Skoro umowa pożyczki zostanie objęta zakresem przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, powyższa (...)

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 19 listopada 2014 r. (data wpływu 24 listopada 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka S.A. (dalej jako: ?Wnioskodawca? lub ?Spółka?) w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi leasingu. Spółka oferuje swoim klientom leasing operacyjny, leasing finansowy, w rozumieniu przepisów art. 17b i 17f ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r., Nr 74, poz. 397 j.t. z późn. zm.). Spółka finansuje swoją działalność przede wszystkim zaciągniętymi kredytami i pożyczkami oraz sprzedażą wierzytelności.

Spółka jako pożyczkobiorca zamierza zawrzeć umowę pożyczki przeznaczoną na finansowanie działalności w zakresie świadczenia usług leasingu. Pożyczkodawcą będzie spółka z grupy prowadząca działalność gospodarczą związaną z pośrednictwem w sprzedaży ubezpieczeń oraz zakupem i sprzedażą towarów, w tym pojazdów samochodowych, maszyn i urządzeń. Zgodnie z wpisem do KRS przedmiotem działalności pożyczkodawcy są także czynności w zakresie udzielania pożyczek, tj. zgodnie z PKD 64.92 - pozostałe formy udzielania kredytów. Z tytułu udzielanych pożyczek pożyczkodawca będzie uzyskiwał przychody w postaci odsetek stanowiących wynagrodzenie za wykonaną usługę finansową, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. Wnioskodawca oraz pożyczkodawca są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług. Umowa pożyczki zostanie zawarta na terytorium Polski, a środki pieniężne będące przedmiotem tej umowy będą znajdowały się na terytorium Polski.

Pismem z dnia 4 grudnia 2014 r. Nr IPPB2/436-695/14-2/MZ wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, poprzez:

• wskazanie, czy z tytułu zawarcia umowy pożyczki/umów pożyczek, którakolwiek ze stron czynności będzie objęta zakresem podatku od towarów i usług (opodatkowana podatkiem VAT lub zwolniona z podatku VAT)?
  
  
  

Wnioskodawca w terminie przesłał uzupełnienie, informując, że:

• Umowa pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT jest zwolniona z podatku VAT. Podatnikiem z tytułu przedmiotowej czynności, w myśl art. 15 ustawy o VAT jest usługodawca czyli pożyczkodawca.
  
  

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy pożyczka udzielana Wnioskodawcy przez pożyczkodawcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym na Wnioskodawcy (jako pożyczkobiorcy) nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, pożyczki udzielane przez pożyczkodawcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji Wnioskodawca nie będzie obowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z zawartą umową pożyczki.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010 r., nr 101 poz. 649 ze zm., dalej: ?upcc?), podatkowi podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku.

W myśl art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Z kolei, zgodnie z art. 2 pkt 4 upcc nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub zwolniona z podatku od towarów i usług (z zastrzeżeniem art. 2 pkt 4 lit. b tiret pierwsze i trzecie, które jednak, w ocenie Spółki, nie będą mieć zastosowania do przedstawionego stanu faktycznego).

W konsekwencji ustalenie, czy umowa pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, wymaga rozstrzygnięcia, czy przynajmniej jedna ze stron z tytułu udzielenia pożyczki jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług albo jest z tego podatku zwolniona.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako: ?ustawa VAT?) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Polski. W myśl art. 15 ust. 1 i 2 ustawy VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Udzielanie pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, należy uznać za czynność wykonywaną przez podatnika w rozumieniu art. 15 ustawy VAT, a w konsekwencji za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Czynność udzielenia pożyczki wykonywana przez podatnika VAT w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki) jest objęta przepisami ustawy o podatku od towarów i usług niezależnie od częstotliwości wykonywanych czynności. Stanowisko przedstawione przez Wnioskodawcę znajduje potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych. Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 17 lipca 2014 r., nr IPPP1/443-553/14-2/ISZ potwierdził, że udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie czas. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (np. odsetki, prowizje z tytułu zawarcia umowy), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki oraz prowizje z tytułu zawarcia umowy otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie również w innych interpretacjach wydanych przez organy podatkowe, w tym przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 12 września 2013 r., nr ILPP2/443-551/13-2/JK; interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 9 kwietnia 2013 r., nr ITPP/443-39/13/TS.

Ponadto, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Z treści powołanego art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT wynika, że zwolnieniem objęte są usługi udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak również świadczonych przez inne podmioty. Wymienione zwolnienie ma charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów. Zatem usługa udzielenia pożyczki świadczona przez podatnika VAT podlega zwolnieniu od podatku od towarów i usług.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w ugruntowanej linii interpretacyjnej organów podatkowych, tytułem przykładu wymienić można:

(i) interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 4 sierpnia 2014 r., nr ITPP3/443 -268/14/AT,

(ii) interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 11 marca 2014 r., nr ILPP1/443 -1117/13-4/NS;

(iii) interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 25 lutego 2014 r., nr ITPP1/443 -1319/13/BK;

(iv) interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 10 grudnia 2013 r., nr IPPP1/443 -1050/13-2/JL;

Mając na uwadze powyższe okoliczności, zdaniem Wnioskodawcy umowa pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, niemniej jednak, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT jest z tego podatku zwolniona.

Tym samym spełnione zostały przesłanki wynikające z przepisu art. 2 pkt 4 upcc uzasadniające wyłączenie umowy pożyczki od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że umowa pożyczki zawarta przez Spółkę jako pożyczkobiorcę nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez Ministra Finansów, m.in.:

(i) interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 2 września 2014 r., nr ITPB3/436 -118/14/DSZ,

(ii) interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11 lipca 2014 r., nr IPPB2/436 -269/14-4/MZ,

(iii) interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 2 lipca 2014 r., nr ILPB2/436-89/14 -5/MK,

(iv) interpretacji Dyrektora izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 6 czerwca 2014 r., nr ILPB2/436 -63/14-4/AJ.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie podlegała również podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
   
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• (uchylone),
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
  
  

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z powyższym należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa czynność będzie podlegała regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie umowy pożyczki podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

A zatem, skoro umowa pożyczki zostanie objęta zakresem przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, powyższa czynność będzie korzystała z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, że interpretacje te zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.