Wartość pieniężna certyfikatów inwestycyjnych nabywanych przez Spółkę w zamian za akcje lub udziały (...)

UZASADNIENIE

W dniu 18.10.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczący podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie przychodów oraz kosztów podatkowych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca - spółka akcyjna z siedzibą oraz miejscem zarządu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej podlegająca nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku CIT w Polsce (?Wnioskodawca?) - jest właścicielem (i) udziałów w spółkach z o.o. oraz akcji w spółkach akcyjnych, które posiadają siedziby na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz podlegają nieograniczonemu obowiązkowi w podatku CIT w Polsce, a także (ii) udziałów w spółkach z o.o. oraz akcji w spółkach akcyjnych, które posiadają siedziby oraz miejsce zarządu na terenie Ukrainy (?Udziały?).

Zgodnie z art. 128 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546 ze zm), (?ustawa o funduszach inwestycyjnych?) ?statut funduszu inwestycyjnego zamkniętego może przewidywać dokonywanie wpłat na certyfikaty inwestycyjne papierami wartościowymi lub udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością?. Wnioskodawca zamierza dokonać wpłaty na certyfikaty inwestycyjne funduszu inwestycyjnego zamkniętego (?Fundusz Inwestycyjny?) Udziałami, stanowiącymi jego własność. Możliwość taka jest przewidziana w statucie Funduszu Inwestycyjnego.

W uzupełnieniu do wniosku, Spółka wyjaśnia, iż udziały w spółkach, którymi to Wnioskodawca zamierza dokonać wpłaty na certyfikaty inwestycyjne funduszu inwestycyjnego zamkniętego, mogą to być udziały (akcje) we wszystkich lub niektórych spółkach z grupy kapitałowej Wnioskodawcy (ostateczna decyzja nie została jeszcze podjęta). Nabycie lub objęcie udziałów lub akcji tych spółek przez Wnioskodawcę miało miejsce w następujących scenariuszach:

1. kupno udziałów/akcji od osób trzecich,
   
2. założenie spółki przez Wnioskodawcę ? wkład pieniężny,
   
3. podniesienie kapitału zakładowego spółki przez Wnioskodawcę w formie gotówki,
   
4. podniesienie kapitału zakładowego spółki przez Wnioskodawcę w formie aportu (aport np. w postaci maszyn, urządzeń, konwersji wierzytelności z tytułu pożyczek).
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy prawidłowe jest stanowisko, iż w stanie faktycznym przedstawionym we Wniosku, w przypadku objęcia przez Wnioskodawcę certyfikatów inwestycyjnych w Funduszu Inwestycyjnym za wpłatę w postaci Udziałów powstaje u Wnioskodawcy przychód (nie podlegający zwolnieniu) w podatku CIT w wysokości wartości rynkowej certyfikatów inwestycyjnych z dnia wniesienia Udziałów do Funduszu Inwestycyjnego?
   
2. Czy prawidłowe jest stanowisko, iż w stanie faktycznym przedstawionym we Wniosku, kosztem uzyskania przychodu w podatku CIT w przypadku objęcia przez Wnioskodawcę certyfikatów inwestycyjnych w Funduszu Inwestycyjnym za wpłatę w postaci Udziałów jest koszt historyczny nabycia lub objęcia Udziałów (wydatki poniesione na nabycie lub objęcie Udziałów) wniesionych do Funduszu Inwestycyjnego?
   
   

Stanowisko Wnioskodawcy

ad. 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowe jest stanowisko, iż w stanie faktycznym przedstawionym we Wniosku, w przypadku objęcia przez Wnioskodawcę certyfikatów inwestycyjnych w Funduszu Inwestycyjnym za wpłatę w postaci Udziałów powstaje u Wnioskodawcy przychód (nie podlegający zwolnieniu) w podatku CIT w wysokości wartości rynkowej certyfikatów inwestycyjnych z dnia wniesienia Udziałów do Funduszu Inwestycyjnego.

Zgodnie z art. 128 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych ?statut funduszu inwestycyjnego zamkniętego może przewidywać dokonywanie wpłat na certyfikaty inwestycyjne papierami wartościowymi, udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością lub prawami, o których mowa w art. 147 ust. 1 pkt 1 lit. a i b oraz pkt 2 [ustawy o funduszach inwestycyjnych].?

Zgodnie z ww. przepisem, możliwe jest wniesienie do funduszu inwestycyjnego zamkniętego wpłat w postaci papierów wartościowych lub udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, a więc Wnioskodawca może ?opłacić? Udziałami certyfikaty inwestycyjne Funduszu Inwestycyjnego. W momencie dokonania wpłat do Funduszu Inwestycyjnego ?za pomocą? Udziałów, dojdzie do przejścia własności Udziałów z Wnioskodawcy na Fundusz Inwestycyjny. Nowym właścicielem Udziałów stanie się zatem Fundusz Inwestycyjny, Wnioskodawca otrzyma natomiast certyfikaty inwestycyjne Funduszu Inwestycyjnego. Transakcja ta jest ekwiwalentna, tj. wartość Udziałów jest równa wartość certyfikatów inwestycyjnych.

W orzecznictwie sądów administracyjnych obecnie przyjmuje się pogląd, iż w przypadku objęcia przez podatnika podatku CIT certyfikatów inwestycyjnych w Funduszu Inwestycyjnym za wpłatę w postaci Udziałów powstaje u podatnika CIT przychód w podatku CIT. Jak bowiem wskazał NSA w wyroku z dnia 1 grudnia 2009 r. (sygn. akt II FSK 939/08) ?trafnie więc Sąd wskazał na art. 12 ust. 1 [ustawy o CIT] jako podstawę prawną rozstrzygnięcia. Prawidłowo przy tym zwrócił uwagę, iż katalog przychodów podatkowych nie ma charakteru zamkniętego, gdyż wymienia jedynie rodzaje przychodu. W sposób odmienny natomiast określono wyłączenia z przychodu podatkowego w art. 12 ust 4 [ustawy o CIT]. Wśród tych wyłączeń nie znajduje się jednak czynność polegająca na zbyciu udziałów w ramach wpłat na certyfikaty inwestycyjne. Analiza tych przepisów pozwoliła więc Sądowi na sformułowanie przekonywującej tezy, iż w świetle art. 12 ust. 1 oraz ust. 4 [ustawy o CIT] zbycie udziałów w ramach wpłaty na certyfikaty inwestycyjne powoduje powstanie przychodu po stronie spółki dokonującej tych wpłat.? Przychód z tego tytułu będzie równy wysokości wartości rynkowej certyfikatów inwestycyjnych z dnia wniesienia Udziałów do Funduszu inwestycyjnego. Jak bowiem wskazuje art. 12 ust. 1 ustawy o CIT przychodami są m.in. wartości pieniężne, oznacza to, iż w przedmiotowym temacie, otrzymane w wyniku wpłaty do Funduszu Inwestycyjnego certyfikatów inwestycyjnych stanowią wartości pieniężne w rozumieniu komentowanego art. 12 ust. 1 ustawy o CIT (tak m.in. w wyroku NSA z dnia 6 kwietnia 2011 r., sygn. akt II FSK 2056/09).

Ad. 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowe jest stanowisko, iż w stanie faktycznym przedstawionym we Wniosku, kosztem uzyskania przychodu w podatku CIT w przypadku objęcia przez Wnioskodawcę certyfikatów inwestycyjnych w Funduszu inwestycyjnym za wpłatę w postaci Udziałów jest koszt historyczny nabycia lub objęcia Udziałów (wydatki poniesione na nabycie lub objęcie Udziałów) wniesionych do Funduszu Inwestycyjnego.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT ?nie uważa się za koszty uzyskania przychodów (...) 8) wydatków na objęcie lub nabycie (...) udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych (?) udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem [ art. 16] ust. 7e [ustawy o CIT - przepis ten nie ma zastosowania w niniejszej sprawie];

Z przepisu art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT wynika więc, iż wydatki na nabycie lub objęcie Udziałów zaliczane są przez podatnika podatku CIT do kosztów uzyskania przychodów dopiero w momencie ustalenia dochodu z odpłatnego ich zbycia. W związku z tym - jako konsekwencja powstania przychodu w przypadku objęcia przez Wnioskodawcę certyfikatów inwestycyjnych w Funduszu Inwestycyjnym za wpłatę w postaci Udziałów - kosztem uzyskania przychodu będą koszty historyczne nabycia lub objęcia Udziałów (wydatki poniesione na nabycie lub objęcie Udziałów) wniesionych do Funduszu Inwestycyjnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Kwestie dotyczące nabywania jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych reguluje ustawa z dnia 27.05.2004r. o funduszach inwestycyjnych, dalej zwaną UFI (Dz.

U. Nr 146, poz. 1546 ze zm.). Zgodnie z art. 3 ust. 1 w/w ustawy, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 7 UFI wpłaty do funduszu są dokonywane w formie pieniężnej. Zamiast wpłaty w formie pieniężnej jest jednak możliwe wniesienie zdematerializowanych papierów wartościowych, jeżeli statut funduszu tak stanowi lub innych niż zdematerializowane papiery wartościowe lub udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, jeżeli ustawa lub statut funduszu tak stanowią.

Zgodnie z art. 28 ust. 2 w/w ustawy w przypadku wpłat do funduszu inwestycyjnego, dokonywanych w innych niż zdematerializowane, papierach wartościowych (m.in. w akcjach, obligacjach) lub w udziałach w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, osoba zapisująca się na certyfikaty inwestycyjne przenosi, w drodze umowy, zgodnie z odrębnymi przepisami, prawa z tych papierów lub udziałów na towarzystwo funduszy inwestycyjnych. Ponadto, w przypadku dokonywania wpłat na certyfikaty inwestycyjne papierami akcjami lub udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością wyceniane są one według metody przyjętej przez fundusz dla wyceny aktywów netto, zgodnie z art. 128 ustawy o funduszach inwestycyjnych. W momencie wniesienia papierów wartościowych akcji lub udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością do funduszu ustalana jest ich wartość pieniężna, która stanowi de facto cenę, po której owe papiery są zbywane.

Powołane regulacje ustawy o funduszach inwestycyjnych wskazują, iż wpłata do funduszu inwestycyjnego w postaci akcji lub udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi szczególną formę ich zbycia. Przemawia za tym fakt, iż w odniesieniu do udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, wniesienie ich do funduszu związane będzie z obowiązkiem zachowania wymogów przewidzianych przepisami Kodeksu spółek handlowych, regulujących m.in. kwestię formy prawnej zbycia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (art. 180 Ksh), jak i również zawiadomienia spółki o fakcie zbycia udziałów (art. 187 § 1 Ksh). Podobnie w przypadku akcji spółek handlowych, gdzie zastosowanie znajdą m.in. przepisy art. 337-339 Ksh.

Reasumując, poprzez wniesienie akcji lub udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością do funduszu inwestycyjnego, w zamian za jednostki uczestnictwa, dochodzi do ich zbycia na rzecz funduszu oraz do jednoczesnego nabycia innych papierów wartościowych ? jednostek uczestnictwa. Stosownie do tego należy ocenić skutki tej transakcji w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Rozpatrując konsekwencje podatkowe transakcji nabycia certyfikatów inwestycyjnych należy mieć na względzie art. 7 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), zgodnie z którym, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych jest dochód, rozumiany jako nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym, jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Przychodami, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, są przede wszystkim otrzymane pieniądze i wartości pieniężne w tym również różnice kursowe. Zgodnie natomiast z art. 14 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychodem z odpłatnego zbycia praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

Należy zauważyć, że ustawodawca wskazuje wprost, co jest przychodem podatkowym ? jest to wartość wyrażona w cenie określonej w umowie ? i nie przewiduje w tym zakresie żadnych wyłączeń z tak ustalonego przychodu.

A zatem przychód z tytułu zbycia akcji i udziałów poprzez dokonanie nimi wpłaty na objęte certyfikaty inwestycyjne, należy ustalić w oparciu o art. 14 ust.1 ustawy, tj. w wysokości ceny ustalonej w umowie, na dzień ich zbycia.

W kwestii ustalenia kosztu uzyskania przychodu z tytułu zbycia akcji i udziałów Spółka musi mieć na względzie treść art. 15 ust. 1k oraz art. 16 ust.1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 15 ust.1k ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w przypadku odpłatnego zbycia udziałów/akcji objętych w zamian z wkład niepieniężny, na dzień zbycia tych udziałów/akcji koszt uzyskania przychodów ustala się w wartości określonej przez ustawodawcę w wynikającej ze sposobu nabycia tych udziałów/akcji przewidzianego w pkt 1, pkt 1a i pkt 2 tego przepisu, a zależnej od sposobu objęcia tych udziałów/akcji.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wyłączone zostały z kosztów uzyskania przychodów wydatki na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatki na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e.

A zatem, wartość pieniężna certyfikatów inwestycyjnych nabywanych przez Spółkę w zamian za akcje lub udziały stanowi jej przychód na dzień objęcia certyfikatów, zgodnie z art. 12 ust.1 pkt 1 ustawy, ustalony w oparciu o art. 14 ust.1 ustawy. Jednocześnie, zgodnie z art. 15 ust.1k lub art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy, powstanie koszt uzyskania przychodu ze zbycia akcji i udziałów w związku z nabyciem certyfikatów inwestycyjnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr z 2012 poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.