Czy zgodnie z brzmieniem art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i (...)

UZASADNIENIE

W dniu 18 sierpnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia nieruchomości od kościelnej osoby prawnej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni wraz z osobą obcą zamierza w IV kwartale 2014 r. - jako osoby fizyczne - nabyć niezabudowaną nieruchomość gruntową położoną w Warszawie. Nabycie ma nastąpić na współwłasność po 1/2 części dla każdego z nich, do majątku osobistego każdego z nich. Nieruchomość o powierzchni 1390 m2 objęta jest planem zagospodarowania przestrzennego zgodnie z którym nieruchomość znajduje się na terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej na terenach leśnych. Właścicielem nieruchomości jest kościelna osoba prawna - Zgromadzenie - utworzona prawidłowo i działająca zgodnie z przepisami prawa polskiego. Nieruchomość ma założoną księgę wieczystą , prowadzoną przez Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych. Nieruchomość nie służy do działalności gospodarczej i zostanie nabyta do majątku osobistego, nie będzie służyć do prowadzenia działalności gospodarczej.

Z tytułu sprzedaży nieruchomości sprzedający nie będzie podatnikiem podatku od towarów i usług VAT w rozumieniu art. 15 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy zgodnie z brzmieniem art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i art. 55 ust. 6 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej w związku z art. 15 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w świetle opisanego planowanego zdarzenia, umowa nabycia przez Wnioskodawczynię udziału 1/2 części nieruchomości nie przeznaczonej do działalności gospodarczej od kościelnej osoby prawnej jest zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnej?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi podlegają umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych do jakich jest zaliczana umowa nabycia nieruchomości gruntowej. Natomiast zgodnie z art. 55 ust. 6 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej ustawodawca przewidział zwolnienie od ?opłaty skarbowej? w przypadku nabywania i zbywania praw majątkowych przez kościelne osoby prawne gdy przedmiotem zbycia są rzeczy i prawa nie przeznaczone do działalności gospodarczej. Według art. 15 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przepisy tej ustawy należy stosować do ustaw powołujących się na opłatę skarbową zatem uznać należy, że przepis art. 55 ust. 6 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej odnosi się do zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych. Treść przepisu art. 55 ust. 6 ww. ustawy zawierającego sformułowanie ?nabywanie i zbywanie rzeczy i prawa? wskazuje, że zwolnienie tegoż przepisu ma charakter przedmiotowy. Nałożenie obowiązku podatkowego na nabywcę, zmienionym w roku 2007, przepisem art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie daje racjonalnego uzasadnienia innej interpretacji charakteru zwolnienia bowiem przy braku obowiązku podatkowego zbywcy zwolnienie byłoby zbędne.

Pogląd o przedmiotowym charakterze zwolnienia przewidzianym art. 55 ust. 6 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej został wyrażony w Piśmie Ministerstwa Finansów - Wicedyrektora Departamentu Podatków Bezpośrednich i Opłat z dnia 19 grudnia 1994 r. PO 7/B-8050-0220/94, który stwierdził ?Reasumując, Ministerstwo Finansów reprezentuje ostatecznie pogląd, iż brzmienie art. 55 ust. 6 wskazuje, iż chodzi o zwolnienie konkretnych czynności, a zatem i wszystkich podmiotów dokonujących tych czynności. Zatem ksiądz, który otrzyma darowiznę od kościelnej osoby prawnej nie jest obowiązany do uiszczenia podatku od darowizny, albowiem zwolnienie i jego obejmuje. Również każda inna osoba nie będzie obowiązana do zapłaty tego podatku w podobnej sytuacji?.

Teza ta przywołana została także w uzasadnieniu postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego Urzędu Skarbowego z dnia 22 sierpnia 2006 r.

Podobnie orzekł Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w uzasadnieniu indywidualnej interpretacji podatkowej sygn. IBPBII/1/436-369/11/MZ z dnia 2011.11.23 ?... w art. 55 ust. 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154 ze zm.) ustawodawca przewidział zwolnienie o charakterze przedmiotowym. W myśl tego przepisu nabywanie i zbywanie rzeczy i praw majątkowych przez kościelne osoby prawne w drodze czynności prawnych oraz spadkobrania, zapisu i zasiedzenia jest zwolnione od podatku od spadków i darowizn oraz opłaty skarbowej, jeżeli ich przedmiotem są: rzeczy i prawa nie przeznaczone do działalności gospodarczej. (?) Należy zauważyć, iż przepis art. 55 ust. 6 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej nie zawiera w swej treści zapisu o zwolnieniu od podatku od czynności cywilnoprawnych, wskazując jedynie na zwolnienie od podatku od spadków i darowizn oraz opłaty skarbowej. W odniesieniu do opłaty skarbowej należy jednak w takiej sytuacji odwołać się do ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 1 tej ustawy jeżeli obowiązujące przepisy powołują się na przepisy o opłacie skarbowej w zakresie dotyczącym czynności cywilnoprawnych opodatkowanych w niniejszej ustawie (ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych), rozumie się przez to przepisy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Dokonując zatem interpretacji przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych należy stwierdzić, że jeżeli w innych aktach prawnych przepisy powołują się na przepisy o opłacie skarbowej w zakresie odnoszącym się do czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to pomimo odwoływania się do prawnej instytucji opłaty skarbowej należy stosować przepisy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W związku z powyższym, dokonując wykładni art. 55 ust. 6 pkt 1 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej w związku z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych należy stwierdzić, iż nabywanie i zbywanie rzeczy i praw majątkowych przez kościelne osoby prawne jest zwolnione od podatku od czynności cywilnoprawnych, jeżeli przedmiotem tych czynności są rzeczy i prawa nie przeznaczone do działalności gospodarczej.

Wskazane powyżej zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych ma zatem zastosowanie w sytuacji, gdy stroną czynności cywilnoprawnej, np. umowy kupna - sprzedaży prawa majątkowego, jest kościelna osoba prawna - np. prowincja zakonu, a prawo majątkowe, będące przedmiotem tej umowy nie jest przeznaczone do działalności gospodarczej?.

Także uzasadnienie interpretacji indywidualnej Ministra Finansów - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 20 sierpnia 2013 r. sygn. IPPB2/436-268/13-4/MZ potwierdza tezę wnioskującej, zawierając zdanie ?W art. 55 ust. 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. 1989 r. Nr 29 poz. 154 ze zm.) ustawodawca przewidział zwolnienie o charakterze przedmiotowym. (...) Z uwagi na powyższe, w odniesieniu do sytuacji uregulowanej w art. 55 ust. 6 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, należy przyjąć, iż przepis ten w zakresie zwolnienia od opłaty skarbowej odnosi się do czynności cywilnoprawnych opodatkowanych na podstawie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zatem odpowiednie przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych mają zastosowanie do wskazanego wyżej przepisu ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej. Tym samym omawiane zwolnienie odnosi się do konkretnych czynności, z zastrzeżeniem, iż rzeczy i prawa będące przedmiotem transakcji nie mogą być przeznaczone do działalności gospodarczej?.

Reasumując z uwagi na wyżej przywołane przepisy planowana transakcja winna podlegać zwolnieniu od podatku od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 55 ust. 6 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego. Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową określa się na podstawie przeciętnych cen przedmiotu czynności cywilnoprawnych stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą od umowy sprzedaży:

1. nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%
   
2. innych praw majątkowych - 1%.
   
   

O powstaniu obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnej decyduje, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, moment dokonania czynności cywilnoprawnej. Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że sprzedaż niezabudowanej nieruchomości gruntowej na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych kwalifikowana jest jako sprzedaż rzeczy i podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Natomiast w art. 55 ust. 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2013 r., poz. 1169) ustawodawca przewidział zwolnienie o charakterze przedmiotowym.

W myśl tego przepisu nabywanie i zbywanie rzeczy i praw majątkowych przez kościelne osoby prawne w drodze czynności prawnych oraz spadkobrania, zapisu i zasiedzenia jest zwolnione od podatku od spadków i darowizn oraz opłaty skarbowej, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy i prawa nie przeznaczone do działalności gospodarczej,
   
2. sprowadzane z zagranicy maszyny, urządzenia i materiały poligraficzne oraz papier.
   
   

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 tej ustawy osobami prawnymi są następujące personalne jednostki organizacyjne Kościoła:

1. Ordynariat Polowy;
   
2. kapituły;
   
3. parafie personalne;
   
4. Konferencja Wyższych Przełożonych Zakonnych Męskich;
   
5. Konferencja Wyższych Przełożonych Zakonnych Żeńskich;
   
6. instytuty życia konsekrowanego (instytuty zakonne i instytuty świeckie) oraz stowarzyszenia życia apostolskiego; te instytuty i stowarzyszenia zwane są dalej ?zakonami?;
   
7. prowincje zakonów;
   
8. opactwa, klasztory niezależne, domy zakonne;
   
9. wyższe i niższe seminaria duchowne diecezjalne;
   
10. wyższe i niższe seminaria duchowne zakonne, jeżeli, w myśl przepisów danego zakonu, mają charakter samoistny.
    
    

Należy zauważyć, że przepis art. 55 ust. 6 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej nie zawiera w swej treści zapisu o zwolnieniu od podatku od czynności cywilnoprawnych, wskazując jedynie na zwolnienie od podatku od spadków i darowizn oraz opłaty skarbowej. W odniesieniu do opłaty skarbowej należy jednak w takiej sytuacji odwołać się do ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 1 tej ustawy jeżeli obowiązujące przepisy powołują się na przepisy o opłacie skarbowej w zakresie dotyczącym czynności cywilnoprawnych opodatkowanych w niniejszej ustawie (ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych), rozumie się przez to przepisy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Dokonując zatem interpretacji przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych należy stwierdzić, że jeżeli w innych aktach prawnych przepisy powołują się na przepisy o opłacie skarbowej w zakresie odnoszącym się do czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to pomimo odwoływania się do prawnej instytucji opłaty skarbowej należy stosować przepisy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z uwagi na powyższe, w odniesieniu do sytuacji uregulowanej w art. 55 ust. 6 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, należy przyjąć, że przepis ten w zakresie zwolnienia od opłaty skarbowej odnosi się do czynności cywilnoprawnych opodatkowanych na podstawie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zatem odpowiednie przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych mają zastosowanie do wskazanego wyżej przepisu ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej. Tym samym omawiane zwolnienie odnosi się do konkretnych czynności, z zastrzeżeniem, że rzeczy i prawa będące przedmiotem transakcji nie mogą być przeznaczone do działalności gospodarczej.

W związku z powyższym, dokonując wykładni art. 55 ust. 6 pkt 1 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej w związku z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych należy stwierdzić, że nabywanie i zbywanie rzeczy i praw majątkowych przez kościelne osoby prawne jest zwolnione od podatku od czynności cywilnoprawnych, jeżeli przedmiotem tych czynności są rzeczy i prawa nie przeznaczone do działalności gospodarczej.

Wskazane powyżej zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych ma zatem zastosowanie w sytuacji, gdy stroną czynności cywilnoprawnej, np. umowy sprzedaży nieruchomości, jest kościelna osoba prawna, a prawo majątkowe, będące przedmiotem tej umowy nie jest przeznaczone do działalności gospodarczej.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni wraz z osobą obcą zamierza w IV kwartale 2014 r. - jako osoby fizyczne - nabyć niezabudowaną nieruchomość gruntową. Nabycie ma nastąpić na współwłasność po 1/2 części dla każdego z nich, do majątku osobistego każdego z nich. Nieruchomość o powierzchni 1390 m2 objęta jest planem zagospodarowania przestrzennego zgodnie z którym nieruchomość znajduje się na terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej na terenach leśnych. Właścicielem nieruchomości jest kościelna osoba prawna - utworzona prawidłowo i działająca zgodnie z przepisami prawa polskiego. Nieruchomość ma założoną księgę wieczystą. Nieruchomość nie służy do działalności gospodarczej i zostanie nabyta do majątku osobistego, nie będzie służyć do prowadzenia działalności gospodarczej. Z tytułu sprzedaży nieruchomości sprzedający nie będzie podatnikiem podatku od towarów i usług VAT w rozumieniu art. 15 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług VAT.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że umowa nabycia przez Wnioskodawczynię 1/2 części nieruchomości nie przeznaczonej do działalności gospodarczej od kościelnej osoby prawnej będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 55 ust. 6 pkt 1 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej w związku z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawczynię interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, że interpretacje te zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.