CIT - w zakresie uznania za zwolniony z opodatkowania zwrot niesłusznie naliczonego podatku VAT za wieczyste (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni, przedstawione we wniosku z dnia 05.08.2008r. (data wpływu 11.08.2008r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zwolnienia przedmiotowego uznaje się za:

• nieprawidłowe ? w części dotyczącej uznania za zwolniony z opodatkowania zwrot niesłusznie naliczonego podatku VAT za wieczyste użytkowanie gruntów,
• prawidłowe ? w pozostałej części.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 11.08.2008r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Zgodnie z art 17 ust.1 pkt 44 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r Nr 54 poz. 654 z późn. zm. ) wolne od podatku dochodowego są dochody spółdzielni mieszkaniowych uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów. Na gospodarkę zasobami mieszkaniowymi składają się wpływy z opłat pobieranych od lokatorów oraz pokrywane z nich koszty. Ponieważ ustawa nie definiuje pojęcia ?zasoby mieszkaniowe? Spółdzielnia przyjęła w ślad za pismem Ministerstwa finansów Znak: DD6-8213-438/WK/06/339/391 z dnia 22 grudnia 2006, że zasoby mieszkaniowe to nie tylko lokale mieszkalne ale również pozostałe pomieszczenia i urządzenia wchodzące w skład budynku mieszkalnego lub znajdujące się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań przez mieszkańców, jak również ułatwiające im dostęp do budynku mieszkalnego oraz zapewniające sprawne jego funkcjonowanie i administrowanie. Temu samemu celowi służą i pełnią tę samą funkcję (chociaż nie zostały w w/w piśmie wymienione) garaże wykorzystywane przez mieszkańców lokali mieszkalnych niezależnie od tego czy są położone w budynku mieszkalnym (wbudowane) czy też poza budynkiem (wolnostojące) a zatem także stanowią element zasobów mieszkaniowych. Ponieważ spółdzielnia na podst. art. 6 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych tworzy fundusz na remonty zasobów mieszkaniowych, tym samym odpis na fundusz remontowy od garaży jest kosztem uzyskania przychodów zgodnie z art 16 ust.1 pkt 9 lit. a ww. ustawy o p.d.o.p. Pismem z 5 marca 2008 (Znak DD6/8213/11/KWW/07/MB7/82) Ministerstwo Finansów stwierdza, że ?związane z wyżej wymienionymi budynkami (lokalami mieszkalnymi i pomieszczeniami) obiektami i urządzeniami przychody (np. opłaty, czynsze, odsetki za zwłokę od nieterminowych ich wpłat) oraz sfinansowane z nich koszty stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi.? Zdaniem Wnioskodawcy poza opłatami czynszowymi oraz dochodami osiąganymi z odsetek za zwłokę, przychodami i kosztami gospodarki zasobami mieszkaniowymi są także dochody związane z prowadzeniem windykacji sądowej i komorniczej oraz zapłacone koszty postępowania sądowego i komorniczego dotyczące lokali mieszkalnych i garaży. Ściśle związane z zasobami mieszkaniowymi są także koszty szkód w zasobach mieszkaniowych oraz przychody z tytułu odszkodowań płaconych przez firmy ubezpieczeniowe. Także zwrot przez UM niesłusznie naliczonego podatku VAT za wieczyste użytkowanie gruntu w części dotyczącej zasobów mieszkaniowych jest zdaniem Spółdzielni zwolniony z opodatkowania na podstawie wyjaśnień Ministerstwa Finansów w piśmie z 5 marca 2008, w którym stwierdza się, że ?grunty wraz ze znajdującymi na nich budynkami mieszkalnymi wchodzą w skład zasobów mieszkaniowych? tym samym dochód powstały stanowi przychód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy wszystkie garaże, bez względu na miejsce ich położenia (w budynku mieszkalnym czy też poza nim) zaliczane są do zasobów mieszkaniowych...
2. Czy jeśli garaże stanowią zasoby mieszkaniowe to odpis na fundusz remontowy od garaży jest kosztem uzyskania przychodów...
3. Czy jest zwolniona z podatku dochodowego jako związana z gospodarką zasobami mieszkaniowymi działalność spółdzielni polegająca na:
   - prowadzeniu windykacji sądowej i komorniczej dłużników - mieszkańców i użytkowników garaży
   - usuwaniu szkód w zasobach mieszkaniowych powstałych w wyniku zdarzeń losowych oraz otrzymywanych od ubezpieczyciela odszkodowań...
4. Czy jest zwolniony z opodatkowania zwrot niesłusznie naliczonego podatku VAT za wieczyste użytkowanie gruntów związanych z zasobami mieszkaniowymi...
   
   

Zdaniem wnioskodawcy:

1. wszystkie garaże (z wyjątkiem wynajmowanych) zalicza się do zasobów mieszkaniowych,
2. odpis na fundusz remontowy od garaży jest kosztem uzyskania przychodów,
3. działalność spółdzielni wymieniona w pytaniu 3 jest zwolniona z podatku,
4. zwrot niesłusznie naliczonego VAT jest zwolniony od podatku.
   
   

Po przeanalizowaniu przedstawionego stanu faktycznego oraz obowiązującego stanu prawnego stwierdzam, co następuje:

Stosownie do treści art. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz. U. z 2003r. Nr 119, poz. 1116, ze zm.), celem spółdzielni mieszkaniowej, jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu. Przedmiotem działalności spółdzielni może być:

1. budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych,
   - budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej własności znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także ułamkowego udziału we współwłasności w garażach wielostanowiskowych,
2. budowanie lub nabywanie domów jednorodzinnych w celu przeniesienia na rzecz członków własności tych domów,
3. udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów jednorodzinnych,
4. budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.

   
   
   

Spółdzielnia może prowadzić również inną działalność gospodarczą na zasadach określonych w odrębnych przepisach i w statucie, jeżeli działalność ta związana jest bezpośrednio z realizacją celu, zaspokajania potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin.

Jak wynika z art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, członkowie spółdzielni, osoby niebędące członkami spółdzielni i inne osoby wymienione w tym przepisie, obowiązani są uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni oraz w zobowiązaniach spółdzielni z innych tytułów przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty.

Z dniem 1 stycznia 2007 r. na mocy art. 1 pkt 18 lit a) ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. Nr 217, poz. 1589) wprowadzony został do ustawy art. 17 ust. 1 pkt 44, zgodnie z którym wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki zasobami mieszkaniowymi ? w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Na gospodarkę zasobami mieszkaniowymi prowadzoną przez podatników, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych składają się wpływy z opłat pobieranych od lokatorów (czynszów) oraz pokrywane z nich koszty. Opłaty te (czynsze) kalkulowane są w takiej wysokości, aby pokrywały zarówno utrzymanie (koszty) lokali mieszkalnych, jak i pozostałych pomieszczeń przynależnych do nich oraz koszty ich zarządzania (administracji). Wynika to z ustaw w oparciu, o które funkcjonują podmioty zajmujące się gospodarką zasobami mieszkaniowymi (np. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych). Uwzględniając charakter opłat (czynszów) oraz pokrywanych z nich kosztów, uzasadnione jest rozumienie pojęcia ?zasoby mieszkaniowe? użytego w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie tylko jako lokale mieszkalne, ale również pozostałe pomieszczenia i urządzenia wchodzące w skład budynku mieszkalnego, lub znajdujące się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań przez mieszkańców, jak również ułatwiające im dostęp do budynku mieszkalnego oraz zapewniające sprawne jego funkcjonowanie oraz administrowanie.

Biorąc powyższe pod uwagę, odnosząc się do gospodarki zasobami mieszkaniowymi, przez ?zasoby mieszkaniowe? należy rozumieć:

1. budynki mieszkalne wraz z wyposażeniem technicznym oraz przynależnymi do nich pomieszczeniami, jak w szczególności: dźwigi osobowe i towarowe, aparaty do wymiany ciepła, kotłownie i hydrofornie wbudowane, klatki schodowe, strychy, piwnice, komórki, garaże,
2. pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, tj. budynki (pomieszczenia) administracji, kotłownie i hydrofornie wolnostojące, osiedlowe warsztaty (zakłady) konserwacyjno ? remontowe,
3. urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się ww. budynki jak: zbiorniki-doły gnilne, szamba, rurociągi i przewody sieci wodociągowo ? kanalizacyjnej, gazowej i ciepłowniczej, sieci elektroenergetyczne i telefoniczne, budowle inżynieryjne (studnie itp.), budowle komunikacyjne (np. drogi osiedlowe, ulice, chodniki), inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych (np. latarnie oświetleniowe, ogrodzenia).
   
   

Związane z tymi budowlami (pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami opłaty (czynsze) oraz sfinansowane z nich koszty, stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Stanowią one jednocześnie przychody i koszty podatkowe w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 12 ust. 1 oraz art. 15 ust. 1 z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 ustawy). Dochód powstały z tego tytułu, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wolny będzie od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych. Do takich rodzajów dochodów należy zaliczyć również opłaty, czynsze oraz odsetki za zwłokę od nieterminowych ich wpłat.

Ad. 1.

Wymienione przez Wnioskodawcę w przedstawionym stanie faktycznym garaże usytuowane wewnątrz budynków jak i wolnostojące mieszczą się w pojęciu ?zasoby mieszkaniowe? o ile służą mieszkańcom lokali mieszkalnych w celu zaspokojenia ich potrzeb mieszkalnych i wykorzystywane są zgodnie z przeznaczeniem, dla którego zostały wybudowane.

Zaznaczyć natomiast należy, że dochody uzyskiwane z ich najmu mieszkańcom należy traktować jako przychody osiągane z gospodarki mieszkaniowej i w związku z tym podlegają one zwolnieniu z podatku dochodowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych o ile zostaną przeznaczone na cele wynikające z tego przepisu.

W sytuacji natomiast, gdy najemca nie jest mieszkańcem Spółdzielni, dochód z tego tytułu należy potraktować jako dochód nie pochodzący z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i w związku z tym odprowadzić z tego tytułu podatek dochodowy od osób prawnych.

Ad. 2.

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z powyższego przepisu wynika, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty, a więc bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 powołanej ustawy, w którym to przepisie zawarto katalog wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów.

Wskazać należy więc, że stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. a, ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: odpisów i wpłat na różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika; kosztem uzyskania przychodów są jednak: podstawowe odpisy i wpłaty na te fundusze, jeżeli obowiązek lub możliwość ich tworzenia w ciężar kosztów określają odrębne ustawy.

Odnosząc powyższe do przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego należy stwierdzić, iż zgodnie z brzmieniem art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.) Spółdzielnia tworzy fundusz na remonty zasobów mieszkaniowych. Odpisy na ten fundusz obciążają koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi stanowiącymi mienie Spółdzielni. Obowiązek świadczenia na fundusz dotyczy członków spółdzielni, właścicieli lokali niebędących członkami spółdzielni oraz osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali.

Z treści powołanych przepisów wynika więc, iż kosztem uzyskania przychodów będą wyłącznie odpisy na fundusz remontowy zasobów mieszkaniowych.

Ad. 3.

Na gospodarkę zasobami mieszkaniowymi składają się wszelkie przychody (np. opłaty, czynsze, odsetki za zwłokę od nieterminowych wpłat tych należności) oraz koszty związane z lokalami, pomieszczeniami, obiektami i urządzeniami mieszczącymi się w pojęciu zasobów mieszkaniowych. Stanowią one odpowiednio przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi, a jednocześnie przychody i koszty uzyskania przychodów w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dochód powstały z tego tytułu, będzie wolny od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych (art. 17 ust. 1 pkt 44 wskazanej ustawy).

Wobec powyższego, należy uznać, że również dochodzenie należności związanych z lokalami mieszkalnymi oraz garażami (np. opłat, czynszów, odsetek za zwłokę) mieści się w pojęciu gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Wydatki ponoszone w tym celu przez Spółdzielnię, tj. koszty upomnień, sądowe, zastępstwa procesowego, znaków opłaty sądowej, opłaty skarbowej, koszty egzekucyjne, komornicze stanowią zatem koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Ich ewentualny późniejszy zwrot wiązałby się będzie natomiast z powstaniem przychodów z tej działalności po stronie Wnioskodawcy.

Odnosząc przedstawiony wyżej stan prawny do stanu faktycznego ujętego we wniosku należy stwierdzić, że działalność Spółdzielni polegająca na prowadzeniu windykacji sądowej i komorniczej dłużników ? mieszkańców i użytkowników garaży związana jest z gospodarką zasobami mieszkaniowymi. Dochód osiągnięty z tego tytułu jest związany ze źródłem jakim jest gospodarka zasobami mieszkaniowymi, jest pochodną należnego a niezapłaconego w terminie czynszu. Stąd też może być objęty zwolnieniem, wynikającym z przepisu art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (po spełnieniu ustawowego warunku przeznaczenia).

Tutejszy organ pragnie nadmienić, iż brak jest podstaw do uznania kosztów sądowych, komorniczych, zastępstwa procesowego i egzekucyjnego oraz przychodów z tytułu ich zwrotu wnoszonych przez właścicieli lokali użytkowych jako związanych z gospodarką zasobami mieszkalnymi, ponieważ lokale użytkowe nie są zaliczane do zasobów mieszkaniowych.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Spółdzielnia Mieszkaniowa otrzymała odszkodowanie od ubezpieczyciela z tytułu szkody w zasobach mieszkaniowych. Biorąc zatem pod uwagę powyższe uregulowania, stwierdzić należy, iż przychód z tytułu uzyskanego odszkodowania w skutek szkody w zasobie mieszkaniowym stanowi przychód dotyczący gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Przychód ten ma więc wpływ na wysokość dochodu osiągniętego z tej gospodarki, który zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 powołanej ustawy podlega zwolnieniu od podatku dochodowego, w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych Spółdzielni, w tym przypadku przeznaczony na usuwanie szkód w zasobach mieszkaniowych.

Przychodem tego rodzaju wolnym od podatku dochodowego od osób prawnych zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ww. ustawy jest zatem otrzymane przez Spółdzielnię Mieszkaniową odszkodowanie majątkowe za szkody powstałe w zasobach mieszkaniowych, w tej części w jakiej zostanie przeznaczone przez Wspólnotę na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Ad. 4.

Opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów ustanowionego przed 1 maja 2004 r., ani nie zawiera w sobie należnego podatku VAT, ani też nie powinna być powiększona o taki podatek na postawie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) Zatem, o ile w okresie 2004-2006 i częściowo w 2007 r. opłaty z tytułu użytkowania wieczystego gruntów ustanowionego przed 1 maja 2004 r., zostały powiększone o podatek VAT, istnieją podstawy do dokonania korekt faktur dokumentujących uiszczenie tych opłat.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 10 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), do przychodów nie zalicza się zwróconej, na podstawie odrębnych przepisów, różnicy podatku od towarów i usług.

Jak wynika z powyższego, nie ma podstaw do zaliczania, do przychodów podatkowych zwróconych kwot podatku VAT. W związku z tym nie będą one stanowiły również dochodów określonych w art. 7 ust. 2 ustawy, z którego wynika, że dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M.C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.