W jaki sposób powinna prawidłowo zostać ustalona podstawa opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn (...)

W jaki sposób powinna prawidłowo zostać ustalona podstawa opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn od planowanego zniesienia współwłasności?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 16.07.2007 r. (data wpływu 16.07.2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania od planowanego nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16.07.2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania od planowanego nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 23 grudnia 2002 r., na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego, wnioskodawca wraz z małżonką (łącznie jako małżonkowie) kupili udział wynoszący:

  • 1/20 części prawa użytkowania wieczystego nieruchomości będącej własnością Skarbu Państwa, położonej w U., przy ul. B., stanowiącej parcelę Nr. o pow. 63 a 32 m2 oraz
  • współwłasność budynków znajdujących się na nieruchomości.

W tym samym akcie notarialnym strony umowy sprzedaży oświadczyły, że dokonują podziału do użytkowania (quoad usum) nieruchomości w ten sposób, że małżonkowie w ramach nabytego udziału użytkować będą domek letniskowy nr 9 wraz z przyległym do tego budynku gruntem, o pow. około 250 m 2, a sprzedający pozostałą część nieruchomości, która nie jest użytkowana przez pozostałych współużytkowników wieczystych (współwłaścicieli) na podstawie wcześniej zawartych umów. Łączna cena z dnia nabycia, t. j. z dnia 23 grudnia 2002 r. wynosiła 47.000,00 zł (cena obejmowała odpowiedni udział w nieruchomości oraz prawo wyłącznego użytkowania quoad usum domku jednorodzinnego).

Nabycie nastąpiło ze środków pochodzących z majątku wspólnego małżonków.

Ponadto, w ramach jednego z postanowień tego aktu notarialnego sprzedający oraz małżonkowie zgodnie ustalili zasady ewentualnego przyszłego zniesienia współużytkowania wieczystego nieruchomości (współwłasności budynków).

W myśl tych zasad małżonkowie nabędą prawo użytkowania wieczystego działki gruntu przyległej do domku letniskowego nr 9 (o pow. ok. 250 m2) oraz własność tego budynku. Natomiast sprzedający własność pozostałych budynków letniskowych oraz budynek administracyjny ze świetlicą i prawo wieczystego użytkowania gruntu przyległego do tychże budynków, które na podstawie wcześniej zawartych umów nie nabędą pozostali współwłaściciele (współużytkownicy wieczyści gruntu).

Oprócz tego, zgodnie z tymi zasadami, z tego tytułu żadna ze stron nie będzie zgłaszać roszczeń finansowych, t. j. zniesienie współwłasności odbędzie się bez spłat lub dopłat.

W chwili obecnej, wszystkie osoby posiadające uprawnienia do nieruchomości (współwłaściciele, współużytkownicy wieczyści) zamierzają dokonać nieodpłatnego zniesienia współwłasności, zgodnie z wyżej opisanymi zasadami. Zbywcy i nabywcy w ramach nieodpłatnego zniesienia współwłasności należą do III grupy podatkowej w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

W jaki sposób powinna prawidłowo zostać ustalona podstawa opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn od planowanego zniesienia współwłasności...

Zdaniem wnioskodawcy podstawa opodatkowania przy planowanym zniesieniu współwłasności nieruchomości powinna zostać ustalona zgodnie z art. 7 ust. 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn jako ewentualna nadwyżka wartości nieruchomości (t. j. użytkowania wieczystego gruntu wraz z własnością domku letniskowego) otrzymanej w wyniku planowanego zniesienia współwłasności (współużytkowania) nad wartością udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał wnioskodawcy. Wartość nieruchomości otrzymanej w wyniku planowanego zniesienia współwłasności oraz wartość udziału we współwłasności powinny być oceniane według wartości aktualnych, a nie historycznych. W przypadku wartości nieruchomości (t. j. użytkowania wieczystego wraz z własnością domku letniskowego) otrzymanej w wyniku planowanego zniesienia współwłasności (współużytkowania) ? powinna to być zgodnie z art. 7 ust. 6 w związku z art. 8 ust. 1 i 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn wartość określona przez nabywców (jeżeli odpowiada wartości rynkowej), z dnia zawarcia planowanej umowy w formie aktu notarialnego dotyczącej nieodpłatnego zniesienia współwłasności. W przypadku wartości udziału we współwłasności (współużytkowaniu), który przed jej zniesieniem przysługiwał Podatnikowi ? powinna to być także wartość z dnia zawarcia umowy dotyczącej nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

W wyniku porównania dwóch wartości: wartości nabytych rzeczy lub praw majątkowych oraz wartości udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy, możliwe jest uzyskanie następujących rezultatów:

  • wartość nabytych rzeczy lub praw majątkowych jest większa od wartości udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy;
  • wartość nabytych rzeczy lub praw majątkowych jest mniejsza od wartości udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy; albo
  • wartość nabytych rzeczy lub praw majątkowych jest równa wartości udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.



W przypadku, gdy w wyniku porównania wartości, nie wystąpi nadwyżka wartości nabytej nieruchomości ustalona po zniesieniu współwłasności nad wartością udziału sprzed zniesienia współwłasności ? podstawa opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn będzie równa zeru, w związku z czym podatek nie wystąpi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega między innymi nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Zniesienie współwłasności polega na dokonaniu podziału rzeczy wspólnej. Nowe rzeczy powstałe w wyniku podziału fizycznego stanowią wyłączną własność poszczególnych współwłaścicieli. W świetle przepisów art. 211 i 212 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) zniesienie współwłasności może nastąpić przez:

  • podział fizyczny rzeczy wspólnej (podział polegający na przyznaniu każdemu ze współwłaścicieli wyodrębnionej części rzeczy, np. działek, w przypadku gdy przedmiotem tej czynności cywilnoprawnej jest nieruchomość),
  • przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,
  • sprzedaż rzeczy wspólnej zwana podziałem cywilnym (nie mamy do czynienia z odpłatnym zniesieniem współwłasności, gdyż uzyskana wówczas cena dzielona jest odpowiednio w stosunku do udziałów we współwłasności).

Na podstawie art. 211 K. c. każdy ze współwłaścicieli może żądać, aby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że występuje sytuacja, w której podział byłby sprzeczny z przepisami społeczno ? gospodarczymi, przeznaczeniem rzeczy lub skutkowałby istotną zmianą tej rzeczy, zmniejszeniem jej wartości, albo zniszczeniem.

Obowiązek podatkowy od nieodpłatnego zniesienia współwłasności ciąży na nabywcy rzeczy i praw majątkowych (art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Natomiast podstawę opodatkowaniu w myśl art. 7 ust.

6 ww. ustawy przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy. Przepis ten powinien być stosowany łącznie z przepisem art. 7 ust. 1 w myśl którego, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. W oparciu o art. 8 ust. 1 ustawy wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego (art. 8 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Przy obliczeniu podatku od nieodpłatnego zniesienia współwłasności ma także zastosowanie zasada kumulacji nabytych od tej samej osoby wartości rzeczy i praw majątkowych w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, oraz odliczenia kwoty wolnej od podatku.

W przypadku zniesienia współwłasności pomiędzy osobami nie zaliczonymi do I grupy podatkowej, pierwszą czynnością jest ustalenie wartości rynkowej przedmiotu zniesienia współwłasności, następnie jego czystej wartości i dopiero mając na względzie art. 7 ust. 6 cytowanej ustawy, możliwe jest ustalenie czy współwłaściciele, w drodze zniesienia współwłasności, nie nabyli nieruchomości o wartości przewyższającej dotychczasowe udziały we współwłasności. Jeżeli wynik dokonanych ostatecznie obliczeń wskazał, iż żaden ze współwłaścicieli nie nabył nieruchomości ponad wartość przysługującego mu udziału we współwłasności, prawidłowe jest stanowisko, że nie wystąpi konieczność zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.

Ustalanie podstawy opodatkowania składa się więc z dwóch etapów. W pierwszym należy określić wartość rzeczy lub praw majątkowych, których dotyczy zniesienie współwłasności. W drugim etapie ustala się udział, jaki przysługiwał dotychczas współwłaścicielowi i jego wartość. Podatkowi podlega bowiem nadwyżka wartości udziału. Wartość nieruchomości przy zniesieniu współwłasności przyjmuje się z dnia powstania obowiązku podatkowego, tzn. z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności. W powyższym przypadku będą to ceny rynkowe na dzień zawarcia umowy dotyczącej powyższego zniesienia współwłasności.

Jeżeli zatem nabędą Państwo czystą wartość nieruchomości odpowiadającą wartości udziału przysługującemu przed zniesieniem współwłasności podstawa opodatkowania będzie równa zeru i nie wystąpi konieczność zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika