Czy czynność polegająca na udzieleniu, w ramach prowadzonej działalności, oprocentowanej pożyczki (...)

Czy czynność polegająca na udzieleniu, w ramach prowadzonej działalności, oprocentowanej pożyczki przez pożyczkodawcę będącym czynnym podatnikiem VAT, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.), czy też nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 2 pkt 4 powołanej ustawy o PCC?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 24.11.2009 r. (data wpływu 26.11.2009 r.) uzupełnionym pismem z dnia 04.02.2010 r. (data nadania 05.02.2010 r. data wpływu 10.02.2010 r.) na wezwanie Nr IPPB2/436-481/09-2/MZ z dnia 25.01.2010 r. (data nadania 26.01.2010 r., data doręczenia 02.02.2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy pożyczki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26.11.2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

N Sp. z o.o. prowadzi działalność w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi. Od początku prowadzenia działalności gospodarczej Spółka jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

Spółka posiada nadwyżki środków pieniężnych, które chciałaby spożytkować udzielając oprocentowanych pożyczek. Jedną z jednostek zainteresowanych zaciągnięciem pożyczki od N Sp. z o.o. jest Spółka z siedzibą we Włoszech. Spółka ta jednak uzależnia realizację tej transakcji od jej kosztów, a więc koniecznych do zapłacenia odsetek od pożyczki i ewentualnych ciążących na niej zobowiązań podatkowych określonych w polskim prawie podatkowym.

Pieniądze stanowiące przedmiot umowy pożyczki stanowią środki własne pożyczkodawcy i w momencie zawarcia umowy pożyczki będą znajdowały się na rachunku bankowym N Sp. z o.o. prowadzonym w polskim banku. Pożyczkodawca nie jest i w dacie zawarcia umowy pożyczki nie będzie wspólnikiem pożyczkobiorcy.

Umowa pożyczki zobowiązuje pożyczkobiorcę do jej zwrotu oraz do zapłaty pożyczkodawcy odsetek od udzielonej pożyczki.

Pismem z dnia 25.01.2010 r. Nr IPPB2/436-481/09-2/MZ wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

  • określenie, czy pożyczki będą udzielane przez wspólnika spółce kapitałowej,
  • przesłanie pełnomocnictwa w oryginale lub poświadczonego przez pełnomocnika, któremu zostało udzielone (jeżeli pełnomocnikiem jest radca prawny, adwokat, doradca podatkowy), z którego będzie wynikało prawo Pani Barbary T do występowania w imieniu Wnioskodawcy z wnioskiem o udzielenie interpretacji przepisów prawa podatkowego,
  • w przeciwnym wypadku należy przesłać pełnomocnictwo w oryginale lub poświadczony notarialnie odpis pełnomocnictwa. Wnioskodawca dołączył do wniosku kserokopię pełnomocnictwa, a zatem dokument taki nie może być uznany przez tutejszy organ.
  • przedstawienie dokumentu (odpowiednio wypis z KRS lub kopii urzędowo poświadczonego odpisu), z którego wynika sposób reprezentacji Spółki w zakresie oświadczeń woli i podpisywania dokumentów, tj. stosowne umocowanie dla Pani Barbary T.

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie informując, iż:

  • Pożyczki nie są pożyczkami udzielanymi przez wspólnika spółce kapitałowej.
  • Ponadto Wnioskodawca przesłał notarialnie poświadczony odpis pełnomocnictwa udzielonego Pani Barbarze T oraz oryginał aktualnego wypisu z KRS.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy czynność polegająca na udzieleniu, w ramach prowadzonej działalności, oprocentowanej pożyczki przez pożyczkodawcę będącym czynnym podatnikiem VAT, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.), czy też nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 2 pkt 4 powołanej ustawy o PCC...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Co do zasady, na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki. Stosownie do postanowień art. 3 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, tj. zawarcia umowy pożyczki.

Zgodnie zaś z art. 4 pkt 7 tej ustawy obowiązek podatkowy ciąży na biorącym pożyczkę. Od powyższej zasady w myśl art. 2 pkt 4 wyżej wymienionej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ustawodawca wprowadził wyjątek, zgodnie z którym nie podlegają temu podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

  1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
  2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem
  • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
  • umów spółki i jej zmiany,
  • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Powyższy przepis ustanawia zasadę, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają czynności cywilnoprawne w ramach obrotu nieprofesjonalnego, natomiast obrót w ramach działalności gospodarczej objęty został podatkiem od towarów i usług.

Zatem czynnikiem decydującym o tym, czy konkretna umowa pożyczki korzysta z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, na podstawie art. 2 pkt 4 tej ustawy jest stwierdzenie, czy czynność ta jest objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie zaś do art. 8 ust. 1 tej ustawy świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki nie posiadającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Zdaniem N Sp. z o.o. udzielenie przez pożyczkodawcę oprocentowanej pożyczki pieniężnej z obowiązkiem jej zwrotu przez pożyczkobiorcę w ustalonym terminie wraz z wynagrodzeniem należnym pożyczkodawcy w postaci otrzymanych przez niego odsetek za korzystanie z udostępnionego kapitału spełnia kryterium konieczne do uznania tej czynności za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

Podatnikami podatku od towarów i usług, stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat tej działalności.

Działalność gospodarcza zaś, w świetle ust. 2 powołanego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zdaniem N Sp. z o.o. udzielenie przez pożyczkodawcę będącego podatnikiem VAT oprocentowanej pożyczki pieniężnej innemu podmiotowi jest świadczeniem usługi przez pożyczkodawcę na rzecz tego podmiotu, czyli pożyczkobiorcy, oznaczonej w PKWiU w sekcji J ?usługi pośrednictwa finansowego? symbolem 65.22.10-00.00 jako ?usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym?. Usługi pośrednictwa finansowego są wymienione w załączniku nr 4 do ustawy od podatku VAT i jako takie zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 tej ustawy.

W świetle powyższych unormowań zdaniem N Sp. z o.o. świadczenie usług polegających na udzielaniu oprocentowanych pożyczek podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług wypełniając dyspozycję art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 w związku z art. 15 ust. 2 tej ustawy.

Jednakże, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 1 przepisów powyższej ustawy przedmiotowe usługi korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym czynność zaciągnięcia oprocentowanej pożyczki pieniężnej od podmiotu będącego podatnikiem VAT podlega opodatkowaniu podatkiem VAT po stronie pożyczkodawcy (jest zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ustawy o VAT) i w konsekwencji na podstawie art. 2 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 04 września 2008 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 165, poz. 1316) art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) otrzymał nowe brzmienie: podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

A zatem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

  1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
  2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
  3. (uchylona),
  4. umowy darowizny ? w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
  5. umowy dożywocia,
  6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności ? w części dotyczącej spłat lub dopłat,
  7. (uchylona),
  8. ustanowienie hipoteki,
  9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
  10. umowy depozytu nieprawidłowego,
  11. umowy spółki.

2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, w których w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych sformułowano warunki, które muszą zostać spełnione, aby konkretna czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy podlegała temu podatkowi.

Przepis art. 1 ust. 4 ww. ustawy określa zakres terytorialny opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych: czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 5, jeżeli ich przedmiotem są:

  1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
  2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W przypadku, gdy nie są spełnione powyższe warunki czynność cywilnoprawna w ogóle nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego wynika, iż w chwili zawarcia umowy pożyczki środki pieniężne znajdować się będą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a zatem umowa ta będzie podlegała podatkowi na podstawie art. 1 ust. 4 pkt 1 ww. ustawy.

Na podstawie art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy przy umowie pożyczki ciąży na biorącym pożyczkę.

W ustawie przewidziano również sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w jej zakresie przedmiotowym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

  1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
  2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
  • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
  • umowy spółki i jej zmiany,
  • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

O wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony (lub strona) tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Jednocześnie, zgodnie z definicją zawartą w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych użyte w ustawie określenie ?podatek od towarów i usług? oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa transakcja będzie podlegała regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tych czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jeżeli zatem umowa pożyczki zostanie objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, wówczas czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy zatem stwierdzić, że o ile ustalenia Wnioskodawcy poczynione na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług będą prawidłowe, to przedmiotowa umowa pożyczki zawarta przez Wnioskodawcę będzie wyłączona z opodatkowania tym podatkiem na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Dodatkowo należy wskazać, iż zgodnie z art. 4 pkt 7 powyższej ustawy obowiązek podatkowy przy umowie pożyczki ciąży na biorącym pożyczkę.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika