1) Czy wydatki ponoszone w związku ze spotkaniami z kontrahentami w siedzibie Spółki na napoje i poczęstunek, (...)

6.5.2010

1) Czy wydatki ponoszone w związku ze spotkaniami z kontrahentami w siedzibie Spółki na napoje i poczęstunek, stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawych z dnia 15 lutego 1992 r. (dalej: ustawa o CIT)?
2) Czy wydatki ponoszone przez Spółkę na zakup posiłków w restauracji w związku ze spotkaniem biznesowym z kontrahentem, stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 08.02.2010 r. (data wpływu 12.02.2010 r.) oraz piśmie z dnia 02.04.2010 r. (data nadania 07.04.2010 r., data wpływu 08.04.2010 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie Nr IPPB5/423-86/10-2/AS z dnia 31.03.2010 r. (data nadania 31.03.2010 r., data doręczenia 02.04.2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków Spółki ponoszonych:

na napoje i poczęstunek w związku ze spotkaniami z kontrahentami w siedzibie Spółki - jest prawidłowe,

na zakup posiłków w restauracji w związku ze spotkaniami z kontrahentami Spółki - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12.02.2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków Spółki ponoszonych na napoje i poczęstunek w siedzibie Spółki oraz na zakup posiłków w restauracji w związku ze spotkaniami z kontrahentami.

W przedmiotowym wniosku zostały przedstawione następujące stany faktyczne oraz zdarzenia przyszłe:

Wnioskodawca ? ?B.? Sp. z o.o. (dalej: ?Spółka?), ze względu na określoną strukturę sieci sprzedaży produktów Spółki, tj. rozproszenie lokalizacyjne odbiorców, dokonuje sprzedaży za pośrednictwem własnych pracowników pełniących funkcję przedstawicieli handlowych. Struktura prowadzonej działalności powoduje także dużą ilość spotkań z dostawcami towarów i usług poza siedzibą Spółki.

Powyższe powoduje, że spotkania biznesowe przedstawicieli Spółki z obecnymi i potencjalnymi kontrahentami (odbiorcami towarów, dostawcami towarów i usług), odbywają się na terenie całej Polski.

Przedstawiciel Spółki zaprasza danego kontrahenta na lunch/obiad do restauracji, podczas którego omawiane są kwestie dotyczące obecnej/potencjalnej współpracy, w tym w szczególności prezentowane są nowe produkty Spółki oraz prowadzone są szeroko rozumiane negocjacje biznesowe.

Spotkania z klientami organizowane są przede wszystkim w celu przedstawienia oferty Spółki, prezentacji nowych produktów, omówienia warunków i możliwości podjęcia przyszłej współpracy, renegocjacji warunków zawartych umów, negocjacji w zakresie warunków przyszłych umów, itd.

Spółka pragnie zaznaczyć przy tym, iż spożywane podczas spotkań posiłki nie mają charakteru wytwornych ani okazałych, lecz stanowią ?zwykły? lunch/obiad, wybierany spośród dań zawartych w menu restauracji. Celem spotkań jest bowiem tylko i wyłącznie omówienie z kontrahentem spraw biznesowych, nie zaś wykreowanie określonego wizerunku czy też ukazanie zasobności Spółki.

Wydatki dotyczące posiłków spożywanych podczas spotkań biznesowych z kontrahentami w restauracjach, dokumentowane są poprzez faktury VAT wystawiane na Spółkę. Spotkania z kontrahentami mają również miejsce w siedzibie (oddziale) Spółki. Podczas takich spotkań kontrahentom podawane są napoje oraz poczęstunek.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy wydatki ponoszone w związku ze spotkaniami z kontrahentami w siedzibie Spółki na napoje i poczęstunek, stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawych z dnia 15 lutego 1992 r. (dalej: ustawa o CIT)...
Czy wydatki ponoszone przez Spółkę na zakup posiłków w restauracji w związku ze spotkaniem biznesowym z kontrahentem, stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zarówno wydatki ponoszone na posiłki spożywane w trakcie spotkań biznesowych z kontrahentami w siedzibie Spółki (napoje, poczęstunek), jak i w restauracji, stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT.

1. Wydatki na reprezentację a koszty uzyskania przychodów

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT stwierdza natomiast, iż: ?Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentację w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakupy żywności oraz napojów, tym alkoholowych.?

W przytoczonym powyżej przepisie mowa jest o kosztach reprezentacji, jednakże ustawa o CIT, ani też żadna inna ustawa podatkowa, nie definiuje tego pojęcia.

W związku z powyższym należy odwołać się do jego definicji słownikowej, zgodnie z którą reprezentacja oznacza okazałość, wystawność, wytworność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną (?Słownik języka polskiego? pod red. M. Szymczaka, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1992).

Dokonując przeniesienia powyższej definicji na grunt ustawy podatkowej, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działając w imieniu Ministra Finansów w piśmie interpretacyjnym z dnia 30.

10.2008, sygn. IPPB5/4240-24/09-2/AM, stwierdza, iż: ?reprezentacja to przede wszystkim każde działanie skierowane do istniejących łub potencjalnych kontrahentów podatnika lub osoby trzeciej w celu stworzenia oczekiwanego wizerunku podatnika w celu ułatwienia zawarcia umowy łub stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia. Wydatki na reprezentację to koszty, jakie ponosi podatnik w celu wykreowania swojego pozytywnego wizerunku, uwypuklenia swojej zasobności profesjonalizmu. Wydatki te jednocześnie w sposób pośredni promują firmę?.

2. Wydatki dotyczące spotkań z kontrahentami w siedzibie Spółki

Wydatki tego typu, zdaniem Spółki nie mają charakteru reprezentacyjnego, gdyż zaproponowanie podczas spotkania kontrahentowi napojów (kawa, herbata, soki) lub poczęstunku (ciastka, kanapki, inne przekąski) nie stanowią elementu wystawności, a przede wszystkim mieszczą się w kanonach zwyczajów biznesowych.

Takie stanowisko potwierdza między innymi:

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 4 grudnia 2009 r. Nr ILPB3/423-765/09-2/MC,
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 30 października 2008 r. Nr IPPB3/423-1220/08-2/MW).

3. Wydatki na posiłki podczas spotkań biznesowych z kontrahentami, jako niestanowiące kosztów reprezentacji

Szukając odpowiedzi na drugie z postawionych we wniosku pytań, według Spółki w pierwszej kolejności rozstrzygnąć należy, czy wydatki ponoszone przez Spółkę na zakup usług gastronomicznych, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28, zawsze stanowią koszty reprezentacji.

W opinii Spółki odpowiedź na powyższe pytanie jest negatywna.

Spółka stoi na stanowisku, iż dla rozstrzygnięcia kwestii możliwości zaliczenia danych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, jako niestanowiących kosztów reprezentacji, decydujące znacznie ma charakter spotkań, których wydatki te dotyczą.

Także WSA w Warszawie, w wyroku z dnia 12 czerwca 2008 r., sygn. III SA/Wa 157/08, orzekł, iż: ?wymienienie jako przykładowych wydatków na usługi gastronomiczne, zakupu żywności i napojów w tym alkoholowych, nie oznacza iż wydatki te nigdy nie będą kosztami. Stwierdzić należy, że nie są one kosztami jedynie wówczas, gdy mają charakter reprezentacyjny?.

W odniesieniu do powyższego Spółka pragnie podkreślić, iż organizowane przez nią spotkania z kontrahentami mają charakter ?czysto? biznesowy. Prowadzone podczas spotkań rozmowy służą bowiem omówieniu kwestii związanych z bieżącą lub przyszłą współpracą Spółki z danym kontrahentem, natomiast spożywane w trakcie spotkania posiłki nie mają charakteru wystawnych i okazałych dań, lecz stanowią ?zwykły? lunch/obiad, wybierany spośród dań zawartych w menu.

Według Spółki zaproszenie kontrahenta na ?zwykły? lunch/obiad do restauracji, stanowi zwyczajową praktykę biznesową i należy do powszechnie obowiązujących kanonów kultury. Przedstawiciel Spółki, zapraszając kontrahenta do restauracji, płaci za spożywany posiłek, gdyż tego wymagają powszechnie obowiązujące konwenanse społeczne. Niezręcznym byłoby bowiem wymaganie od zaproszonego kontrahenta, aby sam uregulował swój rachunek.

Jednocześnie Spółka stoi na stanowisku, iż posiłek spożywany podczas spotkania biznesowego z kontrahentem nie może być uznany za okazałość, wystawność czy wytworność, o których mowa w definicji pojęcia reprezentacji. Organizując przedmiotowe spotkania Spółka nie działa bowiem w celu wykreowania swojego pozytywnego wizerunku, nie stanowią one także wystawnej imprezy, ani też okazałych dań, służących uwypuklenia zasobności Spółki. Spożywane posiłki stanowią ?zwykłe?, ?niewystawne? lunche/obiady, towarzyszące rozmowom biznesowym. Podczas przedmiotowych spotkań Spółka pozyskuje nowych klientów, prezentuje nowe produkty oraz prowadzi szeroko rozumiane rozmowy biznesowe, w związku z czym ponoszone w tym celu wydatki nie mają charakteru reprezentacyjnego, lecz stanowią koszty zwykłej działalności gospodarczej, a tym samym koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT.

Za stwierdzeniem, że lunch/obiad nie może być uznany za przejaw wystawności, chęci ?pokazania się?, powoduje to, iż czysto teoretycznie Spółce nie w każdej sytuacji zależy na potocznym pokazaniu się. Ale ponoszenie kosztów (oczywiście nie w każdym przypadku) lunchu/obiadu jest wynikiem niczego więcej, jak kultury biznesowej.

Ponadto Spółka pragnie podkreślić, iż, jak wskazano w stanie faktycznym, organizowane przez nią spotkania biznesowe odbywają się poza siedzibą Spółki, na terenie całej Polski. Spotkania te mają na celu pozyskiwanie nowych klientów/dostawców lub też podtrzymanie współpracy z obecnymi kontrahentami - służą one zatem realizacji celów biznesowych Spółki. W konsekwencji, wymaganie od kontrahentów, aby przyjeżdżali oni każdorazowo na przedmiotowe spotkania do siedziby Spółki (tylko z powodów podatkowych), bez wątpienia spotkałoby się z negatywna reakcją z ich strony.

Dodatkowo, w opinii Spółki nieracjonalnym wydaje się być podejście organów podatkowych do kwestii możliwości zaliczenia wydatków na posiłki spożywane podczas spotkań biznesowych z kontrahentami do kosztów uzyskania przychodów.

Spółka nie rozumie mianowicie, dlaczego oferując kontrahentowi kawę, herbatę, czy posiłek w biurze, może ona zaliczyć wydatek poniesiony na ich nabycie do kosztów uzyskania przychodów, zaś płacąc za tę samą kawę, herbatę czy posiłek w restauracji, takiego wydatku do kosztów uzyskania przychodów zaliczyć nie może. Zdaniem Spółki miejsce odbywania rozmów biznesowych z kontrahentem nie przesądza o jego charakterze i w obu opisanych powyżej przypadkach charakter spotkania pozostaje niezmienny - służą one realizacji celów biznesowych Spółki (negocjowaniu warunków umów, prezentowaniu nowych produktów, omawianiu możliwości podjęcia współpracy, itd.).

Reasumując, w odniesieniu do przedstawionej powyżej argumentacji Spółka jest zdania, że ponoszone przez nią wydatki na zakup obiadów/lunchów, spożywanych podczas spotkań biznesowych z kontrahentami w restauracjach, nie stanowią wydatków o charakterze reprezentacyjnym, lecz są to koszty zwykłej działalności gospodarczej, w związku z czym stanowią one koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT.

4. Wydatki na posiłki z kontrahentami w orzecznictwie sądów administracyjnych i interpretacjach indywidualnych wydanych w imieniu Ministra Finansów

Spółka pragnie podkreślić, iż przedstawione w powyższych rozważaniach stanowisko znajduje potwierdzenie zarówno w orzecznictwie sądów administracyjnych, jak i w interpretacjach indywidualnych, wydawanych przez Dyrektorów Izb Skarbowych w imieniu Ministra Finansów.

Do przedmiotowej kwestii odniósł się przykładowo WSA w Łodzi, w wyroku z dnia 27 listopada 2008 r., sygn. I SN/Łd 1112/08, w odpowiedzi na zaskarżoną przez Wnioskodawczynię decyzję Dyrektora Izby Skarbowej. Zgodnie z przedstawionym w przedmiotowej sprawie stanem faktycznym, Wnioskodawczyni organizowała spotkania biznesowe, które służyć miały nawiązaniu współpracy z innymi podmiotami o zbliżonym profilu działalności, w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia polegającego na wdrożeniu systemów informatycznych. Z tego tytułu Wnioskodawczyni poniosła koszty usług gastronomiczno-hotelowych, które zaliczyła do kosztów uzyskania przychodów. Dyrektor Izby Skarbowej uznał je jednak za koszty o charakterze reprezentacyjnym, w związku z czym nakazał korektę kosztów uzyskania przychodów wykazanych przez Wnioskodawczynię. W odpowiedzi na skargę wniesioną na powyższą decyzję, WSA w Łodzi stwierdził, iż: ?decydujące znaczenie dla stwierdzenia tego, czy wydatki związane z tym spotkaniem mogły być kwalifikowane, jako koszty reprezentacji miał jego charakter. Informacje podane przez podatniczkę w toku postępowania wskazują iż zamierzeniem organizatora spotkania nie było promowanie działalności prowadzonej przez spółkę oraz usług świadczonych w jej ramach, a jedynie ustalenie zasad kooperacji służących przeprowadzeniu w przyszłości określonych działań gospodarczych (...) W związku z powyższym nie można uznać, iż wydatki poniesione w związku organizacją takiego spotkania biznesowego mieściły się w pojęciu kosztów reprezentacji?, co w niniejszej sprawie podkreślił Wnioskodawca.

Z kolei w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 sierpnia 2009, sygn. IPPB5/4240-24/09-2/AM, przedstawiono stan faktyczny, w którym Wnioskodawca organizuje spotkania biznesowe z kontrahentami, w trakcie których omawiane są różnego rodzaju sprawy biznesowe. Przykładowo Spółka ustala warunki sprzedaży towarów, przedstawia aktualną ofertę handlową, negocjuje postanowienia umów zawieranych z kontrahentami. Spotkania takie odbywają się najczęściej w restauracji i towarzyszy im zwykły posiłek, wybierany spośród dań zawartych w menu. W odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego, mając na uwadze cytowany powyżej wyrok WSA w Łodzi, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, iż: ?Decydujące znaczenie dla stwierdzenia tego czy, wydatki związane ze danym spotkaniem mogą być kwalifikowane jako koszty reprezentacji ma charakter spotkania. W związku z tym, niektóre z wydatków ponoszonych na zakup artykułów spożywczych, czy usług gastronomicznych nie powinny być rozpatrywane jako wydatki o charakterze reprezentacyjnym lecz jako ?zwykle? koszty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. W konsekwencji wydatki te powinny być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów. W dalszej części cytowanego pisma Dyrektor stwierdza, iż: ?Rację trzeba przyznać Skarżącej, iż ponoszone przez nią wydatki nie wiążą się z okazałością wytwornością a zatem nie mają charakteru reprezentacyjnego. Zaproszenie kontrahenta na kawę, zwykły? lunch, czy obiad do restauracji nie jest działaniem charakterze nadzwyczajnym. Jest to powszechnie spotkana praktyka. Posiłek spożywany w restauracji nie jest ?okazały? ani ?wykwintny?, bo powodem organizacji spotkania w restauracji nie jest chęć zaimponowania kontrahentowi okazałością czy wystawnością. Tym samym brak podstaw, aby uznać, iż ponoszone przez Spółkę wydatki związane z organizacja spotkań z kontrahentami spełniały przesłanki wymienione w art. 16 ust. 1 pkt 28, wyłączające je z kosztów uzyskania przychodów?, co w niniejszej sprawie podkreślił Wnioskodawca.

Natomiast w interpretacji indywidualnej z dnia 23 października 2008 r., sygn. IPPB3/423-1062/08-2/MW, Dyrektor uznał, iż: ?odnosząc się do kwestii wydatków ponoszonych przez Spółkę na poczęstunek w trakcie spotkań z kontrahentami, takich jak kawa, herbata, soki, woda mineralna, ciastka, obiad oraz wydatków na poczęstunek w trakcie spotkań biznesowych organizowanych w siedzibie Spółki, tj. kawa, herbata, woda mineralna, soki, ciastka, stanowiących zwyczajowy poczęstunek kontrahentów i należących do powszechnie obowiązujących kanonów kultury należy stwierdzić, że ww. wydatki mogą zostać uznane za koszt uzyskania przychodów, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, pod warunkiem, że przedmiotowe wydatki nie będą posiadały charakteru okazałości?, co podkreślił w niniejszej sprawie Wnioskodawca.

W odniesieniu do przytoczonych powyżej pism: orzeczenia WSA w Łodzi oraz interpretacji indywidualnych Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, Spółka pragnie zwrócić uwagę na opisaną poniżej kwestię.

W orzeczeniu z dnia 20 stycznia 2009 r., sygn. III SA/Wa 1916/08 WSA w Warszawie stwierdził, iż. ?Wolą ustawodawcy minister właściwy do spraw finansów publicznych może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości?. Tym samym orzecznictwo sądów stało się przesłanką do formułowania oceny poprawności funkcjonujących w obrocie prawnym interpretacji, także interpretacji indywidualnych, co szczególnie należy podkreślić w rozpoznanej sprawie.

Skoro więc organ wydający interpretacje indywidualne może zmienić wydaną już uprzednio interpretacje z racji stwierdzenia jej wadliwości w świetle orzecznictwa sądowego, to tym bardziej ma obowiązek dokonywać analizy tego orzecznictwa w postępowaniu zmierzającym do wydania takiej interpretacji, a zwłaszcza w przypadku, gdy na takowe orzecznictwo powołuje się osoba składająca wniosek o jej wydanie.

Nie można bowiem przyjąć takiej wykładni powyższych przepisów, że z jednej strony ustawodawca nie nakłada na organ wydający interpretacje indywidualne obowiązku analizowania orzecznictwa zapadłego w innych sprawach dotyczącego analogicznych sytuacji prawnopodatkowych, a z drugiej strony przyjmuje jednocześnie, że pominięcie takiego orzecznictwa może być przyczyną zmiany tak wydanej interpretacji.

Zdaniem Sądu od 1 lipca 2007 r. art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej wychodzi poza zasadę związania wyrokiem tylko w sprawie, w której zapadł i nadaje orzecznictwu sądów administracyjnych walor normatywny także w stosunku do innych interpretacji indywidualnych.

Orzecznictwo stało się istotnym miernikiem legalności wydawanych interpretacji indywidualnych.

Nieuzasadnione pominięcie orzeczeń, zwłaszcza tych, które podatnik lub płatnik powołał we wniosku o wydanie interpretacji, narusza wyrażoną w art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej zasadę prowadzenia postępowania podatkowego w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych.

Sąd stwierdził ponadto, iż powyższe może skutkować uchyleniem interpretacji indywidualnej w ramach kontroli sądowo-administracyjnej. Warunkiem poddania indywidualnej interpretacji ocenie WSA jest wezwanie Ministra Finansów do usunięcia naruszenia prawa. Zdaniem Sądu podatnik, który występując o wydanie interpretacji powołał się na orzeczenia WSA lub NSA, a organ podatkowy nie odniósł się do nich, powinien w wezwaniu wskazać to uchybienie. Ten sam zarzut, w wypadku nieusunięcia naruszenia prawa, należy podnieść w skardze do WSA.

W odniesieniu do powyższego Spółka pragnie zwrócić uwagę na fakt, iż Minister Finansów w wydawanej interpretacji indywidualnej powinien uwzględniać stanowisko sądów administracyjnych, w tym wyroku WSA w Łodzi, który stanowi, iż w analogicznym stanie faktycznym wydatki poniesione na posiłki spożywane podczas spotkań biznesowych z kontrahentami nie stanowią kosztów reprezentacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT, a tym samym mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów Spółki.

Ponadto WSA we Wrocławiu, w wyroku z dnia 4 listopada 2009 r., sygn. I SA/Wr 1250/09 uznał, iż Minister Finansów ma obowiązek wyczerpującego rozważenia w interpretacji kwestii prawnych występujących w sprawie. Organ posiadając obszerną argumentację strony popartą stanowiskiem organów podatkowych i orzecznictwem sądów administracyjnych w zbliżonych stanach faktycznych i prawnych, zobowiązany jest się odnieść w sposób szczegółowy do tej kwestii, w szczególności w sytuacji, gdy uznaje stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe. Ogólnikowe i lakoniczne stwierdzenie zawarte w uzasadnieniu, że powołane stanowiska organów i wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wydane w indywidualnych sprawach nie są wiążące dla organu wydającego interpretację jest niedopuszczalne i narusza zasadę zaufania wyrażoną w art. 121 Ordynacji podatkowej. Ma to tym bardziej znaczenie, że przepis art. 14e Ordynacji podatkowej nakłada na Ministra Finansów obowiązek zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego, dokonując w szczególności jego interpretacji, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Dlatego też, zdaniem Spółki, w przypadku uznania przez Ministra Finansów, że wydatki na zakup posiłków w restauracjach spożywanych podczas spotkań biznesowych z kontrahentami, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT, koniecznym będzie wyjaśnienie przez Ministra Finansów, dlaczego poczęstunek podczas spotkań w siedzibie podatnika uzasadnia zaliczenie ponoszonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, a w przypadku spotkań poza siedzibą (np. restauracja) podatnik takiego prawa już nie posiada, chociaż zarówno w pierwszym, jak i drugim przypadku nie dochodzi do eksponowania okazałości, wystawność, czy też wytworność.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych stanów faktycznych oraz zdarzeń przyszłych uznaje się w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków Spółki ponoszonych:

na napoje i poczęstunek w związku ze spotkaniami z kontrahentami w siedzibie Spółki - za prawidłowe,

na zakup posiłków w restauracji w związku ze spotkaniami z kontrahentami Spółki - za nieprawidłowe.

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 i 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do kosztów uzyskania przychodów zalicza się wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Na podstawie powyższego przepisu możliwe jest zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatku, który - racjonalnie oceniając - mógłby przyczynić się do powstania przychodu czy jego zwiększenia, nawet jeżeli przychód faktycznie nie wystąpi.

Decydującym czynnikiem pozwalającym zaliczyć dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów jest zatem poniesienie go w celu osiągnięcia przychodu, bądź zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, przy czym każdy wydatek, poza wyraźnie wskazanym w ustawie - wymaga indywidualnej oceny pod kątem adekwatnego związku z przychodami i racjonalności działania podmiotu.

W złożonej rzeczywistości życia gospodarczego istnieje obiektywna i zasadnicza trudność w precyzyjnym wyznaczeniu linii rozgraniczającej poszczególne przejawy aktywności gospodarczej, wykazywanej przez przedsiębiorców. Chodzi tu o ich podstawową działalność (produkcję, handel, usługi) i towarzyszące tej działalności przedsięwzięcia o charakterze marketingowym, promocyjnym, reklamowym, reprezentacyjnym - dotyczące sprzedaży wytwarzanych dóbr i usług oraz relacji z aktualnymi i potencjalnymi kontrahentami.

Nie każdy koszt poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Takimi kosztami bowiem nie mogą być wydatki enumeratywnie wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

został poniesiony przez podatnika, tj.
w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

został właściwie udokumentowany,

nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Powyższe oznacza, iż wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. W szczególności zaś wydatki poniesione w celu uzyskania przychodu (zachowania, zabezpieczenia źródła przychodu), względnie w celu uniknięcia ryzyka wystąpienia strat, bądź znacznego zmniejszenia uzyskiwanych dotąd dochodów.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje terminu ?reprezentacja?, dlatego też należy posłużyć się wykładnią językową.

Przez reprezentację rozumie się ?okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną? - Uniwersalny Słownik Języka Polskiego pod redakcją prof. S.D (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007).

Przenosząc tę definicję na grunt ustawy podatkowej, należy uznać, że reprezentacja to przede wszystkim każde działanie skierowane do istniejących lub potencjalnych kontrahentów podatnika lub osoby trzeciej w celu stworzenia oczekiwanego wizerunku podatnika w celu ułatwienia zawarcia umowy lub stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia. Wydatki na reprezentację to koszty, jakie ponosi podatnik w celu wykreowania swojego pozytywnego wizerunku, uwypuklenia swojej zasobności, profesjonalizmu. Wydatki te jednocześnie w sposób pośredni promują firmę. Pojecie reprezentacji dotyczy kontaktów podatnika w stosunkach z innymi podmiotami i pozostaje w związku z zakresem prowadzonej przez podatnika działalności.

Zgodnie z opisanymi we wniosku stanami faktycznymi oraz zdarzeniami przyszłymi Spółka, ze względu na określoną strukturę sieci sprzedaży produktów Spółki, tj. rozproszenie lokalizacyjne odbiorców, dokonuje sprzedaży za pośrednictwem własnych pracowników pełniących funkcję przedstawicieli handlowych. Struktura prowadzonej działalności powoduje także dużą ilość spotkań z dostawcami towarów i usług poza siedzibą Spółki.

Wydatki dotyczące posiłków spożywanych podczas spotkań biznesowych z kontrahentami w restauracjach, dokumentowane są poprzez faktury VAT wystawiane na Spółkę.

Spotkania z kontrahentami mają również miejsce w siedzibie (oddziale) Spółki. Podczas takich spotkań kontrahentom podawane są napoje oraz poczęstunek.

Odnosząc przywołane przepisy prawa do przedstawionego przez Wnioskodawcę stanowiska należy stwierdzić, że wydatki ponoszone w związku ze spotkaniami z kontrahentami w siedzibie Spółki na napoje (kawa, herbata, soki) i poczęstunek (ciastka, kanapki, inne przekąski), jeśli nie noszą znamion wystawności, są zwyczajowo przyjęte, to jako wydatki nie wymienione w art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych mogą stanowić, zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ww. ustawy koszty uzyskania przychodów.

Należy jednocześnie zaznaczyć, iż prawidłowe zaliczenie wydatku do kosztów uzyskania przychodów uwarunkowane jest wykazaniem jego celowości i związku z przychodem, jak i prawidłowym udokumentowaniem. Należy zwrócić przy tym uwagę, że to na podatniku ciąży obowiązek wykazania związku poniesionych wydatków z przychodami, bo to on wywodzi skutki prawne w postaci zmniejszenia zobowiązania podatkowego.

W kontekście zdefiniowanego powyżej pojęcia ?reprezentacja? oraz analizy przytoczonego art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy, jednoznacznie wynika, iż ponoszone przez Wnioskodawcę wydatki w trakcie spotkań z obecnymi i potencjalnymi kontrahentami poza biurem Spółki w restauracjach w celu przedstawienia oferty Spółki, prezentacji nowych produktów, omówienia warunków i możliwości podjęcia przyszłej współpracy, renegocjacji warunków zawartych umów, negocjacji w zakresie warunków przyszłych umów, bez wątpienia służą realizacji celów biznesowych Spółki, ale wynikają one z autonomicznie przyjętej taktyki handlowej Wnioskodawcy i wiążą się z kreowaniem oraz utrwalaniem pozytywnego wizerunku firmy ? jak wskazał sam Wnioskodawca: ?(...) zaproszenie kontrahenta na ?zwykły? lunch/obiad do restauracji, stanowi zwyczajową praktykę biznesową i należy do powszechnie obowiązujących kanonów kultury. Przedstawiciel Spółki, zapraszając kontrahenta do restauracji, płaci za spożywany posiłek, gdyż tego wymagają powszechnie obowiązujące konwenanse społeczne. Niezręcznym byłoby bowiem wymaganie od zaproszonego kontrahenta, aby sam uregulował swój rachunek?, a zatem nie mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów.

Powoływanie się w tym kontekście przez Spółkę na okoliczność, że tego typu działania czy wydatki nie mają charakteru nadzwyczajnego, a jest to praktyka powszechnie spotykana nie odbiera wyżej wymienionym czynnościom cech reprezentacji.

Fakt prowadzenia rozmów biznesowych na ?neutralnym gruncie?, w miłym otoczeniu i sprzyjającej atmosferze w celu omówienia bieżących spraw biznesowych, bądź prowadzenia negocjacji handlowych, czy omówienia warunków współpracy z obecnymi i potencjalnymi kontrahentami na terenie całej Polski, wynika z określonej struktury sieci sprzedaży produktów Spółki, umacniać ma pozytywne relacje handlowe. Wnioskodawca wskazał bowiem, że: ?(...) wymaganie od kontrahentów, aby przyjeżdżali oni każdorazowo na przedmiotowe spotkania do siedziby Spółki (tylko z powodów podatkowych), bez wątpienia spotkałoby się z negatywna reakcją z ich strony?.

Spotkania tego typu - czy to przy kawie, herbacie, ciastku, innym drobnym poczęstunku, lunchu lub obiedzie są ?usługami gastronomicznymi?, które odbywają się dla ułatwienia zawarcia umowy lub stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia w restauracjach, a zatem noszą znamiona reprezentacji, ponieważ wpływają na stworzenie dobrego wizerunku firmy, wykazaniu zasobności i profesjonalizmu.

Za ?reprezentację? bowiem, w potocznym rozumieniu, należy uznać działania zmierzające do stworzenia jak najkorzystniejszego wizerunku firmy.

Nie chodzi bowiem o jednostkowy koszt poniesiony w związku organizacją spotkań z kontrahentami w restauracji, ale o cel, jaki zostanie dzięki takim spotkaniom osiągnięty przez Wnioskodawcę zarówno w przypadku nabycia drobnego poczęstunku (kawa, herbata, ciastko, drobne słodycze), czy też zapłaty za ?zwykły? posiłek. Jak wykazano powyżej, wydatki te w sposób pośredni promują firmę.

Niemniej nie ulega wątpliwości, że pojęcie ?reprezentacji? pozostaje w związku z zakresem prowadzonej przez podatnika działalności i działania tego typu podejmowane są w celu omówienia bieżących spraw biznesowych, bądź prowadzenia negocjacji handlowych, czy omówienia warunków współpracy z obecnymi i potencjalnymi kontrahentami, a więc dla ułatwienia zawarcia umowy lub stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia. Potwierdzeniem powyższego jest fakt, że ? jak wskazał Wnioskodawca: ?Prowadzone podczas spotkań rozmowy służą bowiem omówieniu kwestii związanych z bieżącą lub przyszłą współpracą Spółki z danym kontrahentem (...)?.

Odbywanie spotkań biznesowych poza siedzibą Spółki ? zarówno, gdy stanowi autonomiczny wybór, bądź jest konsekwencją sytuacji, gdy kontrahenci Spółki nie prowadzą działalności w miejscowości, w której Spółka posiada biuro i rozproszeni są na terenie całego kraju, jak wskazał Wnioskodawca: ?to praktyka powszechnie spotykana?, ponieważ wiąże się ze stosowaną taktyką sprzedaży.

Jak wykazano powyżej, spotkania tego typu w restauracjach - czy to przy kawie, herbacie, ciastku, innym drobnym poczęstunku, lunchu lub obiedzie są ?usługami gastronomicznymi?, które odbywają się dla ułatwienia zawarcia umowy lub stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia w restauracjach, a zatem noszą znamiona reprezentacji.

Podsumowując, w oparciu o przywołane przepisy prawa należy stwierdzić, iż wydatki ponoszone w związku ze spotkaniami z kontrahentami w siedzibie Spółki na napoje (kawa, herbata, soki) i drobny poczęstunek (ciastka, kanapki, inne przekąski), mogą stanowić koszty uzyskania przychodów zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Natomiast wydatki poniesione na usługi gastronomiczne w trakcie spotkań z obecnymi i potencjalnymi kontrahentami w restauracjach, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Z uwagi na powyższe, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych na rzecz kontrahentów w związku z organizacją spotkań biznesowych:

na napoje i poczęstunek w związku ze spotkaniami z kontrahentami w siedzibie Spółki należało uznać za prawidłowe,

na zakup posiłków w restauracji w związku ze spotkaniami z kontrahentami Spółki należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałych stanów faktycznych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzeń przedstawionych w stanie faktycznym oraz zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy podkreślić końcowo, że zarówno przywołane przez Wnioskodawcę interpretacje indywidualne przepisów prawa podatkowego:

Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 4 grudnia 2009 r.
Nr ILPB3/423-765/09-2/MC,
Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 października 2008 r. Nr IPPB3/423-1220/08-2/MW,
Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. Nr IPPB5/4240-24/09-2/AM,
Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 października 2008 r. Nr IPPB3/423-1062/08-2/MW,

jak i wyroki:

Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 czerwca 2008 r., sygn. akt III SA/Wa 157/08,
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 27 listopada 2008 r. sygn. akt I SA/Łd 1112/08,
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 stycznia 2009 r. sygn. akt III SA/Wa 1916/08,
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 4 listopada 2009 r. sygn. akt I SA/Wr 1250/09,

wydane zostały w indywidualnych sprawach i nie mogą być źródłem praw i obowiązków w innych sprawach.

Zasada zaufania nie może być rozumiana jako konieczność wydawania decyzji sprzecznych z obowiązującym prawem i powielających poprzednie błędy (por. wyroki: NSA z dnia 1 czerwca 2001 r., sygn. akt I SA/Gd 1154/99, niepubl.; z dnia 8 grudnia 1999 r., sygn. akt SA/Sz 1775/98, niepubl.). Ponadto należy zauważyć, że korzystniejsze, ale niezgodne z prawem orzeczenie w stosunku do innej osoby, znajdującej się takiej samej sytuacji faktycznej i prawnej, nie rodzi po stronie podatnika prawa do potraktowania go w ten sam sposób (wyrok NSA z dnia 19 kwietnia 2005 r., FSK 1660/04, GP 2005, nr 77, s.6).

Podobny pogląd aprobuje również WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 1 lutego 2010 r., sygn. akt I SA/Gl 671/09: ?Sąd zauważa, iż zasada budzenia zaufania do organów podatkowych nie oznacza, że organ podatkowy nie może w podobnym stanie faktycznym wydać rozstrzygnięcia odmiennie rozstrzygającego dane zagadnienie, od poprzednio wydanego. Zdaniem Sądu nie można żądać od organów podatkowych, by raz podjęte stanowisko, które następnie okazało się błędne w oparciu o ogólną zasadę, miało być kontynuowane. Praktyka taka byłaby sprzeczna z zasadą praworządności (art. 120 Ordynacji podatkowej i art. 7 Konstytucji RP), która zobowiązuje organy administracji do czuwania nad tym, by prowadzone przez nie postępowania, jak i wydane rozstrzygnięcia, były zgodne z obowiązującym porządkiem prawnym?.

Należy podkreślić, iż w toku wydawania przedmiotowej interpretacji indywidualnej Organ podatkowy, zgodnie z art. 14c § 1 zdanie pierwsze Ordynacji podatkowej regulującym, iż interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny, dokonał wnikliwej oceny opisanych we wniosku stanów faktycznych oraz zdarzeń przyszłych oraz zaprezentowanego do nich stanowiska Spółki, nie pomijając żadnych argumentów przytoczonych przez podatnika.

Istotnym jest fakt, iż na mocy art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 roku - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) źródłami powszechnie obowiązującego prawa w Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.

Zatem każdą sprawę Organ podatkowy jest zobowiązany traktować indywidualnie.

Celem wydania interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego jest przedstawienie poglądu dotyczącego rozumienia treści przepisów prawa podatkowego i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do konkretnej sprawy opisanej we wniosku, co uczynił zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa tut. Organ podatkowy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Referencje

ILPB3/423-765/09-2/MC, interpretacja indywidualna

IPPB3/423-1062/08-2/MW, interpretacja indywidualna

IPPB3/423-1220/08-2/MW, interpretacja indywidualna

IPPB5/4240-24/09-2/AM, interpretacja indywidualna