Wnioskodawcy przysługuje prawo do ulgi z tytułu wychowywania dziecka (ulga prorodzinna) za rok 2012, (...)

Wnioskodawcy przysługuje prawo do ulgi z tytułu wychowywania dziecka (ulga prorodzinna) za rok 2012, jednakże jej wysokość zależy od proporcji ustalonej łącznie przez Wnioskodawcę oraz Jego byłą małżonkę. Ulga bowiem przysługuje im wspólnie i podlega wykazaniu w zeznaniu w częściach równych lub według proporcji przez byłych małżonków przyjętej.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 08.01.2013 r. (data wpływu 14.01.2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:


  • możliwości odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka ? jest prawidłowe,
  • możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko oraz wysokości odliczenia ulgi prorodzinnej ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE


W dniu 14.01.2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko, możliwości odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka oraz wysokości odliczenia ulgi prorodzinnej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.


Wyrokiem z dnia 24.09.2012 r. Sąd Okręgowy Wydział Cywilny rozwiązał małżeństwo Wnioskodawcy bez orzekania o winie. Przed rozwodem od 10.01.2012 r. w małżeństwie panował ustrój rozdzielczości majątkowej. Sąd przy rozwodzie powierzył Wnioskodawcy i Jego byłej małżonce wykonywanie władzy rodzicielskiej nad ich małoletnim synem (data urodzenia 10.02.2007 r.) i ustalił miejsce zamieszkania syna z matką. Jednocześnie Sąd ustalił opiekę naprzemienną nad dzieckiem i orzekł, że rodzice mogą samodzielnie podejmować decyzję co do realizacji opieki naprzemiennej w formie ?Rodzicielskiego Porozumienia Wychowawczego?. Porozumienie to zostało podpisane w obecności notariusza i załączone do akt sprawy rozwodowej. Sąd zobowiązał Wnioskodawcę do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania syna w formie alimentów w wysokości 1.000 zł miesięcznie. Dodatkowo, w ?R.? Wnioskodawca zobowiązał się do finansowania przedszkola syna (około 520 zł miesięcznie) oraz prywatnego ubezpieczenia medycznego (koszt 100 zł miesięcznie), z czego sumiennie się wywiązuje.

Małżonkowie mieszkają i gospodarują oddzielnie od listopada 2011 r. Rozwód orzeczono w dniu 24.09.2012 r. Udział Wnioskodawcy w wychowaniu syna absolutnie nie ogranicza się do sporadycznych kontaktów. Syn spędza z Wnioskodawcą 50% czasu, co zostało uzgodnione z matką i jest potwierdzone w treści ?Rodzicielskiego Planu Wychowawczego?. Dwa tygodnie syn mieszka z matką, a dwa tygodnie wraz z nocowaniem z Wnioskodawcą pod Jego adresem zamieszkania. W mieszkaniu Wnioskodawcy syn ma swój pokój, zakupione ubrania, książki, zabawki, rower, hulajnogę, pamiątki i inne swoje rzeczy. Ma również swoje (oczywiście dostosowane do swojego wieku) obowiązki. Wnioskodawca dba o jego rozwój intelektualny, emocjonalny i fizyczny. Wnioskodawca razem z synem przygotowują zadane do domu zadania do wykonania w domu. Wnioskodawca chodzi z synem na zajęcia dodatkowe: pływalnia, karate, język angielski. Syn otrzymuje wszystkie niezbędne posiłki. Wnioskodawca utrzymuje stały kontakt z przedszkolem, zaprowadza syna i odbiera, aktywnie uczestniczy w zebraniach, zajęciach zaplanowanych przez przedszkole jako wspólne z rodzicami, w przedstawieniach itp. Wnioskodawca zapewnia też synowi prywatną opiekę medyczną (opłaca abonament w prywatnej klinice). Zapewnia także rozrywki takie jak kino, teatr, spacery, wyjazdy za miasto i wakacje. Będąc osobą rozwiedzioną samotnie i bez udziału drugiego rodzica Wnioskodawca wychowuje syna troszcząc się o jego kompleksowy rozwój i byt, zaspokajając jego codzienne potrzeby w czasie gdy przebywa z Wnioskodawcą. Wnioskodawca aktywnie uczestniczy w życiu syna biorąc pełną odpowiedzialność za formowanie jego osobowości przez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie jego predyspozycji intelektualnych, a także praktycznych, kształtowanie jego światopoglądu, systemu wartości i postaw emocjonalnych.

Byli małżonkowie zgodnie oszacowali koszt utrzymania dziecka na kwotę około 2.000 zł miesięcznie i taka kwota została podana w pozwie o rozwód. Kwota alimentów została również obopólnie uzgodniona z byłą małżonką. Zgodnie z wyrokiem Sądu Wnioskodawca płaci alimenty na syna 1.000 zł na miesiąc. Dodatkowo ustalenia zawarte w ?Rodzicielskim Planie Wychowawczym? zobowiązują Wnioskodawcę do płacenia za przedszkole co miesiąc ok. 520 zł i za ubezpieczenie medyczne (100 zł) z czego sumiennie się wywiązuje. Zajęcia dodatkowe byli małżonkowie finansują po połowie. Dodatkowo, Wnioskodawca ponosi wszelkie koszty utrzymania syna w czasie kiedy z Nim mieszka (50% czasu), a także wszelkie przypadające na syna koszty wyposażenia i utrzymania części mieszkania związanych z jego pobytem i wychowaniem kiedy przebywa z Wnioskodawcą. Wnioskodawca ponosi więc, zdecydowanie większe koszty finansowe wychowania syna niż była żona, choć zaangażowanie w opiekę jest podobne (50% czasu). Wnioskodawca jest w stanie udokumentować stan faktyczny zeznaniami świadków, dowodami ponoszenia kosztów, korespondencją elektroniczną z matką syna oraz innymi dokumentami. Była żona Wnioskodawcy osiąga dochody wyłącznie z tytułu umowy o pracę i umowy zlecenia. Wnioskodawca osiąga dochody z tytułu umowy o pracę i umowy o dzieło. Innych dochodów nie mają. Małoletni syn nie osiąga żadnych dochodów.


W związku z powyższym zadano następujące pytania:


  1. Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do obliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko za rok 2012 i lata następne do chwili zmiany stanu faktycznego lub zmian w prawie podatkowym w zakresie zasad korzystania z wyżej wymienionej ulgi?
  2. Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do ulgi z tytułu wychowania dziecka (ulga prorodzinna) w roku 2012 i następnych do chwili zmiany stanu faktycznego lub zmian w prawie podatkowym w zakresie zasad korzystania z wyżej wymienionej ulgi? W jakiej części Wnioskodawcy przysługuje to prawo?

Zdaniem Wnioskodawcy:


Ad. 1) Przysługuje Mu prawo do obliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci. Mając na względzie stan faktyczny opisany powyżej, Wnioskodawca uważa, że spełnia łącznie wszystkie warunki przewidziane do skorzystania z możliwości obliczenia podatku w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Przy rozwodzie Sąd nie pozbawił, ani nie ograniczył praw rodzicielskich, Wnioskodawca ma pełne prawa rodzicielskie. Mimo, iż Sąd ustalił miejsce zamieszkania dziecka z matką, powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej i ojcu ? Wnioskodawcy i matce, ustalił opiekę (pieczę) naprzemienną nad dzieckiem. Zgodnie z ustaleniami zawartymi w ?Rodzicielskim Porozumieniu Wychowawczym? dziecko 50% czasu zamieszkuje z Wnioskodawcą, wówczas samotnie sprawuje On nad nim codzienną opiekę, wychowuje je, dba o jego kompleksowy rozwój i troszczy się o byt materialny. Dodatkowo, Wnioskodawca ponosi zdecydowanie większy ciężar finansowy wychowania dziecka niż była małżonka.

Ponadto, przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa do preferencyjnego opodatkowania przez podatnika jego dochodów od tego, czy przez cały rok był on osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczy fakt, że stan taki zaistniał w ciągu roku. Skoro 50% czasu dziecko zamieszkuje z Wnioskodawcą i w tym czasie samotnie zajmuje się jego wychowaniem to Wnioskodawca uważa, że jest osobą samotnie wychowującą dziecko w myśl prawa podatkowego. Wnioskodawca sądzi, że składając deklarację w terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. do 30.04.2013 roku spełni wszystkie warunki uprawniające do skorzystania z opodatkowania dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Zdaniem Wnioskodawcy, należy uwzględnić to, że art. 6 ust. 4 wyżej wymienionej ustawy jest elementem polityki prorodzinnej państwa i ma za zadanie umożliwić preferencyjne opodatkowanie osobom, na których spoczywają większe obowiązki związane z wychowaniem dziecka tak jak, to jest w Jego przypadku.

Ad. 2) Przysługuje Mu również prawo do ulgi z tytułu wychowania dziecka (ulga prorodzinna). Przez część roku podatkowego 2012 Wnioskodawca pozostawał w związku małżeńskim z matką dziecka. Małżonkowie razem sprawowali opiekę i wychowywali je. W dniu 24.09.2012 r. Sąd rozwiązał małżeństwo Wnioskodawcy. Sąd przy rozwodzie powierzył władzę rodzicielską obojgu rodzicom i wskazał miejsce zamieszkanie z matką dziecka. Równocześnie Sąd orzekł opiekę (pieczę) naprzemienną i zgodnie z ustaleniami zawartymi w ?Rodzicielskim Planie Wychowawczym, który był dołączony do akt sprawy rozwodowej, dziecko 50% czasu spędza z Wnioskodawcą i faktycznie wtedy zamieszkuje z Wnioskodawcą i je wychowuje. Władza rodzicielska, w tym przypadku przysługuje Wnioskodawcy i matce dziecka. Każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania. Z tych przyczyn Wnioskodawca uważa, że ulga przysługuje Mu w połowie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe w zakresie możliwości odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka natomiast za nieprawidłowe w zakresie możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko oraz wysokości odliczenia ulgi prorodzinnej.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.

o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów lub osobą pozostająca w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:


  1. małoletnie,
  2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
  3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczypospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej,

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Stosownie do art. 6 ust. 9 powołanej ustawy, zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym nie korzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym. Ponadto z art. 6 ust. 10 ww. ustawy wynika, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4 złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.

Cytowane przepisy wprowadzają wyjątek od zasady dokonywania indywidualnego rozliczenia zobowiązania podatkowego podatników poprzez ustalenie preferencyjnego sposobu rozliczenia. W konsekwencji, aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w stosownych przepisach.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków: posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko, wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka), nie uzyskiwanie przez dzieci (dziecko) dochodów (z wyjątkiem przewidzianych ustawą), wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.

Z istoty pojęcia ?osoby samotnie wychowującej dziecko? wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dziecko samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jednocześnie o samotnym wychowywaniu dziecka nie musi przesądzać orzeczenie sądowe o sprawowaniu władzy rodzicielskiej przez jedno z rodziców. W sytuacji, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, a oboje są stanu wolnego, zarówno jedno, jak i drugie może samotnie wychowywać dziecko. Przy czym, prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, opiekunów prawnych, które faktycznie w roku podatkowym samotnie, tj. bez udziału drugiego rodzica, dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, zamieszkując z nim. Spełnienie tylko jednej z przesłanek, tj. statusu cywilnego rodzica, czy opiekuna prawnego dziecka, o którym mowa w ust. 6 art. 4 ww. ustawy, w sytuacji, gdy wiąże się z okolicznością samotnego wychowywania dziecka, nie daje prawa do korzystania z omawianego sposobu opodatkowania dochodów.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż małżonkowie mieszkają i gospodarują oddzielnie od listopada 2011 r., natomiast od 10.01.2012 r. w małżeństwie panuje ustrój rozdzielności majątkowej. Wyrokiem z dnia 24.09.2012 r. Sąd rozwiązał małżeństwo Wnioskodawcy bez orzekania o winie. Sąd przy rozwodzie powierzył Wnioskodawcy i Jego byłej małżonce wykonywanie władzy rodzicielskiej nad ich małoletnim synem (data urodzenia 10.02.2007 r.) i ustalił miejsce zamieszkania syna z matką. Jednocześnie Sąd ustalił opiekę naprzemienną nad dzieckiem i orzekł, że rodzice mogą samodzielnie podejmować decyzję co do realizacji opieki naprzemiennej w formie ?R.?. Porozumienie to zostało podpisane w obecności notariusza i załączone do akt sprawy rozwodowej. Udział Wnioskodawcy w wychowaniu syna absolutnie nie ogranicza się do sporadycznych kontaktów. Syn spędza z Wnioskodawcą 50% czasu, co zostało uzgodnione z matką i jest potwierdzone w treści ?R.?. Dwa tygodnie syn mieszka z matką, a dwa tygodnie wraz z nocowaniem z Wnioskodawcą pod Jego adresem zamieszkania. Była żona Wnioskodawcy osiąga dochody wyłącznie z tytułu umowy o pracę i umowy zlecenia. Wnioskodawca osiąga dochody z tytułu umowy o pracę i umowy o dzieło. Innych dochodów nie mają. Małoletni syn nie osiąga żadnych dochodów.

Należy podkreślić, iż opisywane preferencyjne rozliczenie dotyczy tylko jednego z rodziców, co wynika z instytucji osoby samotnie wychowującej dziecko zawartej w cytowanym wyżej art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy zauważyć, że ?wychowywać? kogoś to ? jak wynika z definicji słownikowej ? ?zapewnić osobie niedorosłej osiągnięcie rozwoju fizycznego i psychicznego, zapewnić opiekę istocie niedorosłej i doprowadzić ją do samodzielności? (Słownik Języka Polskiego PWN 1992 r.).

Z kolei z istoty pojęcia ?osoby samotnie wychowującej dziecko? wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama zajmuje się wychowywaniem dziecka.

Dodać należy, iż zasady sprawowania prawnej opieki na dzieckiem przez rodziców (wykonywania władzy rodzicielskiej) określa sąd w wyroku orzekającym rozwód małżonków. Wynika to z art. 58 § 1 ustawy z dnia 25.02.1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r., poz. 1529 ze zm.), który stanowi, iż w wyroku orzekającym rozwód Sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i o kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia. Natomiast stosownie do art. 58 § 2 ww. ustawy, Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. Sąd może pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodzicom na ich zgodny wniosek, jeżeli przedstawili porozumienie, o którym mowa w § 1, i jest zasadne oczekiwanie, że będą współdziałać w sprawach dziecka.

Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy, wskazać należy, iż niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, aby osoba faktycznie wychowywała dziecko. Przez wychowywanie należy, zgodnie z ogólnie przyjętą definicją, rozumieć zapewnianie stałej opieki prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Przesądza to o tym, że dziecko powinno pozostawać we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą samotną.

Przy ocenie prawa do preferencyjnego sposobu opodatkowania należy mieć więc na względzie przede wszystkim okoliczności faktyczne, bowiem prawo do wspólnego opodatkowania przysługuje osobie wychowującej dziecko. Decydujące znaczenie ma więc fakt z kim dziecko zamieszkuje i na czyim utrzymaniu pozostaje. Podkreślenia wymaga fakt, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że okoliczność, iż dwie osoby wychowują to samo dziecko wyklucza możliwość uznania, że którakolwiek z tych osób wychowuje dziecko samotnie. Zgodnie ze zdarzeniem przyszłym przedstawionym we wniosku dziecko jest wychowywane przez oboje rodziców będących stanu wolnego.

Nie można zatem uznać Wnioskodawcy za osobę samotnie wychowującą dziecko, ponieważ jego wychowaniem zajmuje się wspólnie z matką dziecka. Ponadto, z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Tym samym oboje rodzice wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad dzieckiem i wspólnie je wychowują.

Zatem należy stwierdzić, iż żadnemu z rodziców nie przysługuje prawo do korzystania z omawianej preferencji. Ponadto, podkreślić należy, że ustawa nie przewiduje możliwości wyboru przez jednego z rodziców posiadających prawa rodzicielskie, preferencyjnego sposobu opodatkowania ? prawo to przysługuje wyłącznie rodzicowi, który samotnie wychowuje dziecko, nie zaś jednemu z rodziców.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż z uwagi na fakt, iż dziecko wychowywane jest przez oboje rodziców, żadnemu z nich nie przysługuje prawo do korzystania z preferencyjnego rozliczania się dla osób samotnie wychowujących. Również rezygnacja jednego z rodziców z preferencyjnego sposobu rozliczania się nie pozwoli na korzystanie z takiego sposobu rozliczania się przez drugiego z rodziców, ponieważ prawo to przysługuje wyłącznie rodzicowi który spełnia wszystkie przesłanki określone przepisami w cytowanej ustawie występujące łącznie.

Zatem, Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do obliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko za rok 2012 i w latach następnych do chwili zmiany stanu faktycznego lub zmian w prawie podatkowym.

Odnosząc się natomiast do możliwości odliczenia przez Wnioskodawcę ulgi z tytułu wychowywania dziecka, należy wskazać, iż zasady korzystania z podatkowej ulgi na dzieci określa art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.).

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31.12.2012 r., od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:


  1. wykonywał władzę rodzicielską,
  2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,
  3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Stosownie do art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1. Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

  1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,
  2. wstąpiło w związek małżeński.

Zgodnie z art. 27f ust. 3 ww. ustawy, w przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Z przepisu art. 27f ust. 4 ww. ustawy wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów ? imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:


  1. odpis aktu urodzenia dziecka,
  2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,
  3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą,
  4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Natomiast art. 27f ust. 6 powyższej ustawy stanowi, że przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6 (art. 27f ust. 7 powołanej ustawy).


Biorąc pod uwagę powyższe, uprawnionymi do skorzystania z ulgi są zatem podatnicy, którzy spełnili poniższe przesłanki, tj.:


  • osiągali dochody opodatkowane wg skali podatkowej,
  • wykonywali władzę rodzicielską, pełnili funkcje opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało lub sprawowali opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą,
  • utrzymywali pełnoletnie dziecko w związku z wykonywaniem przez siebie ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej,
  • wykażą podatek (po odliczeniu składki na ubezpieczenia zdrowotne).


Oznacza to, że z ulgi mogą skorzystać podatnicy, którzy osiągają dochody opodatkowane według skali podatkowej. Do ulgi mają prawo również podatnicy opodatkowani zryczałtowanym podatkiem dochodowym lub podatnicy osiągający dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej, czy też z działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowanych 19% podatkiem liniowym pod warunkiem, iż uzyskają w roku podatkowym także dochody opodatkowane według skali np. zasiłek chorobowy, dochody z najmu.

Przy czym warunkiem do skorzystania z ulgi z tytułu wychowywania dziecka jest również brak zastosowania w stosunku do dziecka przepisów:


  • art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
  • ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego,
  • ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.


Z przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca jest po rozwodzie. Wspólnie z byłą żoną sprawuje władzę i opiekę nad swoim małoletnim synem. Wnioskodawca łoży co miesiąc 1000 zł na utrzymanie syna płacąc alimenty. Syn spędza z Wnioskodawcą 50% czasu. Zgodnie z wyrokiem sądu syn dwa tygodnie mieszka z matką, a dwa tygodnie wraz z nocowaniem z Wnioskodawcą pod Jego adresem zamieszkania. W mieszkaniu Wnioskodawcy syn ma swój pokój, zakupione ubrania, książki, zabawki, rower, hulajnogę, pamiątki i inne swoje rzeczy. Ma również swoje (oczywiście dostosowane do swojego wieku) obowiązki. Wnioskodawca dba o jego rozwój intelektualny, emocjonalny i fizyczny. Wnioskodawca razem z synem przygotowują zadane do domu zadania do wykonania w domu. Wnioskodawca chodzi z synem na zajęcia dodatkowe: pływalnia, karate, język angielski. Syn otrzymuje wszystkie niezbędne posiłki. Wnioskodawca utrzymuje stały kontakt z przedszkolem, zaprowadza syna i odbiera, aktywnie uczestniczy w zebraniach, zajęciach zaplanowanych przez przedszkole jako wspólne z rodzicami, w przedstawieniach itp. Wnioskodawca zapewnia też synowi prywatną opiekę medyczną (opłaca abonament w prywatnej klinice). Zapewnia także rozrywki takie jak kino, teatr, spacery, wyjazdy za miasto i wakacje. Będąc osobą rozwiedzioną samotnie i bez udziału drugiego rodzica Wnioskodawca wychowuje syna troszcząc się o jego kompleksowy rozwój i byt, zaspokajając jego codzienne potrzeby w czasie gdy przebywa z Wnioskodawcą. Wnioskodawca aktywnie uczestniczy w życiu syna biorąc pełną odpowiedzialność za formowanie jego osobowości przez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie jego predyspozycji intelektualnych, a także praktycznych, kształtowanie jego światopoglądu, systemu wartości i postaw emocjonalnych.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że jeżeli oboje rodzice wykonują władzę rodzicielską, wówczas ulga prorodzinna przysługuje każdemu z rodziców w proporcjach przez nich ustalonych, z tym, że łączna kwota odliczeń, przez nich dokonana nie może przekroczyć kwoty odliczeń przysługujących względem danego dziecka. Istotne jest, aby nie dochodziło do dublowania ulgi.

Należy podkreślić, że roczna kwota odliczenia dotyczy łącznie obojga rodziców. Zasada ta dotyczy również rodziców rozwiedzionych. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie mówi, że rodzicom przysługuje wspólnie roczna kwota ulgi i mogą ją oni odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnie ustalonej przez rodziców proporcji. Istotne jest jednak to, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu ulgi.

Konieczne jest zatem porozumienie w tym względzie, gdyż decyzję o sposobie podziału tej kwoty ustawodawca pozostawił rodzicom dziecka, zaznaczając jedynie, iż kwota ulgi na dziecko dotyczy łącznie obojga rodziców. W konsekwencji, suma odliczeń w 2012 r. dokonanych przez każdego z rodziców odrębnie nie może przekroczyć kwoty limitowanej, tj. 92,67 zł za każdy miesiąc wykonywania władzy rodzicielskiej. Prawo do odliczenia przedmiotowej ulgi zależy od proporcji ustalonej przez rodziców.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, iż Wnioskodawcy przysługuje prawo do ulgi z tytułu wychowywania dziecka (ulga prorodzinna) za rok 2012, jednakże jej wysokość zależy od proporcji ustalonej łącznie przez Wnioskodawcę oraz Jego byłą małżonkę. Ulga bowiem przysługuje im wspólnie i podlega wykazaniu w zeznaniu w częściach równych lub według proporcji przez byłych małżonków przyjętej.

Dodatkowo, nadmienić należy, iż ustawą z dnia 24 października 2012 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 1278) zmieniono m.in. zasady w zakresie prawa do odliczenia przysługującego, na podstawie art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikowi na każde małoletnie dziecko w stosunku do którego wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą. Nowe zasady opodatkowania, zgodnie z art. 3 ustawy zmieniającej, mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od dnia 01 stycznia 2013 r.

Z uwagi na fakt, iż przedstawione we wniosku pytanie Nr 2 dotyczyło okresu do chwili zmian w prawie podatkowym, niniejsza interpretacja w zakresie tego pytania została wydana w oparciu o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązujących do 31.12.2012 r., tj. do chwili ich zmiany.


Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., Nr 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika