Przychód uzyskany przez Wnioskodawcę ze sprzedaży nieruchomości nabytej w spadku nie podlega opodatkowaniu (...)

UZASADNIENIE

W dniu 1 października 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w zwróconej nieruchomości.

Z uwagi na braki formalne pismem z dnia 8 grudnia 2014 r. Nr IPPB4/415-763/14-2/JK3, (data nadania 8 grudnia 2014 r., data doręczenia 11 grudnia 2014 r.) wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku.

Pismem z dnia 12 grudnia 2014 r. (data nadania 12 grudnia 2014 r., data wpływu 16 grudnia 2014 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Decyzją Naczelnika Dzielnicy z 1980 roku została wywłaszczona nieruchomość, która stanowiła współwłasność Antoniego oraz Cecylii.

Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 16 grudnia 1991 prawo do spadku po Antonim nabyli Cecylia w 1/4 oraz dzieci Marek, Zofia, Andrzej(Wnioskodawca) i Jan w 3/16 części każdy z nich.

Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 26 czerwca 1997 r. prawo do spadku po Cecylii nabyły dzieci Marek, Zofia, Andrzej (Wnioskodawca) i Jan w 1/4 części każdy z nich.

Zgodnie z art. 136 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli nie została wykorzystana na cel wywłaszczenia.

Spadkobiercy po Antonim i Cecylii złożyli stosowny wniosek w dniu 27 kwietnia 2010 r. i po jego rozpatrzeniu Decyzją z dnia 12 października 2012 r. część nieruchomości została zwrócona w zamian za zwrot zwaloryzowanego odszkodowania w kwocie 8.526,00 zł -1 grupa zwolniona z podatku od spadku do kwoty 9637 zł.

W październiku 2013 roku nieruchomość została zbyta przez Marka, Zofię, Wnioskodawcę i Jana za kwotę 1.000.000,00 zł wraz z umową przedwstępną przeniesienia własności lokali mieszkalnych w budynku wybudowanym na nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu. Wraz z rozliczeniem za rok 2013 zostały złożone PIT - 39 z zaliczką 0,00 zł na podatek w związku z planowanymi wydatkami na cele mieszkaniowe.

Przedłużający się termin realizacji inwestycji, a właściwie brak jego rozpoczęcia powoduje, że strony zgodziły się na zapłatę ceny i rozwiązanie umowy przeniesienia własności lokali mieszkalnych w budynku wybudowanym na nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca wskazał daty śmierci spadkodawców: Antoni zmarł 22 września 1991 roku, natomiast Cecylia zmarła 7 maja 1997 roku.

Przedmiotem zwrotu była niezabudowana nieruchomość gruntowa o powierzchni 745 m2 położona w W. stanowiąca działkę nr 1/12.

Ostateczna umowa sprzedaży została zawarta w dniu 25 października 2013 roku aktem notarialnym ?Umowa sprzedaży i przedwstępna umowa przeniesienia prawa własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu?.

Przedmiotem sprzedaży była niezabudowana nieruchomość gruntowa o powierzchni 745 m2 położona w W. stanowiąca działkę nr 1/12.

Ww. umowa sprzedaży stanowiła o zbyciu nieruchomości za kwotę 1.000.000 zł (jeden milion złotych) z odroczonym terminem płatności do 30 kwietnia 2015 roku. Strony uzgodniły, że Sprzedającym przysługuje prawo żądania rozliczenia ceny poprzez przeniesienie przez kupującą spółkę własności 4 mieszkań po ok. 45 m2 każde na rzecz sprzedających w budynku wybudowanym na nieruchomości będącej przedmiotem umowy sprzedaży w terminie do 30 kwietnia 2015 roku. Na powyższe reprezentujący spółkę wyraził zgodę w zamian za zwolnienie z długu (jeden milion złotych).

W dniu 3 października 2014 roku aktem notarialnym rozwiązana została umowa z dnia 25 października 2013 w zakresie ?Przedwstępna umowa przeniesienia prawa własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu? i uiszczona zapłata za nieruchomość w kwocie 1.000.000 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Od jakiej daty powinien być liczony 5-letni termin, którego upływ, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie uprawnia do zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej w drodze spadku?

Zdaniem Wnioskodawcy.

W obecnie obowiązującym brzmieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodu jest odpłatne zbycie z zastrzeżeniem ust. 2 m.in.: nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Z powyższego przepisu wynika generalna zasada, że sprzedaż nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Przepisy prawa w sposób jednoznaczny określają moment i podstawę nabycia nieruchomości (udziałów w nieruchomości). Spadek, tj. prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jednego lub kilku spadkobierców, a potwierdzeniem tego stanu rzeczy jest (deklaratoryjne) postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku (art. 922 § 1 Kc. i art. 669 K.p.c). W przypadku nabycia nieruchomości lub jej części oraz udziału w nieruchomości w drodze spadku datą nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest data otwarcia spadku, czyli śmierć spadkodawcy.

Powyższe potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 18 października 2012 roku (sygn. akt I SA/Po 553/12) który orzekł, że sprzedaż nieruchomości po upływie pięciu lat od nabycia spadku jest wolna od podatku dochodowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
   
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) ? przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie ? nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany ze sprzedaży w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W niniejszej sprawie istotna jest więc kwestia ustalenia, czy zwrot nieruchomości na podstawie decyzji, wydanej w dniu 12 października 2012 r. stanowi jej nabycie w myśl powołanego uprzednio art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wywłaszczenie nieruchomości jest instytucją, za pomocą której państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. W drodze decyzji dochodzi m.in. do pozbawienia dotychczasowego właściciela prawa własności nieruchomości, z drugiej zaś strony przejścia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub gminy. Jednocześnie ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r., Nr 102, poz. 651, z późn. zm.), zawiera swoistą gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą jest instytucja zwrotu nieruchomości w przypadku, kiedy nieruchomość stała się zbędna z punktu widzenia celu, na jaki dokonano wywłaszczenia.

Celem zwrotu, jest więc przywrócenie stosunków własnościowych sprzed wywłaszczenia. Decyzja o zwrocie nieruchomości pełni zatem funkcję restytucyjną, przywraca bowiem prawo własności nieruchomości ? w tym przypadku następcy prawnemu poprzedniego właściciela.

Stosownie zatem do art. 136 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. W przypadku zwrotu nieruchomości nie mamy więc, do czynienia z kreowaniem prawa własności tylko z jego przywróceniem. Nie dochodzi do przeniesienia prawa własności na zasadach ogólnych wynikających z przepisów o charakterze cywilnoprawnym, ale jedynie do restytucji (przywrócenia) stanu sprzed wywłaszczenia. Zwrot wywłaszczonej nieruchomości nie stanowi nabycia nieruchomości. Powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie sądowoadministracyjnym np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 lipca 2008 r., sygn. akt III SA/Wa 582/08.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że zwrot uprzednio wywłaszczonej nieruchomości nie jest nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zwrotu ? a tym samym, zmiany stanu prawnorzeczowego ? dokonano w trybie postępowania administracyjnego, którego celem było przywrócenie stosunków własnościowych sprzed wywłaszczenia. Jednocześnie należy stwierdzić, że zwrot uprzednio wywłaszczonej nieruchomości nie powoduje powstania przychodu po stronie Wnioskodawcy.

Zauważyć należy również, że zgodnie z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121), spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Oznacza to, że dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Postanowienie o nabyciu spadku potwierdza prawo spadkobiercy do spadku od momentu jego otwarcia. Istotny dla podatku dochodowego jest zatem dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy, a nie data postanowienia sądu o nabyciu spadku.

W sprawie będącej przedmiotem rozpatrzenia wniosku, nabycie przez Wnioskodawcę prawa własności udziału w zwróconej nieruchomości jest tożsame z datą nabycia spadku, nie zaś z datą wydania decyzji w sprawie zwrotu Wnioskodawcy tej części nieruchomości.

Tym samym pięcioletni termin, którego upływ, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie uprawnia do zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej w drodze spadku powinien być liczony od daty otwarcia spadku, czyli daty śmierci spadkodawców, tj. 22 września 1991 r. i 7 maja 1997 r.

Zatem przychód uzyskany przez Wnioskodawcę ze sprzedaży nieruchomości nabytej w spadku nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na upływ 5- letniego terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację ? w terminie 14 dni od dnia, w którym skar żący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.