Czy Wnioskodawca może w swoim zeznaniu podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości (PIT-39) w jakikolwiek (...)

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko ? przedstawione we wniosku z dnia 6 czerwca 2014 r. (data wpływu 13 czerwca 2014 r.) uzupełnione pismem z dnia 14 sierpnia 2014 r. (data nadania 14 sierpnia 2014 r., data wpływu 18 sierpnia 2014 r.) na wezwanie Nr IPPB4/415-471/14-2/MS z dnia 6 sierpnia 2014 r. (data nadania 7 sierpnia 2014 r., data doręczenia 12 sierpnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 czerwca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr IPPB4/415-471/14-2/MS z dnia 6 sierpnia 2014 r. (data nadania 7 sierpnia 2014 r., data doręczenia 12 sierpnia 2014 r.) tutejszy organ wezwał Wnioskodawcę poprzez wyjaśnienie w zakresie jakich przepisów prawa podatkowego ma być udzielona interpretacja przepisów prawa podatkowego, przeformułowanie pytania, które winno być związane z przepisami prawa podatkowego przyporządkowane do stanu faktycznego i dotyczyć indywidualnej sprawy Wnioskodawcy oraz przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego zdarzenia przyszłego w odniesieniu do sprecyzowanego pytania.

Pismem z dnia 14 sierpnia 2014 r. (data nadania 14 sierpnia 2014 r., data wpływu 18 sierpnia 2014 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 22 kwietnia 2014 r. Wnioskodawca sądownie nabył 50% udziału w spadku po mamie Apolonii W. (zmarłej w dniu 28 października 2013 r.). Drugie 50% udziału nabyła jej wnuczka (siostrzenica Wnioskodawcy) Sylwia I. Zasadniczo w skład masy spadkowej weszło mieszkanie własnościowe oraz około 16.500 zł różnego rodzaju nieubezpieczonych obciążeń bankowych (niespłacony kredyt odnawialny i pożyczki, zaległość na karcie kredytowej, zwrot niezależnie przekazanego świadczenia ZUS).

Po śmierci mamy spadkobiercy postanowili, że długi te spłacą sprzedając wspomniane wyżej mieszkanie po uprawomocnieniu nabycia spadku. Jednak z uwagi na to, że rozpatrzenie wniosku o nabycie spadku w sądzie wyznaczone zostało na dość odległy termin, tj. 22 kwietnia 2014 r. długi te spłacili jeszcze w grudniu 2013 r. (z zaliczki otrzymanej od nabywcy na podstawie umowy przedwstępnej sprzedaży ww. mieszkania). Wnioskodawcy zależało na tym, aby niepotrzebnie nie były naliczane karne odsetki za brak spłaty tych obciążeń. Jako tytuł na potwierdzeniach wpłat podawano konkretną operację bankową, np.: ?spłata kredytu po zmarłej Apolonii W.?. Przy czym, Wnioskodawca jako wpłacający pokrył ok. 13.500 zł długów, a wnuczka Sylwia ok. 3.000 zł.

W dniu 20 maja 2014 r. w Urzędzie Skarbowym Wnioskodawca złożył zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2), w którym wykazano nabycie po 1/2 udziału w lokalu mieszkalnym. W tym samym dniu przeprowadzona też została transakcja sprzedaży tego mieszkania za kwotę 68.000 zł w Kancelarii Notarialnej.

Od urzędniczki w Urzędzie skarbowym Wnioskodawca uzyskał informację, że zgodnie z Ordynacją podatkową, jako sprzedający nieruchomość nabytą w drodze spadku, nie może zaliczyć spłaty długów spadkodawcy spłaconych po jego śmierci, ani do kosztów uzyskania przychodu, ani do przychodu zwolnionego od podatku dochodowego. Przyjęło się, że sprzedający nieruchomość uzyskaną w drodze spadku żadnych kosztów nabycia nie poniósł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy Wnioskodawca może w swoim zeznaniu podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości (PIT-39) w jakikolwiek sposób odliczyć długi zmarłej Apolonii W., które pokrył z pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży mieszkania (np. jako koszty uzyskania przychodu), a jeśli tak, to czy w wysokości stosowanej do udziału w spadku (tj. w 1/2 części całego długu), czy zgodnej z tym na kogo wystawione są potwierdzenia wpłat?

Zdaniem Wnioskodawcy.

Z punku widzenia Wnioskodawcy odliczenie w Jego zeznaniu podatkowych PIT-39 części długu, które pokrył z pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży mieszkania (np. jako koszt uzyskania przychodu) jest zasadne. Wnioskodawca nie miałby żadnego przychodu gdyby On i Jego dzieci ten spadek odrzucili. A wraz z jego przyjęciem wiązał się także obowiązek przyjęcia długów spadkodawcy. Zatem przychód Wnioskodawca z odpłatnego zbycia mieszkania Jego mamy nie wyniósł 34.000 zł (1/2 z 68.000 zł) tylko 25.750 zł (½ z 51.500 zł ? w przypadku, gdy długi Apolonii W. Wnioskodawca może odliczyć w części analogicznej do nabytego udziału w spadku) lub 20.500 zł (1/2 z 68.000 minus kwota 13.500 ? w przypadku, gdy długi Apolonii W. Wnioskodawca może odliczyć w wysokości wynikającej z potwierdzeń wpłat, gdzie wpłacającym jest Wnioskodawca).

Urzędniczka w Urzędzie Skarbowym stwierdziła, że zgodnie z posiadanymi przez nią dokumentami Wnioskodawca musi odprowadzić podatek od kwoty 34.000 zł (nie uwzględniając na potrzeby ten interpretacji skorzystania z ewentualnej ulgi mieszkaniowej).

Wnioskodawca prosi o korzystną, ale zgodną z prawem odpowiedź, którą będzie mógł uprawomocnić rzeczywiste obniżenie uzyskanego dochodu ze sprzedaży nieruchomości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ustawy Ordynacja podatkowa zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z przepisami art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości (w tym lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość),
   
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
   
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
   
   - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.
   
   

W świetle powyższego, każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

W przedmiotowej sprawie ? dla określenia właściwej podstawy normującej zasady opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży udziału w nieruchomości ? istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia udziału w tej nieruchomości.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych. W myśl art. 924 i 925 ww. ustawy spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Art. 1012 Kodeksu cywilnego stanowi natomiast, że spadkobierca może przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić.

Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Tak więc dniem nabycia spadku przez Wnioskodawcę jest data śmierci spadkodawcy, czyli 28 października 2013 r. Zatem dokonując skutków podatkowych zbycia przedmiotowej nieruchomości należy stosować przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r.

Ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316, z późn. zm.) zmieniono m. in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania, zgodnie z art. 14 ustawy zmieniającej, mają zastosowanie do dochodów (poniesionej straty) od dnia 1 stycznia 2009 r.

W myśl art. 30e ust. 1 powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ? w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r. ? podatek od dochodu ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Zgodnie z art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1 jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonych zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Stosownie do art. 30e ust. 4 ww. ustawy, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, od którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
   
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
   
   

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł (art. 30 ust. 5 ww. ustawy).

Jak wynika z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Zgodnie z powyższym przychodem z odpłatnego zbycia jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, o ile odpowiada wartości rynkowej, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością).

Stosowanie natomiast do art. 22 ust. 6d ww. ustawy, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny, lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość tych nakładów, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ww. ustawy).

Jak wynika z cytowanego powyżej art. 22 ust. 6d ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do kosztów uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia mieszkania nabytego w drodze spadku zaliczane są wyłącznie:

• udokumentowane nakłady na to mieszkanie zwiększające jego wartość,
  
• kwota zapłaconego podatku od spadków i darowizn.
  
  

Długi obciążające masę spadkową nie stanowią żadnej z powyższych kategorii, a zatem nie mogą zostać uwzględnione przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym w przypadku sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku.

Zauważyć należy, że długi spadkowe jakkolwiek wpływają na wysokość podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, pozostają bez wpływu na ustalenie tej podstawy w podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku. Spłata wierzycieli nie jest nakładem zwiększającym wartość nieruchomości. Obowiązek spłaty wierzycieli jest, na skutek przyjęcia spadku, zobowiązaniem Wnioskodawcy, które musi uregulować.

Nie można od przychodu odjąć wszystkich wydatków, które miały jakikolwiek związek ze spadkobraniem. Ustawodawca enumeratywnie wymienił bowiem co może być kosztem uzyskania przychodu w wypadku sprzedaży nieruchomości nabytej w spadku, a spłata długów nie została wymieniona w art. 22 ust. 6d ustawy. Z samej swej istoty długi nie mogą pomniejszać przychodu do opodatkowania, bo długi nie służą nigdy uzyskaniu przychodu, przychód często jest natomiast wydatkowany na spłatę długów, które obciążają spadkobiercę skoro nie odrzucił spadku.

Wynika to z faktu, że w dniu śmierci spadkodawcy zaciągnięte przez niego zobowiązania automatycznie stały się, wyrażonym w polskiej nomenklaturze prawnej długiem spadkowym, do spłaty którego zobligowani są spadkobiercy przyjmujący spadek. Wnioskodawca przyjmując spadek przejął w postaci długu spadkowego obowiązki dłużnika - mamy, co jest konsekwencją art. 922 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że niespłacone świadczenie zaciągnięte przez spadkodawcę stanowi dług spadkowy. Należy zaznaczyć, że spłata takiego zadłużenia ciążyłaby na Wnioskodawcy (i innych spadkobiercach) bez względu na to czy sprzedaliby mieszkanie, czy też nie. Skoro tak, to nie jest to wydatek poniesiony w związku z odpłatnym zbyciem przedmiotowego mieszkania. Innymi słowy, Wnioskodawca i drugi spadkobierca mają obowiązek regulować zadłużenie. Mało tego, nawet gdyby do masy spadkowej nie należało mieszkanie własnościowe, a przedmioty o niewielkiej wartości, a Wnioskodawca (i drugi spadkobierca) przyjął spadek wprost, to i tak miałby obowiązek wraz z drugim spadkobiercą uregulować długi mamy.

Wnioskodawca (i drugi spadkobierca) jest obowiązany do spłaty długów zmarłej mamy z tego powodu, że przyjął spadek po niej. Jako spadkobierca przyjmuje bowiem nie tylko prawa, ale i zobowiązania, których mogą teraz wobec niej dochodzić wierzyciele spadkodawcy. Wnioskodawca nie będzie regulował długów z innego powodu niż ten, że jako spadkobierca mamy przyjął jej prawa i obowiązki, co oznacza, że wierzyciele mamy mogliby dochodzić swoich praw wobec Wnioskodawcy (i drugiego spadkobiercy). Chcąc uwolnić się od takiego ryzyka musi zaspokoić wierzycieli. Zapłata długów nie ma jednak żadnego wpływu na uzyskany przychód ze sprzedaży, gdyż wynika z samego faktu dziedziczenia.

Nadmienić przy tym też należy, że istniejące długi spadkowe obciążające całą masę spadkową nie muszą być zaspokojone ze sprzedaży składników majątku otrzymanego w drodze spadku. Mogą być zaspokojone z innych źródeł, np. dochodów własnych spadkobiercy. W ten sposób spadkobierca też może uwolnić się od zobowiązań wobec wierzycieli. Przyjmując spadek spadkobierca zawsze będzie zobowiązany do uregulowania długów spadkodawcy. Taki sam obowiązek ciążyłby na Wnioskodawcy nawet gdyby nie nabył w spadku nieruchomości, a np. inne rzeczy.

Zatem, wartość długów spadkowych nie stanowi na gruncie art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ?kosztu uzyskania przychodu? nieruchomości, nabytej przez Wnioskodawcę tytułem spadku.

W świetle przywołanych uregulowań prawnych, należy stwierdzić, że opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym będzie podlegać dochód z odpłatnego zbycia nieruchomości, nabytej w drodze spadku stanowiący różnicę pomiędzy przychodem ustalonym zgodnie z art. 19 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i kosztami uzyskania przychodu, o których mowa w art. 22 ust. 6d tej ustawy. Do kosztów uzyskania przychodu Wnioskodawca nie może zaliczyć spłaty długów po swojej zmarłej mamie, bowiem wydatki te nie mieszczą się w ustawowych kryteriach kosztu uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości. Zatem twierdzenie Wnioskodawcy, że odliczenie długów, które pokrył z pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży mieszkania winno być wykazane jako koszty uzyskania przychodu w zeznaniu PIT-39 jest błędne, ponieważ nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach prawnych.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że z uwagi na fakt, że przepis art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa nakłada na organ podatkowy obowiązek udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego ? to do kompetencji tut. organu nie należy ustalenie (wyliczenie) wysokości dochodu, podatku, przychodu bądź potwierdzenie poprawności ich obliczenia, bowiem wykraczałoby to poza zakres interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, to na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu ? zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego. Prawidłowość takiego rozliczenia podlega weryfikacji przez właściwy rzeczowo organ podatkowy, względnie organ kontroli skarbowej, w toku postępowania kontrolnego, postępowania podatkowego, czy czynności sprawdzających.

Zatem tut. organ nie odniósł się do kwot przedstawionych przez Wnioskodawcę w stanie faktycznym.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację ? w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.