Należy stwierdzić, iż przedstawiona w zdarzeniu przyszłym umowa darowizny, której wynikiem jest (...)

Należy stwierdzić, iż przedstawiona w zdarzeniu przyszłym umowa darowizny, której wynikiem jest zwolnienie z długu obdarowanej, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Jeżeli Wnioskodawczyni spełni warunki określone w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, będzie zwolniona z obowiązku zapłaty tego podatku. Natomiast, jeżeli nie zostaną spełnione warunki, o których mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, to umowa darowizny podlegać będzie opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 04.01.2012 r. (data wpływu 09.01.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny w postaci umorzenia wierzytelności (traktowanego jako zwolnienie z długu) - jest prawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE

W dniu 09.01.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny w postaci umorzenia wierzytelności (traktowanego jako zwolnienie z długu).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni na skutek zawartej w 2004 r. ugody rozwodowej winna była byłemu małżonkowi określoną kwotę pieniężną, której spłaty odbywały się sukcesywnie co miesiąc. Były małżonek zmarł w 2007 r., część kwoty z ugody rozwodowej pozostała niespłacona i weszła do masy spadkowej jako wierzytelność. Wierzytelność tę odziedziczyło na podstawie ugody zawartej przy dziale spadku pełnoletnie dziecko Wnioskodawczyni.

Dziecko zamierza dokonać na rzecz matki ? Wnioskodawczyni darowizny w postaci nieodpłatnego zwolnienia jej ze spłaty tej wierzytelności, tj. zwolnienia z długu nie żądając nic w zamian. Zgodnie z wolą Stron umowa przyjmie formę darowizny (darowizny w postaci umorzenia wierzytelności i zwolnienia z długu). Umowa ta będzie zawarta w formie pisemnej. Oświadczenie darczyńcy nie będzie zawarte w formie aktu notarialnego, jednak umowa będzie ważna, gdyż przyrzeczone świadczenie zgodnie z wolą Stron wyrażoną na piśmie w przedmiotowej umowie zostanie spełnione w dacie zwarcia umowy. Zastosowanie w tej sytuacji znajdą stosowne przepisy Kodeksu cywilnego o darowiźnie (art. 890 paragraf 1 Kodeksu cywilnego).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy darowizna w postaci umorzenia wierzytelności (traktowanego jako zwolnienie z długu) będzie podlegać podatkowi od spadków i darowizn (zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn)...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z komentarzem do ustawy o podatku od spadków i darowizn autorstwa Grzegorza Borkowskiego ?przedmiot darowizny mogą stanowić pieniądze, nieruchomości, rzeczy ruchome, a także zbywalne prawa majątkowe, ?. Darowizną jest również przelew wierzytelności oraz zwolnienie z długu, a także przejęcie długu?.

W ocenie Wnioskodawczyni darowizna w postaci zwolnienia z długu/ polegającego na umorzeniu wierzytelności/ podlega podatkowi od spadków i darowizn, bowiem zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne rzeczy lub praw majątkowych tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy, a przedmiotem darowizny może być zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego zwolnienie z długu, z którym mamy do czynienia w tym przypadku. Umowa darowizny, która będzie zawarta jest umową uregulowaną w przepisach art. 888 i następnych Kodeksu Cywilnego, umowa zawarta zostanie zgodnie z wolą stron, a fakt darowizny będzie wynikać ponadto z charakteru umowy.

Ponadto, jako, że spełnienie przyrzeczonego świadczenia nastąpi zgodnie z wolą stron wyrażoną na piśmie w umowie w dniu zawarcia tejże umowy zdaniem Wnioskodawczyni umowa będzie ważna bez konieczności składania przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego (zgodnie z art. 890 Kodeksu Cywilnego).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2009r. Nr 93 poz. 768 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. tytułem darowizny.

W myśl art. 888 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego - do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Zgodnie z art. 890 § 1 Kodeksu oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy, prawa i inne świadczenia.

Z kolei instytucja zwolnienia z długu, która została uregulowana w części ogólnej zobowiązań nie stanowi typu umowy. Jej kwalifikacja prawna zależy od przyczyny, dla której wierzyciel decyduje się umniejszyć swój majątek na korzyść dłużnika. Zgodnie z art. 508 Kodeksu cywilnego zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Oznacza to, iż zwolnienie z długu jest czynnością dwustronną o charakterze rozporządzającym, zawartą między wierzycielem, a dłużnikiem. Z prawnego punktu widzenia, przysporzenia dokonywane są w celu zwolnienia się z istniejącego zobowiązania (causa solvendi), dążenia do uzyskania świadczenia od drugiej strony (causa obligandi vel acquirendi) albo obdarowania (causa donandi). W zależności od przyczyny oraz woli stron umowy, zwolnienie z długu może być nieodpłatne albo odpłatne.

Najczęstszą przyczyną nieodpłatnego zwolnienia z długu jest causa donandi. W tych przypadkach zwolnienie z długu zostaje dokonane przez zawarcie umowy darowizny uregulowanej w przepisach art. 888 Kodeksu cywilnego. Zaznaczyć przy tym należy, że nie każde nieodpłatne zwolnienie z długu będzie dokonane na podstawie umowy darowizny. Zakwalifikowanie czynności nieodpłatnego zwolnienia z długu do konkretnego rodzaju umowy zależy od szczegółowego stanu faktycznego i postanowień tej umowy. Może być ono bowiem uzależnione od spełnienia określonych przesłanek lub stanowić część szerszego porozumienia lub ugody.

Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, iż Wnioskodawczyni na skutek zawartej w 2004 r. ugody rozwodowej winna była byłemu małżonkowi określoną kwotę pieniężną, której spłaty odbywały się sukcesywnie co miesiąc. Były małżonek zmarł w 2007 r., część kwoty z ugody rozwodowej pozostała niespłacona i weszła do masy spadkowej jako wierzytelność. Wierzytelność tę odziedziczyło na podstawie ugody zawartej przy dziale spadku pełnoletnie dziecko Wnioskodawczyni. Dziecko zamierza dokonać na rzecz matki ? Wnioskodawczyni darowizny w postaci nieodpłatnego zwolnienia jej ze spłaty tej wierzytelności, tj. zwolnienia z długu nie żądając nic w zamian. Zgodnie z wolą Stron umowa przyjmie formę darowizny (darowizny w postaci umorzenia wierzytelności i zwolnienia z długu). Umowa ta będzie zawarta w formie pisemnej. Oświadczenie darczyńcy nie będzie zawarte w formie aktu notarialnego, jednak umowa będzie ważna, gdyż przyrzeczone świadczenie zgodnie z wolą Stron wyrażoną na piśmie w przedmiotowej umowie zostanie spełnione w dacie zwarcia umowy. Zastosowanie w tej sytuacji znajdą stosowne przepisy Kodeksu cywilnego o darowiźnie (art. 890 Paragraf 1 Kodeksu cywilnego).

Stosownie do art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje ? przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż przedstawiona w zdarzeniu przyszłym umowa darowizny, której wynikiem jest zwolnienie z długu obdarowanej, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Jeżeli Wnioskodawczyni spełni warunki określone w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, będzie zwolniona z obowiązku zapłaty tego podatku. Natomiast, jeżeli nie zostaną spełnione warunki, o których mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, to umowa darowizny podlegać będzie opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika