należy stwierdzić, iż z tytułu zawartej w 2001 r. umowy pożyczki obowiązek podatkowy nie zostanie (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 22.10.2010 r. (data wpływu 27.10.2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy pożyczki - jest:

• nieprawidłowe ? w zakresie odnowienia obowiązku podatkowego,

• prawidłowe ? w zakresie nie zastosowania stawki sankcyjnej 20%.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 27.10.2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, jako pożyczkodawca zawarł z pożyczkobiorcą ? obcokrajowcem umowę pożyczki w Polsce na kwotę 2000 dolarów USD. Zawarcie pożyczki nastąpiło w Polsce 2001 r., i w Polsce Wnioskodawca wydał pożyczkobiorcy przedmiot umowy. Pożyczkobiorca w terminach zwrotu poszczególnych rat zwracał pożyczkę. Wnioskodawca nie złożył jeszcze deklaracji pcc jak również nie uiścił 2% podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż był przekonany, że skoro zawarta jest z obcokrajowcem to jest zwolniona z opodatkowania. Po analizie przepisów Wnioskodawca doszedł do przekonania, że ta umowa podlegała opodatkowaniu podatkiem pcc w 2001 r., a zatem obowiązek podatkowy wygasł.

W dacie udzielenia pożyczki w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych nie obowiązywał dodany ustawą z dnia 18.11.2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych art. 7 ust. 5, w którym przewidziano sankcyjną 20% stawkę podatku.

Wnioskodawca obawia się, że może być wobec niego wszczęta kontrola z Urzędu Kontroli Skarbowej. Wówczas chciałby, aby doszło do odnowienia obowiązku podatkowego w myśl art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy pcc i złoży deklarację pcc od tej umowy pożyczki do Naczelnika Urzędu Skarbowego i zapłaci wyłącznie 2% podatek od czynności cywilnoprawnych, a następnie już po opłaceniu podatku powoła się przed organem UKS na fakt posiadania środków pieniężnych z tytułu zwrotu pożyczki. A zatem, odnowienie obowiązku podatkowego będzie miało miejsce już pod rządami sankcyjnego przepisu art. 7 ust. 5 obecnie obowiązującej ustawy o pcc.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy jeżeli w trakcie kontroli UKS Wnioskodawca złoży deklarację pcc od umowy pożyczki zawartej w 2001r., to czy dojdzie do odnowienia obowiązku podatkowego zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy o pcc w wyniku czego zapłaci należny podatek wyłącznie 2% wartości pożyczki, a następnie już po opłaceniu podatku przed organem kontroli powoła się na fakt uzyskania środków finansowych z udzielonej uprzednio pożyczki, to będzie miał do Wnioskodawcy zastosowanie sankcyjny przepis art. 7 ust. 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązujący od 01.01.2007 r....

Zdaniem Wnioskodawcy

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 4 pcc poprzez przedłożenie umowy pożyczki 2001 r., i złożenie deklaracji pcc obowiązek podatkowy zostanie odnowiony, bowiem instytucja odnowienia obowiązku podatkowego ma zastosowanie w sytuacji, gdy po upływie terminu przedawnienia powołano się na okoliczność dokonania podlegającej opodatkowaniu czynności, o której organy podatkowe nie wiedziały. Zgodnie z przepisem art. 3 ust. 1 pkt 4 obowiązek podatkowy powstanie z chwilą powołania się na dokonanie czynności, a nie z chwilą jej faktycznego dokonania. Podatnik, płacąc podatek w zakreślonym terminie, nie jest natomiast obowiązany do zapłaty odsetek za zwłokę liczonych od dnia faktycznego dokonania czynności.

W ocenie Wnioskodawcy, brzmienie przepisu art. 7 ust. 5 pcc i sankcyjna stawka 20% znajdzie zastosowanie tylko wtedy, gdy podatnik postępowania powołuje się na fakt zawarcia umowy gdy podatek na moment powołania w toku postępowania nie został zapłacony. Tym samym, jeśli podatnik najpierw uiścił zaległy podatek obliczony przy zastosowaniu stawki 2%, a następnie nawet tego samego dnia, w toku postępowania powołuje się na fakt zawarcia umowy, ale w sytuacji gdy już został uiszczony podatek brak jest podstaw do stosowania stawki 20%. Nie można stawiać znaku równości pomiędzy powołaniem się w toku postępowania na zawarcie umowy oraz powołaniem, czy też ujawnieniem przed właściwym w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych organem faktu istnienia umowy, w sytuacji gdy prowadzone jest względem podatnika postępowanie np. w sprawie nieujawnionych źródeł przychodów. Tym samym, oznacza to że nawet jeśli toczy się już jakieś postępowanie i podatnik najpierw ujawnia fakt zawarcia umowy pożyczki w organie podatkowym właściwym ze względu na podatek od czynności cywilnoprawnych i płaci podatek, a następnie w toku postępowania ujawnia ten fakt, nie znajdzie zastosowania stawka 20%.

Ponadto w ocenie Wnioskodawcy przepis o stawce sankcyjnej 20% podatku będzie mógł znaleźć zastosowanie do tych umów, które są teraz ujawnione, a zostały zawarte po 01.01.2007 r.

A zatem w sytuacji, gdy najpierw od umowy pożyczki z 2001 r., nawet w trakcie kontroli, Wnioskodawca złoży deklarację pcc jednocześnie uiszczając podatek 2% bez odsetek, a następnie w trakcie kontroli powoła się na fakt zawarcia umowy pożyczki, to nie będzie mieć do Wnioskodawcy zastosowania art. 7 ust. 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za: nieprawidłowe w zakresie odnowienia obowiązku podatkowego, natomiast prawidłowe w zakresie nie zastosowania stawki sankcyjnej 20%.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. u. Nr 222, poz. 1629) do czynności cywilnoprawnych, z tytułu których obowiązek podatkowy powstał przed dniem 1 stycznia 2007 r., stosuje się przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. u. z 2005 r. Nr 41, poz. 399 ze zm.) - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. - podatkowi podlegały umowy pożyczki.

Czynności cywilnoprawne zawarte w katalogu zamkniętym określonym w art. 1 wymienionej ustawy podlegają omawianemu podatkowi od czynności cywilnoprawnych, o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 cytowanej ustawy.

W myśl powyższego artykułu czynności cywilnoprawne w tym umowy pożyczki podlegają omawianemu podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że pożyczka podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych jeżeli w chwili zawarcia umowy pożyczki jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa została zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, także jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży na stronach czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 3 ust.1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy może powstać również z chwilą powołania się na okoliczność dokonania czynności cywilnoprawnej - jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych w terminie 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności, a którakolwiek ze stron po upływie tego terminu powołuje się przed organami podatkowymi lub organami kontroli skarbowej na okoliczność jej dokonania; w tym przypadku obowiązek podatkowy powstaje jedynie w stosunku do podatnika, który powołał się na okoliczność dokonania czynności cywilnoprawnej.

Rozpatrując przedmiotową sprawę należy również zwrócić uwagę na zapisy ustawy z dnia z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), która w Dziale III, Rozdziale 1 reguluje kwestię powstawania zobowiązań podatkowych. Zgodnie z art. 21 § 1 pkt 1 tej ustawy zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania. Z kolei stosownie do art. 5 ww. ustawy zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego. Zgodnie z art. 4 ustawy obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.

Stosownie natomiast do treści art. 7 ust. 5, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 222, poz. 1629) stawka podatku wynosi 20%, jeżeli przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego:

1. podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, depozytu nieprawidłowego lub ustanowienia użytkowania nieprawidłowego albo ich zmiany, a należny podatek od tych czynności nie został zapłacony;
2. biorący pożyczkę, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. b, powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a nie spełnił warunku udokumentowania otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
   
   

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca w 2001 r. jako pożyczkodawca zawarł z obcokrajowcem umowę pożyczki. Zawarcie umowy pożyczki nastąpiło w Polsce i w Polsce został wydany przedmiot umowy. Wnioskodawca nie złożył jeszcze deklaracji PCC jak również nie uiścił 2% podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż był przekonany, że skoro umowa jest zawarta z obcokrajowcem to jest zwolniona z opodatkowania. Po analizie przepisów doszedł do przekonania, że umowa podlegała opodatkowaniu PCC w 2001 r., a zatem obowiązek podatkowy wygasł. W dacie udzielenia pożyczki w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych nie obowiązywał dodany ustawą z dnia 18.11.2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych art. 7 ust. 5, w którym przewidziano sanacyjną 20% stawkę podatku. Wnioskodawca obawia się, że może być wobec niego wszczęta kontrola z Urzędu Kontroli Skarbowej. Wówczas chciałby, aby doszło do odnowienia obowiązku podatkowego w myśl art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy pcc i złoży deklarację pcc od tej umowy pożyczki do Naczelnika Urzędu Skarbowego i zapłaci wyłącznie 2% podatek od czynności cywilnoprawnych, a następnie już po opłaceniu podatku powoła się przed organem UKS na fakt posiadania środków pieniężnych z tytułu zwrotu pożyczki. A zatem, odnowienie obowiązku podatkowego będzie miało miejsce już pod rządami sankcyjnego przepisu art. 7 ust. 5 obecnie obowiązującej ustawy o pcc.

Na podstawie art. 68 ustawy Ordynacja podatkowa:

§ 1. Zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

§ 2. Jeżeli podatnik:

1. nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego,
2. w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego,
   
   

zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Zgodnie z art. 53 § 1 Ordynacji podatkowej od zaległości podatkowych, z zastrzeżeniem art. 54, naliczane są odsetki za zwłokę.

§ 3 powyższego artykułu stanowi, że odsetki za zwłokę nalicza podatnik, płatnik, inkasent, następca prawny lub osoba trzecia odpowiadająca za zaległości podatkowe, z zastrzeżeniem art. 53a, art. 62 § 4, art. 66 § 5, art. 67a § 1 pkt 1 lub 2 i art. 76a § 1.

§ 4 określa, że odsetki za zwłokę naliczane są od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku lub terminu, w którym płatnik lub inkasent był obowiązany dokonać wpłaty podatku na rachunek organu podatkowego.

Reasumując, należy stwierdzić, iż z tytułu zawartej w 2001 r. umowy pożyczki obowiązek podatkowy nie zostanie odnowiony, gdyż jak wskazuje Wnioskodawca najpierw dokona wpłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2%, a następnie przed organem UKS powoła się na fakt zawarcia powyższej umowy. Należy nadmienić, iż nie będzie miała tutaj zastosowania stawka sankcyjna 20%. Na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek zapłaty odsetek od powyższej umowy pożyczki.

Jednocześnie należy wskazać, iż przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku i ocenił stanowisko Wnioskodawcy jedynie na podstawie stanu faktycznego przedstawionego we wniosku. Rola postępowania w sprawie wydania interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ wydający interpretację przepisów prawa podatkowego nie może bowiem prowadzić postępowania ani prowadzić rozstrzygnięć zastrzeżonych dla innego trybu orzekania, w tym w postępowaniu kontrolnym czy podatkowym prowadzonym w oparciu o konkretną dokumentację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.