Należy stwierdzić, iż umowa pożyczki nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (...)

Należy stwierdzić, iż umowa pożyczki nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ jak wskazał Wnioskodawca środki pieniężne w chwili jej zawarcia znajdowały się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz umowa pożyczki została zawarta poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 9 października 2014 r. (data wpływu 13 października 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy pożyczki - jest prawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE


W dniu 13 października 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy pożyczki.


We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.


Zamieszkały w Polsce Wnioskodawca pożyczył pieniądze od osoby prawnej ? Fundacji z siedzibą w Liechtensteinie (dalej: ?Fundacja?). W chwili zawierania umowy pożyczki, pieniądze znajdowały się w Liechtensteinie. W wyniku wykonania umowy pożyczki, pieniądze zostały przelane przez Fundację na konto Wnioskodawcy prowadzone przez bank w Liechtensteinie.

Do podpisania umowy pożyczki doszło w następujący sposób. Wnioskodawca wyraził wobec Fundacji wstępne zainteresowanie otrzymanej pożyczki i poprosił o ofertę. Fundacja elektronicznie (emailowo) przelała Wnioskodawcy ofertę zawierającą m.in. projekt umowy pożyczki ze wszystkimi kluczowymi elementami (essentialia negotii) takimi jak kwota pożyczki, oprocentowanie, termin zwrotu, etc. Następnie, Wnioskodawca złożył Fundacji ? także w formie elektronicznej (emailowej) oświadczenie o przyjęciu oferty, po czym wydrukował umowę w dwóch egzemplarzach, podpisał i wysłał do Fundacji. Po otrzymaniu papierowych egzemplarzy, Fundacja także je podpisała, jeden egzemplarz pozostawiła w swoich aktach, a drugi odesłała Wnioskodawcy.


Umowa pożyczki stwierdza explicite, że miejscem jej zawarcia jest Vaduz (Liechtenstein).


W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.


Czy zawarcie w/w umowy pożyczki z Fundacją podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?


Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie wyżej opisanej umowy pożyczki nie podlegało PCC. Pożyczka pieniędzy jest prawem majątkowym (prawem do otrzymania od pożyczkodawcy określonej kwoty pieniędzy), a miejscem wykonania tego prawa jest miejsce, do którego pożyczkodawca jest zobowiązany dostarczyć przedmiot pożyczki (pieniądze). W tym przypadku był to rachunek bankowy Wnioskodawcy prowadzony przez bank w Liechtensteinie (a więc, nie w Polsce). Nawet gdyby, jak niekiedy się czyni, przyjąć, że pieniądze są specyficznym rodzajem rzeczy, to w przedmiotowej sprawie rzeczy te znajdowały się w Liechtensteinie zarówno w momencie negocjowania umowy pożyczki, jak również w momencie jej zawierania, a wreszcie także w momencie jej wykonywania. Nie jest zatem spełniona żadna z hipotez normy prawnej zawartej w art. 1 ust. 4 pkt 1 PCCU, gdyż przedmiotem czynności cywilnoprawnej nie są ani rzeczy znajdujące się w Polsce, ani prawa majątkowe wykonywane na terenie Polski. Przedmiotem umowy pożyczki są prawa majątkowe wykonywane poza terytorium RP, względnie: rzeczy znajdujące się poza terytorium RP.

Ponadto, należy stwierdzić, że nie została również spełniona hipoteza normy zawartej w art. 1 ust. 4 pkt 2) PCCU, ponieważ czynność cywilnoprawna nie została dokonana w Polsce, choć nabywca ma miejsce zamieszkania w Polsce. Fizyczne podpisanie umowy przez jedną ze stron (Wnioskodawcę) miało miejsce na terenie Polski, natomiast przez drugą ze stron (Fundację) w Liechtensteinie. Także przekazanie zapytania o ofertę, samej oferty, a także oświadczenia o jej przyjęciu miało miejsce w taki sposób, że jedna ze stron (Wnioskodawca) działała z terytorium Polski, a druga z terytorium Liechtensteinu. Wszystko to budzi wątpliwości, co do miejsca zawarcia umowy. Jednakże zgodnie z art. 70 § 2 Kodeksu Cywilnego, ?w razie wątpliwości umowę poczytuje się za zawartą w miejscu otrzymania przez składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu, a jeżeli dojście do składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu nie jest wymagane albo oferta jest składana w postaci elektronicznej - w miejscu zamieszkania albo w siedzibie składającego ofertę w chwili zawarcia umowy.? Jak wynika ze stanu faktycznego, oferta pochodziła od Fundacji i została przesłana Wnioskodawcy drogą elektroniczną, a zatem miejscem zawarcia umowy jest siedziba oferenta (Fundacji) w chwili zawarcia umowy, czyli Liechtenstein. Czynność cywilnoprawna nie została więc zawarta na terytorium Polski.


Zatem, wobec niespełnienia żadnej z przesłanek zawartych w art. 1 ust. 4 pkt 1) ani też hipotezy art. 1 ust. 4 pkt 2) PCCU, należy stwierdzić jak na wstępie.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.


Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.


Ponadto, zauważyć również należy, że stosownie do ww. art. 720 Kodeksu cywilnego przedmiotem umowy pożyczki są tylko pieniądze i rzeczy oznaczone co do gatunku. Przepis ten nie ustanowił zatem praw majątkowych jako przedmiotu pożyczki, a skoro tak, należy przyjąć, że pieniądze to rzeczy o szczególnych właściwościach. Zgodnie bowiem z powszechnym w orzecznictwie poglądem pieniądze to rzeczy o szczególnych właściwościach, których wartość nie wynika z właściwości fizycznych, lecz z określenia i gwarancji państwa, uznających je za prawny środek płatniczy. W rezultacie przedmiotem umowy pożyczki pieniężnej są rzeczy o szczególnym charakterze (pieniądze). Ani wydanie przedmiotu pożyczki, ani prawo dochodzenia jego wydania nie zmienia konsensualnego charakteru umowy pożyczki, zatem forma przekazania przedmiotu umowy nie wpływa na ważność zawartej umowy. Umowa pożyczki jest ważna i podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych niezależnie od wydania pieniędzy.


Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:


  1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
  2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka podlega również podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że zamieszkały w Polsce Wnioskodawca pożyczył pieniądze od osoby prawnej ? Fundacji z siedzibą w Liechtensteinie (dalej: ?Fundacja?). W chwili zawierania umowy pożyczki, pieniądze znajdowały się w Liechtensteinie. W wyniku wykonania umowy pożyczki, pieniądze zostały przelane przez Fundację na konto Wnioskodawcy prowadzone przez bank w Liechtensteinie. Do podpisania umowy pożyczki doszło w następujący sposób. Wnioskodawca wyraził wobec Fundacji wstępne zainteresowanie otrzymanej pożyczki i poprosił o ofertę. Fundacja elektronicznie (emailowo) przelała Wnioskodawcy ofertę zawierającą m.in. projekt umowy pożyczki ze wszystkimi kluczowymi elementami (essentialia negotii) takimi jak kwota pożyczki, oprocentowanie, termin zwrotu, etc. Następnie, Wnioskodawca złożył Fundacji ? także w formie elektronicznej (emailowej) oświadczenie o przyjęciu oferty, po czym wydrukował umowę w dwóch egzemplarzach, podpisał i wysłał do Fundacji. Po otrzymaniu papierowych egzemplarzy, Fundacja także je podpisała, jeden egzemplarz pozostawiła w swoich aktach, a drugi odesłała Wnioskodawcy. Umowa pożyczki stwierdza explicite, że miejscem jej zawarcia jest Vaduz (Liechtenstein).


Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż umowa pożyczki nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ jak wskazał Wnioskodawca środki pieniężne w chwili jej zawarcia znajdowały się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz umowa pożyczki została zawarta poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.


Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika