 ust. 13 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnienie to ma również zastosowanie do osób pełniących funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, czyli w tym konkretnym przypadku do ławników.
Sąd podzielił zatem stanowisko Skarżącej zarówno co do naruszenia art. 173 Prawa o ustroju sądów powszechnych poprzez przyjęcie, że ławnik zamieszkujący poza siedzibą sądu otrzymuje dietę i zwrot kosztów podróży, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jak i to, że kwoty wypłacane w roku podatkowym z tytułu diet oraz kosztów przejazdu winny być umieszczane w kolumnie ?c - części D? formularza PIT-R.
W świetle obowiązującego stanu prawnego - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19.04.2011 r., sygn. akt III SA/Wa 2390/10 stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.
Zgodnie z art. 4 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. ? Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości obywatele biorą udział przez uczestnictwo ławników w rozpoznawaniu spraw przed sądami w pierwszej instancji, chyba, że ustawy stanowią inaczej. Z kolei w myśl art. 173 powołanej ustawy, ławnicy zamieszkali poza siedzibą sądu otrzymują diety oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu według zasad ustalonych w tym zakresie dla sędziów.
Stosownie do przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Ustawodawca w art. 10 ust. 1 pkt 2 cytowanej ustawy identyfikuje jako osobne źródło przychodu działalność wykonywaną osobiście. Do tej kategorii przychodów stosownie do treści art. 13 pkt 5 ww. ustawy należy zakwalifikować przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.
Przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) stanowi, że wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas:
- podróży służbowej pracownika,
- podróży osoby nie będącej pracownikiem
- do wysokości określonej w odrębnych lub przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.
Przy czym jak stanowi art. 21 ust. 13 ww. ustawy zwolnienie to stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:
- w celu osiągnięcia przychodów lub
- w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw, lub
- przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane
- przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji.
Należy zauważyć, iż powołany przepis ustawy odnosi się zarówno do pracowników, jak i osób niebędących pracownikami. Przy czym odrębnie określa warunki korzystania ze zwolnienia od podatku w przypadku tych dwóch grup podatników. W przypadku pracowników zwolnieniem objęte są wyłącznie diety i inne należności za czas ich podróży służbowej, natomiast u osób nie będących pracownikami mowa jest o tego rodzaju świadczeniach otrzymanych w związku z szeroko rozumianą podróżą, o ile spełnione są przesłanki wymienione w ust. 13 w art. 21 ustawy.
W świetle powyższego dla osoby niebędącej pracownikiem, podróż w związku z którą otrzymują diety i inne należności, nie musi wiązać się z wykonaniem zadania poza miejscowością w której znajduje się siedziba podmiotu wypłacającego te świadczenia. W przypadku tych osób ?podróży? nie należy bowiem utożsamiać z ?podróżą służbową - pojęciem zdefiniowanym w Kodeksie pracy i odnoszącym się do pracowników. Niezależnie jednak od powyższego, dla obu grup podatników omawiane zwolnienie jest limitowane do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w rozporządzeniach Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990) oraz poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991, z późn. zm.).
Z kolei przepis art. 21 ust. 1 pkt 17 ww. ustawy stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich - do wysokości nie przekraczającej miesięcznie kwoty 2.280 zł.
Z przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni pełni obowiązki społeczne i obywatelskie, jako ławnik w Sądzie Okręgowym. Z uwagi na to, że miejsce zamieszkania Wnioskodawczyni znajduje się w miejscowości innej niż siedziba Sądu, poza rekompensatą Wnioskodawczyni otrzymywała także diety oraz zwrot kosztów podróży na mocy art. 173 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych. W związku z powyższym w otrzymanej informacji PIT - R płatnik wykazał wypłacone w 2009 r. kwoty diet i zwrotu kosztów podróży w pozycji wskazującej, że należności te są zwolnione od podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. pkt 17 do kwoty 2280 zł w układzie miesięcznym. Zdaniem Wnioskodawczyni uzyskane z tego tytułu kwoty podlegają zwolnieniu na mocy art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy podatkowej.
Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie zastosowanie będzie miała regulacja zawarta w pkt 2 w art. 21 ust. 13 ustawy, zgodnie z którą przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 lit.b ustawy stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw. Podkreślić bowiem należy, iż ławnicy uczestnicząc w rozpatrywaniu spraw przed sądami w pierwszej instancji nie pełnią funkcji obywatelskiej, lecz społeczną.
Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz przytoczone przepisy prawa stwierdzić należy, iż przychody otrzymywane przez ławników zaliczyć należy do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. do przychodów otrzymywanych przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich. Przy czym należy przyjąć, iż do zwracanych na podstawie art. 173 ustawy ? Prawo o ustroju sądów powszechnych ławnikom zamieszkałym poza siedzibą sądu diet oraz kosztów przejazdów, ma zastosowanie przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) o ile nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw.
Natomiast w przedmiocie zadanego pytania Nr 2 w kwestii dotyczącej sposobu wykazania umieszczenia w formularza PIT ? R kwot wypłaconych w roku podatkowym z tytułu diet oraz kosztów przejazdu, ławnikom zamieszkałym w miejscowości innej niż siedziba sądu należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawczyni.
Na mocy delegacji ustawowej zawartej w art. 45b ust. 1 i 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 kwietnia 2008 r. w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. Nr 74, poz. 445 ze zm.).
Zgodnie z treścią § 1 pkt 3 lit. d) tego rozporządzenia został określony wzór informacji o wypłaconych podatnikowi kwotach z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich (PIT-R), będący załącznikiem Nr 12 do rozporządzenia. W informacji PIT-R objaśnień w pkt 2 części D wynika, że w kolumnie ?c' - płatnik wykazuje kwoty diet i innych należności, wypłacane osobom pełniącym obowiązki społeczne i obywatelskie, wolne od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy.
Z powyższego objaśnienia wynika, iż informację tę mają obowiązek wypełniać płatnicy dokonujący wypłat należności wolnych od podatku na podstawie m.in. pkt 16 lit. b) ustawy, osobom z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich (m.in. art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Reasumując, w świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.