1. Czy Spółdzielnia Mieszkaniowa w sposób zgodny z prawem wystawiła informację PIT-8C?2. Czy wartości (...)

UZASADNIENIE

W dniu 30.04.2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 03.07.2000 r., protokołem zdawczo-odbiorczym, Wnioskodawca przyjął mieszkanie spółdzielcze typu lokatorskiego o powierzchni 45,77m², z 30% udziałem własnym. Mieszkanie to jest integralną częścią bloku wybudowanego w ramach Krajowego Funduszu Mieszkaniowego z kredytu Banku Gospodarstwa Krajowego. Pozostała część wartości mieszkania spłacana była przez Wnioskodawcę w ratach miesięcznych jako kredyt, który odprowadzał do Spółdzielni Mieszkaniowej w wielkości proporcjonalnej do zajmowanej powierzchni. Zgodnie z zapisem ustawy o mieszkalnictwie, mieszkania wybudowane w ramach KFM nie podlegają przemianowaniu na własnościowe. Ponadto jednym z warunków otrzymania takiego mieszkania było nieposiadanie tytułu prawnego do jakiegokolwiek mieszkania. Wnoszone przez Wnioskodawcę raty spłaty pozostałej części kredytu nie podlegały zwróceniu z chwilą oddania czy zamiany mieszkania.

W związku z zaistniałą sytuacją prawną 08.01.2008 r. z tą samą Spółdzielnią Mieszkaniową Podatnik podpisał umowę na wybudowanie mieszkania o powierzchni 63,64 m² o statusie własności wyodrębnionej. Następnie w dniu 14.02.2008 r. Wnioskodawca podpisał z bankiem umowę o udzielenie złotowego mieszkaniowego kredytu budowlano-hipotecznego (inwestycja realizowana przez inwestora zastępczego), jako jego współbiorca, w wysokości 100% wartości nowego mieszkania. Podatnik poniósł z tego tytułu koszty związane z przyznaniem, ubezpieczeniem kredytu, operatem rzeczoznawcy itd.

W trakcie budowy bloku, bank przekazywał na konto SM transze płatności zgodnie z zawartym w umowie harmonogramem, a Wnioskodawca spłacał odsetki od przelewanych kwot. Ponadto Podatnik złożył do SM oświadczenie, że z chwilą zasiedlenia nowego mieszkania zrezygnuje z dotychczas zajmowanego lokum.

29.12.2008 r., protokołem zdawczo-odbiorczym, SM przekazała mieszkanie i klucze. Zgodnie z podpisanym wcześniej oświadczeniem, protokołem zdawczo-odbiorczym, 12.01.2009 r. Wnioskodawca przekazał spółdzielni mieszkanie spółdzielcze-lokatorskie. W lutym 2009 r. nastąpiło rozliczenie ze spółdzielnią na podstawie operatu rzeczoznawcy, którego Podatnik opłacił osobiście. Otrzymał zwrot 30% wartości mieszkania wyliczonej na podstawie ceny wolnorynkowej. Otrzymane pieniądze przeznaczył na spłatę wcześniej zaciągniętego kredytu hipotecznego i wykończenie mieszkania. 05.03.2009 r. Wnioskodawca podpisał, aktem notarialnym, z zarządem SM umowę o ustanowieniu odrębnej własności lokalu i przeniesieniu własności tego lokalu. Poniósł w związku z tym dalsze dodatkowe koszty z tytułu aktu notarialnego, założenia księgi wieczystej, nałożenia hipoteki, ubezpieczenia mieszkania, dodatkowego ubezpieczenia na życie itd.

W lutym 2010 r. Podatnik otrzymał ze Spółdzielni Mieszkaniowej PIT-8C, w którym, w punkcie D wykazano nadwyżkę pomiędzy zwróconą kwotą zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego wg. wartości rynkowej a wniesionym wkładem do SM, powołując się na art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podatnik odprowadził przy rozliczeniu rocznym podatek z tego tytułu, ażeby nie wchodzić w spiralę odsetek. Wnioskodawca uważa, że został skrzywdzony. Zamiast pomóc w uzyskaniu własnego w 100% mieszkania, bez angażowania dotacji państwowych, nałożono podatek, przypuszczalnie po to, ażeby oddalić perspektywę spłaty kredytu i utrudnić zdobycie własnego mieszkania.

Pismem z dnia 27.05.2010 r. Nr IPPB4/415-349/10-2/JC wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku. Powyższe zostało uzupełnione w terminie.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy Spółdzielnia Mieszkaniowa w sposób zgodny z prawem wystawiła informację PIT-8C...
2. Czy wartości wskazane w ww. informacji w oparciu o stan faktyczny podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy też podlegają zwolnieniu w trybie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

W ocenie Wnioskodawcy spełnia on kryteria określone w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy w związku z tym powinien być zwolniony z podatku dochodowego, gdyż poniósł wydatki na zakup nowego lokalu własnościowego, natomiast spółdzielnia błędnie interpretując przepis art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy, wystawiając PIT-8C z ww. podstawą prawną, naraziła Podatnika i innych lokatorów na dodatkowe obciążenia finansowe w postaci podatku dochodowego wskazanego przez Wnioskodawcę w zeznaniu rocznym za 2009 r.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszystkie dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w przepisach art. 21, 52, 52a, 52c ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast przepis art. 10 ww. ustawy określa specyfikację źródeł przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, które precyzują przepisy art. 12-20 tej ustawy.

Zgodnie zaś z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z treścią art. 16 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98 poz. 1070 ze zm.) Krajowy Fundusz Mieszkaniowy, zwany dalej ?Funduszem?, służy realizacji zadań wynikających z polityki państwa w zakresie gospodarki mieszkaniowej oraz rozwoju budownictwa mieszkaniowego.

Art. 20 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż jeżeli kredyt, o którym mowa w art. 18 pkt 1, został udzielony spółdzielni mieszkaniowej, lokale mieszkalne w budynku wzniesionym przy jego wykorzystaniu mogą być wynajęte lub może być do nich ustanowione spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wyłącznie na rzecz osób fizycznych, o których mowa w art. 30. Natomiast zgodnie z ust. 2 lokale mieszkalne wybudowane przy wykorzystaniu kredytu, o którym mowa w art. 18 pkt 1, nie mogą być, pod rygorem nieważności, wyodrębnione na własność, a także nie może być do nich ustanowione spółdzielcze własnościowe prawo.

Zgodnie z treścią art. 32 ustawy z dnia 26 października 1995 r. umowa najmu może przewidywać obowiązek wpłacenia przez najemcę kaucji zabezpieczającej pokrycie należności z tytułu najmu, istniejących w dniu opróżnienia lokalu. Natomiast art. 33 ww. ustawy stanowi, iż w sprawach nieuregulowanych w rozdziale 4 ustawy stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.

Ze stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca przyjął mieszkanie spółdzielcze typu lokatorskiego z 30% udziałem własnym. Mieszkanie to jest integralną częścią bloku wybudowanego w ramach Krajowego Funduszu Mieszkaniowego z kredytu Banku Gospodarstwa Krajowego. Pozostała część wartości mieszkania spłacana była przez Wnioskodawcę w ratach miesięcznych jako kredyt, który odprowadzał do Spółdzielni Mieszkaniowej w wielkości proporcjonalnej do zajmowanej powierzchni. Zgodnie z zapisem ustawy o mieszkalnictwie, mieszkania wybudowane w ramach KFM nie podlegają przemianowaniu na własnościowe. Ponadto jednym z warunków otrzymania takiego mieszkania było nieposiadanie tytułu prawnego do jakiegokolwiek mieszkania. Wnoszone przez Wnioskodawcę raty spłaty pozostałej części kredytu nie podlegały zwróceniu z chwilą oddania czy zamiany mieszkania.

W lutym 2009 r. nastąpiło rozliczenie ze spółdzielnią na podstawie operatu rzeczoznawcy, którego Podatnik opłacił osobiście. Otrzymał zwrot 30% wartości mieszkania wyliczonej na podstawie ceny wolnorynkowej. Otrzymane pieniądze przeznaczył na spłatę wcześniej zaciągniętego kredytu hipotecznego i wykończenie mieszkania. 05.03.2009 r. Wnioskodawca podpisał, aktem notarialnym, z zarządem SM umowę o ustanowieniu odrębnej własności lokalu i przeniesieniu własności tego lokalu. W lutym 2010 r. Podatnik otrzymał ze Spółdzielni Mieszkaniowej PIT-8C, w którym, w punkcie D wykazano nadwyżkę pomiędzy zwróconą kwotą zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego wg. wartości rynkowej a wniesionym wkładem do SM, powołując się na art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak wynika z powyższego Spółdzielnia nie może dokonać sprzedaży lokalu mieszkalnego na rzecz osoby fizycznej a wpłacając 30% udziału własnego do Spółdzielni podatnik nie nabywa prawa własności do lokalu mieszkalnego, lecz jedynie prawo do korzystania na zasadach najmu z mieszkania wybudowanego w ramach popierania budownictwa mieszkaniowego. Osoba decydując się na zawarcie umowy ze Spółdzielnią jest jedynie najemcą przedmiotowego lokalu a nigdy nie jest jego właścicielem. Oznacza to, iż udział własny nie stanowi udziału we własności lokalu mieszkalnego.

Zwracany najemcom 30% udział własny jest świadczeniem o charakterze zwrotnym, a zatem obojętnym z punktu widzenia obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ jest jedynie zabezpieczeniem prawidłowego wykonania postanowień umowy najmu, o charakterze zwrotnym. Natomiast jego waloryzacja pełni rolę elementu odszkodowania urealniającego wartość siły nabywczej pieniądza, który najemca wpłaca wynajmującemu tytułem zabezpieczenia wykonania zobowiązania.

Przychód wynikający z rozwiązania umowy najmu oraz zwrotu udziału własnego winien być zakwalifikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stosownie do powołanego przepisu źródłami przychodu są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

W myśl art. 18 ww. ustawy za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw. Zawarte w tym przepisie wyliczenie praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy jako odrębne źródło przychodów ma charakter otwarty, o czym świadczy użyte przez ustawodawcę sformułowanie ?w szczególności?. Przyjęcie przez ustawodawcę otwartego katalogu tych przychodów pozwala na zaliczenie do tej kategorii wszystkich innych przychodów z praw majątkowych, poza wymienionymi w tym artykule.

Dochody z praw majątkowych podlegają kumulacji z pozostałymi dochodami zgodnie z art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 22 ust. 1 ww. ustawy kosztami uzyskania są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

W powołanym przepisie ustawodawca nie wskazuje enumeratywnie jakie wydatki mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu. Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona została od istnienia związku przyczynowo - skutkowego tzn. poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, bądź funkcjonowanie tego źródła. Kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że podatnik wykaże, iż zostały one w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów.

A zatem kosztami uzyskania przychodów są wszelkie wydatki, które łącznie spełniają następujące warunki: zostały faktycznie poniesione w celu uzyskania przychodu, tzn. pozostają w racjonalnym związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami oraz nie zostały wymienione w art. 23 ustawy zawierającym katalog wydatków nie uznawanych za koszty uzyskania przychodów.

Aby uzyskać prawo do najmu lokalu mieszkalnego Wnioskodawca musiał wnieść wkład w postaci 30% udziału własnego.

Mając na uwadze powyższe, wniesienie udziału w postaci wkładu własnego, należy zakwalifikować, jako wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodu, co w konsekwencji spowoduje, że do opodatkowania pozostanie nadwyżka nad zwróconą kwotą zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego a wniesionym wkładem do Spółdzielni Mieszkaniowej.

Uzyskany przychód stanowi przychód z praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, po pomniejszeniu zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych o koszty poniesione w celu uzyskania tego przychodu, podlegać będzie opodatkowaniu na zasadach ogólnych według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych łącznie z dochodami z innych źródeł.

Natomiast na Spółdzielni spoczywa obowiązek płatnika wynikający z art. 41 ust. 1 ww. ustawy, który stanowi, że osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

W myśl art. 42 ust. 1 ww. ustawy płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) ? na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby.

Opisana sytuacja nie jest objęta dyspozycją zawartą w art. 42a ww. ustawy, zgodnie z którą osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych. Co za tym idzie Spółdzielnia nie miała obowiązku wystawienia informacji PIT-8C.

Spółdzielnia w przedmiotowej sprawie była obowiązana do naliczenia, poboru i odprowadzenia do właściwego urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy oraz sporządzenia imiennej informacji PIT-11.

Reasumując stwierdzić należy, iż w odniesieniu do stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, wypłata wkładu nie stanowi przychodu do opodatkowania, gdyż jest świadczeniem zwrotnym, natomiast nadwyżka pomiędzy zwróconą kwotą zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego a wniesionym wkładem do Spółdzielni Mieszkaniowej podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z praw majątkowych. Nieprawidłowa jest zatem kwalifikacja zwrotu kwoty zwaloryzowanego wkładu do źródeł przychodu o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie skutków podatkowych wypłaty zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego uznano za nieprawidłowe, z uwagi na odmienne uzasadnienie prawne, w związku z uzasadnieniem przedstawionym przez Wnioskodawcę we własnym stanowisku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M.C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.