Czy kwota uzyskana z tytułu spłaty w związku z działem spadku po rodzicach, nieprzekraczająca wartości (...)

Czy kwota uzyskana z tytułu spłaty w związku z działem spadku po rodzicach, nieprzekraczająca wartości udziału w spadku, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 14.03.2013 r. (data wpływu 15.03.2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty pieniężnej otrzymanej z tytułu działu spadku ? jest prawidłowe.


UZASADNIENIE


W dniu 15.03.2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty pieniężnej otrzymanej z tytułu działu spadku.


W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.


Zgodnie z postanowieniem sądu wydanym w październiku 2012 r., Wnioskodawca wraz z siostrą nabyli spadek po rodzicach. W skład majątku spadkowego weszło m.in. mieszkanie. Każde z rodzeństwa nabyło po 1/2 części spadku.

Należny podatek został rozliczony zgodnie z ustawą z dnia 28 lipca 1983 o podatku od spadku i darowizn, co zostało potwierdzone zaświadczeniami, wydanymi w styczniu br. przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego. Obecnie (w marcu br.) Wnioskodawca wraz z siostrą przeprowadzili notarialnie dział spadku, w wyniku którego siostra Wnioskodawcy nabyła wyłączne prawo własności mieszkania, a Wnioskodawca otrzymał spłatę w kwocie nieprzekraczającej wartości Jego udziału w spadku, tj. 1/2 wartości mieszkania określonej w złożonym przez Nich zeznaniu podatkowym o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych.


W związku z powyższym zadano następujące pytanie.


Czy kwota uzyskana z tytułu spłaty w związku z działem spadku po rodzicach, nieprzekraczająca wartości udziału w spadku, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?


Zdaniem Wnioskodawcy, przez dziedziczenie należy rozumieć zarówno samo nabycie spadku, jak i nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze działu spadku, który jest swego rodzaju dalszym etapem dziedziczenia. A dziedziczenie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Dział spadku obejmujący nieruchomość, polegający na przyznaniu jej wyłącznej własności jednemu spadkobiercy i pieniężnej spłaty drugiemu, nie mieści się w ogóle w pojęciu odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości (a to odpłatne zbycie stanowi źródło przychodu w podatku dochodowym). Dział spadku, jak wskazuje samo językowe rozumienie tego słowa, jest bowiem rozdysponowaniem składników spadku między spadkobiercami. Spłata zastępuje jedynie to, co spadkobierca mógł uzyskać z działu spadku w naturze, gdyby do niego doszło. Objęcie spłaty otrzymanej w ramach działu spadku podatkiem dochodowym, prowadziłoby do różnicowania sytuacji spadkobierców. Spadkobiercy niedokonujący w ogóle działu spadku (np. w sytuacji, gdy spadek dziedziczy jedyny spadkobierca) lub dokonujący działu spadku wyłącznie w naturze (np. przez podział rzeczy) nie byliby objęci podatkiem dochodowym, zaś spadkobiercy otrzymujący spłatę (z uwagi np. na brak możliwości podziału składnika spadku w naturze) byliby zobligowani do zapłaty podatku dochodowego. Poza tym opodatkowanie działu spadku, jako elementu dziedziczenia, także podatkiem dochodowym od osób fizycznych, byłoby powtórnym opodatkowaniem.

Tak więc spłata uzyskana w ramach działu spadku (nieprzekraczająca wartości udziału w spadku) nie jest objęta podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód.

Tak też interpretowano tą kwestię w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) w Łodzi z 09 listopada 2011 r., sygn. I SA/Łd 1173/11, w wyroku WSA w Szczecinie z 05 maja 2011, sygn. I SA/Sz 93/11, czy w wyroku WSA we Wrocławiu 04 sierpnia 2009 r., sygn. I SA/Wr 835/09.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.


Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Katalog źródeł przychodów, których osiągnięcie powoduje powstanie obowiązku podatkowego, zawarty został w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z jego treścią, źródłami przychodów są:


  1. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo
    w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;
  2. działalność wykonywana osobiście;
  3. pozarolnicza działalność gospodarcza;
  4. działy specjalne produkcji rolnej;
  5. (uchylony);
  6. najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej
    oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych
    z działalnością gospodarczą;
  7. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;
  8. odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:


  1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
  2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego
    oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
  3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
  4. innych rzeczy,
  • jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy
    te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;


9. inne źródła.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16,
poz. 93 ze zm.) spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą
jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy.

W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. W myśl art. 210 tej ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż na podstawie postanowienia sądu z października 2012 r. Wnioskodawca i Jego siostra nabyli spadek po rodzicach (każdy po ½ części spadku). W skład majątku spadkowego weszło m. in. mieszkanie. W marcu 2013 r. został przeprowadzony dział spadku, w wyniku którego siostra Wnioskodawcy nabyła wyłączne prawo własności mieszkania, a Wnioskodawca otrzymał spłatę w kwocie nieprzekraczającej wartości Jego udziału w spadku, tj. 1/2 wartości mieszkania określonej w złożonym przez Nich zeznaniu podatkowym o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, iż otrzymanie przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku kwoty nieprzekraczającej udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w tym również z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że suma spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawczyni udziału spadkowego. W konsekwencji, na Wnioskodawczyni nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z rzeczonego tytułu.

Reasumując stwierdzić należy, iż otrzymanie przez spadkobiercę w wyniku działu spadku kwoty nieprzekraczającej udziału w spadku nie powoduje powstania przychodu do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.


Końcowo - odnosząc się do przywołanych przez Wnioskodawcę wyroków Wojewódzkich Sądów Administracyjnych - wskazać należy, iż orzeczenia te dotyczą konkretnych spraw podatników osądzonych w określonych stanach faktycznych i w tych sprawach rozstrzygnięcia w niej zawarte są wiążące. Natomiast Organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika