Należy stwierdzić, iż czynności dokonywane w ramach cash poolingu nie zostały wymienione w katalogu (...)

Należy stwierdzić, iż czynności dokonywane w ramach cash poolingu nie zostały wymienione w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, czynności te nie będą podlegały opodatkowaniu ww. podatkiem zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 24.01.2013 r. (data wpływu 28.01.2013 r.) uzupełnionym pismem z dnia 06.02.2013 r. (data nadania 06.02.2013 r., data wpływu 11.02.2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych usługi zarządzania płynnością finansową ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE


W dniu 28.01.2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych usługi zarządzania płynnością finansową.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.


Wnioskodawca, wraz z innymi spółkami z grupy kapitałowej (dalej: ?Uczestnicy?), zamierza przystąpić do struktury cash poolingu w roli uczestnika (dalej również jako: ?Spółka?, ?Wnioskodawca?, ?Uczestnik?). W tym celu Wnioskodawca zawrze umowę cash poolingu z bankiem z siedzibą na terytorium Polski (dalej: ?Bank?). Bank będzie podmiotem zewnętrznym, niepowiązanym z żadnym z Uczestników w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o PDOP. Jeden z Uczestników struktury, niebędący Wnioskodawcą, będzie pełnił rolę Agenta, a jego rachunek bankowy będzie rachunkiem rozliczeniowym w strukturze cash poolingu. W powyższej umowie podstawą rozliczeń będą transakcje przelewu (cesji) wierzytelności oraz przejęcia długu.

Umowa cash poolingu ma na celu zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez Uczestników poprzez zoptymalizowanie kosztów pozyskiwanego finansowania i odpowiednie wykorzystanie sumy dziennych sald na ich rachunkach bankowych. Każdy z Uczestników przystępując do umowy zakłada, że uczestnictwo w umowie przyczyni się do zmniejszenia obciążeń z tytułu odsetek od wierzytelności Banku wobec Uczestników oraz pozwoli na uzyskiwanie większych przychodów z tytułu odsetek od środków zgromadzonych w Banku na rachunku bieżącym. Zaletą przedmiotowej struktury jest umożliwienie kompensowania przejściowych nadwyżek wykazywanych przez niektórych Uczestników z przejściowymi niedoborami wykazywanymi przez pozostałych Uczestników.

Spółka oraz pozostali Uczestnicy struktury (z wyjątkiem Agenta) są polskimi rezydentami podatkowymi w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o PDOP. Natomiast Agent jest rezydentem szwedzkim, czyli podmiotem niemającym nieograniczonego obowiązku podatkowego w Polsce. Pomiędzy Uczestnikami struktury oraz Wnioskodawcą występują powiązania kapitałowe, jednakże Uczestnicy oraz Wnioskodawca nie wchodzą w skład podatkowej grupy kapitałowej w rozumieniu art. 1 a ustawy o PDOP. Mechanizm prawny systemu cash poolingu składał się będzie z następujących elementów.

Bank otworzy dla każdego z Uczestników, w tym Agenta, rachunki bankowe bieżące, na których będzie przechowywał środki pieniężne i dokonywał na ich zlecenie rozliczeń pieniężnych. Bank otworzy dla Agenta, oprócz rachunku bieżącego, tzw. rachunek pomocniczy do jego rachunku bieżącego przeznaczony do dokonywania rozliczeń i przeprowadzania operacji związanych z zawartą Umową cash poolingu. Na rachunku pomocniczym Agenta Bank otworzy linię kredytową do określonej kwoty.

Na podstawie cesji wierzytelności oraz przyjęcia długu Agent będzie nabywać od Banku wierzytelności wobec Uczestników oraz przejmować dług Banku wobec Uczestników. Czynności te dokonywane będą na bieżąco. Rachunki bieżące Uczestników, w tym Agenta, podlegać będą automatycznemu mechanizmowi konsolidacji na rachunku Agenta, w ramach którego wszystkie salda (dodatnie bądź ujemne) będą na bieżąco konsolidowane. Księgowa ewidencja tych operacji będzie miała miejsce na koniec dnia roboczego.

Na koniec każdego dnia roboczego Bank dokona ewidencji księgowej wszystkich wierzytelności przeniesionych na Agenta w ciągu dnia roboczego, w tym wierzytelności przysługujących Bankowi wobec Agenta z tytułu ujemnego salda na jego rachunku. Z tytułu nabycia wierzytelności Agent zapłaci Bankowi wynagrodzenie w wysokości ich wartości nominalnej, które zostanie zapłacone przez obciążenie rachunku Agenta. Ponadto, na koniec każdego dnia roboczego Bank dokona ewidencji księgowej wszystkich długów przejętych przez Agenta, w tym długu Banku wobec Agenta z tytułu dodatniego salda na jego rachunku. Z tytułu przejęcia długów Bank zapłaci Agentowi wynagrodzenie w wysokości ich wartości nominalnej. Wynagrodzenie zostanie zapłacone przez uznanie Rachunku Agenta.

Na początku każdego dnia roboczego następującego po dniu, w którym Bank przeniósł na Agenta wierzytelności, Agent dokona zwrotnego przeniesienia wszystkich wierzytelności na Bank za wynagrodzeniem w wysokości ich wartości nominalnej, a Bank dokona przeksięgowania na rachunek pomocniczy prowadzony dla Agenta wierzytelności przysługującej Bankowi wobec Agenta z tytułu ujemnego salda na jego rachunku. Wynagrodzenie zostanie zapłacone przez uznanie rachunku pomocniczego Agenta. Wierzytelności zwrotnie przeniesione na Bank zostaną zaliczone w ciężar rachunku danego uczestnika. Ponadto, na początku każdego dnia roboczego następującego po dniu, w którym Agent przejął od Banku długi, Bank dokona zwrotnego przejęcia wszystkich długów od Agenta za wynagrodzeniem w wysokości ich wartości nominalnej oraz dokona przeksięgowania na rachunek pomocniczy prowadzony dla Agenta długu Banku wobec Agenta z tytułu dodatniego salda na jego rachunku. Wynagrodzenie zostanie zapłacone przez obciążenie rachunku pomocniczego Agenta. Dług zwrotnie przejęty przez Bank zostanie zaliczony w dobro rachunku danego Uczestnika.

Jeżeli po dokonaniu przelewów wierzytelności oraz przejęcia długów na rachunku pomocniczym Agenta powstanie saldo dodatnie, to Bank będzie naliczał odsetki od tego salda w ustalonej wysokości za każdy dzień utrzymywania się salda dodatniego na rachunku pomocniczym Agenta. W ostatnim dniu roboczym każdego miesiąca Bank uzna tymi odsetkami rachunek pomocniczy Agenta.

Natomiast, jeżeli po dokonaniu przelewów wierzytelności oraz przejęcia długów na rachunku pomocniczym Agenta powstanie saldo ujemne, to Bank pobierze odsetki od tego salda w ustalonej wysokości za każdy dzień utrzymywania się salda ujemnego na rachunku pomocniczym Agenta. W ostatnim dniu roboczym każdego miesiąca Bank obciąży tymi odsetkami rachunek pomocniczy Agenta.

Salda ujemne i dodatnie na rachunkach bieżących Uczestników nie będą oprocentowane w relacjach pomiędzy Bankiem i tymi Uczestnikami. Bank będzie jedynie uznawał lub obciążał odsetkami (w zależności od salda) rachunek pomocniczy Agenta.

Ostatniego dnia roboczego każdego miesiąca odsetki, którymi rachunek pomocniczy Agenta zostanie uznany lub obciążony zostaną podzielone pomiędzy uczestników poprzez odpowiednio uznanie lub obciążenie ich rachunków bieżących. Podział odsetek zostanie dokonany stosownie do udziału każdego Uczestnika w powstałych każdego dnia roboczego dodatnich lub ujemnych saldach na rachunku pomocniczym Agenta według ustalonego w Umowie cash poolingu oprocentowania.

Za wykonywanie czynności związanych z Umową cash poolingu Bank będzie pobierał od każdego Uczestnika wynagrodzenie początkowe oraz miesięczne w ustalonej w Umowie wysokości.


W związku z powyższym zadano następujące pytanie.


  1. Czy w ramach opisanego mechanizmu cash poolingu Wnioskodawca będzie świadczyć usługi w rozumieniu ustawy o VAT, czy też jedynym podmiotem świadczącym usługi w rozumieniu w./w ustawy będzie Bank i związku z tym, czy odsetki otrzymane przez Wnioskodawcę będą stanowiły jego obrót w rozumieniu przepisów o VAT?
  2. Czy Umowa cash poolingu podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych?
  3. Czy przy zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów odsetek, którymi obciążany będzie rachunek bieżący Wnioskodawcy w ramach systemu cash poolingu należy stosować ograniczenia wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 60 lub 61 ustawy o PDOP?
  4. Czy w związku z opisaną strukturą cash poolingu Wnioskodawca będzie zobowiązany do sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o PDOP?
  5. Czy w odniesieniu do opisanej struktury cash poolingu w zakresie wypłacanych i otrzymywanych odsetek i dokonywanych cesji wierzytelności oraz przejęć długu zastosowanie będą miały regulacje art. 11 ustawy o PDOP dotyczące cen transferowych?
  6. Czy dla Wnioskodawcy przychodami i odpowiednio kosztami uzyskania przychodów będą kwoty odsetek, którymi zostanie uznany lub obciążony rachunek bieżący Wnioskodawcy stosownie do jego udziału w powstałych każdego dnia roboczego dodatnich lub ujemnych saldach na rachunku pomocniczym Agenta, a ponadto, czy kosztami uzyskania przychodów będą wydatki poniesione z tytułu opłat zapłaconych Bankowi za świadczone w ramach systemu cash poolingu usługi, natomiast pozostałe transfery środków finansowych w ramach systemu cash poolingu nie będą generowały odpowiednio przychodów ani kosztów ich uzyskania na gruncie ustawy o PDOP?
  7. Czy odsetki płacone na rzecz Agenta i innych Uczestników, tj. odsetki którymi uznawany jest rachunek pomocniczy Agenta oraz rachunki innych Uczestników, podlegają opodatkowaniu podatkiem u źródła (withholding tax) w Polsce i czy w związku z tym na Wnioskodawcy będzie spoczywał w tym zakresie obowiązek płatnika?

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób prawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.


Zdaniem Wnioskodawcy, umowa cash poolingu nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.


Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o PCC, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają na stępujące czynności cywilnoprawne:

  • umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
  • umowy pożyczki,
  • umowy darowizny - w części do tyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
  • umowy dożywocia,
  • umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części
    dotyczącej spłat lub dopłat,
  • ustanowienie hipoteki,
  • ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności,
  • umowy depozytu nieprawidłowego,
  • umowy spółki.


Ponadto, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają zmiany powyższych umów, jeśli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania tym podatkiem, jak również orzeczenia sądów (w tym sądów polubownych) oraz ugody - jeśli wywołują one takie same skutki prawne, jak wymienione powyżej czynności cywilnoprawne.


Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca zauważa, iż opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne enumeratywnie wymienione w ustawie o PCC (wskazane powyżej).


Cash pooling, będąc usługą finansową, nie doczekał się w Polsce kompleksowego uregulowania prawnego. Istnieje co prawda przepis art. 93a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.), który odnosi się do oferowanych przez banki podatkowym grupom kapitałowym umów o skonsolidowane oprocentowanie. Przepis ten ma jednak bardzo ograniczony zakres zastosowania, gdyż dotyczy wyłącznie:

  • tzw. wirtualnego (?notional?) cash poolingu, w którym nie dochodzi do rzeczywistych przepływów środków pomiędzy rachunkami uczestników, a rachunkiem agenta, oraz
  • stosowanego wyłącz nie w ramach podatkowych grup kapitałowych.


Zdaniem wnioskodawcy, brak uregulowania instytucji cash poolingu innego niż wyżej opisany (a więc takiego, który jest przedmiotem niniejszego wniosku) powoduje konieczność kształtowania jej w oparciu o treść art. 353(1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.; dalej. ?Kodeks cywilny?). Przepis ten statuuje zasadę swobody umów. Zgodnie z tą zasadą strony mogą ukształtować treść umowy, a także wybrać kontrahenta według swego uznania, byleby treść stosunku prawnego lub jego cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, zasadom współżycia społecznego, ani przepisom ustawy o charakterze bezwzględnie wiążącym.

Mając na względzie powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że czynność polegająca na zarządzaniu płynnością finansową danej grupy kapitałowej na podstawie urnowy, która nie znajduje odpowiednika w Kodeksie cywilnym i tym samym pozostaje umową nienazwaną, nie mieści się w zamkniętym katalogu art. 1 ust. 1 ustawy o PCC przedstawionym powyżej.

W szczególności Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż czynności wykonywane w ramach cash poolingu będącego przedmiotem niniejszego wniosku nie spełniają definicji pożyczki uregulowanej w art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego. W myśl tego artykułu dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy alba rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy alba tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W omawianej strukturze cash poolingu nie dochodzi ani do opisanego zobowiązania do przeniesienia własności określonej ilości pieniędzy, ani do zobowiązania do zwrotu tej samej ilości pieniędzy, gdyż Uczestnicy takiej struktury deponują w nim okresowo posiadane nadwyżki środków finansowych, (w sytuacji nadpłynności), bądź pobierają środki przekazane do takiej struktury przez innych Uczestników (w sytuacji niedoborów środków).

Należy podkreślić, iż powyższe wnioski są powszechnie akceptowane przez organy podatkowe. Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 16 lipca 2010 r. (sygn. IPPB2/436-176/10-5/AF) uznał, iż ?w przypadku ?cash poolingu? mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik ?cash poolingu? posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników ?cash poolingu?.

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawiana powyżej argumentacja pozwala również przyjąć, iż czynności w ramach struktury cash poolingu, nie powinny zostać zaklasyfikowane jako umowa depozytu nieprawidłowego, uregulowana w art. 845 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu. Wprawdzie z tytułu uczestnictwa w strukturze cash-poolingu, dla wszystkich Uczestników, Agenta i Banku powstają określone prawa i obowiązki, jednakże nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia lub realizacji umowy depozytu nieprawidłowego, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości środków pieniężnych na określony podmiot. Uczestnicy wykazujący nadwyżkę środków pieniężnych nie wiedzą, czy w ramach cash poolingu ich środki zostaną wykorzystane, a jeżeli tak, to przez którego z Uczestników. Tym samym, nie jest określony przedmiot oraz strona transakcji, które to elementy są niezbędne dla zaistnienia umowy depozytu nieprawidłowego podlegającego opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy nie można również w nabyciu wierzytelności dopatrywać się umowy sprzedaży. Należy bowiem przyjąć, że nabycie wierzytelności następuje na podstawie art. 509 Kodeksu cywilnego i jest nierozerwalnie związane z przyjęciem długu dokonywanym na podstawie art. 519 Kodeksu cywilnego. Nie może ono być bowiem rozpatrywane jako samodzielna czynność prawna, gdyż w oderwaniu od innych elementów umowy cash pooling pozbawione byłoby własnego celu gospodarczego. Przelew wierzytelności odbywa się bowiem według wartości nominalnej i tylko w połączeniu z czynnością przejęcia przez Agenta zobowiązań Banku wobec Uczestników posiadających na rachunkach salda dodatnie służy gospodarczemu celowi zapewnienia płynności środków finansowych wszystkich Uczestników struktury. Zatem przelewy wierzytelności dokonywane przez Bank w ramach cash poolingu podporządkowane są ogólnemu celowi tej umowy i stanowią jedynie w stosunku do niej czynności wykonawcze, nie mając tym samym samoistnego charakteru. Ponadto, należy podkreślić, że zbycie wierzytelności, mimo że dokonane za wynagrodzeniem, nie ma charakteru definitywnego. Na początku następnego dnia roboczego następuje bowiem zwrotne przeniesienie tych wierzytelności. Tym samym nie można zdaniem Wnioskodawcy uznać zbycia wierzytelności za umowę sprzedaży, która ma z zasady charakter definitywnego przeniesienia tytułu do praw lub rzeczy. Podczas gdy w rozpatrywanej strukturze przeniesienie to ma jedynie charakter tymczasowy, umożliwiający dokonanie technicznych rozliczeń w ramach struktury cash poolingu. W związku z tym należy umowę cash poolingu uznać za stosunek zobowiązaniowy o złożonej treści, mających charakter kompleksowej umowy nienazwanej i nie może on być analizowany z punktu widzenia poszczególnych wewnętrznych czynności prawnych.

W rezultacie, niezasadne byłoby uznanie czynności realizowanych w ramach struktury cash poolingu za pożyczkę, depozyt nieprawidłowy, bądź sprzedaż pomimo pewnych podobieństw w zakresie charakteru ekonomicznego tych stosunków. Stosunek prawny powstający pomiędzy Uczestnikami struktury cash-poolingu, czy też pomiędzy Uczestnikami i Bankiem nie spełnia bowiem essentialia negotii wskazanych umów. Reasumując, należy stwierdzić, iż umowa cash poolingu nie została wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o PCC. W związku z powyższym, czynności dotyczące przepływów finansowych i konsolidacji sald dokonywane w ramach cash poolingu nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Ponadto, jak to już było wyżej wykazane, czynności wykonywane w ramach struktury cash poolingu, będą stanowiły kompleksową usługę zarządzania środkami finansowymi świadczoną przez Bank. Zgodnie zaś z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT do usług zwolnionych od podatku od towarów i usług należą usługi w zakresie depozytów, środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług. W świetle aktualnego stanowiska organów podatkowych, usługa polegająca na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową grupy kapitałowej (cash pooling) mieści się w zakresie usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT. W związku z tym, nawet gdyby uznać, że umowa cash poolingu jest którąś z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o PCC (z czym Wnioskodawca się nie zgadza), nie podlegałaby ona i tak temu podatkowi na podstawie art. 2 ust. 4 b) ustawy o PCC.

Zdaniem Wnioskodawcy, również ten fakt potwierdza, iż czynności składające się na usługę cash poolingu świadczoną przez Bank w ramach umowy, nie mieszczą się w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Należy podkreślić, iż prawidłowość stanowiska prezentowanego przez Bank jest konsekwentnie potwierdzana przez organy podatkowe. Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 10 listopada 2011 r. (sygn. nr IPPB2/436-376/11-2/MZ) wskazał co następuje: ?Należy podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. (...) Uczestnik ?cash poolingu? posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym, nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników ?cash poolingu?.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.


Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

  1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
  2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
  3. (uchylona),
  4. umowy darowizny ? w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
  5. umowy dożywocia,
  6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności ? w części dotyczącej spłat lub dopłat,
  7. (uchylona),
  8. ustanowienie hipoteki,
  9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
  10. umowy depozytu nieprawidłowego,
  11. umowy spółki;

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne ( art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.


Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. ?Cash pooling? polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku ?cash poolingu? mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik ?cash poolingu? posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników ?cash poolingu?. Należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową ?cash pooling? nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, należy stwierdzić, iż czynności dokonywane w ramach cash poolingu nie zostały wymienione w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, czynności te nie będą podlegały opodatkowaniu ww. podatkiem zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż interpretacje te co do zasady wiążą w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika