Nie spełnił Pan warunku zawartego w art. 16 ust. 2 pkt 5 lit. b ustawy, ponieważ nie zamieszkał Pan (...)

UZASADNIENIE

W dniu 30.12.2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie ulgi z tytułu zamieszkiwania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział Cywilny z dnia 25.05.2005 r., Wnioskodawca nabył na podstawie testamentu notarialnego z dnia 05.05.1997 r. sporządzonego przed notariuszem Małgorzatą B. (Nr Repertorium A Nr /97) spadek po babci Anastazji C. zmarłej dnia 13.05.2003 r. Dnia 12.07.2005 r. Wnioskodawca zgłosił nabycie spadku w postaci mieszkania własnościowego pozostawionego przez Anastazję C. znajdującego się w K.

Fakt nabycia Wnioskodawca zgłosił wraz z oświadczeniem o spełnieniu warunków określonych w art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 28.07.1983 r. o podatku od spadków i darowizn. W Urzędzie Skarbowym ? właściwym ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania Anastazji C. w mieszkaniu spadkowym w K. Dnia 05.09.2005 r. z Urzędu skarbowego Wnioskodawca otrzymał zaświadczenie, iż na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 28.07.1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 1997 r. Nr 16, poz. 89 ze zm.) z wyżej wymienionego spadku podatek nie należy się.

Testament, na podstawie którego Wnioskodawca został spadkobiercą, stanowił o zobowiązaniu do wykonania zapisów testamentowych. Treścią jednego z zapisów było zobowiązanie Wnioskodawcy do przeniesienia na rzecz Pani Anny W. własności wyposażenia mieszkania pozostawionego przez Anastazję C. w odziedziczonym przez Wnioskodawcę mieszkania w K.

Wnioskodawca został również obciążony zapisem pieniężnym na rzecz Anny W na kwotę 2.500,00 zł. Jako osoba zobowiązana do wykonania zapisów działając zgodnie z art. 948 Kodeksu Cywilnego, Wnioskodawca wielokrotnie podejmował wysiłki załatwienia sprawy zapisów testamentowych. W szczególności wykonania zapisu dotyczącego przeniesienia wyposażenia mieszkania na rzecz Anny W. Zapisobiorczyni Pani Anna W. w ciągu 2,5 roku trwania korespondencji (pisma z dni: 09.07.2005 r., 16.08.2005 r., 02.09.2005 r., 29.11.2005 r., 28.08.2006 r., 30.01.2007 r., wezwanie przedsądowe z 14.03.2007 r., 22.09.2007 r., 23.12.2007 r.) uparcie unikała kwestii załatwienia sprawy zapisu dotyczącego przeniesienia wyposażenia mieszkania na jej rzecz. Pani Anna W. była zainteresowana jedynie wykonaniem zapisu pieniężnego. Nie zaproponowała ani jednego terminu spotkania umożliwiającego przekazanie wyposażenia mieszkania spadkowego. Dodatkowo Pełnomocnik Pani Anny W. dwukrotnie (pisma z dni: 02.08.2005 r., 26.05.2006 r.) odmówił udziału w czynnościach przekazania wyposażenia mieszkania. Równolegle, od 06.09.2005 r. z powództwa Anny W toczyła się przed Sądem Rejonowym sprawa o zachowek. Kiedy stało się jasne, że nie uda się Wnioskodawcy załatwić sprawy zapisów testamentowych w sposób polubowny. Wnioskodawca próbował uregulować te kwestie sądownie wnosząc apelację od wyroku sądu w sprawie o zachowek w dniu 18.04.2006 r. Ze względu na braki formalne niestety apelacja została odrzucona 08.05.2006 r. , mimo wnoszonych przez Wnioskodawcę zażaleń z 19.05.2006 r. i 08.07.2006 r.

Wszystkie starania zmierzające do wykonania zapisu o przeniesieniu wyposażenia mieszkania na rzecz Pani Anny W. Wnioskodawca podejmował mając na uwadze roczny termin do zamieszkania przez niego w zajętym mieszkaniu spadkowym biegnący od dnia zgłoszenia nabycia spadku. Niestety zapisobiorczyni Anna W. była zainteresowania jedynie korzyściami finansowymi i działając wbrew art. 1014 par. 3 Kodeksu Cywilnego uparcie unikała wykonania zapisu o przyjęcie wyposażenia mieszkania uniemożliwiając Wnioskodawcy w ten sposób zamieszkanie w mieszkaniu w K. w ciągu roku od zgłoszenia jego nabycia. Jako osoba zobowiązana do wykonania zapisu, zgodnie z art. 978 Kodeksu Cywilnego Wnioskodawca musiał dbać o to, żeby masa spadkowa pozostawiona przez Anastazję C. w mieszkaniu spadkowym nie uległa pogorszeniu, na przykład w związku z ewentualnym przewiezieniem wyposażenia mieszkania i składowania go w innym miejscu. Dodatkowo zapisobiorczyni Anna W. nie wyrażała zgody na poniesienie jakichkolwiek kosztów w związku z ewentualnym proponowanym przez Wnioskodawcę opróżnieniem mieszkania, w którym miał zamieszkać i przewozem wyposażenia tegoż mieszkania w inne miejsce. Zamieszkanie w odziedziczonym lokalu i użytkowanie nie należnych Wnioskodawcy przedmiotów było wykluczone ze względu na możliwe przypadkowe pogorszenie stanu masy spadkowej, co mogłoby Wnioskodawcę narazić na koszty na podstawie art. 977 i 978 Kodeksu Cywilnego. Anna W. bezpodstawnie (w sposób sprzeczny z treścią zapisu testamentowego) żądała od Wnioskodawcy wypłaty arbitralnie ustalonej kwoty 6.500 złotych.

Żądanie to, przy jednoczesnej odmowie odebrania wyposażenia mieszkania, było sprzeczne również z art. 948 Kodeksu Cywilnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w opisanej przez Wnioskodawcę w poz. 50 sytuacji zaistniałej nie z jego strony możliwe jest spełnienie warunku określonego w art. 16 ust. 2 pkt 5 lit. b ? o zamieszkaniu w nabytym lokalu w ciągu 5 lat od dnia nabycia, na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 28.07.1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 1997 r. Nr 16, poz. 89 ze zm.)...

Zdaniem wnioskodawcy:

Od momentu nabycia spadku jako osoba obciążona obowiązkiem wykonania zapisów testamentowych, wielokrotnie Wnioskodawca podejmował starania w sprawie wykonania zapisu dotyczącego przeniesienia własności wyposażenia mieszkania pozostawionego przez spadkodawczynię w nabytym przez Wnioskodawcę lokalu.

Zapisobiorczyni Anna W. do lipca 2008 r. unikała wykonania opisanego zapisu. Zamieszkanie w odziedziczonym lokalu niestety wykluczało się i nie było możliwe ze względu na konieczność zachowania nienależnego Wnioskodawcy wyposażenia mieszkania w niepogorszonym stanie i niemożność przeprowadzenia koniecznego remontu w opisanych uwarunkowaniach określonych przez art. 948, 977 i 978 Kodeksu Cywilnego. Okoliczności opisane w p. 50 części F formularza zaistniały w związku z postawą osoby trzeciej i nie z Wnioskodawczyni winy uniemożliwiały mu praktyczne zamieszkanie w nabytym lokalu w przewidzianym terminie. Spełnienie warunku określonego w art. 16 ust. 2 pkt 5 lit. b ustawy z dnia 28.07.1983 r. o podatku od spadków i darowizn możliwe było niestety w późniejszym terminie ze względu na zakończenie działu spadku dnia 26.07.2008 r. Zdaniem Wnioskodawcy zajęcie lokalu przez znajdującą się tam pozostawioną przez spadkodawczynię masę spadkową należącą do osoby trzeciej odpowiada sytuacji określonej przez art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 28.07.1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 1997 r. Nr 16, poz. 89 ze zm.) o zajęciu lokalu przez osoby trzecie.

W związku z tym Wnioskodawca uważa za uzasadnione ubieganie się przez niego o spełnienie warunku zamieszkania w ciągu 5 lat od dnia nabycia lokalu zajętego przez osoby trzecie na podstawie art. 16 ust. 3 ww. ustawy. Wnioskodawca podkreśla, iż spełnia jednocześnie wszystkie warunki określone w art. 16 ust. 2 ww. ustawy.

Mieszkanie spadkowe nie nadawało się do zamieszkania również ze względu na fatalny stan armatury sanitarnej grożącej awarią wodociągową i jednoczesną niemożliwość przeprowadzenia niezbędnego remontu w lokalu zajętym przez składowaną, nieodebraną masę spadkową. Po licznych pisemnych i telefonicznych ponagleniach ze strony Wnioskodawcy, zapisobiorczyni Anna W stawiła się w mieszkaniu spadkowym dopiero dnia 26.07.2008 r.

Umożliwiając Wnioskodawcy w ten sposób wykonanie ostatniego zapisu testamentowego w postaci przeniesienia własności wyposażenia mieszkania Anastazji C. na jej rzecz. Niestety dopiero po tej dacie Wnioskodawca mógł zamieszkać w praktyce w dziedziczonym lokalu. Wcześniej musiał ponosić wysokie, wynoszące ok. 500 złotych miesięcznie opłaty eksploatacyjne za lokal zajęty przez własność osoby trzeciej na co wielokrotnie Wnioskodawca zwracał uwagę Annie W.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z przepisem art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 222, poz. 1629), do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

W myśl art. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2004 r., Nr 142, poz. 1514 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej ?podatkiem?, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. spadku.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy w brzmieniu sprzed nowelizacji, w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym w drodze spadku przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej - nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

Stosownie do art. 16 ust. 2 powołanej ustawy ulga, o której mowa wyżej, przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:

1. nabywca jest obywatelem polskim lub ma miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy;
3. nie dysponują spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu lub nie są właścicielami spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego;
4. nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu;
5. będą zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat:

1. od dnia złożenia zeznania podatkowego ? jeżeli w chwili złożenia zeznania nabywca mieszka w nabytym lokalu lub budynku,
2. od dnia zamieszkania w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego.
   
   

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów, jednym z warunków skorzystania z ulgi mieszkaniowej jest wymóg związany z faktycznym zamieszkiwaniem w nabytym budynku lub lokalu mieszkalnym przez okres co najmniej 5 lat od dnia określonego warunkiem cytowanego wyżej przepisu art. 16 ust. 2 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Analizując pojęcie ?miejsce zamieszkania? należy podkreślić, iż przepisy prawa podatkowego nie definiują pojęcia miejsca zamieszkania. Definicja miejsca zamieszkania znajduje się w art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejsce, w którym ta osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu. Do ustalenia zatem miejsca zamieszkania potrzebne są według tego przepisu dwa momenty: moment zewnętrzny, tj. faktyczne przebywanie i wewnętrzny, tj. zamiar stałego pobytu, które muszą występować łącznie.

Powyższe oznacza faktyczne przebywanie w tym lokalu mieszkalnym, który był przedmiotem nabycia w drodze spadku i został objęty ulgą mieszkaniową od dnia złożenia zeznania. Należy przy tym zauważyć, iż unormowania art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie nakładają obowiązku utrzymywania tytułu prawnego do nabytego w drodze spadku lokalu.

Poza tym, przepisy art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn należy odnieść zawsze do skonkretyzowanego przedmiotu nabycia w drodze spadku, tj. w przedstawionym stanie faktycznym lokalu mieszkalnego objętego ulgą mieszkaniową i tylko zamieszkiwanie w tym konkretnym nabytym lokalu mieszkalnym jest spełnieniem warunków określonych dla ulgi mieszkaniowej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca nabył w drodze testamentu po zmarłej babci mieszkanie. Z tego tytułu złożył w dniu 12.07.2005 r. zeznanie podatkowe o nabyciu spadku i skorzystał z ulgi zawartej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z art. 16 ust. 2 pkt 5 lit. b zobowiązał się do zamieszkania w powyższym mieszkaniu w ciągu roku od dnia złożenia powyższego zeznania.

Wnioskodawca nadmienia, iż w testamencie został dokonany zapis na rzecz Anny W. . Dotyczył on kwoty pieniężnej oraz przeniesienia na jej rzecz wyposażenia mieszkania. Wnioskodawca miał problem z odebraniem przez ww. powyższego wyposażenia. Dopiero w dniu 26.07.2008 r. Anna W. stawiła się w mieszkaniu spadkowym, umożliwiając Wnioskodawcy wykonanie zapisu.

W związku z powyższym Wnioskodawca stwierdza, iż nie miał możliwości zamieszkania w mieszkaniu w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego, ponieważ mieszkanie było zajęte przez wyposażenie stanowiące własność Anny W.

Wnioskodawca uważa, że ma prawo do skorzystania z ulgi zgodnie z art. 16 ust. 3 ww. ustawy.

Na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy, jeżeli nabyty budynek lub lokal jest zajęty przez osoby trzecie, spełnienie warunków określonych w ust. 2 pkt 2-5 może nastąpić w okresie 5 lat od dnia nabycia; w tym wypadku zawiesza się odpowiednio bieg terminu przedawnienia do wykonania wymiaru podatku.

Nadmienia się, iż zastosowanie ulgi z tytułu zamieszkiwania, polegającej na nie wliczeniu do podstawy opodatkowania równowartości nabytego mieszkania, możliwe jest bowiem od spełnienia wymogu zamieszkiwania w nabytym mieszkaniu przez okres 5 lat. Tymczasem zaś z przedstawionego w sprawie stanu faktycznego wynika, iż warunek zamieszkania nie został spełniony, nie zamieszkał Pan w nabytym mieszkaniu. Ponadto twierdzi Pan, że nie miał takiej możliwości, gdyż znajdowały się w tym mieszkaniu przedmioty stanowiące własność osoby trzeciej, tj. Pani Anny W. . Z przedstawionego stanu faktycznego nie wynika natomiast, aby w mieszkaniu zamieszkiwały osoby trzecie. Tylko w takim przypadku, istniałaby możliwość zastosowania przepisu art. 16 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn i nie utraciłby Pan prawa do ulgi z tytułu zamieszkiwania.

Analizując stan faktyczny przedstawiony we wniosku należy stwierdzić, iż nie spełnił Pan warunku o jakim mowa w art. 16 ust. 2 pkt 5 lit. b ustawy, gdyż nie zamieszkał Pan w nabytym mieszkaniu w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego. Nie ma także zastosowania w powyższej sprawie art. 16 ust. 3 ustawy, gdyż nie dotyczy przedstawionej przez Pana sytuacji.

Reasumując należy stwierdzić, iż nie spełnił Pan warunku zawartego w art. 16 ust. 2 pkt 5 lit. b ustawy, ponieważ nie zamieszkał Pan w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego w nabytym mieszkaniu. W powyższej sprawie nie miał zastosowania przepis art. 16 ust. 3 ustawy, na który się Pan powołał, gdyż mieszkanie nie było zajęte przez osoby trzecie, tylko znajdowały się w nim przedmioty osoby trzeciej. A zatem utracił Pan prawo do ulgi z tytułu zamieszkiwania.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.