Czy otrzymywane pożytki i przychody przez X pochodzące z papierów wartościowych oraz z inwestowania (...)

Czy otrzymywane pożytki i przychody przez X pochodzące z papierów wartościowych oraz z inwestowania środków pieniężnych wniesionych do depozytu zabezpieczającego (depozytu dodatkowego) stanowią dla X przychód podatkowy? Czy podatnikiem w przypadku otrzymania pożytków / przychodów przez X pochodzących z papierów wartościowych oraz z inwestowania środków pieniężnych wniesionych do depozytu zabezpieczającego (depozytu dodatkowego) jest X? Czy otrzymywane pożytki / przychody przez X pochodzące z papierów wartościowych oraz z inwestowania środków pieniężnych wniesionych do Funduszy rozliczeniowych stanowią dla przychód podatkowy? Czy podatnikiem w przypadku otrzymania pożytków / przychodów pochodzących z papierów wartościowych oraz z inwestowania środków pieniężnych wniesionych do Funduszy rozliczeniowych jest X?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 5 grudnia 2013r. (data wpływu 9 grudnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie przychodu podatkowego ? jest prawidłowe.


UZASADNIENIE


W dniu 9 grudnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie potwierdzenia, że w opisanej sytuacji nie powstanie po stronie Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:


  1. Uwagi ogólne.

X, jako podmiot zależny od depozytu Spółka akcyjna (dalej: Depozyt) prowadzi system zabezpieczania płynności rozliczeń transakcji zawieranych w obrocie instrumentami finansowymi, w tym system gwarantowania rozliczeń transakcji zawieranych na rynku regulowanym oraz w alternatywnym systemie obrotu (dalej: System). Prowadzenie Systemu zgodnie z ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (dalej: UOIF) należy do zadań Depozytu, a na podstawie art. 48 ust. 7 UOIF, w drodze pisemnej umowy zostało przekazane X.

Depozyt, umową w sprawie przekazania rozliczeń transakcji przekazał spółce X wykonywanie wszystkich czynności z zakresu zadań określonych w art. 48 ust. 2 UOIF, w tym prowadzenie Systemu. X jest izbą rozliczeniową i prowadzi rozliczenia transakcji z zastosowaniem szeregu mechanizmów pozwalających na systemowe obniżenie ryzyka niewywiązania się stron ze zobowiązań wynikających z zawartych transakcji.

Tym samym, X prowadzi system zabezpieczeń płynności rozliczeń, w ramach którego X:

  1. Gromadzi i zarządza środkami stanowiącymi depozyty zabezpieczające;
  2. Gromadzi i zarządza środkami tworzącymi fundusz rozliczeniowy zabezpieczający rozliczenia transakcji zawieranych na rynku regulowanym, środkami tworzącymi fundusze zabezpieczające rozliczenia transakcji zawieranych w alternatywnych systemach obrotu oraz środkami tworzącymi fundusz zabezpieczający rozliczenia transakcji zawieranych poza obrotem zorganizowanym (dalej: rynek OTC);
  3. Dokonuje bieżących rozliczeń pomiędzy stronami transakcji;
  4. We współpracy z Depozytemorganizuje system automatycznych pożyczek papierów wartościowych.

  1. Depozyty zabezpieczające


X na podstawie art. 48 ust, 7 w zw. z art. 48 ust. 2 oraz na podstawie art. 48 ust.10 pkt 2 UOIF gromadzi i zarządza środkami stanowiącymi depozyty zabezpieczające, mającymi na celu zabezpieczenie płynności prowadzonych rozliczeń transakcji, których przedmiotem są w szczególności papiery wartościowe lub inne instrumenty finansowe rejestrowane w depozycie papierów wartościowych prowadzonym przez Depozyt. Do wnoszenia i utrzymywania tych depozytów zobowiązani są uczestnicy X (są to przede wszystkim banki oraz firmy inwestycyjne). Obowiązki te wynikają z wzorców umownych ustalanych przez X, określających treść stosunków prawnych istniejących pomiędzy X, a jego uczestnikami.

Przedmiotem depozytów zabezpieczających (wstępnych depozytów rozliczeniowych (dalej także: WDR), właściwych depozytów zabezpieczających (dalej także: WDZ) oraz depozytów dodatkowych mogą być:

  1. w przypadku WDR i WDZ akceptowane przez X papiery wartościowe;
  2. środki pieniężne.

Akceptowanymi papierami wartościowymi są wyłącznie obligacje skarbowe będące w obrocie na rynku regulowanym na terytorium Polski, akcje spółek WIG20 oraz bony skarbowe.


Wniesienie papierów wartościowych na poczet wstępnego i właściwego depozytu zabezpieczającego (dalej: Depozyt zabezpieczający lub Depozyty zabezpieczające) następuje poprzez ich przeniesienie na rachunek papierów wartościowych prowadzony dla X przez Depozyt.

Z uwagi na to, że podstawowym systemem rejestracji, w którym rejestrowane są bony skarbowe, jest system prowadzony przez BANK, ich zapisanie na rachunku papierów wartościowych prowadzonym w Krajowym Depozycie dla X wymaga uprzedniego przeniesienia w systemie prowadzonym przez BANK bonów skarbowych wnoszonych na zabezpieczenie na tzw. konto pomocnicze prowadzone w BANK dla Depozytu oraz wskazania w informacji dodatkowej do zlecenia składanego w tym celu w BANK rachunku papierów wartościowych X prowadzonego w Krajowym Depozycie ? jako rachunku, na którym mają zostać zarejestrowane te bony w depozycie papierów wartościowych prowadzonym przez Depozyt (§ 46 ust. 3 Regulaminu Rejestru Papierów Wartościowych wprowadzonego uchwałą Nr 71/2010 Zarządu BANK z dnia 23 grudnia 2010 r., z późń. zm.). Analityka w podziale na uczestników, dotycząca bonów wniesionych przez nich na poczet poszczególnych depozytów zabezpieczających jest prowadzona przez X.

Z chwilą dokonania przeniesienia papierów wartościowych na rachunek papierów wartościowych prowadzony dla X w Krajowym Depozycie, pomiędzy X a uczestnikiem ustanawiającym depozyt zabezpieczający dochodzi do zawarcia umowy przewłaszczenia papierów wartościowych na rzecz X, na zabezpieczenie wykonania przez uczestnika zobowiązań związanych z jego uczestnictwem w systemie rozliczeń transakcji prowadzonym przez X oraz pokrycie kosztów tego wykonania.

W przypadku papierów wartościowych wniesionych do Depozytu zabezpieczającego, pożytki powstałe w wyniku posiadania takich papierów mogą obejmować dywidendę, odsetki, dyskonto (dalej: Pożytki). Pożytki są przekazywane przez emitenta na rzecz X, który jest w posiadaniu wniesionych do depozytu papierów wartościowych. X, zgodnie z wydanymi przez siebie wzorcami umownymi (dalej: Regulamin lub Regulaminy) nie jest podmiotem uprawnionym do zatrzymania Pożytków.

Zgodnie z Regulaminami, papiery wartościowe wniesione do depozytu są przewłaszczane na X tytułem zabezpieczenia. Tym samym, z punktu widzenia regulacji prawa cywilnego, X staje się właścicielem papierów wartościowych będących przedmiotem depozytu. Jednakże, zgodnie z tym samym Regulaminem, pożytki uzyskiwane z papierów wartościowych są przekazywane przez X na rzecz uczestników, którzy wnieśli papiery do depozytu.

W omawianej sytuacji, X jest więc wyłącznie podmiotem pośredniczącym w wypłacie Pożytków na rzecz faktycznego odbiorcy - uczestnika uprawnionego do otrzymania przychodów z papierów wartościowych.

Świadczenia majątkowe w formie pieniężnej otrzymane przez X jako pożytki z papierów wartościowych przewłaszczonych na rzecz X tytułem depozytu, w dniu ich otrzymania są przekazywane przez X uczestnikowi, który ustanowił depozyt w wysokości uwzględniającej ich pomniejszenie o pobrane podatki. X może zachować otrzymane pożytki z papierów wartościowych na poczet zobowiązań, z których wykonaniem uczestnik się opóźnia. Przekazywanie pożytków następuje za pośrednictwem Depozytu, z jego rachunku bankowego prowadzonego w Narodowym Banku Polskim.

Wniesienie właściwego depozytu zabezpieczającego oraz depozytu dodatkowego w formie pieniężnej następuje poprzez obciążenie właściwego rachunku bankowego wskazanego przez uczestnika. Obciążenia dokonuje Depozyt, działając na zlecenie X, a pobrane środki zostają przeniesione na rachunek bankowy prowadzony dla Depozytu w BANK.

Natomiast w przypadku wstępnego depozytu rozliczeniowego wniesienie depozytu następuje poprzez przeniesienie środków pieniężnych na rachunek bankowy wskazany przez X, którym jest rachunek prowadzony w BANK dla Depozytu.

Depozyt, działając z umocowania i na zlecenie X, zarządza środkami pieniężnymi przekazanymi do depozytu zabezpieczającego (oraz depozytów dodatkowych) i inwestuje te środki na lokatach bankowych oraz w obligacje i bony Skarbu Państwa, a także obligacje Banku Gospodarstwa Krajowego. Papiery wartościowe nabywane ze środków pieniężnych będących przedmiotem depozytu zabezpieczającego rejestrowane są na rachunku papierów wartościowych prowadzonym przez Depozyt albo w przypadku bonów skarbowych - na rachunku prowadzonym przez BANK. Z tytułu tych Inwestycji uzyskiwane jest przysporzenie majątkowe - przychód w postaci odsetek z lokat bankowych oraz obligacji i bonów (dyskonta). Przychód ten, tak jak w przypadku pożytków z papierów wartościowych, jest przekazywany uczestnikom, którzy wnieśli określone środki pieniężne tytułem depozytu zabezpieczającego. Podmiotem prawnie zobowiązanym do wypłaty przychodu uczestnikom jest X, natomiast na podstawie umowy o zarządzanie aktywami, Depozyt technicznie wykonuje czynności związane z zarządzaniem środkami pieniężnymi na rzecz X. Środki pieniężne są wpłacane przez uczestników na rachunek Depozytu i z tego rachunku są im one zwracane, jak również wypłacane są przychody z ich lokowania.

Jak już wskazano, X pełni wyłącznie funkcję pośrednika w przekazywaniu środków pieniężnych na rzecz faktycznego odbiorcy, dlatego też nie można uznać, iż jest on ich właścicielem, jak również, że jest ekonomicznym właścicielem przysporzeń z tytułu środków pieniężnych wniesionych do depozytu zabezpieczającego. X nie może w sposób dowolny korzystać z takich przychodów. Środki te zostały mu powierzone przez uczestników i X jest zobowiązany do rozliczenia się z tych środków, a także z przychodów uzyskanych z tytułu zarządzania nimi, względem uczestników, którzy wnieśli te środki tytułem danego depozytu.

Tym samym, przychody są wypłacane uczestnikom z rachunku Depozytu, na zlecenie X. Depozyt dokonuje technicznej wypłaty środków, działając w tym zakresie, jako agent płatności ustanowiony przez X. Przychody z tytułu lokowania środków pieniężnych będących przedmiotem depozytu są przekazywane uczestnikom kwartalnie. Natomiast raz w miesiącu Depozyt w imieniu X przekazuje uczestnikom informacje o przychodach wypracowanych na ich rzecz w wyniku inwestowania środków pieniężnych wniesionych przez nich do depozytu.

Na mocy postanowień Umowy, Depozyt otrzymuje od X wynagrodzenie kwartalne z tytułu zarządzania środkami pieniężnymi zgromadzonymi w depozytach zabezpieczających i dodatkowych, w wysokości 0,17% średniej wartości aktywów w danym kwartale.


  1. Fundusze rozliczeniowe

X, na podstawie art. 48 ust. 7 w zw. z art. 48 ust. 2 UOIF oraz art. 65 ust. 4 oraz art. 68 ust. 1 i 7 UOIF, organizuje i zarządza funduszem rozliczeniowym zabezpieczającym prawidłowe wykonanie zobowiązań wynikających z transakcji zawieranych na rynku regulowanym, a także funduszami zabezpieczającymi prawidłowe wykonanie zobowiązań wynikających z transakcji zawieranych w poszczególnych alternatywnych systemach obrotu oraz na rynku OTC (dalej: Fundusz lub Fundusze rozliczeniowe). Wpłaty do poszczególnych Funduszy rozliczeniowych wnoszą uczestnicy posiadający status uczestnika rozliczającego w zakresie transakcji objętych danym funduszem.

Zgodnie z art. 67 ust. 1 oraz art. 68 ust. 3 i 7 UOIF, masy majątkowe poszczególnych Funduszy stanowią współwłasność łączną ich uczestników. Jednakże, przepisy te nie wyłączają możliwości indywidualnego określania obowiązków uczestnika w związku z wykorzystaniem środków danego Funduszu rozliczeniowego, spowodowanym przez działania tego uczestnika. Tym samym, każdy Fundusz stanowi odrębną masę majątkową będącą współwłasnością łączną uczestników X wnoszących do niego wpłaty. Natomiast obowiązki poszczególnych uczestników są ustalane indywidualnie w odniesieniu do każdego z nich.

Wpłaty do Funduszy rozliczeniowych polegają na wniesieniu środków pieniężnych lub skarbowych papierów wartościowych (obligacje emitowane przez Skarb Państwa oraz bony skarbowe).

Rachunki papierów wartościowych, na których rejestrowane są papiery wartościowe wnoszone do poszczególnych Funduszy rozliczeniowych przez uczestników są prowadzone przez Depozyt. Z uwagi na to, że podstawowym systemem rejestracji, w którym rejestrowane są bony skarbowe, jest system prowadzony przez BANK, ich zapisanie na takim rachunku wymaga uprzedniego przeniesienia w systemie prowadzonym przez BANK bonów skarbowych wnoszonych do danego Funduszu na tzw. konto pomocnicze prowadzone w BANK dla Depozytu oraz wskazania w informacji dodatkowej do zlecenia składanego BANK w celu dokonania takiego przeniesienia, właściwego dla tego Funduszu rachunku papierów wartościowych prowadzonego w Krajowym Depozycie, na którym mają zostać zarejestrowane te bony w depozycie papierów wartościowych prowadzonym przez Depozyt (§ 46 ust 3 Regulaminu Rejestru Papierów Wartościowych wprowadzonego uchwałą Nr 71/2010 Zarządu BANK z dnia 23 grudnia 2010 r., z późn. zm.). Analityka w podziale na uczestników, dotycząca bonów skarbowych wniesionych przez nich do poszczególnych Funduszy rozliczeniowych jest prowadzona przez X. Przedmiotem wpłaty wnoszonej w papierach wartościowych, zgodnie z Regulaminami poszczególnych Funduszy rozliczeniowych, mogą być wyłącznie skarbowe papiery wartościowe.

Depozyt w ramach realizacji zadania określonego w art. 48 ust. 1 pkt 4 UOIF pośredniczy w przekazywaniu świadczeń pieniężnych wypłacanych na rzecz osób uprawnionych przez emitentów papierów wartościowych rejestrowanych w depozycie papierów wartościowych, w tym przez Skarb Państwa jako emitenta obligacji i bonów skarbowych wnoszonych do poszczególnych Funduszy tytułem wpłat. W praktyce emitenci wpłacają na rachunek bankowy Depozytu prowadzony w BANK środki pieniężne, do wypłaty których są zobowiązani z tytułu wyemitowanych przez nich papierów wartościowych rejestrowanych w depozycie papierów wartościowych, w celu ich dalszego przekazania przez Depozyt posiadaczom prowadzonych w Krajowym Depozycie kont depozytowych, rachunków zbiorczych oraz rachunków papierów wartościowych.

Rachunki papierów wartościowych, na których rejestrowane są papiery wnoszone do poszczególnych Funduszy rozliczeniowych prowadzone są na podstawie umowy pomiędzy Depozytema X. Depozyt jest zobowiązany przekazać pożytki wypłacane na papiery wniesione do poszczególnych Funduszy rozliczeniowych, do dyspozycji X, który jest podmiotem uprawnionym do zarządzania ich aktywami. Z kolei X w regulaminach tych Funduszy rozliczeniowych zobowiązał się do przekazywania pożytków z papierów wartościowych wniesionych do poszczególnych Funduszy rozliczeniowych uczestnikom, którzy wnieśli te papiery. X może zachować pożytki z papierów wartościowych na poczet zobowiązań, z których wykonaniem uczestnik się opóźnia. Depozyt wypłaca środki ze swojego rachunku bankowego działając, jako agent ds. płatności ustanowiony przez X. Przekazanie pożytków uczestnikowi następuje w dniu ich otrzymania, w wysokości uwzględniającej pomniejszenie ich o należne podatki. Środkami pieniężnymi wniesionymi do Funduszu rozliczeniowego zarządza X, jednak na podstawie umowy w sprawie realizacji przepływów pieniężnych oraz zarządzania środkami (dalej: Umowa), X zlecił wykonywanie tych czynności Krajowemu Depozytowi.

Środki pieniężne są wnoszone na rachunek bankowy Depozytu, który został wskazany przez X jako rachunek właściwy do wnoszenia wpłat do poszczególnych Funduszy rozliczeniowych.


Środki pieniężne zgromadzone na Funduszu rozliczeniowym są inwestowane w:

  1. instrumenty bankowe, w tym depozyty bankowe;
  2. bony i obligacje emitowane przez Skarb Państwa i BANK;
  3. dłużne instrumenty finansowe gwarantowane przez Skarb Państwa lub BANK emitowane przez inne podmioty;
  4. obligacje emitowane przez Europejski Bank Inwestycyjny.

Nabywane z tych środków aktywa są gromadzone na rachunkach Depozytu, prowadzonych w Krajowym Depozycie, w BANK lub w bankach komercyjnych. Lokaty dokonywane są również w bankach, gdzie Depozyt nie posiada rachunku.


Zgodnie z Regulaminem, przychody z lokowania środków pieniężnych są stawiane do dyspozycji uczestnikom Funduszu rozliczeniowego po zakończeniu każdego kwartału. Wypłata środków następuje z rachunku Depozytu, na zlecenie X. Należy podkreślić, że Depozyt dokonuje technicznej wypłaty środków, działając, jako agent ds. płatności ustanowiony przez X. Natomiast raz w miesiącu Depozyt, w imieniu X przekazuje uczestnikom informacje o przychodach wypracowanych w wyniku inwestowania środków pieniężnych wniesionych przez nich do poszczególnych Funduszy rozliczeniowych. Przychód jest uzyskiwany w postaci odsetek z instrumentów bankowych, obligacji, bonów i innych instrumentów finansowych.

Na mocy postanowień Umowy, Depozyt otrzymuje od X wynagrodzenie kwartalne z tytułu zarządzania środkami pieniężnymi zgromadzonymi w Funduszach rozliczeniowych, w wysokości 0,17% średniej wartości aktywów w danym kwartale.


W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.


  1. Czy otrzymywane pożytki i przychody przez X pochodzące z papierów wartościowych oraz z inwestowania środków pieniężnych wniesionych do depozytu zabezpieczającego (depozytu dodatkowego) stanowią dla X przychód podatkowy?
  2. Czy podatnikiem w przypadku otrzymania pożytków / przychodów przez X pochodzących z papierów wartościowych oraz z inwestowania środków pieniężnych wniesionych do depozytu zabezpieczającego (depozytu dodatkowego) jest X?
  3. Czy otrzymywane pożytki / przychody przez X pochodzące z papierów wartościowych oraz z inwestowania środków pieniężnych wniesionych do Funduszy rozliczeniowych stanowią dla przychód podatkowy?
  4. Czy podatnikiem w przypadku otrzymania pożytków / przychodów pochodzących z papierów wartościowych oraz z inwestowania środków pieniężnych wniesionych do Funduszy rozliczeniowych jest X?

Zdaniem Wnioskodawcy, odnośnie pyt. nr 1, za przychód podatkowy mogą być uznane jedynie takie przysporzenia, które mają charakter definitywny, co powoduje definitywny i stały przyrost aktywów podatnika. W konsekwencji X, jako podmiot nie będący definitywnym odbiorcą uzyskanych przychodów, nie będzie miał obowiązku wykazania przychodu podatkowego z tytułu zysków osiągniętych z papierów wartościowych i środków pieniężnych stanowiących depozyt zabezpieczający.

Zdaniem Wnioskodawcy, odnośnie pyt. nr 2, podatnikiem podatku dochodowego z tytułu uzyskania pożytków z papierów wartościowych wniesionych do depozytu zabezpieczającego, a także przychodów z inwestowania środków pieniężnych wniesionych do depozytu zabezpieczającego jest ostateczny odbiorca pożytków - podmiot, który wniósł papiery wartościowe do depozytu zabezpieczającego oraz ostateczny odbiorca przychodów z inwestowania środków pieniężnych wniesionych do depozytu. W konsekwencji, podatnikiem podatku dochodowego nie będzie X.

Zdaniem Wnioskodawcy, odnośnie pyt. nr 3, X jako podmiot, który nie jest definitywnym odbiorcą uzyskanych przychodów, nie będzie mieć obowiązku wykazania przychodu podatkowego z tytułu zysków osiągniętych z papierów wartościowych i środków pieniężnych wniesionych do Funduszu rozliczeniowego.

Zdaniem Wnioskodawcy, odnośnie pyt. nr 4, podatnikiem podatku dochodowego z tytułu uzyskania pożytków z papierów wartościowych wniesionych do Funduszu rozliczeniowego, w opinii Wnioskodawcy, jest ostateczny odbiorca pożytków - podmiot, który wniósł te papiery wartościowe do Funduszu.

Podobnie w przypadku przychodów uzyskanych z inwestowania środków pieniężnych wniesionych do Funduszu rozliczeniowego podatnikiem będzie również ostateczny odbiorca takich przychodów. W żadnym ze wskazanych przypadków podatnikiem nie będzie X.

Zgodnie z art. 12. ust.1 pkt 1 Ustawy CIT, przychodem podatkowym są w szczególności, otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Art. 12 ust. 3 Ustawy CIT stanowi, że za przychody związane z działalnością gospodarczą osiągnięte w roku podatkowym uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Ponadto, zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 13 Ustawy CIT do przychodów nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia na podstawie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności, w tym pożyczki lub kredytu - do czasu ostatecznego przeniesienia własności przedmiotu umowy.

Zgodnie z powszechnie przyjętą wykładnią powyższych przepisów, za przychód podatkowy mogą być uznane jedynie takie przysporzenia, które mają charakter ostateczny, co oznacza definitywny i stały przyrost aktywów podatnika. Z tego względu wszelkie środki pieniężne otrzymywane czasowo, z obowiązkiem ich przekazania innym podmiotom, nie powinny stanowić przychodu podatkowego. Przychodem jest tylko przysporzenie charakteryzujące się pewną stałością pozwalającą uznać, że po stronie podatnika doszło do faktycznej i trwałej zmiany w stanie majątkowym.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w doktrynie prawa podatkowego, w orzecznictwie, a także w licznych interpretacjach organów podatkowych. Przykładowo:

  • Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 grudnia 2012 roku (sygn. akt II FSK 871/11), w którym skład orzekający zauważył, że: ?Analiza rodzajów przychodów, wymienionych w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.p. prowadzi do wniosku, że przychód to definitywne przysporzenie majątkowe.?
  • (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 14 maja 1998 roku (SA/Sz 1305/97), w którym sąd stwierdził, między innymi: ?Z istoty podatku dochodowego wynika, że jest on ciężarem publicznoprawnym od przyrostu majątkowego (dochodu), a zatem przychodem - jako źródłem dochodu - jest tylko taka wartość, która wchodząc do majątku podatnika może powiększyć jego aktywa. Otrzymanymi pieniędzmi lub wartościami pieniężnymi są zatem, w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 omawianej ustawy tylko takie wartości, które powiększają aktywa majątkowe podatnika, a więc takie, którymi może on rozporządzać jak własnymi.?
  • Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 17 października 2012 roku (sygn. akt I SA/Op 292/12), w którym sąd uznał: ?Użycie w przepisie art. 12 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p. sformułowania ?otrzymane? oznacza, że momentem powstania przychodu pieniężnego jest moment otrzymania, czyli wpływu bezpośrednio do majątku podatnika względnie na jego rachunek wymienionych środków, skutkującego powstaniem po stronie podatnika możliwości dysponowania tymi środkami. Co do zasady więc, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby prawnej decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa podatnika, którymi może on rozporządzać.?
  • Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 listopada 2003 r. (III SA 3382/02), w którym sąd za przychód podatkowy nakazuje uznać tylko te wartości, które charakteryzują się definitywnym przyrostem majątku podatnika.
  • Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 18 marca 2011 r. (ILPB4/423-357/10-2/Ł), w której organ uznał, że przychodem mogą być tylko te przysporzenia majątkowe, które mają charakter trwały i definitywny, jeżeli natomiast otrzymane środki pieniężne podlegają zwrotowi albo przekazaniu podmiotowi trzeciemu to nie stanowią one przychodu podatkowego.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie również w doktrynie prawa podatkowego, m.in. w komentarzu do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (G. Dźwigała, Z. Huszcz, P. Karwal, R. Krasnodębski, M. Ślifirczyk, F. Świtała, Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych. Komentarz, Warszawa 2009), którego autorzy stwierdzają: ?przychód dla celów podatkowych powinien mieć charakter definitywny oraz jednoznacznie określony. (...) przychód jest to taka zmiana stanu majątkowego, u której podstaw leży zamiar uzyskania przysporzenia i zmiana ta powinna cechować się definitywnością, być określona cci do kwoty (bądź w inny wiarygodny sposób wyceniona), a uzyskujący przychód powinien w rezultacie mieć możliwość rozporządzania nim jak właściciel?.

Mając na uwadze, że zgodnie z przedstawionym w niniejszym wniosku stanem faktycznym, pożytki z papierów wartościowych wniesionych do depozytu zabezpieczającego oraz przychody z inwestowania środków pieniężnych wniesionych do depozytu są przekazywane na rzecz uczestników, którzy wnieśli te papiery i środki pieniężne, to nie można uznać, że X jest ostatecznym odbiorcą uzyskanego przysporzenia. X jest wyłącznie podmiotem pośredniczącym w wypłacie pożytków i przychodów na rzecz faktycznego odbiorcy, czyli podmiotu uprawnionego do ich otrzymania. X w żadnym wypadku nie może swobodnie dysponować środkami pochodzącymi z papierów wartościowych oraz z inwestycji środków pieniężnych będących przedmiotem depozytu zabezpieczającego (lub depozytu dodatkowego), a czynnością do której jest uprawniona, to przekazanie tych środków ostatecznemu odbiorcy. X nie staje się również właścicielem uzyskanego przysporzenia, jest jedynie podmiotem, który technicznie dokonuje rozliczenia przekazanych mu środków i przekazania prawnemu właścicielowi (za pośrednictwem Depozytu). Dlatego też, nie można uznać, że otrzymywane przez X środki w postaci pożytków z papierów wartościowych, czy też przychodów z inwestycji środków pieniężnych wniesionych do depozytu zabezpieczającego są dla X przysporzeniem o charakterze ostatecznym i definitywnym.

W konsekwencji, X, jako podmiot, który nie jest ekonomicznym właścicielem przysporzenia wynikającego z przekazanych mu papierów wartościowych oraz środków pieniężnych, a ponadto jest zobowiązany do przekazania uzyskanych przychodów zarówno z papierów wartościowych, jak i środków pieniężnych wniesionych do depozytu zabezpieczającego uczestnikom, którzy takie papiery wartościowe i środki pieniężne wnieśli, nie będzie miał obowiązku wykazania przychodu podatkowego. Tym samym, X nie może zostać uznana za podatnika podatku dochodowego z tytułu zysków osiągniętych z papierów wartościowych i środków pieniężnych stanowiących depozyt zabezpieczający.

Również w przypadku Funduszy rozliczeniowych, X jest wyłącznie podmiotem uprawnionym do zarządzania aktywami uczestników, którzy wnieśli do Funduszu papiery wartościowe i środki pieniężne. Tym samym, X nie ma prawa do zachowania uzyskanych przychodów powstałych w czasie dysponowania aktywami wniesionymi do Funduszy rozliczeniowych, a ponadto nie jest właścicielem wypracowanych środków, jak również nie może nimi swobodnie rozporządzać. Jedyną czynnością, do której jest uprawniona X, to przekazanie wypracowanych przychodów na rzecz ostatecznego odbiorcy. W konsekwencji, nie można uznać, że X uzyskuje jakiekolwiek przysporzenie majątkowe. Zatem nieprawidłowe byłoby przypisanie X przychodu podatkowego z tytułu pożytków z papierów wartościowych i przychodów z inwestowania środków pieniężnych przekazanych X przez uczestników, jako wkład do Funduszu rozliczeniowego.

Powyższe oznacza, że X jako podmiot wyłącznie zarządzający i pośredniczący w przekazaniu zysków z wniesionych do Funduszy rozliczeniowych papierów wartościowych i środków pieniężnych, nie jest zobowiązana do wykazania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym, dlatego też nie jest podatnikiem tego podatku.

Podsumowując, mając na uwadze, że X nie ma prawa do dysponowania uzyskanymi korzyściami z poczynionych inwestycji środków pieniężnych, jak również pożytkami z papierów wartościowych, wniesionych zarówno do depozytu zabezpieczającego, jak i Funduszu rozliczeniowego, lecz jest zobowiązana przekazać je na rzecz uczestników, to w konsekwencji, nie ma obowiązku wykazania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym, a tym samym nie może zostać uznana za podatnika podatku dochodowego. Podatnikiem w opisanym stanie taktycznym będzie ostateczny odbiorca tych pożytków lub zysków.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej w tym zakresie oceny stanowiska wnioskodawcy.


Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52  §  3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późń. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54  §  1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika