Skoro umowy pożyczek objęte zostały zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, powyższa czynność (...)

Skoro umowy pożyczek objęte zostały zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, powyższa czynność korzystała z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 02.04.2012 r. (data wpływu 10.04.2012 r.) uzupełnionym pismem na wezwanie z dnia 19.06.2012 r. Nr IPPB2/436-145/12-2/MZ (data nadania 19.06.2012 r., data doręczenia 26.06.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych dla Wnioskodawcy jako pożyczkobiorcy - jest prawidłowe.


UZASADNIENIE


W dniu 10.04.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych dla Wnioskodawcy jako pożyczkobiorcy.


W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.


Sp. z o.o. (zwana dalej: Spółką) jest to inkubator small e-biznesu. Spółka prowadzi projekt o nazwie ?T.?. Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżet państwa w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Działanie 3.1.

Zgodnie z zawartą umową z PARP, Spółka T. środki pozyskane z dotacji przeznacza m.in. na finansowanie realizacji innowacyjnych projektów poprzez tzw. wejścia kapitałowe w nowoutworzone podmioty. Wskutek powyższych transakcji T. obejmuje do 50% udziałów w nowopowstałych spółkach (zwanych dalej spółkami preinkubowanymi). Spółki preinkubowane prowadzą działalność gospodarczą w zakresie usług e-biznesowych oraz technologii IT dla e-biznesu, których sprzedaż jest opodatkowana 23% stawką podatku od towarów i usług.

Zgodnie z zapisami umowy inwestycyjnej środki kapitałowe przekazywane są na wsparcie nowotworzonych podmiotów tytułem wpłaty na kapitał podstawowy za obejmowane udziały. Regres T., dotyczący wykorzystania na realizację przedsięwzięć środków publicznych wpłaconych na kapitał podstawowy spółek, jest zabezpieczany w formie udzielanych pożyczek dla T. przez te spółki. Pożyczki te mają charakter odpłatny i krótkoterminowy. Zwrot środków, wraz z należnymi odsetkami, następuje zgodnie z zapotrzebowaniem spółek preinkubowanych określonym w budżecie przedsięwzięcia stanowiącym element umowy inwestycyjnej. Ponadto Spółka T. w przypadku posiadania nadwyżek finansowych udziela preinkubowanym spółkom, a także innym podmiotom pożyczek z własnych środków.

Zgodnie z postanowieniami umów pożyczek odsetki stają się wymagalne w dacie spłaty kwoty głównej pożyczki określonej w umowie. Należy podkreślić, że zarówno spółka T. jak i spółki preinkubowane posiadają siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i są czynnymi podatnikami podatku VAT.

W chwili zawarcia umów pożyczek środki pieniężne znajdują się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Ponadto udzielane pożyczki przez spółki preinkubowane dla T. nie korzystają ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 10 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż pożyczki udzielane są przez podmiot, który nie jest wspólnikiem pożyczkobiorcy.


Zgodnie z PKD podstawowym przedmiotem działalności T. jest:

  • PKD 64.99.Z Pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych,
  • PKD 64.92.Z Pozostałe formy udzielania kredytów.

Na chwilę obecną T. nie osiąga żadnych przychodów opodatkowanych inną stawką VAT niż zwolniona, z wyjątkiem dokonywanych refaktur usług oraz opłat związanych z podnajmem lokalu.

Główne przychody jakie spółka osiąga/będzie osiągać z podstawowej działalności operacyjnej to: przychody z tytułu sprzedaży udziałów, ewentualnej otrzymanej dywidendy oraz z tytułu odsetek od udzielonych pożyczek.

Ponadto zgodnie z zawartą umową z PARP dochody z tytułu wyjść kapitałowych w zainwestowane podmioty, Spółka jest zobowiązana przeznaczać na inicjowanie działalności innowacyjnej. Podkreślić również należy, iż spółka nie działa w celu osiągania zysków, a w celu realizacji usług ogólnego interesu gospodarczego.


Pismem z dnia 19.06.2012 r. Nr IPPB2/436-145/12-2/MZ wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

  • Wskazanie, czy z tytułu zawarcia umowy pożyczki (w której Wnioskodawca występuje jako pożyczkobiorca), którakolwiek ze stron tej czynności została/ zostanie objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług?
  • Podanie daty/dat zawarcia umowy pożyczki/ umów pożyczek (w których Wnioskodawca występuje w roli pożyczkobiorcy).


Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie informując, iż:

  • Pożyczkodawcy czynność udzielania pożyczek traktują jako czynność objętą zakresem podatku od towarów i usług. Potwierdzeniem tego są wystawiane przez nich faktury sprzedaży dokumentujące należne odsetki z tytułu udzielonych pożyczek, opodatkowane stawką VAT - zwolnioną jako usługi finansowe. Ponadto również pożyczkobiorca (Wnioskodawca) jest objęty jako strona tych transakcji zakresem ustawy o podatku od towarów i usług. Potwierdzeniem tego jest wydana interpretacja indywidualna nr IPPP1/443-317/12-2/AP uznająca stanowisko Spółki za podatnika podatku od towarów i usług oraz opodatkowania obrotu z tytułu odsetek związanych z udzielanymi pożyczkami.
  • Umowy pożyczek, w których Wnioskodawca wystąpił w roli pożyczkobiorcy zostały zawarte z dniem: 15.01.2010 r., 23.04.2010 r., 04.10.2010 r., 25.10.2010 r., 18.01.2011 r., 07.02. 2011 r., 20.06.2011 r., 27.06.2011 r., 01.07.2011 r., 13.10.2011 r., 24.11.2011 r., 08.02.2012 r., 01.03.2012 r., 06.03.2012 r., 08.03.2012 r.


W związku z powyższym zadano następujące pytania.


  1. Czy w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym z tytułu dokonywania transakcji polegających na udzielaniu pożyczek, spółka T. jest podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT?, a obrót z tytułu odsetek stanowi czynność zwolnioną od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług?
  2. Czy umowy pożyczek, w których jedną ze stron jest T. (pożyczkodawcą lub pożyczkobiorcą) podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych dla Wnioskodawcy jako pożyczkobiorcy, natomiast odnośnie skutków podatkowych dla Wnioskodawcy jako pożyczkodawcy w dniu 04.07.2012 r. zostało wydane postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania Nr IPPB2/436-145/12-3/MZ. W zakresie podatku od towarów i usług w dniu 15.06.2012 r. została wydana interpretacja Nr IPPP1/443-317/12-2/AP.

Zdaniem Wnioskodawcy, umowy pożyczek, w których jedną ze stron jest T. (pożyczkobiorcą) nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, w związku z czym nie występuje obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.


Uzasadnienie stanowiska:


Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 09 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych, umowa pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku podlega opodatkowaniu tym podatkiem.


Czynności cywilnoprawne zawarte w katalogu zamkniętym określonym w art. 1 wymienionej ustawy podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych, o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 cytowanej ustawy.


W myśl powyższego artykułu czynności cywilnoprawne, w tym umowy pożyczki podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli ich przedmiotem są:

  • rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
  • rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że pożyczki będą podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych jeżeli w chwili zawarcia umowy pożyczki jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa została zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych, także jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.


Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

  1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
  2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
    • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
    • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.


Jeżeli T. z tytułu dokonywania transakcji polegających na udzielaniu pożyczek jest podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, to wszystkie umowy pożyczek (otrzymanych), w których stroną jest Spółka są wyłączone z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.


Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.


Ponieważ przepisy ww. ustawy nie definiują czynności prawnych objętych opodatkowaniem to w tej materii należy odwołać się do znaczenia nadanego im w przepisach prawa cywilnego.


Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.


Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

  1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
  2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki będzie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie podlegała również podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż T. sp. z o.o. (zwana dalej: Spółką) jest to inkubator small e-biznesu. Spółka prowadzi projekt o nazwie ?T.?. Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżet państwa w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Działanie 3.1. Zgodnie z zawartą umową z PARP, Spółka T. środki pozyskane z dotacji przeznacza m.in. na finansowanie realizacji innowacyjnych projektów poprzez tzw. wejścia kapitałowe w nowoutworzone podmioty. Wskutek powyższych transakcji T. obejmuje do 50% udziałów w nowopowstałych spółkach (zwanych dalej spółkami preinkubowanymi). Spółki preinkubowane prowadzą działalność gospodarczą w zakresie usług e-biznesowych oraz technologii IT dla e-biznesu, których sprzedaż jest opodatkowana 23% stawką podatku od towarów i usług. Zgodnie z zapisami umowy inwestycyjnej środki kapitałowe przekazywane są na wsparcie nowotworzonych podmiotów tytułem wpłaty na kapitał podstawowy za obejmowane udziały. Regres T., dotyczący wykorzystania na realizację przedsięwzięć środków publicznych wpłaconych na kapitał podstawowy spółek, jest zabezpieczany w formie udzielanych pożyczek dla T. przez te spółki. Pożyczki te mają charakter odpłatny i krótkoterminowy. Zwrot środków, wraz z należnymi odsetkami, następuje zgodnie z zapotrzebowaniem spółek preinkubowanych określonym w budżecie przedsięwzięcia stanowiącym element umowy inwestycyjnej. Ponadto Spółka T. w przypadku posiadania nadwyżek finansowych udziela preinkubowanym spółkom, a także innym podmiotom pożyczek z własnych środków. Zgodnie z postanowieniami umów pożyczek odsetki stają się wymagalne w dacie spłaty kwoty głównej pożyczki określonej w umowie. Należy podkreślić, że zarówno spółka T. jak i spółki preinkubowane posiadają siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i są czynnymi podatnikami podatku VAT. W chwili zawarcia umów pożyczek środki pieniężne znajdują się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Ponadto udzielane pożyczki przez spółki preinkubowane dla T. nie korzystają ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 10 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż pożyczki udzielane są przez podmiot, który nie jest wspólnikiem pożyczkobiorcy. Z przesłanego uzupełnienia do wniosku wynika, iż Pożyczkodawcy czynność udzielania pożyczek traktują jako czynność objętą zakresem podatku od towarów i usług. Potwierdzeniem tego są wystawiane przez nich faktury sprzedaży dokumentujące należne odsetki z tytułu udzielonych pożyczek, opodatkowane stawką VAT - zwolnioną jako usługi finansowe. Ponadto również pożyczkobiorca (Wnioskodawca) jest objęty jako strona tych transakcji zakresem ustawy o podatku od towarów i usług. Potwierdzeniem tego jest wydana interpretacja indywidualna nr IPPP1/443-317/12-2/AP uznająca stanowisko Spółki za podatnika podatku od towarów i usług oraz opodatkowania obrotu z tytułu odsetek związanych z udzielanymi pożyczkami. Ponadto Wnioskodawca wskazuje daty zawarcia umów pożyczek, w których występuje w roli pożyczkobiorcy:15.01.2010 r., 23.04.2010 r., 04.10.2010 r., 25.10.2010 r., 18.01.2011 r., 07.02. 2011 r., 20.06.2011 r., 27.06.2011 r., 01.07.2011 r., 13.10.2011 r., 24.11.2011 r., 08.02.2012 r., 01.03.2012 r., 06.03.2012 r., 08.03.2012 r.


W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.


Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

  1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
  2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
    • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
    • (uchylone),
    • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.


Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z powyższym należy podkreślić, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa czynność będzie podlegała regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie umowy pożyczki podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

A zatem, skoro umowy pożyczek objęte zostały zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, powyższa czynność korzystała z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.


Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika