zawarcie przez pożyczkobiorcę umowy pożyczki poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przy założeniu, (...)

UZASADNIENIE

W dniu 15.12.2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

B? Sp. z o.o. (?Spółka?) w dniu 27 czerwca 2007 r. zawarła umowę pożyczki na kwotę 101.312,36 EUR ze spółką zagraniczną P ?z siedzibą w Hiszpanii. Umowa została zawarta za granicą (podpisano ją w Madrycie). Środki pieniężne stanowiące przedmiot pożyczki w dniu jej zawierania znajdowały się na zagranicznym rachunku pożyczkodawcy. Pożyczkodawca nie jest udziałowcem spółki.

Prowadzi działalność polegającą na finansowaniu spółek wchodzących w skład tej samej grupy kapitałowej (oprócz pożyczki udzielonej Spółce pożyczkodawca wielokrotnie udzielał pożyczek również innym spółkom kapitałowym należącym do grupy kapitałowej Pr??..).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

W świetle stanu faktycznego opisanego w poz. 50 Spółka wnosi zapytanie, czy pożyczka udzielona jej przez spółkę zagraniczną podlega w Polsce opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem wnioskodawcy.

Zdaniem Spółki uzyskana przez nią pożyczka nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Umowa pożyczki, co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (?PCC?) jako czynność wymieniona w art. 1 ust. 1 pkt 1 b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (?Ustawa PCC?).

Przez umowę pożyczki należy rozumieć, zgodnie z art. 720 § 1 k. c. umowę w ramach której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tą samą ilość pieniędzy albo tą samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zgodnie z art. 1 ust. 4 Ustawy PCC czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium RP lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium RP;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium RP i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium RP.
   
   

Z powyższego przepisu można wywnioskować, że umowa pożyczki nie będzie podlegać opodatkowaniu PCC, jeśli łącznie spełnione zostaną dwa warunki, tj. (a) pieniądze stanowiące przedmiot pożyczki znajdują się w chwili zawierania umowy za granicą i (b) umowa zawarta została poza terytorium Polski. Należy zaznaczyć, że umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenie woli. O powstaniu obowiązku uiszczenia podatku decyduje, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 Ustawy PCC, moment dokonania czynności cywilnoprawnej. Jeśli zatem w chwili zawierania umowy środki pieniężne stanowiące przedmiot pożyczki znajdowały się poza terytorium Polski obowiązek podatkowy nie powstanie.

Podobne stanowisko zajęła Izba Skarbowa w Warszawie w piśmie z dnia 15 stycznia 2008 r. (IPPB2/436-213/08-3/MZ oraz 9 maja 2008 r. (znak IPPB2/436-48/08-4/MZ). Niezależnie od powyższego warto zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 9 pkt 10 a) Ustawy PCC zwolnieniu z podatku podlegają pożyczki udzielane przez przedsiębiorców niemających na terytorium RP siedziby lub zarządu, prowadzących działalność w zakresie kredytowania oraz udzielania pożyczek. Powyższe zwolnienie nie zostało przez ustawodawcę zawężone wyłącznie do pożyczek udzielanych przez instytucje finansowe. Zgodnie z literalnym brzmieniem przepisu obejmuje ono wszelkie podmioty faktycznie prowadzące działalność w zakresie udzielania pożyczek. Ponieważ pożyczkodawca prowadzi tego typu działalność, udzielane przezeń pożyczki są zwolnione przedmiotowo z PCC.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450) podatkowi temu podlegają wymienione w tym przepisie czynności cywilnoprawne, w tym między innymi umowy pożyczki.

Elementami przedmiotowo istotnymi określonej w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) umowy pożyczki są: obowiązek pożyczkodawcy przeniesienia na własność pożyczkobiorcy określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz obowiązek pożyczkobiorcy zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W praktyce największe znaczenie, zarówno w obrocie gospodarczym jak i nieprofesjonalnym, mają pożyczki pieniężne. Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile chodzi o zaznaczenie samego obowiązku zwrotu ? który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 K. c. jest elementem przedmiotowo istotnym tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek.

Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Czynności cywilnoprawne zawarte w katalogu zamkniętym określonym w art. 1 wymienionej ustawy podlegają omawianemu podatkowi od czynności cywilnoprawnych o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 cytowanej ustawy.

Zgodnie z powyższym artykułem czynności cywilnoprawne w tym pożyczka podlegają omawianemu podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Zgodnie z art. 1 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy podatkowi podlegają czynności wskazane w ustawie, gdy ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, ale jeżeli są spełnione łącznie dwie przesłanki:

1. nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2. oraz objęta zakresem przedmiotowym ustawy czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Należy zauważyć, iż dla opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych obydwa warunki muszą być spełnione kumulatywnie. Jeżeli zostanie spełniony tylko jeden z nich, nie powstanie obowiązek podatkowy.

W świetle przedstawionej przez Spółkę sytuacji w dniu zawarcia umowy pieniądze znajdowały się za granicą i umowa została zawarta za granicą. A zatem, powyższa czynność nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Bezprzedmiotowym jest zatem rozpatrywanie omawianej pożyczki pod katem art. 9 pkt 10 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, który może mieć zastosowanie wyłącznie do czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Reasumując stwierdza się, iż zawarcie przez pożyczkobiorcę umowy pożyczki poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przy założeniu, że pieniądze będące przedmiotem tej umowy w chwili ich zawarcia znajdowały się za granicami Polski nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z przepisem art. 14f § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), w brzmieniu nadanym art. 6 ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 141, poz. 888), od dnia 20 września 2008 r. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej podlega opłacie w wysokości 40 zł. Natomiast w przypadku wystąpienia w jednym wniosku odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych opłatę pobiera się od każdego z nich (art. 14f § 2).

Opłata od wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej z dnia 30 października 2008 r. (data wpływu 15 grudnia 2008 r.) została zaś wniesiona w wysokości 75 zł. W związku z wystąpieniem we wniosku jednego zdarzenia przyszłego część uiszczonej w dniu 31 lipca 2008 r. opłaty ? w wysokości 35 zł, zostanie zwrócona na wskazany we wniosku adres Wnioskodawcy.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Referencje

IPPB2/436-213/08-3/MZ, interpretacja indywidualna

IPPB2/436-48/08-4/MZ, interpretacja indywidualna