Umowy w sprawie zarządzania finansowego, w przypadku gdy występują pomiędzy tymi spółkami a wnioskodawcą (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 30.10.2008 r. (data wpływu 03.11.2008 r.) w sprawie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych odnośnie konsekwencji zawarcia umowy cash poolingu (pytanie oznaczone nr 5) - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 03.11.2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych konsekwencji zawarcia umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

X Sp. z o.o. z siedzibą w W (dalej: Spółka) jest spółką ze szwedzkiej grupy X. Spółka prowadzi działalność w zakresie hurtowego handlu energią elektryczną. Spółka zamierza zawrzeć umowę w sprawie zarządzania finansowego (tzw. Umowę Cashpoolingu) ze szwedzką spółką X X AB (dalej: X X lub Pool Leader) należącą do tej samej grupy kapitałowej co Spółka oraz oddzielną umowę z polskim bankiem (Bank Polski) dotyczącą prowadzenia rachunku umożliwiającego udział Spółki w systemie zarządzania płynnością finansową. X X i Spółka mają tego samego udziałowca.

Inicjatorem opisywanej usługi cash poolingu jest niepowiązany z X X i Spółką zagraniczny bank, który w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oferuje m.in. platformy techniczne do dokonywania operacji cash poolingu. W ramach organizowanej usługi cash poolingu X X będzie pełniła rolę pool leadera. Na podstawie Group? (G) bank mający siedzibę w Szwecji (Bank Szwedzki) zapewnia X X platformę techniczną niezbędną do wykonywania operacji cash poolingu oraz świadczy inne usługi konieczne do wykonywania funkcji pool leadera przez X X. Spółka w celu uzyskania technicznej możliwości korzystania z usług cash poolingowych oferowanych przez X X będzie zobowiązana do otworzenia rachunków bankowych w Banku Szwedzkim (osobny rachunek bankowy dla każdej waluty, np. PLN, EUR, SEK), które zostaną następnie przekształcone w rachunki pomocnicze służące jedynie dla potrzeb rozliczeń w ramach cash poolingu. W tym celu Spółka będzie zobowiązana do podpisania oświadczenia o zgodzie na przekształcenie rachunków bankowych w Banku Szwedzkim w rachunki pomocnicze (oświadczenie to stanowi załącznik do SMAC). Po przekształceniu rachunków Spółki w rachunki pomocnicze Spółka nie będzie posiadała rachunków bankowych w Banku Szwedzkim oraz nie będzie jej łączył żaden stosunek prawny z Bankiem Szwedzkim (Spółka nie jest stroną G) lub potencjalnym innym podmiotem korzystającym z usług cash poolingowych. Jedynym podmiotem, z którym Spółkę będzie łączył stosunek prawny będzie X X. Wszelkie operacje w ramach cash poolingu będą odbywały się z wykorzystaniem rachunków bankowych w Banku Polskim i rachunków pomocniczych.

Na podstawie wspomnianych wyżej umów nadwyżki środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych Spółki (Rachunek Polski lub łącznie Rachunki Polskie) prowadzonych przez Bank Polski będą alokowane do specjalnych rachunków pomocniczych (po uprzednim przekształceniu rachunków Spółki w Banku Szwedzkim) wyodrębnionych w ramach rachunku bankowego X X (dalej: Rachunek Główny) prowadzonych w Banku Szwedzkim. Rachunki pomocnicze przypisane Spółce nie mają charakteru rachunków bankowych, a służą jedynie prawidłowej ewidencji operacji Spółki po stronie wpływów i wypływów w ramach Umowy Cashpoolingu.

W ramach opisywanej transakcji X X pełni funkcję tzw. Pool Leadera, którego rachunek ? Rachunek Główny służy do konsolidacji sald podmiotów, które zawarły z X X umowę podobną do Umowy Cashpoolingu zawartej pomiędzy Spółką i X X oraz dokonały oświadczenia potwierdzającego przekształcenie ich rachunków w Banku Szwedzkim w rachunki pomocnicze. Należy jednak podkreślić, że wyłącznie X X jest stroną Umowy Cashpoolingu zawartej przez Spółkę i tylko ten podmiot dokonuje wypłaty odsetek na rzecz Spółki w sytuacji, gdy u Spółki występuje dodatnie saldo lub ma prawo do pobrania odsetek od kwot pozostawionych do dyspozycji Spółki ? w sytuacji gdy u Spółki występuje saldo ujemne. Poziom stóp procentowych, na podstawie których kalkulowane są odsetki będą odpowiadały zakresowi funkcji i ryzyk ponoszonych przez Pool Leadera i zostaną ustalone na poziomie rynkowym w Umowie Cashpoolingu.

Bank Szwedzki organizujący powyższy system na podstawie stosownej umowy z Pool Leaderem jest odpowiedzialny m. in. za zapewnienie platformy technicznej do dokonywania operacji cash poolingu oraz za konsolidację sald na Rachunku Głównym.

W przypadku wystąpienia ujemnych sald na Rachunkach Polskich będą one pokrywane ze środków zgromadzonych na Rachunku Głównym (poprzez rachunki pomocnicze przypisane do Spółki). Na Rachunku Głównym (poprzez poszczególne rachunki pomocnicze przypisane poszczególnym podmiotom korzystającym z usług X X) będą gromadzone również środki pieniężne pochodzące od innych spółek należących do grupy X, które będą zawierać z X X analogiczne do Umowy Cashpoolingu umowy w sprawie zarządzania finansowego. Mechanizm ten ma na celu optymalizację płynności finansowej w ramach grupy X poprzez umożliwienie koncentracji środków finansowych kilku podmiotów z grupy oraz kompensowanie ich przejściowych nadwyżek finansowych z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych. Spółka zawiera umowę wyłącznie z X X oraz Bankiem Polskim (a także z Bankiem Szwedzkim w zakresie otwarcia rachunków bankowych, które następnie zostają przekształcone w rachunki pomocnicze) i nie nawiązuje relacji z innymi podmiotami z grupy, które mogą zawrzeć stosowne umowy cash poolingowe z X X.

X X jest spółką prawa szwedzkiego, która w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się zarządzaniem finansami grupy X, np. usługami cash poolingu, udzielaniem pożyczek potrzebującym ich spółkom z grupy itp, a także operacjami związanymi z zarządzaniem ryzykiem (w tym walutowym) oraz nettingiem. Jednocześnie nie jest podmiotem uprawnionym do prowadzenia rachunków bankowych ani nie prowadzi takich rachunków dla Spółki.

X X uzyskuje z tytułu wykonywanych czynności wynagrodzenie w postaci stałej kwoty uiszczanej na rzecz X X oraz różnicę pomiędzy wartością odsetek uzyskanych przez X X w związku z kwotami przekazanymi X X przez Spółkę w przypadku wystąpienia salda dodatniego w ramach cash poolingu, a kwotą odsetek wypłaconych przez X X na rzecz Spółki w związku z przekazanymi przez nią kwotami. W przypadku wystąpienia salda ujemnego X uzyskuje wynagrodzenie w postaci odsetek należnych od Spółki z tytułu kwot przekazanych przez X X w związku z wystąpieniem salda ujemnego.

W związku z powyższym Spółka zadała następujące pytanie (oznaczone numerem 5), w zakresie podatku dochodowym od osób prawnych.

Czy do odsetek przekazywanych i otrzymywanych przez Spółkę w ramach Umowy Cashpoolingu stosuje się art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, i czy w związku z tym Spółka jest zobligowana do przygotowania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ww. ustawy...

Stanowisko wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego numerem 5 (błędnie oznaczona przez Podatnika w załączniku ORD-IN/A nr 10/12 w części G poz. 27 - własne stanowisko w sprawie, jako ?Pytanie (6)?).

Zdaniem Spółki do wynagrodzenia Pool Leadera uzyskiwanego od Spółki lub odsetek uzyskiwanych przez Spółkę od Pool Leadera nie ma zastosowania art. 11 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 ze zm.). Spółka nie jest również zobligowana do przygotowania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ww. ustawy.

Należy podkreślić, iż usługa cash poolingu jest produktem finansowym tworzonym przez banki dla korporacji celem efektywnego zarządzania płynnością finansową całej grupy kapitałowej. Innymi słowy zawarcie umowy zapewniającej platformę techniczną umożliwiająca Pool Leaderowi świadczenie usług zarządzania płynnością finansowa na rzecz podmiotów z grupy, jak również jej obsługa w postaci choćby konsolidacji sald należy do banku. Banki są również odpowiedzialne za prowadzenie rachunków bankowych zarówno Spółki w Polsce jak i Pool Leadera w Szwecji. Tym samym bank oferujący usługę cash poolingu może mieć wpływ na poziom wynagrodzenia Pool Leadera jak również poziom odsetek uzyskiwanych przez Spółkę w przypadku dodatniego salda lub przekazywanych przez Spółkę w przypadku zaistnienia salda ujemnego, określonych na podstawie Umowy Cashpoolingu.

W stanie faktycznym przedstawionym przez Spółkę Bank Szwedzki i Bank Polski nie są podmiotami powiązanym ani ze Spółką ani z Pool Leaderem. Tym samym istotne elementy świadczenia usługi cash poolingu takie jak zasady udostępnienia platformy umożliwiającej realizację uprawnień Pool Leadera przez X X są określane pomiędzy grupą kapitałową a Bankiem Szwedzkim - podmiotem niepowiązanym. Wynagrodzenie wypłacane przez Spółkę na rzecz Pool Leadera lub odsetki uzyskiwane w ramach uczestnictwa w cash poolingu nie stanowią obrotu z transakcji z podmiotami powiązanymi, a Spółka nie jest zobowiązana do przygotowania dokumentacji cen transferowych w tym zakresie.

Stanowisko takie potwierdzono w szeregu interpretacji indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe, gdzie wskazano, iż:

?Z przedstawionego przez Spółkę zdarzenia przyszłego wynika, iż w przedmiotowej sprawie umowę cash poolingu mają zamiar zawrzeć podmioty powiązane. Jednak uwzględniając konstrukcję tej umowy, z której wynika, iż to bank jest podmiotem oferującym tę usługę, należy przyjąć iż przepis art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie będzie miał zastosowania bowiem to bank przenosi środki finansowe dostępne na rachunkach jednych podmiotów, wykazujących salda dodatnie, na rzecz innych podmiotów wykazujących salda ujemne. Przepis art. 9a ustawy dotyczy umów zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi w ramach grupy kapitałowej, natomiast Bank będący stroną tej umowy (usługodawca) występuje jako podmiot niezależny (nie powiązany) w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.?

Podobnie w innych interpretacjach potwierdzono, iż przepisy dotyczące podmiotów powiązanych i dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku od osób prawnych nie mają zastosowania do transakcji cash poolingowych:

?Zatem ?System cash pooling? to rodzaj umowy, którą zawiera Bank z jednej strony i Uczestnicy z drugiej strony. Nie są to więc transakcje zawierane tylko i wyłącznie między podmiotami powiązanymi tworzącymi grupę kapitałową. Stroną umowy jest również Bank, który, jak to zostało przedstawione we wniosku ORD-IN, oferuje założenie rachunków bankowych i udostępnia tzw. kredyt dzienny wg własnych stawek oprocentowania. W związku z tym, odsetki jakie płacą Uczestnicy od posiadanego salda ujemnego naliczane są wg stawek procentowych ustalonych przez Bank. Ponadto z wniosku wynika, że istota przedmiotowej umowy cash pooling polegać ma na ekwiwalentności świadczeń, tj. podmioty uczestniczące w niej zobowiązują się do wzajemnego pokrywania swoich sald ujemnych. Jednocześnie Wnioskodawca oświadczył, iż Bank występuje w tej umowie jako podmiot niezależny. Przyjąć zatem należy, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie zostały spełnione przesłanki wynikające z art. 9a ust. 1 i 2 w związku z art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w związku z czym Wnioskująca Spółka nie jest zobowiązana do sporządzania dokumentacji podatkowej dla przedstawionego systemu cash pooling. (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 23 lipca 2008 r., nr IPPB3-423-575/08-02/MK; por również interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 13 sierpnia 2008r. ILPB3/423-290/08-4/HS oraz interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 12 czerwca 2008 r., nr IBPB3/423-489/08/AM (KAN-2962/08))

W świetle powyższego, w opinii Spółki, art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie ma zastosowania do świadczeń wynikających z Umowy Cashpoolingu, a Spółka nie będzie zobligowana do przygotowania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ww. ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, w zakresie pytania nr 5, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 9a ust 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 ze zm.), podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami - w rozumienia art. 11 ust. 1 i 4 ww. ustawy - są obowiązani do sporządzania dokumentacji podatkowej takich transakcji uwzględniającej aspekty wymienione w punktach 1-6 tego ustępu.

Z kolei, zgodnie z art. 11 ust. 1 i 4 ww. ustawy, podmiot gospodarczy jest powiązany z innym podmiotem, jeżeli:

• podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej ?podmiotem krajowym?, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym zagranicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
• osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, zwana dalej ?podmiotem zagranicznym?, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego (nie mniejszy niż 5%), albo
• te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów, bądź też,
• podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów.
  
  

Z powyższego wyraźnie wynika, iż aby mógł powstać wymóg sporządzania wspomnianej dokumentacji podatkowej, konieczne jest jednoczesne ziszczenie się dwóch warunków:

• musimy mieć do czynienia z transakcją oraz
• taka transakcja musi mieć miejsce pomiędzy podmiotami powiązanymi.
  
  

Pojęcie ?transakcja? nie zostało zdefiniowane w przepisach prawa podatkowego ani cywilnego. Zatem można uznać, iż nie posiada ono definicji legalnej. W takim przypadku należy posłużyć się znaczeniem słownikowym, w myśl którego (według internetowego Słownika Języka Polskiego) transakcja to ?operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług? lub ?umowa handlowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług; też zawarcie takiej umowy?.

W omawianym tu zdarzeniu przyszłym, w odniesieniu do pozostałych spółek z grupy X, które zawarły z X X AB umowy w sprawie zarządzania finansowego, w przypadku gdy występują pomiędzy tymi spółkami a wnioskodawcą powiązania w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4, trudno w ich wzajemnych relacjach w ramach struktury cash poolingu doszukać się jakiegokolwiek przypadku kupna lub sprzedaży towarów bądź usług (czyli przypadków przeprowadzania transakcji pomiędzy nimi). Wypłata odsetek pomiędzy uczestnikami umowy cash poolingu nie jest zatem dokonywana w ramach transakcji pomiędzy tymi uczestnikami. Skoro bowiem uczestnicy cash pooling nie świadczą w ramach tej umowy usług, zatem nie można mówić o transakcji pomiędzy uczestnikami tej umowy. W tym przypadku brak transakcji oznacza nieziszczenie się pierwszego z dwóch ww. warunków, od których spełnienia zależy obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej. Dlatego też Spółka, w zakresie odsetek przekazywanych/otrzymywanych przez Spółkę z tytułu uczestnictwa w opisanej wyżej strukturze cash poolingu nie będzie (jako jeden z jej uczestników) obowiązana sporządzać dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Natomiast z pewnością mianem transakcji określić będzie można usługę cash poolingu świadczoną przez X X AB na podstawie umowy zawartej z wnioskodawcą, za którą należne jest X X AB wynagrodzenie. Ponieważ, jak wynika ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku, X X AB jest powiązany w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ze Spółką (czyli z drugą stroną transakcji), zostanie spełniony drugi z dwóch wspomnianych wyżej warunków, od którego zaistnienia zależy obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ust. 1 ww. ustawy, z tytułu wynagrodzenia za świadczoną na rzecz wnioskodawcy usługi cash poolingu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego, w zakresie pytania oznaczonego numerem 5, uznaje się za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Referencje

IPPB3/423-1574/08-2/AG, interpretacja indywidualna