Otrzymując udziały o wartości nominalnej niższej od wartości rynkowej wnoszonych jako aport do zagranicznej (...)

UZASADNIENIE

W dniu 3 listopada 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodu w związku z objęciem udziałów z agio.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Polska spółka z o.o. zamierza aportem wnieść do zagranicznej spółki kapitałowej z siedzibą na terytorium Unii Europejskiej posiadane przez siebie akcje w polskiej spółce akcyjnej. Wartość tych akcji zostanie określona w uchwale aportowej w wysokości odpowiadającej ich wartości rynkowej w dniu wniesienia wkładu. Jednocześnie o tę wartość wzrosną kapitały własne spółki zagranicznej. W zamian za wniesiony wkład polska spółka obejmie udziały w podwyższonym kapitale zakładowym spółki zagranicznej. Ze względu na różnicę pomiędzy wartością nominalną udziałów, a wartością rynkową spółki zagranicznej, wartość nominalna objętych przez polską spółkę udziałów będzie niższa od wartości rynkowej wnoszonych przez nią akcji. Różnica pomiędzy wartością wnoszonych przez polską spółką akcji a wartością nominalną otrzymanych udziałów zostanie przekazana na kapitał zapasowy spółki zagranicznej. Przyjęcie innego parytetu wymiany (bez agio) prowadziłoby do pokrzywdzenia dotychczasowych udziałowców spółki zagranicznej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy otrzymując udziały o wartości nominalnej niższej od wartości rynkowej wnoszonych jako aport do zagranicznej spółki kapitałowej akcji, spółka może przyjąć jako swój przychód wartość nominalną objętych udziałów, przy uwzględnieniu okoliczności, iż wartość wnoszonego aportu zostanie odniesiona do wartości spółki, do której przedmiotowy aport będzie wniesiony i na tej podstawie zostanie określony udział spółki w kapitale tej spółki...

Zdaniem Wnioskodawcy kwestię nabycia udziałów w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część reguluje art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przepis ten stanowi, iż przychodem jest nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce kapitałowej albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część; przepisy art. 14 ust 1-3 u.p.d.o.p. stosuje się odpowiednio.

Oznacza to, że nominalna wartość udziałów objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa powoduje po stronie wnoszącego powstanie przychodu dla celów podatkowych, tzw. aport opodatkowany na wejściu. Jednocześnie w przypadku objęcia udziałów (akcji) w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część - na dzień objęcia tych udziałów (akcji), wkładów ? ustala się koszt uzyskania przychodu w oparciu o art. 15 ust. 1j u.p.d.o.p., a sposób jego ustalenia uzależniony jest od przedmiotu wkładu niepieniężnego. Ustalając wartość tego przychodu należy uwzględnić odpowiednio przepisy art. 14 ust 1-3 u.p.d.o.p. określające zasady ustalania przychodów z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 u.p.d.o.p. przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Art. 14 ust. 2 u.p.d.op. określa sposób ustalenia wartości rynkowej, o której mowa w art. 14 ust. 1 tej ustawy. Natomiast art. 14 ust. 3 u.p.d.o.p. stanowi, że gdy wartość wyrażona w cenie określonej w umowie odpłatnego zbycia bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, organ podatkowy wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określi wartości z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych.

Zdaniem wnioskodawcy organ podatkowy uprawniony będzie do zastosowania art. 14 ust. 1?3 ustawy, jedynie w sytuacji gdy wnoszący wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część zaniży bez uzasadnionej przyczyny jego wartość. Dokonanie przez organ podatkowy wyceny wkładu, a następnie określenie przychodu wspólnika w wysokości innej niż jego wartość nominalna obejmowanych udziałów musi być zatem poprzedzone stwierdzeniem, że wnoszony aport z jednej strony nie został należycie oszacowany, z drugiej zaś niedoszacowanie jego wartości nie znajduje uzasadnienia w całokształcie okoliczności, które mają wpływ na jego wycenę. Tym samym jeżeli wartość przedmiotu wkładu będzie określona precyzyjnie, to pomimo wystąpienia agio organ podatkowy nie będzie uprawniony do weryfikacji wysokości przychodu takiego wspólnika. W analizowanym stanie faktycznym przepis art. 14 ust. 1-3 u.p.d.o.p. nie może być zastosowany. Przede wszystkim aport zostanie wyceniony w sposób prawidłowy (nie nastąpi jego niedoszacowanie), zaś parytet kapitału zakładowego spółki zagranicznej do jej kapitału zapasowego - uzasadnia wniesienie aportu z agio emisyjnym liczonym według zbliżonej proporcji. W analizowanym przypadku do spółki, która ma bardzo wysoki poziom kapitału zapasowego planowane jest wniesienie akcji, których wartość rynkowa również jest znacznie wyższa niż wartość nominalna. Objęcie udziałów w spółce zagranicznej tak, aby wartość nominalna tych udziałów odpowiadała wartości rynkowej wniesionych aportem akcji, w istocie byłaby działaniem na niekorzyść dotychczasowych udziałowców spółki zagranicznej.

W świetle obowiązujących przepisów nie sposób przyjąć innej interpretacji art. 12 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 14 ust 1-3 u.p.d.o.p.

Przede wszystkim:

1. Organ podatkowy nie może zmieniać wartości nominalnej udziałów, niezależnie od tego czy są one objęte w zamian za aport, czy pokryte wkładem pieniężnym. Wartość nominalna udziałów jest wielkością stałą. Wynika ona wprost z umowy lub statutu danej spółki. Zmiana wysokości nominalnej może nastąpić wyłącznie w trybie przewidzianym w przepisach. Decyzję w tym zakresie może podjąć jedynie zgromadzenie wspólników (walne zgromadzenia akcjonariuszy), nie zaś organ podatkowy. Wartość nominalna udziałów nie podlega mechanizmom rynkowym. Niezależnie od tego, jakim spółka dysponuje majątkiem, jaką zajmuje pozycję na rynku, czy wykazuje zyski, czy straty ? wartość nominalna jej udziałów nie ulega zmianie. Dlatego też badanie, jaką wartość rynkową ma wartość nominalna udziałów jest niemożliwe. Tym samym taka wykładnia przepisów, które prowadziłaby do konieczności ?urynkowienia? wartości nominalnej udziałów byłaby wykładnią contra legem.
2. Nie można także twierdzić, że ?odpowiednie? stosowanie art. 14 ust. 1?3 u.p.d.o.p. miałoby polegać, na ustalaniu przychodu wspólnika zawsze w wysokości wartości rynkowej obejmowanych udziałów lub akcji. Jeżeli bowiem ustawodawca jako zasadę przewidywałby przyjmowanie wartości rynkowej, to nie wskazywałby w przepisach, że przychodem wspólnika wnoszącego do spółki kapitałowej wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część jest nominalna wartość takich obejmowanych udziałów lub akcji. Taki zabieg byłby bezcelowy i kłóciłby się z regułą racjonalnego ustawodawcy. Warto zauważyć, że analizowane przepisy dotyczą zarówno sytuacji pokrywania kapitału zakładowego aportem przy zawiązywaniu spółki, jak i przy podwyższaniu jej kapitału. W praktyce, w tej drugiej sytuacji, gdy spółka funkcjonuje już od pewnego czasu, wartość rynkowa jej udziałów prawie zawsze będzie odbiegać od ich wartości nominalnej. Wtedy zaś należałoby uznać, że wskazanie przez ustawodawcę nominalnej wartości obejmowanych udziałów lub akcji jako podstawy ustalenia przychodu dla wspólnika jest w praktyce bezprzedmiotowe.
3. Ustalenie przychodu w wysokości wartości rynkowej udziałów (lub przedmiotu wkładu) spowodowałoby podwójne opodatkowanie tego samego dochodu. W takiej sytuacji bowiem na dzień objęcia udziałów lub akcji przychodem byłaby wartość rynkowa akcji, podczas gdy na dzień zbycia objętych w ten sposób udziałów lub akcji kosztem uzyskania przychodów jest?jak stanowi art. 15 ust. 1k u.p.d.o.p. ?jedynie wartość nominalna objętych udziałów lub akcji. Przepisy dotyczące kosztów na dzień zbycia udziałów lub akcji nie odnoszą się bowiem, tak jak w przypadku nabycia, do wartości rynkowej, pomimo że zarówno wspomniany przychód, jak i koszt uzyskania przychodów na dzień zbycia udziałów lub akcji zakładają tę samą wysokość ? wartość nominalną.
4. Wątpliwości dotyczące możliwości stosowania przepisów określających zasady ustalania przychodów z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych do aportów w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część stały się także przedmiotem orzecznictwa sądów administracyjnych. I tak, NSA w wyroku 19 kwietnia 2006 r., II FSK 558/05, na gruncie analogicznych regulacji w podatku dochodowym od osób fizycznych, stwierdził ?za przychody z kapitałów pieniężnych uznał nominalną wartość udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Przez nominalną wartość należy rozumieć wartość istniejącą tylko z nazwy, tytularną, formalną. Takiego rozumienia analizowanego przepisu nie zmienia art. 17 ust. 2 u.p.d.o.f., który w zakresie ustalania wartości przychodów odsyła do odpowiedniego stosowania art. 19 ust. 1 u.p.d.o.f. Słowo ?odpowiednie? oznacza, że do ustalenia wartości przychodu określonego w art. 17 ust. 1 pkt 9 ma zastosowanie wyłącznie zdanie pierwsze art. 19 ust. 1 u.p.d.o.f.?. Natomiast WSA w Gdańsku w wyroku z 22 kwietnia 2008 r., I SA/Gd 917/07 stwierdził, że użycie w przepisie określenia ?odpowiednio?, oznacza, że przepis, do którego odwołano się ma zostać zastosowany jedynie w zakresie, jaki da się pogodzić z charakterem instytucji prawnej regulowanej przepisem odsyłającym. W art. 17 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f. przewidziano, że przychodem z kapitałów pieniężnych jest nominalna wartość nabytych udziałów, czyli wartość umownie określona przez strony, stąd, wykluczone jest, zdaniem Sądu, jakiekolwiek ustalanie wartości w oparciu o ceny rynkowe. W ocenie Sądu odpowiednie zastosowanie przepisu polega wyłącznie na zastosowaniu zdania pierwszego, zgodnie z którym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.
5. Na potwierdzenie swojego stanowiska Spółka powołuje interpretacje organów podatkowych: Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 27 sierpnia 2008 r. ILPB3/423-315/08-3/HS, Dyrektora IS w Krakowie z 26 listopada 2004 r., PD-1/005/2-410/04/WK, Naczelnika US Poznań Jeżyce z 7 września 2007 r., TD/415-57/07, Naczelnika Urzędu Skarbowego Kraków-Stare Miasto z 29 sierpnia 2008 r., PDP/423-56/07, Naczelnika Trzeciego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Radomiu z 27 września 2007 r., 1473/1010/KDO/423/95/07/EG oraz opracowania doktryny podatkowej: S. Walenta, M. Grzywacz, ?Jak ustalać przychód wspólnika obejmującego udziały lub akcje w zamian za aport w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część...?, Jurysdykcja Podatkowa nr 5/2008; J. Pustuł, ?Przychód z tytułu objęcia udziałów (akcji) w zamian za aport ? jak rozumieć przepisy dotyczące odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1?3 PDOPrU i odpowiednio art. 19 PDOFizU...?, Monitor Podatkowy nr 5/2008.
   
   

Reasumując, otrzymując udziały o wartości nominalnej niższej od wartości rynkowej wnoszonych jako aport do zagranicznej spółki kapitałowej akcji, Spółka będzie mogła przyjąć jako swój przychód wartość nominalną objętych udziałów, przy uwzględnieniu okoliczności, iż wartość wnoszonego aportu zostanie odniesiona do wartości spółki, do której aport ten będzie wniesiony i na tej podstawie zostanie określony udział spółki w kapitale tej spółki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Referencje

II FSK 558/05, wyrok zwykłego składu NSA

ILPB3/423-315/08-3/HS, interpretacja indywidualna

IPPB3/423-748/10-2/MT, interpretacja indywidualna

IPPB3/423-820/10-2/JB, interpretacja indywidualna

IPPB3/423-822/10-4/DP, interpretacja indywidualna

IPPB3/423-830/10-2/JG, interpretacja indywidualna

IPPB3/423-831/10-2/JG, interpretacja indywidualna

IPPB5/423-648/10-2/AJ, interpretacja indywidualna