Należy stwierdzić, że jeżeli umowa zamiany zostanie dokonana na podstawie art. 98b ustawy o gospodarce (...)

20.8.2012

Należy stwierdzić, że jeżeli umowa zamiany zostanie dokonana na podstawie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami, to czynność ta będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 14.06.2012 r. (data wpływu 15.06.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy zamiany nieruchomości dokonanej w trybie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15.06.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w umowy zamiany nieruchomości dokonanej w trybie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Osoby fizyczne (4 osoby, w tym 1 małżeństwo) są współwłaścicielami sąsiadujących ze sobą nieruchomości gruntowych składających się z 2 działek ewidencyjnych, których wzajemne usytuowanie czyni niemożliwym korzystanie z tych nieruchomości i ich racjonalne zagospodarowanie. Leokadia S. i Jan S. są współwłaścicielami nieruchomości gruntowej, oznaczonej w księdze wieczystej jako stanowiąca działkę ewidencyjną z obszaru ewidencyjnego XXX, o łącznym obszarze 1.445,00 m², położonej w województwie mazowieckim, miejscowości J., dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW Nr CCC. Paweł i Ilona małżonkowie W. są właścicielami nieruchomości gruntowej oznaczonej w księdze wieczystej jako utworzona z działki ewidencyjnej nr VVV o obszarze 1.556,00 m2, położonej w województwie mazowieckim, powiecie otwockim, gminie J. M., miejscowości J., dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW Nr NNN.

Kształt ww. działek (ok. 110m długości/13-15m szerokości każda) oraz forma własności uniemożliwiają ich racjonalne zagospodarowanie. W celu poprawy warunków zagospodarowania właściciele zdecydowali się na dokonanie podziału działek składających się na poszczególne nieruchomości i ich ?wymianę?, w taki sposób, aby każdy ze współwłaścicieli mógł z tych nowych, mniejszych działek utworzyć możliwe do zagospodarowania nieruchomości. W tym celu zawarto 12.06.2012 r. umowę zobowiązującą wszystkich właścicieli, że w przypadku uzyskania zgody na podział nieruchomości wydanej przez Burmistrza Miasta ? dokonają wzajemnych zamian udziałów w nieruchomościach. Podział będzie dokonany w następujący sposób:

Paweł i Ilona małżonkowie W. oraz Leokadia S. i Jan S. okazali wstępny projekt połączenia i ponownego podziału nieruchomości według art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami opracowany zgodnie z ostateczną decyzją Nr 132/11 o warunkach zabudowy wydaną z up. Burmistrza J. w dniu 08.08.2011 roku za o warunkach zabudowy, dotyczący działek ewidencyjnych numer ZZZ oraz numer VVV z obrębu XXX położonych w J. zgodnie z którym, w wyniku połączenia działek ewidencyjnych o numerze ZZZ i VVV, a następnie ponownego ich podziału powstaną działki o numerach:

AAA (dwieście osiemdziesiąt jeden) o powierzchni 0,0907 ha ? powstałej z działek nr GGG o powierzchni 393 m² i nr LLLo powierzchni 514 m²,
SSS (dwieście osiemdziesiąt dwa) o powierzchni 0,0754 ha (siedemset pięćdziesiąt cztery metry kwadratowe) ? powstałej z działek nr HHHo powierzchni 347 m² i nr KKK o powierzchni 407 m²,
DDD (dwieście osiemdziesiąt trzy) o powierzchni 0,0700 ha (siedemset metrów kwadratowych) ? powstałej z działek nr JJJ o powierzchni 341 m² i nr QQQo powierzchni 359 m²,
FFF (dwieście osiemdziesiąt cztery) o powierzchni 0,0649 ha ? powstałej z działek nr WWW o powierzchni 373 m² i nr EEE o powierzchni 276 m².

Powyższy podział zostanie zatwierdzony pod warunkiem, że właściciele wskazanych nieruchomości dokonają w drodze czynności prawnych wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości powstałych w wyniku ww. podziału po uzyskaniu ostatecznej decyzji Burmistrza J. wydanej na mocy art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami zatwierdzającej połączenie i podział działek ewidencyjnych nr ZZZ oraz VVV z obrębu nr XXX.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy umowa zamiany części nieruchomości dokonana w trybie art. 98b ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, planowana zamiana udziałów w poszczególnych nieruchomościach dokonana w trybie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej ustawa o p.c.c.). Zgodnie z tym przepisem nie podlegają opodatkowaniu czynności cywilnoprawne w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami lub przepisom o autostradach płatnych. Przepis ten dotyczy szeroko rozumianej gospodarki nieruchomościami, która została uregulowana w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (dalej u.g.n.). Również pojęcie ?sprawa? ma charakter bardzo ogólny. Biorąc powyższe pod uwagę można przyjąć, że nie podlegają podatkowi sprawy, dla których materialnoprawna podstawa rozstrzygnięcia jest zawarta w przepisach ustawy o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z jej art. 1 ust. 1 pkt 2 określa ona m.in. zasady podziału nieruchomości.

Właściciele albo użytkownicy wieczyści nieruchomości ukształtowanych w sposób uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie mogą, na podstawie art. 98b u.g.n., złożyć zgodny wniosek o ich połączenie i ponowny podział na działki gruntu, jeżeli przysługują im jednorodne prawa do tych nieruchomości. Podziału nieruchomości dokonuje się pod warunkiem, że właściciele albo użytkownicy wieczyści dokonają, w drodze zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu. Dlatego do wniosku o podział należy dołączyć, złożone w formie aktu notarialnego, zobowiązanie do dokonania zamiany części nieruchomości. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że postępowanie określone w art. 98b u.g.n. można nazwać uproszczonym postępowaniem scaleniowym służącym poprawie dotychczasowej struktury istniejących nieruchomości, które z uwagi na konfigurację nie nadają się do racjonalnego zagospodarowania (Eugeniusz Mzyk w: ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz pod red. Gerarda Bieńka, Warszawa 2008, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis).

Warunkiem zastosowania tego tryby jest:

złożenie zgodnego wniosku przez właścicieli (użytkowników wieczystych) nieruchomości,
położenie nieruchomości lub stosunki własnościowe umożliwiające racjonalne zagospodarowanie gruntów,
zobowiązanie właścicieli do dokonania zamiany nieruchomości i wzajemnego przeniesienia praw do części nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek.

Procedura uregulowana w art. 98 u.g.n. została zastosowana w niniejszej sprawie. Umowa zobowiązująca do zamiany części nieruchomości zawarta przez współwłaścicieli w dniu 12 czerwca 2012 r. jest częścią tej procedury; bez takiego porozumienia niemożliwe jest uzyskanie możliwości racjonalnego zagospodarowania posiadanych działek.

Częścią tej procedury będzie także planowana umowa zamiany udziałów (części) nieruchomości objętych podziałem. Planowana umowa zamiany części nowo wydzielonych nieruchomości w trybie art. 98b u.g.n. nie stanowi typowej umowy zamiany uregulowanej w Kodeksie cywilnym, jest natomiast czynnością, której treść narzuca art. 98 ust. 3 u.g.n., warunkującą dokonanie połączenia i ponownego podziału nieruchomości.

Nie zawarcie umowy zamiany określonej w art. 98b ust. 3 u.g.n. powoduje brak możliwości dokonania połączenia i ponownego podziału nieruchomości.

Przepis art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o p.c.c. wyłącza spod opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, które są dokonywane w sprawach podlegających przepisom gospodarce nieruchomościami.

Do takich spraw należy zaliczyć także czynności niezbędne w celu poprawienia możliwości racjonalnego zagospodarowania nieruchomości. Planowana umowa zamiany części nieruchomości objętych podziałem będzie zawarta w trybie i w związku z treścią art. 98b u.g.n. Strony umowy nie mają całkowitego wpływu na treść tej umowy; jej istotne postanowienia zostaną określone w decyzji wydanej na podstawie art. 98 u.g.n. Oznacza to, że umowa zamiany podlega przepisom o gospodarce nieruchomościami i nie może zostać dokonana bez uwzględnienia treści decyzji wydanej w trybie art. 98b u.g.n.

Dlatego w ocenie Wnioskodawcy, planowana umowa zamiany części nowo wydzielonych nieruchomości w trybie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jest bowiem czynnością cywilnoprawną dokonywaną w sprawie podlegającej przepisom o gospodarce nieruchomościami. Nie ma bowiem innej drogi prawnej, którą właściciele nieruchomości mogliby zastosować, aby zmienić dotychczasową strukturę istniejących nieruchomości i poprawić ich warunki zagospodarowania.

Stanowisko zgodne z powyższym zajęto w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie dotyczących podlegania podatkowi od czynności cywilnoprawnych umowy zamiany w trybie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami:

z dnia 13.08.2008 r. (IPPB2/436-181/08-2/MZ) oraz
z dnia 17.09.2010 r. (IPPB2/436-2XXX/10-2/AF)
z dnia 16.02.2011 r. (IPPB2/436-473/10-4/MZ).

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy umowa zamiany opisana w przedmiotowym wniosku nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy zamiany rzeczy i praw majątkowych. Zgodnie z art. 2 pkt 1 lit. g) powyższej ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami lub przepisom o autostradach płatnych.

Na podstawie art. 98b ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) właściciele albo użytkownicy wieczyści nieruchomości ukształtowanych w sposób uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie mogą złożyć zgodny wniosek o ich połączenie i ponowny podział na działki gruntu, jeżeli przysługują im jednorodne prawa do tych nieruchomości. Do wniosku należy dołączyć, złożone w formie aktu notarialnego, zobowiązanie do dokonania zamiany, o której mowa w ust. 3. ustęp 2 tejże ustawy mówi, iż w sprawach, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio art. 93, art. 94, art. 96, art. 97 ust. 1-2, art. 98, art. 98a oraz 99. Natomiast w ust. 3 jest zapis, że podziału nieruchomości, o którym mowa w ust. 1, dokonuje się pod warunkiem, że właściciele albo użytkownicy wieczyści dokonają, w drodze zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu. W razie nierównej wartości zamienianych części nieruchomości stosuje się art. 15.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż osoby fizyczne (4 osoby, w tym 1 małżeństwo) są współwłaścicielami sąsiadujących ze sobą nieruchomości gruntowych składających się z 2 działek ewidencyjnych, których wzajemne usytuowanie czyni niemożliwym korzystanie z tych nieruchomości i ich racjonalne zagospodarowanie. Leokadia S. i Jan S. są współwłaścicielami nieruchomości gruntowej, oznaczonej w księdze wieczystej jako stanowiąca działkę ewidencyjną ZZZ z obszaru ewidencyjnego XXX, o łącznym obszarze 1.445,00 m2, położonej w województwie mazowieckim, powiecie otwockim, gminie J. M., miejscowości J. , dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW Nr CCC. Paweł i Ilona małżonkowie W. są właścicielami nieruchomości gruntowej oznaczonej w księdze wieczystej jako utworzona z działki ewidencyjnej nr VVV o obszarze 1.556,00 m², położonej w województwie mazowieckim, powiecie otwockim, gminie J. M., miejscowości, dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW Nr NNN. Kształt ww. działek (ok. 110 m długości/13-15m szerokości każda) oraz forma własności uniemożliwiają ich racjonalne zagospodarowanie. W celu poprawy warunków zagospodarowania właściciele zdecydowali się na dokonanie podziału działek składających się na poszczególne nieruchomości i ich ?wymianę?, w taki sposób, aby każdy ze współwłaścicieli mógł z tych nowych, mniejszych działek utworzyć możliwe do zagospodarowania nieruchomości. W tym celu zawarto 12.06.2012 r. umowę zobowiązującą wszystkich właścicieli, że- w przypadku uzyskania zgody na podział nieruchomości wydanej przez Burmistrza Miasta J. ? dokonają wzajemnych zamian udziałów w nieruchomościach. Podział będzie dokonany w następujący sposób: Paweł i Ilona małżonkowie W. oraz Leokadia S. i Jan S. okazali wstępny projekt połączenia i ponownego podziału nieruchomości według art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami opracowany zgodnie z ostateczną decyzją Nr 132/11 o warunkach zabudowy wydaną z up. Burmistrza J. w dniu 08.08.2011 roku o warunkach zabudowy, dotyczący działek ewidencyjnych numer ZZZ oraz numer VVV z obrębu XXX położonych w J. , zgodnie z którym, w wyniku połączenia działek ewidencyjnych o numerze ZZZ i VVV, a następnie ponownego ich podziału powstaną działki o numerach:

AAA (dwieście osiemdziesiąt jeden) o powierzchni 0,0907 ha ? powstałej z działek nr GGG o powierzchni 393 m² i nr LLLo powierzchni 514 m²,
SSS (dwieście osiemdziesiąt dwa) o powierzchni 0,0754 ha (siedemset pięćdziesiąt cztery metry kwadratowe) ? powstałej z działek nr HHHo powierzchni 347 m² i nr KKK o powierzchni 407 m²,
DDD (dwieście osiemdziesiąt trzy) o powierzchni 0,0700 ha (siedemset metrów kwadratowych) ? powstałej z działek nr JJJ o powierzchni 341 m² i nr QQQo powierzchni 359 m²,
FFF (dwieście osiemdziesiąt cztery) o powierzchni 0,0649 ha ? powstałej z działek nr WWW o powierzchni 373 m² i nr EEE o powierzchni 276 m².

Reasumując należy stwierdzić, że jeżeli umowa zamiany zostanie dokonana na podstawie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami, to czynność ta będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Końcowo należy wskazać, iż z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Pana, jako występującego z wnioskiem. Nie chroni natomiast pozostałych osób.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 1XXX, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. XXX § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.