Czy w odniesieniu do zdarzeń występujących w opisanej strukturze, ma zastosowanie przepis art. 11 (...)

Czy w odniesieniu do zdarzeń występujących w opisanej strukturze, ma zastosowanie przepis art. 11 ust. 1 ustawy CIT dotyczący szacowania dochodów z transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi w przypadku wystąpienia warunków różniących się od warunków występujących pomiędzy podmiotami niezależnymi?2. Czy w odniesieniu do zdarzeń występujących w opisanej strukturze ma zastosowanie przepis art. 9a ustawy CIT dotyczący obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 24.01.2012 r. (data wpływu 26.01.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych odnośnie konsekwencji zawarcia umowy cash poolingu, w tym:

  • zastosowania art. 11 ust. 1 updop ? jest nieprawidłowe,
  • sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a updop ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26.01.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych odnośnie konsekwencji zawarcia umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dalej: ?Wnioskodawca?) planuje przystąpić do systemu kompleksowego zarządzania płynnością finansową (dalej: ?System Cash Pooling?), oferowanego w ramach grupy kapitałowej H., do której należy Wnioskodawca. Celem przystąpienia do Systemu Cash Pooling jest polepszenie płynności finansowej Wnioskodawcy w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, jak również zmniejszenie kosztów finansowania zewnętrznego.

Uczestnikami przedmiotowej struktury Systemu Cash Poolingu rzeczywistego (z ang. zero-balancig cash pooling) są oraz będą inne spółki należące do Grupy, niebędące rezydentami podatkowymi w Polsce, pełniące rolę Uczestników Systemu Cash Pooling (dalej: ?Uczestnicy?). Uczestnicy są podmiotami powiązanymi z Wnioskodawcą w rozumieniu przepisów art. 11 ust. 1 ustawy CIT. W Systemie Cash Pooling rolę agenta rozliczeniowego struktury (tzw. pool leadera - dalej: ?Pool Leader?) pełnić będzie H., z siedzibą we Francji. Pool Lider posiada 100% udziału w kapitale zakładowym Wnioskodawcy.

W ramach Systemu Cash Pooling, do którego zamierza przystąpić Spółka, Bank B. (dalej: ?Bank Zagraniczny?) z siedzibą we Francji, Bank (dalej: ?Bank Krajowy?) z siedzibą w W. oraz inne oddziały Banku Zagranicznego (dalej: ?Banki Uczestniczące?) z siedzibą w państwach Unii Europejskiej zapewniają techniczne wsparcie Systemu Cash Pooling w tym w szczególności kilkustopniową strukturę rachunków bankowych, które będą wykorzystywane w systemie zarządzania płynnością finansową.

Przystąpienie do Systemu Cash Pooling nastąpi na skutek zawarcia następujących umów:

  • Umowa o Centralizacji Środków Pieniężnych zawarta przez Pool Lidera i Bank Zagraniczny (dalej: ?Umowa o centralizacji Środków Pieniężnych?),
  • Umowa Zarządzania Płynnością Finansową zawarta przez Wnioskodawcę i Pool Lidera (dalej: ?Wewnętrzna Umowa Zarządzania Płynnością Finansową?),
  • zawarta przez Wnioskodawcę z Bankiem Zagranicznym oraz Bankiem Krajowym (dalej: ?Umowa Centralizacji Środków Pieniężnych dla Jednego Podmiotu?).

W oparciu o Umowę Centralizacji Środków Pieniężnych dla Jednego Podmiotu specjalnie dla celów transakcji, Bank Krajowy otworzy dla Wnioskodawcy dwa rachunki w Polsce: jeden w walucie PLN (na którym gromadzone będą środki Wnioskodawcy w polskich złotych) oraz drugi w walucie EUR (na którym gromadzone są środki w euro) - (dalej: ?Rachunki Krajowe?), jednocześnie Bank Zagraniczny otworzy dla Wnioskodawcy odpowiadające Rachunkom Krajowym rachunki za granicą (dalej: ?Rachunki Zagraniczne?) w tych samych walutach. Łącznie powyżej wskazane rachunki zwane są dalej: ?Rachunkami Wnioskodawcy?.

Równocześnie na rzecz Pool Lidera utworzony zostanie, przez Bank Zagraniczny specjalny, dedykowany rachunek za granicą (dalej: ?Rachunek Główny?), na którym będą konsolidowane i rozliczane środki finansowe pochodzące z Rachunków Wnioskodawcy oraz rachunków pozostałych Uczestników Systemu Cash Pooling.

Przepływy między Rachunkami Wnioskodawcy a Rachunkiem Głównym Pool Lidera będą miały charakter rzeczywisty. Będą one odbywać się w dwóch walutach: euro (dalej: ?EUR?) oraz polskich złotych (dalej: ?PLN?). Gotówka, którą Pool Lider przetransferuje z Rachunków Zagranicznych na Rachunek Główny będzie zaksięgowana w walucie, w której prowadzone są Rachunki Wnioskodawcy. To znaczy, że jeśli Pool Lider transferuje gotówkę w PLN z Rachunku Zagranicznego w PLN na swój Rachunek Główny prowadzony w EUR, zobowiązanie Pool Lidera wobec Wnioskodawcy pozostanie wyrażone w PLN. W planowanej transakcji nie powstają różnice kursowe związane z wymianą walut.

Rola Banku Zagranicznego oraz Banku Krajowego obsługujących Rachunki Wnioskodawcy i Rachunek Główny Pool Lidera będzie ograniczona do założenia i prowadzenia rachunków, wykonywania przelewów pieniężnych związanych z Systemem Cash Pooling oraz naliczaniem odsetek od środków Pool Lidera znajdujących się na Rachunku Głównym. Wszystkie pozostałe obowiązki, tj. obowiązki związane z monitorowaniem sald na rachunkach Uczestników Systemu Cash Pooling, kalkulacją wysokości transferów dokonywanych pomiędzy tymi rachunkami w związku z kalkulacją należnych odsetek za transferowane środki, jak również wszelkie obowiązki dokumentacyjno-informacyjne spoczywać będą na Pool Liderze.

Pool Lider jest odpowiedzialny w stosunku do Banku Zagranicznego za wszelkie ujemne salda oraz związane z nimi koszty i odsetki na Rachunku Głównym wynikające z przelewów pomiędzy rachunkami Uczestników Systemu Cash Pooling.

Na podstawie Umowy o Centralizacji Środków Pieniężnych, Rachunek Główny powinien przez cały czas posiadać dodatnie saldo lub mieścić się w limicie salda debetowego, które może zostać przyznane przez Bank Zagraniczny na mocy odrębnej umowy.

Funkcjonowanie Systemu Cash Pooling, do którego planuje przystąpić Wnioskodawca, będzie polegało na tym, że na koniec każdego dnia roboczego wszystkie salda dodatnie na rachunkach Uczestników Systemu Cash Pooling będą przenoszone na Rachunek Główny, natomiast salda ujemne na rachunkach Uczestników są uzupełniane transferami z Rachunku Głównego. W wyniku tych transferów, na koniec każdego dnia roboczego saldo rachunku Uczestników oraz Wnioskodawcy wynosić będzie ?0? (słownie: zero).

Suma sald debetowych i kredytowych na Rachunkach Wnioskodawcy przeniesionych na Rachunek Główny stanowić będzie podstawę do obliczenia odsetek, które Wnioskodawca będzie płacił lub otrzymywał od Pool Lidera.

Wysokość odsetek kalkulowana będzie przez Pool Lidera, na podstawie sald dodatnich lub ujemnych, występujących każdego dnia na Rachunkach Wnioskodawcy oraz pozostałych Uczestników Systemu Cash Pooling. Odsetki będą obliczane przez Pool Lidera zgodnie z Wewnętrzną Umową Zarządzania Płynnością Finansową zawartą między Pool Liderem a Wnioskodawcą. Stanowi ona, iż przelewy pieniężne będą opodatkowane stawką w wysokości 3-miesięcznego wskaźnika WIBOR plus marża, w okresie od dnia dokonania przelewu pieniężnego do dnia jego zwrotu. Wynagrodzenie w postaci oprocentowania obciąża każdorazowy transfer środków pieniężnych pomiędzy Rachunkami Wnioskodawcy a Rachunkiem Głównym bez względu, w którą stronę jest dokonywany. Oznacza to, że zasady ustalania wysokości oprocentowania dotyczą zarówno Wnioskodawcy, jak i Pool Lidera.

Odsetki z tytułu transferów dokonywanych w ramach systemu Cash Pooling będą rozliczane w okresach miesięcznych (w okresach tych nastąpi również ich zapłata). W każdym miesiącu stopa procentowa zostanie ustalona na poziomie 3-miesięcznego wskaźnika WIBOR aktualizowanego co miesiąc (obowiązuje wartość z pierwszego dnia roboczego nowego miesiąca).

W ramach Systemu Cash Pooling Wnioskodawca będzie dokonywać rozliczeń wyłącznie z Pool Liderem (raz w miesiącu) i nie będzie miał wiedzy na temat dalszego rozdysponowania środków przekazanych na Rachunek Główny Pool Lidera, ani nie będzie miał wiedzy, od którego Uczestnika Systemu Cash Pooling pochodzą środki udostępnione Wnioskodawcy.

Pool Lider będzie pobierał wynagrodzenie za świadczone usługi w Systemie Cash Pooling. Wnioskodawca a także pozostali Uczestnicy Systemu Cash Pooling, będą jednak obciążani opłatami i prowizjami należnymi bankom z tytułu prowadzenia i obsługi wyżej wymienionych rachunków Uczestników Systemu Cash Pooling (co do zasady, zgodnie z obowiązującą tabelą opłat i prowizji dla klientów instytucjonalnych).

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

  1. Czy w odniesieniu do zdarzeń występujących w opisanej strukturze, ma zastosowanie przepis art. 11 ust. 1 ustawy CIT dotyczący szacowania dochodów z transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi w przypadku wystąpienia warunków różniących się od warunków występujących pomiędzy podmiotami niezależnymi...
  2. Czy w odniesieniu do zdarzeń występujących w opisanej strukturze ma zastosowanie przepis art. 9a ustawy CIT dotyczący obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej...

Zdaniem Wnioskodawcy.

Ad. 1.

W odniesieniu do odsetek otrzymywanych lub wypłacanych przez Wnioskodawcę z tytułu uczestnictwa w Systemie Cash Pooling nie ma zastosowania przepis art. 11 ust. 1 ustawy CIT, dotyczący szacowania dochodu przez organy podatkowe w przypadku ustalenia pomiędzy podmiotami powiązanymi warunków, różniących się od warunków, które ustaliły między sobą niezależne podmioty.

W ocenie Wnioskodawcy, w odniesieniu do wynagrodzenia z tytułu świadczenia usługi zarządzania płynnością finansową Wnioskodawcy należnego Pool Liderowi ma zastosowanie przepis art. 11 ust. 1 ustawy CIT, dotyczący szacowania dochodu przez organy podatkowe w przypadku ustalenia pomiędzy podmiotami powiązanymi warunków, różniących się od warunków, które ustaliły między sobą niezależne podmioty.

Podatnik jest podmiotem powiązanym z innym podmiotem jeżeli, zgodnie z przepisem art. 11 ust. l i 4 ustawy CIT, spełnione są następujące warunki:

  1. podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej ?podmiotem krajowym?, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
  2. osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, zwana dalej ?podmiotem zagranicznym?, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
  3. te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów, albo
  4. podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
  5. te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów

- i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Organy podatkowe mają prawo zastosować powołaną wyżej regulację, o ile zostaną spełnione następujące warunki:

  1. Wnioskodawca oraz Pool Lider będą podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ust.

    1 ustawy CIT,

  2. pomiędzy Wnioskodawcą oraz Pool Liderem zostanie dokonana transakcja,
  3. transakcja ta będzie miała wpływ na dochód (wysokość straty) Wnioskodawcy,
  4. warunki, na jakich transakcja została dokonana, miały wpływ na zaniżenie dochodu (zawyżenie straty),
  5. warunki te różnią się od warunków, jakie zastosowałyby między sobą podmioty niezależne.

Wnioskodawca oraz Pool Lider są podmiotami powiązanymi w rozumieniu przepisu art. 11 ust. 1 ustawy CIT.

Pojęcie ?transakcja? nie zostało zdefiniowane w przepisach ustawy CIT. Wnioskodawca zauważa, iż ustawa CIT nie definiuje pojęcia ?transakcja?. Przedmiotowej definicji nie zawierają również inne ustawy podatkowe ani akty wykonawcze do nich. Z tego względu, w celu ustalenia znaczenia pojęcia ?transakcja? powołanego w przepisie art. 11 ust. 1 ustawy CIT, w ocenie Wnioskodawcy, należy sięgnąć do jego definicji słownikowej. Zgodnie z nią (według internetowego Słownika Języka Polskiego - http://sjp.pwn.pl) ?transakcja? to operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług; umowa handlowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług, a także zawarcie takiej umowy.

Należy zaznaczyć, że Wnioskodawcę oraz Uczestników Systemu Cash Pooling nie łączy zobowiązaniowy stosunek prawny, w ramach którego Uczestnicy Systemu Cash Pooling, w tym Wnioskodawca, dokonywaliby świadczeń wzajemnych na swoją rzecz w związku z funkcjonowaniem Systemu Cash Pooling. Transfery środków pieniężnych dokonywane są w sposób automatyczny z jednego Rachunku Głównego, na którym są gromadzone środki pieniężne pochodzące od tych Uczestników Systemu Cash Pooling, u których następuje ich nadwyżka. Z kolei w przypadku niedoboru środków pieniężnych u Uczestników Systemu Cash Pooling, niedobór ten będzie również wyrównany ze środków z Rachunku Głównego. Możliwa jest również sytuacja, w której środki Wnioskodawcy transferowane do Rachunku Głównego z Rachunków Wnioskodawcy jednego dnia, następnego dnia część z nich zostanie wykorzystana na pokrycie ich niedoboru u Wnioskodawcy.

Operacje na rachunkach Uczestników Systemu Cash Pooling oraz Rachunkach Wnioskodawcy będą dokonywane automatycznie, nie będą zawierane w późniejszym okresie specjalne umowy dotyczące tych transferów. Należy zaznaczyć, że czynności te dokonywane są poprzez Bank Zagraniczny, który automatycznie rozpoznaje niedobory oraz nadwyżki i automatycznie dokonuje określonych transferów z rachunków Uczestników Systemu Cash Pooling.

Podmiotem, który będzie podejmował wszelkie czynności faktyczne i prawne związane z transferami środków między Uczestnikami Systemu Cash Pooling, w tym Wnioskodawcą, będzie Pool Lider. Pool Lider w ramach Systemu Cash Pooling wyłącznie przekazuje odsetki z tytułu dokonania transferu środków pieniężnych z rachunków Wnioskodawcy na Rachunek Główny, a w dalszej konsekwencji środki te wykorzystywane są przez niemożliwych do zidentyfikowania dla Wnioskodawcy Uczestników Systemu Cash Pooling (w tym Wnioskodawcę). W ocenie Wnioskodawcy, odsetki płacone przez Pool Lidera nie są dokonywane w ramach transakcji pomiędzy Uczestnikami Systemu Cash Pooling. Skoro bowiem nie świadczą oni w jej ramach usług, to nie można mówić o transakcji pomiędzy nimi.

Zdaniem Wnioskodawcy, mianem transakcji można określić wyłącznie usługę zarządzania płynnością świadczoną przez Pool Lidera na rzecz Wnioskodawcy. Zdarzenie to jest bowiem świadczeniem konkretnej usługi na rzecz Wnioskodawcy i otrzymaniem z tego tytułu określonego wynagrodzenia. Obie strony transakcji są zidentyfikowane, a transakcja odbywa się na określonych warunkach.

Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy, regulacja przepisu art. 11 ust. 1 ustawy CIT będzie miała zastosowanie wyłącznie do wynagrodzenia Pool Lidera z tytułu wyświadczenia usługi zarządzania płynnością finansową na rzecz Wnioskodawcy.

Ad. 2.

W odniesieniu do odsetek otrzymywanych lub wypłacanych przez Wnioskodawcę z tytułu uczestnictwa w Systemie Cash Pooling nie ma zastosowania przepis art. 9a ustawy CIT, dotyczący obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej.

W ocenie Wnioskodawcy, w odniesieniu do wynagrodzenia z tytułu świadczenia usługi zarządzania płynnością finansową Wnioskodawcy należnego Pool Liderowi nie ma zastosowania przepis art. 9a ustawy CIT, dotyczący obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej.

Stosownie do przepisu art. 9a ust. 1 ustawy CIT, podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami - w rozumieniu przepisów art. 11 ust. l i 4 ustawy CIT są zobowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej transakcji.

Ponadto, zgodnie z przepisem art. 9a ust. 2 pkt 2 ustawy CIT, warunkiem objęcia transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi obowiązkiem dokumentacyjnym jest, aby łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekraczała określoną wartość, tj. równowartość 30.000 EUR w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych.

W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku potencjalnych odsetek wypłacanych bądź płaconych przez Wnioskodawcę w związku z jego uczestnictwem w Systemie Cash Pooling nie można mówić o transakcji w rozumieniu przepisu art. 11 ust. 1 ustawy CIT.

W związku z powyższym na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej do wskazanego wyżej zdarzenia.

Ze względu na powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, będzie on zobowiązany do sporządzenia dokumentacji podatkowej wyłącznie do transakcji świadczenia usługi zarządzania płynnością finansową świadczoną przez Pool Lidera na jego rzecz, o ile wartość tego wynagrodzenia zapłacona w trakcie roku podatkowego przekroczy równowartość w polskich złotych kwoty 30.000 EUR.

Reasumując, w ocenie Wnioskodawcy, nie będzie on zobowiązany do sporządzania dokumentacji podatkowe, w rozumieniu art. 9a ustawy CIT, w odniesieniu do potencjalnie przekazywanych lub otrzymanych odsetek w związku z uczestnictwem Wnioskodawcy w opisanym wyżej Systemie Cash Pooling.

Obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w przepisie art. 9a ust. 1 ustawy CIT, wystąpi tylko w zakresie wynagrodzenia dla Pool Lidera za świadczone na rzecz Uczestników Systemu Cash Pooling usługi zarządzania środkami finansowymi, pod warunkiem, że roczna kwota wynagrodzenia z tego tytułu przekroczy równowartość w polskich złotych kwoty 30.000 EUR.

Wnioskodawca zauważa, iż zaprezentowane przez niego powyżej stanowisko znajduje potwierdzenie w indywidualnych interpretacjach wydanych przez Ministra Finansów:

  1. interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 22 kwietnia 2011 r. (sygn. IPPB5/423-84/11-4/JC),
  2. interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 31 sierpnia 2011 r. (sygn. IPPB5/423-580/11-2/JC),
  3. interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 24 maja 2011 r. (sygn. IPPB5/423-159/11-9/JC),
  4. interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 16 czerwca 2011 r. (sygn. ITPB3/423-141c/11/AM).

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Stanowisko Organu podatkowego odnośnie pytania oznaczonego we wniosku numerem 1.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r., Nr 74, poz. 397 ze zm., dalej: ustawa, updop), z podmiotami powiązanymi mamy do czynienia jeżeli:

  1. podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej ?podmiotem krajowym?, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
  2. osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, zwana dalej ?podmiotem zagranicznym?, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
  3. te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów

- i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

W myśl art. 11 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przepisy ust. 1-3a stosuje się odpowiednio, gdy:

  1. podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
  2. te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów.

Regulacja zawarta w art. 11 tej ustawy stanowi odstępstwo od ogólnych zasad ustalania podstawy opodatkowania. Ma ona zastosowanie w sytuacji, gdy łącznie wystąpią następujące okoliczności:

  1. między podmiotami występują wskazane w przepisie powiązania,
  2. w wyniku tych powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą podmioty niezależne,
  3. wskutek ustalenia lub narzucenia warunków różniących się od warunków, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane, podatnik nie wykazuje dochodu albo wykazuje dochód niższy od tego, który wykazałby, gdyby nie istniały powiązania pomiędzy podmiotami.

Powyższe przepisy oraz uzupełniające je reguły zawarte w ust. 2-3a ww. ustawy, a także regulacje zawarte w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 10 września 2009 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów osób prawnych w drodze oszacowania oraz sposobu i trybu eliminowania podwójnego opodatkowania osób prawnych w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych (Dz. U. z dnia 29 września 2009 r.), mają odpowiednie zastosowanie w przypadku stwierdzenia wskazanych w nich prawno-podatkowych stanów faktycznych. Regulacje w nich zawarte pozwalają odstąpić organom podatkowym lub organom kontroli skarbowej od ogólnych zasad ustalania podstawy opodatkowania. Aby jednak do tego doszło, organy te są zobligowane do wykazania istnienia przesłanek określonych przez ustawodawcę.

Przy czym dopiero łączne spełnienie wyżej wymienionych trzech przesłanek uprawnia organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej do określenia dochodu podatnika w drodze oszacowania, na zasadach określonych w art. 11 ust. 2 i 3 ww. ustawy.

W przypadku spełnienia wszystkich powyższych przesłanek, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej określa dochód i należny podatek bez uwzględnienia warunków wynikających z powiązań występujących miedzy tymi podmiotami.

Dokonując oceny czy warunki transakcji odbiegają od warunków rynkowych oraz czy znajdują w takiej sytuacji zastosowanie wskazane wyżej regulacje należy mieć na uwadze ogół czynników składających się na takie, a nie inne określenie warunków wykonywania świadczenia oraz kierować się regułami racjonalnej działalności gospodarczej ? chociaż celem każdej działalności gospodarczej jest dążenie do osiągnięcia zysku, to nie można wyprowadzić z tego prostego wniosku, że zysk taki musi wynikać zawsze z każdej indywidualnej operacji gospodarczej, niezależnie od czasu, warunków i okoliczności, w jakich jest przeprowadzana. Dopuszczalność oszacowania dochodu w trybie art. 11 ww. ustawy, jest zawsze uwarunkowana koniecznością dokonania ustaleń, z uwzględnieniem całokształtu okoliczności dotyczących nie tylko działalności powiązanych podmiotów, ale i ogólnej sytuacji rynkowej, w segmencie mieszczącym się w działalności takich podmiotów.

Wskazać przy tym należy, iż z przepisu tego nie wynika, iż określone w nim ?warunki? (różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty) dotyczą tylko warunków w transakcjach zawieranych pomiędzy podmiotami (podatnikami) powiązanymi. Takie ?warunki? (różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty) dotyczyć więc mogą np. sposobu ustalenia praw do udziału w zyskach utworzonej przez podmioty powiązane spółki osobowej czy utworzonego wspólnego przedsięwzięcia, jak również warunków umów zawieranych przez podatnika z podmiotami trzecimi (z podmiotami formalnie z podatnikiem niepowiązanymi), jeżeli podstawą ustalenia tych warunków nie są czynniki rynkowe lecz warunki takie zostały narzucone lub ustalone w wyniku istniejących powiązań.

Wobec powyższego, Wnioskodawca błędnie wywodzi, iż brak transakcji automatycznie oznacza brak stosowania regulacji zawartych w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawych.

Nadto należy zauważyć, iż wskazany art. 11 ust. 1 ww. ustawy, wbrew twierdzeniu Spółki, nie posługuje się pojęciem ?transakcja?. Tym samym ustalanie ?znaczenia pojęcia 'transakcja' powołanego w przepisie art. 11 ust. 1 ustawy CIT? pozostaje bezzasadne.

W konsekwencji, tut. Organ nie może potwierdzić stanowiska Spółki, zgodnie z którym, przepisy art. 11 ust. 1 updop, mają zastosowanie tylko do wynagrodzenia należnego Pool Leaderowi (jako transakcji), natomiast nie mają zastosowania do odsetek otrzymywanych lub wypłacanych przez Wnioskodawcę z tytułu uczestnictwa w Systemie cash poolingu (ze względu na brak transakcji).

Jak już zostało wskazane powyżej, brak transakcji nie oznacza automatycznie braku stosowania regulacji zawartych w art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawych

Zauważyć należy przy tym jednak, że zbadanie przesłanek zastosowania art. 11 updop jest w pełni możliwe dopiero w ramach ewentualnego postępowania kontrolnego lub podatkowego.

Uregulowane w art. 14b-h Ordynacji podatkowej postępowanie w sprawie wydawania interpretacji indywidualnych jest postępowaniem odrębnym od postępowania podatkowego czy kontrolnego, w ramach których to prowadzone jest postępowanie dowodowe, konieczne do zbadanie wystąpienia przesłanek zawartych w art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a w przypadku ich wystąpienia podjęcia dalszych działań, wynikających z tego przepisu oraz uregulowań powołanego rozporządzenia Ministra Finansów z 10 września 2009 r. Natomiast regulacje art. 14 Ordynacji podatkowej nie przewidują prowadzenia postępowania dowodowego w sprawach o interpretację przepisów prawa podatkowego.

Należy zaznaczyć, że organ podatkowy uprawniony do wydawania interpretacji indywidualnych nie może wkraczać w kompetencje innych organów podatkowych prowadzących postępowanie podatkowe lub postępowanie kontrolne, nie może poprzez wykładnię prawa podatkowego wpływać na kształt obowiązków zarówno podatnika, jak i organu podatkowego. Organ podatkowy wydający interpretację porusza się bowiem tylko w pewnych granicach, które wyznaczają przepisy Ordynacji podatkowej dotyczące interpretacji indywidualnych. Postępowanie w sprawie interpretacji indywidualnych jest postępowaniem szczególnym i w tym sensie ograniczonym np. w stosunku do postępowania podatkowego i kontrolnego, że nie może obejmować postępowania dowodowego.

W związku z powyższym, nie można wykluczyć, że w odniesieniu do zdarzeń występujących w opisanej strukturze znajdzie zastosowanie art. 11 ust. 1 updop. Przy czym zbadanie przesłanek do zastosowania wskazanego przepisu, jest możliwe dopiero w ramach ewentualnego postępowania kontrolnego lub podatkowego.

Reasumując, stanowisko Spółki w powyższym zakresie należy uznać za nieprawidłowe, gdyż Wnioskodawca błędnie wywodzi, iż brak transakcji automatycznie oznacza brak stosowania regulacji zawartych w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawych.

Stanowisko Organu podatkowego odnośnie pytania oznaczonego we wniosku numerem 2.

Zgodnie z art. 9a ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami - w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 - lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji, obejmującej:

  1. określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji (uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko),
  2. określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty,
  3. metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji,
  4. określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach - w przypadku gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez podmiot,
  5. wskazanie innych czynników - w przypadku gdy w celu określenia wartości przedmiotu transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji uwzględnione zostały te inne czynniki,
  6. określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń - w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.

Powyższy obowiązek, na podstawie art. 9a ust. 2 ww. ustawy, obejmuje transakcję lub transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

  1. 100.000 EURO - jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20% kapitału zakładowego, określonego zgodnie z art. 16 ust. 7, albo
  2. 30.000 EURO - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo
  3. 50.000 EURO - w pozostałych przypadkach.

Definicja podmiotów powiązanych została umieszczona w art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. I tak, jeżeli:

  1. podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej 'podmiotem krajowym', bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
  2. osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, zwana dalej 'podmiotem zagranicznym', bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
  3. te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów, albo
  4. podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
  5. te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów

- i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Z powyższego wyraźnie wynika, iż aby mógł powstać wymóg sporządzania wspomnianej dokumentacji podatkowej, konieczne jest jednoczesne ziszczenie się dwóch warunków: musimy mieć do czynienia z transakcją oraz taka transakcja musi mieć miejsce pomiędzy podmiotami powiązanymi.

Pojęcie ?transakcja? nie zostało zdefiniowane w przepisach prawa podatkowego ani cywilnego, zatem można uznać, iż nie posiada ono definicji legalnej. W takim przypadku należy posłużyć się znaczeniem słownikowym, w myśl którego (według internetowego Słownika Języka Polskiego - http://sjp.pwn.pl) transakcja to operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług lub umowa handlowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług, też zawarcie takiej umowy.

W omawianej strukturze, w odniesieniu do Uczestników Systemu, w przypadku gdy występują pomiędzy tymi spółkami, a Wnioskodawcą powiązania w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, trudno w ich wzajemnych relacjach w ramach systemu ?zero-balancing cash pooling? doszukać się jakiegokolwiek przypadku kupna lub sprzedaży towarów bądź usług (czyli przypadków przeprowadzania transakcji pomiędzy nimi). Wypłata odsetek pomiędzy Uczestnikami Systemu nie jest zatem dokonywana w ramach transakcji pomiędzy tymi Uczestnikami. Skoro bowiem Uczestnicy Systemu nie świadczą w ramach tej umowy usług, zatem nie można mówić o transakcji pomiędzy Uczestnikami tej umowy. W tym przypadku brak transakcji oznacza nieziszczenie się pierwszego z dwóch ww. warunków, od których spełnienia zależy obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej. Dlatego też Spółka, w zakresie odsetek przekazywanych/otrzymywanych przez Spółkę z tytułu uczestnictwa w opisanej wyżej strukturze ?zero-balancing cash pooling? nie będzie (jako jeden z jej uczestników) obowiązana sporządzać dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Mianem transakcji określić będzie natomiast można usługę zarządzania płynnością finansową świadczoną przez Pool Leadera na podstawie umowy zawartej z Wnioskodawcą, za którą należne jest Pool Leaderowi wynagrodzenie. Ponieważ, jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego, Pool Leader jest jednostką powiązaną w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ze Spółką (czyli z drugą stroną transakcji), zostanie spełniony drugi z dwóch wspomnianych wyżej warunków, od którego zaistnienia zależy obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ust. 1 ww. ustawy, z tytułu wynagrodzenia za świadczoną na rzecz Wnioskodawcy usługę zarządzania płynnością finansową.

Reasumując, obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ww. ustawy wystąpi tylko w zakresie wynagrodzenia dla Pool Leadera za świadczoną na rzecz Spółki usługę zarządzania płynnością finansową, o ile nastąpi wypełnienie przesłanki dotyczącej przekroczenia rocznej wartości zawieranych transakcji, o której mowa w art. 9a ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Należy przy tym zauważyć, iż zgodnie z art. 9a ust. 5 wyrażone w euro wielkości, o których mowa w ust. 2 i 3, przelicza się na walutę polską po średnim kursie ogłaszanym przez Narodowy Bank Polski, obowiązującym w ostatnim dniu roku podatkowego poprzedzającego rok podatkowy, w którym została zawarta transakcja objęta obowiązkiem, o którym mowa w ust. 1.

Podkreślić należy, że tut. Organ uznał za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie, jednakże w oparciu o inne uzasadnienie prawne niż to, które Spółka przedstawiła we własnym stanowisku.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż interpretacje te co do zasady wiążą w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika