Czy Wnioskodawca jako pożyczkobiorca w sytuacji opisanej wyżej jest zobowiązany do zapłaty podatku (...)

Czy Wnioskodawca jako pożyczkobiorca w sytuacji opisanej wyżej jest zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, czy też obowiązku takiego nie ma oraz czy wystawianie pożyczkobiorcy faktury VAT na odsetki od pożyczki jest prawidłowym udokumentowaniem tej czynności w podatku VAT?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 29.07.2008 r. (data wpływu 30.07.2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30.07.2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca otrzymał pożyczki od dwóch przedsiębiorców, którzy nie są w żaden sposób powiązani z pożyczkobiorcą.

Obydwa podmioty oraz pożyczkobiorca są czynnymi podatnikami podatku VAT.

Jeden z przedsiębiorców udziela zawodowo pożyczek i ma wpisaną działalność ?pozostałe pośrednictwo finansowe? oraz ?usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym?. Drugi przedsiębiorca takiego zapisu nie posiada i udziela pożyczek sporadycznie. Pożyczki są udzielane z oprocentowaniem a na kwoty miesięcznych odsetek pożyczkodawcy wystawiają faktury VAT, w których wskazują zwolnienie od podatku VAT.

Pismem z dnia 23.09.2008 r. Nr IPPP1-443-1748/08-2/RK wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku m.in. w zakresie: wniesienia opłaty, przesłania pełnomocnictwa lub innego dokumentu, z którego wynika prawo do reprezentowania Wnioskodawcy, a także do uzupełnienia stanu faktycznego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz wskazania gdzie znajdowały się pieniądze w chwili zawierania umów pożyczek.

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie pismem z dnia 30.09.2008 r. (data nadania 02.10.2008 r., data wpływu 06.10.2008 r.) przesyłając pełnomocnictwo oraz uzupełniając stan faktyczny w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych wskazując, iż w chwili zawarcia umowy pożyczki pieniądze znajdowały się na rachunku bankowym pożyczkodawców.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca przedstawił również własne stanowisko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych stwierdzając, iż udzielona pożyczka nie będzie podlegała w ogóle opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności udzielania pożyczek, pomimo, że nie stanowią statutowej działalności Spółki, podlegają przepisom ustawy o podatku od towarów i usług i jako takie nie są przedmiotem podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 4, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona, z wyjątkiem:

  • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
  • umowy spółki i jej zamiany,
  • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.


Udzielenie pożyczki kwalifikowane jest jako usługa pośrednictwa finansowego podlegająca przepisom ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług , zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 ustawy. W przedmiotowym załączniku, w poz. 3 figurują usługi pośrednictwa finansowego. W konsekwencji, usługi udzielania pożyczek innym spółkom są zwolnione z podatku od towarów i usług, a w związku z tym, iż nie są objęte wyjątkami wskazanymi w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca jako pożyczkobiorca w sytuacji opisanej wyżej jest zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, czy też obowiązku takiego nie ma oraz czy wystawianie pożyczkobiorcy faktury VAT na odsetki od pożyczki jest prawidłowym udokumentowaniem tej czynności w podatku VAT...

Niniejsza interpretacja dotyczy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie ustawy o podatku od towarów i usług została wydana odrębna interpretacja.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy, jako pożyczkobiorca nie ma on obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych od pożyczek udzielonych mu przez przedsiębiorców będących czynnymi podatnikami VAT.

Każdy podmiot jest uprawniony do korzystania z instytucji prawa cywilnego w ramach wyrażonej w Kodeksie cywilnym zasady swobody zawierania umów. Do zawierania umowy pożyczki nie jest niezbędnym posiadanie w umowie spółki zapisów, że spółka jest uprawniona do zawierania tego rodzaju umów cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlega świadczenie usług przy czym zgodnie z art. 8 ust. 3 tej ustawy pod pojęciem usług rozumie się usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej.

Z przepisów powyższych wynika, że wykonywane czynności, które uznawane są w statystyce publicznej za usługi, niezależnie od tego czy podatnik ma tę czynność wpisaną w zakres swojej działalności gospodarczej ? podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Potwierdza tą tezę art. 5 ust. 2 ww. ustawy stanowiący, że czynności określone w art. 5 ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Za działalność gospodarczą (art. 15 ust. 2 ww. ustawy), uważa się wszelką działalność również wówczas gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Zatem należy stwierdzić, że udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą można zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku VAT nawet gdy czynność ta nie znajduje się w jej zakresie działania. W świetle powyższego, udzielanie pożyczek podlega opodatkowaniu podatkiem VAT z tym, że usługi te korzystają ze zwolnienia od tego podatku (art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z poz. 3 do zał. 4).

Uwzględniając brzmienie art. 2 ust. 4 ustawy z dnia 09.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych usługa pożyczki w tym przypadku nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Prawidłowe jest również wystawianie faktur wyłącznie na odsetki a nie na kwotę kredytu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają m.in. takie czynności cywilnoprawne jak umowy pożyczki.

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Elementami przedmiotowo istotnymi określonej w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) umowy pożyczki są: obowiązek pożyczkodawcy przeniesienia na własność pożyczkobiorcy określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz obowiązek pożyczkobiorcy zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W praktyce największe znaczenie, zarówno w obrocie gospodarczym jak i nieprofesjonalnym, mają pożyczki pieniężne. Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile chodzi o zaznaczenie samego obowiązku zwrotu ? który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego jest elementem przedmiotowo istotnym tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Czynności cywilnoprawne zawarte w katalogu zamkniętym określonym w art. 1 wymienionej ustawy podlegają omawianemu podatkowi od czynności cywilnoprawnych o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 cytowanej ustawy.

Zgodnie z powyższym artykułem czynności cywilnoprawne w tym pożyczka podlegają omawianemu podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:

  1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
  2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.


Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że pożyczka będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych jeżeli w chwili zawarcia umowy pożyczki jej przedmiot t. j. pieniądze będą znajdowały się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie także podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia będą znajdowały się za granicą oraz nabywca ? pożyczkobiorca będzie miał miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

  1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
  2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
    • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
    • umowy spółki i jej zmiany,
    • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

O wyłączeniu czynności spoza działania przepisów ustawy o podatku od czynności nie decyduje przy tym okoliczność, że strony tej umowy są podatnikami podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku.

Reasumując stwierdza się, iż umowy pożyczki będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jeżeli zostaną spełnione przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Natomiast w przypadku opodatkowania pożyczek podatkiem od towarów i usług lub też zwolnienia z tego podatku, powyższe czynności nie będą podlegały podatkowi od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 2 pkt 4, a zatem obowiązek podatkowy od zawartych pożyczek nie powstanie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M.C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika