Udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób (...)

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 7 stycznia 2013 r. (data wpływu 8 stycznia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie określenia kosztów uzyskania przychodów z tytułu zbycia udziałów, w sytuacji gdy przychód podatkowy ze sprzedaży jest mniejszy aniżeli koszty podatkowe ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 stycznia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie określenia kosztów uzyskania przychodów z tytułu zbycia udziałów, w sytuacji gdy przychód podatkowy ze sprzedaży jest mniejszy aniżeli koszty podatkowe.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

B S.A. (dalej: Wnioskodawca) jest spółką kapitałową prawa polskiego, podlegającą w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych (dalej: PDOP) od całości osiąganych dochodów.

W listopadzie 2011 r. Wnioskodawca nabył od podmiotu niepowiązanego (spółki P S.A., której właścicielem jest Skarb Państwa) 100% udziałów w spółce Przedsiębiorstwo Napraw Infrastruktury sp. z o.o. (dalej: Spółka Kolejowa). Spółka Kolejowa jest podmiotem działającym w sektorze budownictwa kolejowego. Zakres działalności Spółki Kolejowej obejmuje budowę i prace naprawczo-modernizacyjne linii kolejowych, obiektów inżynieryjnych, trakcji tramwajowych oraz wynajem specjalistycznego sprzętu w zakresie utrzymania infrastruktury kolejowej.

Zgodnie z długofalową strategią grupy kapitałowej Wnioskodawcy (dalej: Grupa lub Grupa B), istotnym elementem tej strategii jest rozwój w segmencie kolejowych inwestycji infrastrukturalnych. Nabycie udziałów Spółki Kolejowej przez Wnioskodawcę było związane z planami rozwoju Grupy i rozszerzenia zakresu działalności w obszarze, w którym specjalizuje się Spółka Kolejowa.

Powyższe nabycie udziałów zostało poprzedzone badaniem due diligence przeprowadzonym na zlecenie Wnioskodawcy przez niezależnych doradców. W związku z tym, iż nabycie udziałów Spółki Kolejowej odbywało się w trybie wieloetapowego przetargu, na każdym etapie procesu przetargowego zatrudnieni przez Wnioskodawcę profesjonalni doradcy przeprowadzali badanie due diligence (w pierwszej fazie przetargu ograniczone due diligence, następnie w kolejnym etapie pełne badanie due diligence iw ostatniej fazie przed nabyciem dodatkowe badanie due diligence). Wyniki każdego z przeprowadzonych badań były podsumowane w raportach, które zostały przekazane Wnioskodawcy. Dane prezentowane potencjalnym nabywcom Spółki Kolejowej w trakcie procesu przetargowego (w tym Wnioskodawcy i jego doradcom) wskazywały, iż dzięki nabyciu Spółki Kolejowej możliwy stanie się skokowy wzrost przychodów grupy kapitałowej Wnioskodawcy w tym obszarze działalności i wzmocni się jej obecność na runku kolejowych inwestycji infrastrukturalnych.

Na podstawie przeprowadzonego badania doradcy wskazali Wnioskodawcy rekomendowaną cenę nabycia. W trakcie negocjacji ze zbywcą Wnioskodawca zaproponował niższą od wskazanej przez doradcę cenę (a więc bardziej korzystną dla Wnioskodawcy). Ustalona na podstawie negocjacji cena ostateczna, za którą Wnioskodawca nabył udziały Spółki Kolejowej także była dla Wnioskodawcy bardziej korzystna (niższa) niż cena rekomendowana początkowo przez doradców, jako akceptowalna i uzasadniona ekonomicznie dla Wnioskodawcy.

Po nabyciu udziałów Spółki Kolejowej Wnioskodawca dokonał podwyższenia kapitału zakładowego Spółki Kolejowej, przekazując na kapitał Spółki Kolejowej dwa wkłady pieniężne i obejmując nowe udziały w podwyższonym kapitale Spółki Kolejowej.

W związku z tym, że po nabyciu Spółki Kolejowej przez Wnioskodawcę część kontraktów zawartych przez Spółkę Kolejową jeszcze przed nabyciem jej udziałów przez Wnioskodawcę okazała się być nierentowna, Spółka Kolejowa zamknęła rok obrotowy kończący się z dniem 31 marca 2012 r. stratą. Wcześniejsze badanie due dilligence nie wykazało takiego zagrożenia. Na dzień zakupu udziałów, na bazie wieloetapowego badania due diligence, którego celem było wykazanie ewentualnych zagrożeń dla przyszłej działalności Spółki Kolejowej, Wnioskodawca nie miał podstaw, aby oczekiwać wyników finansowych z działalności Spółki Kolejowej, jakie w rzeczywistości wystąpiły.

W wyniku pogarszających się wyników finansowych Spółki Kolejowej, jej wartość uległa znacznemu obniżeniu. W czerwcu 2012 r. Wnioskodawca, opierając się na analizach doradców, obniżył częściowo wartość udziałów Spółki Kolejowej w bilansie, a po pewnym czasie ich wartość księgowa w bilansie Wnioskodawcy została obniżona (spisana) do 0 PLN (zgodnie z zasadami ostrożnej wyceny).

Taki stan rzeczy skutkował koniecznością skorygowania planów inwestycyjnych względem Spółki Kolejowej oraz wdrożenia działań restrukturyzacyjnych. W praktyce oznaczało to wdrożenie programu naprawczego obejmującego m.in. reorganizację struktury Spółki Kolejowej, zmianę sposobu zarządzania oraz minimalizację strat na nierentownych kontraktach realizowanych przez Spółkę Kolejową w wyniku zobowiązań zaciągniętych przed nabyciem Spółki Kolejowej przez Wnioskodawcę, a także restrukturyzację zatrudnienia.

W związku z sytuacją finansową Spółki Kolejowej zarząd zdecydował się na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości układowej, która ma być elementem strategii pozwalającej na poprawę sytuacji i kontynuowanie działalności Spółki Kolejowej. Sąd przychylił się do wniosku i w dniu 13 września 2012 r. wydał postanowienie o ogłoszeniu upadłości Spółki Kolejowej z możliwością zawarcia układu. W chwili obecnej Spółka Kolejowa jest zarządzana przez zarządcę wyznaczonego przez sąd w związku z postępowaniem upadłościowym i jest w procesie negocjowania układu z wierzycielami, Spółka Kolejowa planuje spłacać swoje wierzytelności zgodnie z przedstawionymi we wniosku o ogłoszenie upadłości terminami oraz poziomami redukcji dla poszczególnych rodzajów wierzytelności.

Nadrzędnym celem prowadzonych działań jest poprawa sytuacji Spółki Kolejowej i wykorzystanie jej do dalszej realizacji strategii grupy kapitałowej Wnioskodawcy, dotyczącej rozwoju sektora działalności, w którym funkcjonuje Spółka Kolejowa. Plan przyszłego funkcjonowania Spółki Kolejowej, zakłada:

• kontynuację działalności operacyjnej Spółki Kolejowej przy założeniu modyfikacji zakresu działalności na wybranych kontraktach, znajdujących się w portfelu zamówień Spółki Kolejowej oraz przy założeniu możliwości zawarcia układu z wierzycielami dotyczącego restrukturyzacji zadłużenia,
  

• spłatę wierzytelności układowych w okresie pomiędzy 1 października 2013 r. a 30 września 2015 r., z wyłączeniem przeterminowanych zobowiązań publiczno-prawnych, których spłata ma nastąpić pomiędzy 1 grudnia 2012 r. a 30 września 2013r.,
  

• przeprowadzenie szeregu działań restrukturyzacyjnych obejmujących m.in. sprzedaż części majątku (w szczególności nieruchomości oraz maszyn i urządzeń) oraz restrukturyzację zatrudnienia,
  

• pozyskiwanie nowych kontraktów na rynku budowy i utrzymania torów kolejowych oraz na rynku konstrukcji i utrzymania torów tramwajowych,
  

• modyfikację dotychczasowego profilu działalności i koncentrację na mniejszych kontraktach budowlanych o wyższej niż historyczna możliwej do uzyskania marży brutto.
  
  
  

Prognoza rozwoju rynku budownictwa kolejowego zawarta w planie przyszłego funkcjonowania Spółki Kolejowej odwołuje się do konkretnych projektów dotyczących infrastruktury kolejowej w ramach aktualnie realizowanego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 oraz jego przyszłej edycji na lata 2014-2020, a także założeń modernizacji i budowy linii kolejowych oraz linii tramwajowych, których finansowanie będzie pokryte z budżetu państwa bądź z budżetów lokalnych miast, wskazując pomyślne perspektywy rozwoju Spółki Kolejowej w przyszłości.

W październiku 2012 r. Zarząd Wnioskodawcy podjął uchwałę o przyjęciu do realizacji wytycznych w zakresie restrukturyzacji działalności Grupy B w pionie inwestycji kolejowych, które zostały zawarte w dokumencie ?Założenia strategiczne Grupy B w zakresie kolejowych inwestycji infrastrukturalnych? (dalej: Założenia Strategiczne). Zgodnie z tym dokumentem, jednym z priorytetów Grupy B. pozostaje rozwój w segmencie kolejowych inwestycji infrastrukturalnych. W związku z tym, Grupa B. planuje skonsolidować swoją działalność w zakresie inwestycji kolejowych w ujęciu organizacyjnym w ramach jednego pionu, W tym celu, w ramach Grupy powołana została spółka B.

Kolejnictwo Sp. z o.o. (dalej: ?B. Kolejnictwo?), która ma docelowo, zgodnie z założeniami, skupiać zasoby z Grupy B., związane z działalnością w zakresie inwestycji kolejowych. B. Kolejnictwo będzie w oparciu o połączone wiedzę i doświadczenie Grupy B. i Spółki Kolejowej realizować politykę Grupy w zakresie ekspansji na rynku kolejowych inwestycji infrastrukturalnych.

W dniu 7 grudnia 2012 r. B. Kolejnictwo nabyła od Wnioskodawcy 100% udziałów w Spółce Kolejowej. Cena sprzedaży udziałów Spółki Kolejowej została ustalona na poziomie wartości godziwej Spółki Kolejowej wynikającej z przeprowadzonej na potrzeby tej transakcji wyceny (przez niezależnego rzeczoznawcę), która ze względu na
sytuację zaistniałą w Spółce Kolejowej jest istotnie niższa niż cena zakupu udziałów Spółki Kolejowej przez Wnioskodawcę i późniejsze wydatki na objęcie dodatkowych udziałów w podwyższonym kapitale Spółki Kolejowej.

Wnioskodawca rozpoznał przychód podatkowy z tytułu sprzedaży udziałów Spółki Kolejowej. Z uwagi na aktualny spadek wartości udziałów w porównaniu do kosztów zakupu i objęcia udziałów Spółki Kolejowej, Wnioskodawca poniósł stratę w wysokości różnicy pomiędzy ceną sprzedaży udziałów równą ich wartości na dzień sprzedaży przyjętej na podstawie wyceny niezależnego rzeczoznawcy, a wydatkami poniesionymi na nabycie i późniejsze objęcia dodatkowych udziałów w Spółce Kolejowej.

Działania podejmowane przez Spółkę Kolejową oraz przez grupę kapitałową Wnioskodawcy, do której należy Spółka Kolejowa miały oraz nadal mają na celu doprowadzenie do kontynuowania działalności Spółki Kolejowej i realizacji przez Spółkę Kolejową nowych kontraktów w zakresie infrastruktury kolejowej. Niemniej, nie można wykluczyć, iż w przypadku niepowodzenia podjętych działań restrukturyzacyjnych, sąd może też zadecydować o likwidacji Spółki Kolejowej. Jednakże, na dzień sprzedaży udziałów przez Wnioskodawcę nie jest to zamierzony scenariusz, a podejmowane działania mają na celu ograniczenie możliwości jego zaistnienia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na nabycie i objęcie udziałów w Spółce Kolejowej stanowią w całości koszty uzyskania przychodu Wnioskodawcy w rozumieniu art. 15 ust. 1 (UPDOP w związku z art. 16 ust. 1 pkt 8 UPDOP, w przypadku sprzedaży udziałów Spółki Kolejowej, także w sytuacji gdy przychód podatkowy ze sprzedaży jest niższy od tych kosztów?

Zdaniom Wnioskodawcy, osiągając przychód ze sprzedaży udziałów Spółki Kolejowej jest on uprawniony do rozpoznania jako koszty uzyskania przychodu ze sprzedaży udziałów wydatków na nabycie i objęcie sprzedanych udziałów w pełnej wysokości, także gdy przychód podatkowy ze sprzedaży jest niższy od rozpoznanego przy sprzedaży kosztu uzyskania przychodu.

Uzasadnienie:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 i 2 UPDOP, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty. Dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumy przychodów, różnica jest stratą.

Przychodami, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 UPDOP, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Z kolei przepis art. 14 ust. 1 UPDOP stanowi, iż przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

Natomiast, zgodnie z art. 15 ust. 1 UPDOP, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 UPDOP.

Stosownie do utrwalonej linii orzeczniczej sądów administracyjnych oraz linii interpretacyjnej organów podatkowych, dla uznania wydatków za koszty uzyskania przychodów podatnika, powinny zostać spełnione łącznie następujące warunki:

• wydatki pozostają w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą;
  

• poniesienie wydatków miało na celu uzyskanie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów;
  

• wydatki zostały poniesione przez podatnika;
  

• wydatki mają charakter definitywny;
  

• wydatki nie zostały wyłączone z kategorii kosztów podatkowych na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o PDOP;
  

• poniesienie wydatków zostało właściwie udokumentowane.
  
  
  

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 IJPDOP, stanowić mogą koszty uzyskania przychodu, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Jednocześnie, stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 8 UPDOP, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e.

Wydatki poniesione na nabycie oraz objęcie sprzedawanych udziałów w Spółce Kolejowej pozostają w związku z przychodem uzyskanym z tytułu sprzedaży tych udziałów (pomimo, iż sprzedaż ta wiąże się z rozpoznaniem kosztu w wysokości wyższej niż przychód ze sprzedaży). W związku z transakcją sprzedaży udziałów, pomimo znacznego ubytku ich wartości, Wnioskodawca faktycznie rozpoznał z tego tytułu przychód, który podlega opodatkowaniu. Wysokość uzyskanego przez Wnioskodawcę przychodu ze zbycia udziałów wynikała z wyceny udziałów przeprowadzonej przez niezależnego rzeczoznawcę. Z tego powodu, zdaniem Wnioskodawcy, koszty poniesione w celu zakupu oraz objęcia udziałów spełniają przesłankę wskazaną wart. 15 ust. 1 UPDOP, o którym mowa powyżej (tj. pozostają w związku z uzyskaniem przychodu).

Dodatkowo, Wnioskodawca pragnie zauważyć, iż na moment zakupu udziałów, Wnioskodawca podjął stosowne kroki w celu zachowania należytej staranności (w tym poprzez skorzystanie z usług profesjonalnych doradców, którzy przeprowadzili wieloetapowe badanie due dilligence Spółki Kolejowej i rekomendowali cenę za jaką powinny zostać nabyte udziały) i w oparciu o wyniki badania nie miał podstaw, aby oczekiwać straty. Przeciwnie, inwestycja w Spółkę Kolejową miała być zyskowna.

Poza warunkiem związku z przychodem lub zabezpieczeniem źródła przychodów, art. 15 ust. 1 UPDOP ogranicza możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków, które co prawda poniesiono w celu uzyskania przychodu lub zabezpieczenia jego źródła, ale zostały one wykluczone z kosztów podatkowych poprzez wskazanie ich w art. 16 ust. 1 UPDOP. Przepis ten wymienia koszty związane z nabyciem lub objęciem udziałów, jednak brzmienie przepisu oraz literatura przedmiotu, wskazują, iż przedmiotowa regulacja nie ma na celu odmówienia podatnikowi prawa do rozpoznania jako kosztów podatkowych wydatków na nabycie i objęcie udziałów w spółkach, a jedynie odracza moment ich rozpoznania do chwili odpłatnego zbycia udziałów. Jednocześnie UPDOP nie zawiera żadnego ograniczenia w zakresie rozpoznawalności jako kosztów podatkowych pełnej kwoty wydatkowanej na zakup i objęcie udziałów, abstrahując od związanego z tym wyniku podatkowego na transakcji zbycia udziałów. W związku z tym, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż jest uprawniony do rozpoznania przedmiotowych kosztów w całości w związku z odpłatnym zbyciem udziałów Spółki Kolejowej.

Stanowisko powyższe znajduje potwierdzenie w praktyce organów podatkowych. Jak wskazywano w interpretacjach indywidualnych: ?zbywając przedmiotowe udziały spółka powinna rozpoznać, na podstawie art. 12 ust 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychód z tego tytułu, który uwzględnia się z pozostałymi przychodami z działalności gospodarczej i jednocześnie zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy, pomniejszyć go o wydatki poniesione na objęcie lub nabycie tych udziałów? (pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 12 października 2010 r. sygn. ILPB3/423-613/10-3/MM, podobnie m.in. pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 10 lutego 2010 r. sygn. IPPB3/423-847/09-3/JB, czy pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 13 sierpnia 2010 r. sygn. IPPB3/423-372/10-4/MC).

Za przyjęciem powyższego stanowiska przemawia także fakt, iż w sytuacjach, w których ustawodawca przewiduje ograniczenie rozpoznawalności pewnych kategorii strat (mimo braku zakazu rozpoznawania kosztów z danego tytułu), tego typu ograniczenie jest wymienione wprost w ustawie. Wobec braku takich zapisów, zdaniem Wnioskodawcy należy przyjąć, iż celem ustawodawcy nie jest ograniczenie możliwości rozpoznawania strat z tytułu transakcji sprzedaży udziałów, a przy ustalaniu wysokości kosztów, jakie należy rozpoznać z tego tytułu, zastosowanie mają wskazane powyżej przepisy dotyczące możliwości oraz szczególnego momentu rozpoznawania wydatków na nabycie i objęcie udziałów, jako kosztów uzyskania przychodu.

W świetle powyższego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż jest uprawniony do rozpoznania w związku ze zbyciem udziałów, jako koszty uzyskania przychodu wydatków na nabycie i objęcie sprzedawanych udziałów w pełnej wysokości, także jeżeli wskutek tej transakcji Wnioskodawca rozpoznał stratę dla celów podatkowych (tzn. gdy przychód ze sprzedaży był niższy od rozpoznanego przy sprzedaży kosztu uzyskania przychodu).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.