Zawarcie umowy dotyczącej usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową ?cash pooling? (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Państwa, przedstawione we wniosku z dnia 08.08.2007 r. (data wpływu 13.08.2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie usług kompleksowego zarządzania płynnością finansową - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13.08.2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie kompleksowego zarządzania płynnością finansową.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Bank oferuje spółce usługę kompleksowego zarządzania płynnością finansową w ramach grupy kapitałowej (cash poolingu), świadczoną na podstawie Umowy o świadczenie usługi db-CashSweepPL, opartą na następującej strukturze:

• Spółka, będąca klientem banku i jednocześnie członkiem grupy kapitałowej (?Grupa Spółek?), podpisała ? wraz z innymi spółkami ? członkami tejże grupy kapitałowej ? oraz z bankiem Umowę o świadczenie usługi db-CashSweepPL,

• Spółka jak i pozostali członkowie grupy kapitałowej są polskimi rezydentami,

• Dla celów realizacji niniejszych Umów bank na podstawie umowy o prowadzenie Rachunku otwiera, dla każdego z Rachunków należących do podmiotów z Grupy Spółek, Subkonto w celu umożliwienia bankowi dokonywania czynności wynikających z realizacji umowy db-CashSweepPL,

• Usługa kompleksowego zarządzania płynnością finansową (Cash pooling) ma na celu zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez podmioty z Grupy Spółek, poprzez odpowiednie wykorzystanie sumy dziennych sald (zarówno dodatnich, jak i ujemnych) na Rachunkach podmiotów z Grupy Spółek,

• Z tytułu świadczenia na rzecz Spółki oraz innych podmiotów z Grupy Spółek przedmiotowej usługi, bank pobiera miesięczne wynagrodzenie w formie prowizji.
  
  

Koniec dnia roboczego.

• Na koniec dnia roboczego bank dokonuje następujących czynności w odniesieniu do każdego z Rachunków oraz Subkonta:

1. ustalenie salda na każdym z Rachunków,
2. zsumowanie wszystkich sald dodatnich i zsumowanie sald ujemnych na Rachunkach oraz ustalenie, która z tych sum jest niższa, a która wyższa w wartościach bezwzględnych,
3. przeniesienie całości sald składających się na sumę sald, która okazała się niższa w wartościach bezwzględnych, z Rachunków, na których te salda wystąpiły na odpowiednie Subkonta,
4. przeniesienie części sald składających się na sumę sald, która okazała się wyższa w wartościach bezwzględnych, z Rachunków na których te salda wystąpiły, na odpowiednie Subkonta w takiej wysokości, aby przeniesiona na Subkonto suma sald dodatnich równała się sumie przeniesionych sald ujemnych, przy czym z każdego Rachunku zostanie przeniesiona taka kwota, której udział w całości kwot przenoszonych, stosownie do postanowień tego punktu, odpowiada udziałowi salda tego Rachunku, w sumie sald składających się na wyższą wartość bezwzględną,

• Przenoszenie sald na Rachunkach odbywa się na podstawie umowy poręczeń za zobowiązanie pozostałych Klientów (członków Grupy Spółek),

• Zgodnie z powyższym, na koniec każdego Dnia Roboczego, w przypadku braku spłaty salda ujemnego (?Klient Posiadający Saldo Ujemne?) bank ma prawo zaspokoić się, korzystając z udzielonego przez podmioty z Grupy poręczenia,

• Bank dokonuje zaspokojenia, zachowując swobodę wyboru poręczyciela (Klienta Posiadającego Saldo Dodatnie) a także swobodę w zakresie przelewanych kwot jak i Rachunku Klienta Posiadającego Saldo Dodatnie.
  
  

Początek następnego dnia roboczego.

• Do godziny 9.00 każdego Dnia Roboczego następującego po dniu, w którym dokonane zostały powyższe czynności bank dokonuje odwrócenia księgowań z tytułu poręczeń,

• Odwrócenie księgowań jest skutkiem ponownego otwarcia dla Klientów kredytu w rachunku i następuje bez konieczności zawierania odrębnych umów w formie pisemnej,

• Z tytułu odwrócenia księgowań bank wypłaca każdemu Klientowi Posiadającemu Saldo dodatnie kwoty pobrane na koniec dnia poprzedniego tytułem poręczenia za pozostałych członków Grupy Spółek.
  
  

Wynagrodzenie za kompleksową usługę bankową.

• W pierwszym Dniu Roboczym każdego miesiąca kalendarzowego, Bank pobierze od każdego Klienta, na którego Subkoncie w poprzednim miesiącu kalendarzowym pojawiło się saldo ujemne, wynagrodzenie za okresowe powstanie salda ujemnego, liczoną według formy ustalonej w umowie,

• W pierwszym Dniu Roboczym każdego miesiąca kalendarzowego, Bank zapłaci każdemu z Klientów, na którego Subkoncie w poprzednim miesiącu kalendarzowym pojawiło się saldo dodatnie, wynagrodzenie za okresowe powstanie salda dodatniego, liczone według formy ustalonej w umowie.
  
  

Pismem z dnia 23 sierpnia 2007 r. Nr IPPB2/436-27/07-2/MZ wezwano wnioskodawcę o uzupełnienie wniosku w zakresie wskazania imion i nazwisk osób, które w imieniu wnioskodawcy wystąpiły o udzielenie interpretacji indywidualnej oraz przesłanie aktualnego pełnomocnictwa lub innego dokumentu, z którego wynika prawo do występowania w imieniu wnioskodawcy. Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Spółka wnosi o potwierdzenie, że przedmiot opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie obejmuje czynności wykonywanych w związku z usługą kompleksowego zarządzania płynnością finansową świadczoną w oparciu o Umowę o świadczenie usługi db-CashSweepPL, a więc o potwierdzenie, iż z tytułu zawarcia przedmiotowych umów na Spółce nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem wnioskodawcy:

Kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową podmiotów należących do Grupy Spółek, w tym Spółki (Cash poolingu) świadczona przez bank nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, w związku z czym po stronie Spółki nie powstanie obowiązek podatkowy w zakresie tego podatku.

W myśl art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, opodatkowaniu tym podatkiem podlega zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych. Spółka stoi na stanowisku, że usługa polegająca na zarządzaniu płynnością finansową danej grupy kapitałowej, świadczonej w oparciu o Umowę o świadczenie usługi db-CashSweepPL nie znajduje odpowiednika w kodeksie cywilnym, pozostając umową nienazwaną, nie mieści się w zamkniętym katalogu art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ponadto Spółka pragnie zauważyć, iż organy statystyczne już wielokrotnie klasyfikowały czynności polegające na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową grupy kapitałowej (Cash pooling) jako usługę pośrednictwa finansowego świadczoną przez banki. W opinii Spółki, jest to dodatkowe potwierdzenie, iż usługa świadczona w ramach struktury Cash poolingu nie mieści się w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U z 2007 r. Nr 68, poz. 450) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

1. następujące czynności cywilnoprawne:
   1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
   2. umowy pożyczki,
   3. (uchylona),
   4. umowy darowizny ? w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
   5. umowy dożywocia,
   6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności ? w części dotyczącej spłat lub dopłat,
   7. (uchylona),
   8. ustanowienie hipoteki,
   9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym ni
   1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
   2. umowy pożyczki,
   3. (uchylona),
   4. umowy darowizny ? w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
   5. umowy dożywocia,
   6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności ? w części dotyczącej spłat lub dopłat,
   7. (uchylona),
   8. ustanowienie hipoteki,
   9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
   10. umowy depozytu nieprawidłowego,
   11. umowy spółki (akty założycielskie);
2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne w pkt 1 lub 2.

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust.

1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, w których w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przedstawiona we wniosku Spółki konstrukcja ?cash poolingu?, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. ?Cash pooling? polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku ?cash poolingu? mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników ?cash poolingu?.

Reasumując stwierdza się, iż zawarcie umowy dotyczącej usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową ?cash pooling? nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu. Tym samym czynności dokonywane w ramach umowy ?cash poolingu? nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Referencje

ILPB2/436-115/08-2/AJ, interpretacja indywidualna

ILPB2/436-122/08-3/MK, interpretacja indywidualna

IPPB2/436-439/08-2/AF, interpretacja indywidualna