Czy przy zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów Spółki odsetek zapłaconych przez Spółkę w (...)

Czy przy zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów Spółki odsetek zapłaconych przez Spółkę w związku z przystąpieniem do Systemu należy stosować ograniczenia wynikające z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 lub 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ?ustawa o PDOP?)?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 01.09.2011 r. (data wpływu 07.09.2011 r.) oraz piśmie z dnia 01.12.2011 r. (data nadania 02.12.2011 r., data wpływu 05.12.2011 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie Nr IPPB5/423-879/11-2/JC z dnia 23.11.2011 r. (data nadania 23.11.2011 r., data doręczenia 25.11.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy dotyczących niedostatecznej kapitalizacji w związku z zawartą umową cash poolingu ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 07.09.2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy dotyczących niedostatecznej kapitalizacji w związku z zawartą umową cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Sp. z o.o. (dalej: ?Spółka? lub ?Wnioskodawca?) jest polską spółką kapitałową z siedzibą w W. wchodzącą w skład Grupy E. (dalej: ?Grupa E.?). Wnioskodawca jest członkiem systemu zarządzania płynnością finansową (dalej: ?Cash-pooling? lub ?System?) na podstawie Umowy zawartej z Bankiem P. (dalej: ?Umowa P.?).

Umowa P. została zawarta pomiędzy Bankiem P. (dalej: ?Bank?) oraz spółkami z Grupy E., w tym z N. pełniącym rolę agenta w ramach Systemu (dalej: ?Agent?) oraz pozostałymi uczestnikami Systemu, w tym Wnioskodawcą (dalej łącznie z Agentem jako: ?Uczestnicy?). Celem Systemu jest możliwie najbardziej efektywne zarządzanie posiadanymi środkami pieniężnymi i kredytami, efektywne finansowanie bieżących potrzeb Uczestników w zakresie kapitału obrotowego oraz poprawa ich płynności finansowej.

Bank prowadzi dla Uczestników rachunki bieżące w PLN i walutach wymienialnych (dalej: ?Rachunki Główne?), które tworzą łącznie tzw. Grupę Rachunków. Dodatkowo, dla Agenta Bank prowadzi również dodatkowy rachunek w PLN i walutach wymienialnych (dalej: ?Rachunek Pomocniczy?).

Na Rachunkach Głównych poszczególni Uczestnicy mogą deponować środki pieniężne. Bank wypłaca każdemu Uczestnikowi odsetki od salda środków pieniężnych zgromadzonych na Rachunku Głównym, które naliczane są od dziennych sald środków pieniężnych (na podstawie rzeczywistej liczby dni w danym miesiącu i roku wynoszącego 365 dni) i wypłacane w pierwszym dniu roboczym następnego miesiąca.

Dodatkowo, na Rachunkach Głównych Bank udzielił Uczestnikom kredytu (dalej: ?Kredyt?) do wysokości odpowiednich limitów, na łączną sumę każdorazowo nie przekraczającą aktualnego limitu Kredytu w Grupie Rachunków. Każdy wpływ środków pieniężnych na Rachunek Główny Uczestnika powoduje spłatę przez tego Uczestnika całości lub części Kredytu i odpowiednio możliwość wykorzystania całości lub niewykorzystanej części tego Kredytu przez pozostałych Uczestników. Zgodnie z Umową P., spłata może zostać dokonana także przez Uczestnika niebędącego Uczestnikiem, który zaciągnął Kredyt. Powyższe nie oznacza jednak, iż Uczestnik zaciągający Kredyt zostaje w takim przypadku zwolniony z długu, gdyż cały czas pozostaje on podmiotem zobowiązanym do spłaty zaciągniętego zobowiązania. Dodatkowo, wskazać należy, iż w dotychczasowej praktyce funkcjonowania Systemu nie wystąpiła sytuacja, w której Uczestnik zaciągający Kredyt nie spłacił swojego zobowiązania wobec Banku.

Zgodnie w Umową P., Uczestnik zaciągający Kredyt, do końca dnia, spłaca w całości udzielony mu w tym dniu, na jego Rachunku Głównym Kredyt. W momencie wpływu środków pieniężnych na Rachunek Główny Uczestnika zaciągającego Kredyt, Bank zalicza je w pierwszej kolejności na spłatę Kredytu udzielonego odpowiedniemu Uczestnikowi zaciągającego Kredyt. Jeżeli w dniu, w którym Kredyt został zaciągnięty, Kredyt ten nie zostanie spłacony, odpowiedni Uczestnik zaciągający Kredyt płaci na rzecz Banku odsetki.

Każdy z Uczestników upoważnił Bank do obciążania jego Rachunku Głównego, a Agent upoważnił Bank do obciążania jego Rachunku Pomocniczego kwotami, które nie zostały spłacone Bankowi przez któregokolwiek Uczestnika zaciągającego Kredyt. Z chwilą dokonania obciążenia któregokolwiek z Rachunków Głównych lub Rachunku Pomocniczego, każdy z Uczestników, którego środki zostały wykorzystane do spłaty Kredytu zaciągniętego na pozostałych Rachunkach Głównych, nabywa wierzytelność Banku wobec Uczestników zaciągających Kredyt, których Kredyty zostały spłacone z jego środków pieniężnych. Z chwilą nabycia wyżej wymienionej wierzytelności Uczestnik nabywa również wobec Uczestnika zaciągającego Kredyt roszczenie do spłaty świadczenia wynikającego z nabycia wierzytelności wraz z należnymi odsetkami z tego tytułu. Kwota roszczenia jest równa kwocie nabytej wierzytelności i jest ona obciążana odsetkami.

W celu ułatwienia funkcjonowania Systemu, Uczestnicy wydali Bankowi dyspozycję wykonywania generalnych zleceń stałych. Zgodnie z nimi Bank na koniec dnia roboczego dokonuje określonych czynności zgodnie z następującą kolejnością:

  • w sytuacji, w której suma sald dodatnich i ujemnych wszystkich Rachunków Głównych jest ujemna, Bank obciąża Rachunek Pomocniczy Agenta i uznaje Rachunek Główny Agenta kwotą wartości bezwzględnej sumy algebraicznej sald wszystkich Rachunków Głównych. Natomiast, jeżeli suma sald dodatnich i ujemnych wszystkich Rachunków Głównych jest dodatnia, Bank uznaje Rachunek Pomocniczy Agenta i obciąża Rachunek Główny Agenta sumą algebraiczną sald wszystkich Rachunków Głównych;
  • jeżeli którykolwiek z Uczestników zaciągających Kredyt nie spłaci przed końcem dnia roboczego kwoty Kredytu zaciągniętego przez tego Uczestnika, wówczas Bank obciąża Rachunek Główny Agenta kwotami niespłaconymi Bankowi przez któregokolwiek lub wszystkich Uczestników zaciągających Kredyt;
  • jeżeli po dokonaniu powyższych czynności Rachunek Główny Agenta będzie wskazywał ujemne saldo, wówczas Bank obciąża wszystkie Rachunki Główne wykazujące salda dodatnie kwotami nie spłaconymi Bankowi przez Agenta.



Następnego dnia roboczego rano Bank dokonuje transakcji odwrotnej w stosunku do operacji opisanych w punktach powyżej. Z tytułu opisanych powyżej czynności (w związku z bieżącą obsługą Systemu), Bankowi przysługuje wynagrodzenie miesięczne od każdego z Uczestników.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 01.12.2011 r. Spółka wskazała:

  1. Zgodnie z umową P., system cash poolingu, do którego przystąpiła Spółka ma charakter mieszany. W relacjach pomiędzy Uczestnikami nie występuje fizyczny transfer środków pieniężnych, a jedynie salda Rachunków Głównych poszczególnych Uczestników podlegają konsolidacji na Rachunku Pomocniczym oraz Rachunku Głównym Agenta i w ten sposób obliczana jest kwota łącznego zobowiązania lub należności wobec Banku. W konsekwencji, przepływ środków pieniężnych następuje jedynie w relacji pomiędzy poszczególnym Uczestnikiem Systemu a Agentem.
    Tak jak wskazano w ramach stanu faktycznego wniosku, w celu ułatwienia funkcjonowania Systemu, Uczestnicy wydali Bankowi dyspozycję wykonywania generalnych zleceń stałych. Zgodnie z nimi Bank na koniec dnia roboczego dokonuje określonych czynności zgodnie z następującą kolejnością:
    • w sytuacji, w której suma sald dodatnich i ujemnych wszystkich Rachunków Głównych jest ujemna, Bank obciąża Rachunek Pomocniczy Agenta i uznaje Rachunek Główny Agenta kwotą wartości bezwzględnej sumy algebraicznej sald wszystkich Rachunków Głównych. Natomiast, jeżeli suma sald dodatnich i ujemnych wszystkich Rachunków Głównych jest dodatnia, Bank uznaje Rachunek Pomocniczy Agenta i obciąża Rachunek Główny Agenta sumą algebraiczną sald wszystkich Rachunków Głównych;
    • jeżeli którykolwiek z Uczestników zaciągających Kredyt nie spłaci przed końcem dnia roboczego kwoty Kredytu zaciągniętego przez tego Uczestnika, wówczas Bank obciąża Rachunek Główny Agenta kwotami niespłaconymi Bankowi przez któregokolwiek lub wszystkich Uczestników zaciągających Kredyt;
    • jeżeli po dokonaniu powyższych czynności Rachunek Główny Agenta będzie wskazywał ujemne saldo, wówczas Bank obciąża wszystkie Rachunki Główne wykazujące salda dodatnie kwotami nie spłaconymi Bankowi przez Agenta.
    Następnego dnia roboczego rano Bank dokonuje transakcji odwrotnej w stosunku do operacji opisanych w punktach powyżej.
  2. Bank nie jest podmiotem powiązanym z Uczestnikami Systemu zarządzania płynnością finansową w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
  3. Spółki uczestniczące w Systemie są podmiotami powiązanymi ze Spółką w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych; Spółki uczestniczące w Systemie podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w myśl art. 3 ust. 1 ww. ustawy.
  4. W ramach Systemu zarządzania płynnością finansową nie będzie dochodziło (nie dochodzi) do zawarcia umów pożyczek, umów depozytu nieprawidłowego ani lokaty.
    Zgodnie z art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dla potrzeb przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, ?przez pożyczkę rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę?.
    Umowa P., na podstawie której Spółka uczestniczy w Systemie, nie spełnia warunków niezbędnych do uznania jej za umowę pożyczki (w tym depozytu nieprawidłowego i lokaty) zgodne z powyższą definicją.
    Podpisując umowę P., Uczestnicy zobowiązują się do konsolidowania swoich sald z saldami innych podmiotów uczestniczących w Systemie za pośrednictwem Rachunku Pomocniczego oraz Rachunku Głównego Agenta, a nie do pożyczenia ich konkretnemu Uczestnikowi. Spółka uczestnicząc w Systemie nie jest zobowiązana do przeniesienia z góry ustalonej ilości pieniędzy na rzecz z góry określonego podmiotu.
    Należy wskazać, iż w przypadku cash-poolingu z reguły występują przynajmniej trzy podmioty, tj. uczestnik (np. mający saldo dodatnie), inny uczestnik (np. mający saldo ujemne) oraz bank występujący w roli organizatora. Uczestnik wykazujący saldo dodatnie nie wie, czy jego saldo zostanie wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest możliwe konkretne określenie drugiej strony operacji oraz jej przedmiotu.
    W związku z tym, Spółka nie jest w stanie stwierdzić, czy i w jakiej części oraz jaki konkretnie podmiot udzielił Spółce finansowania, tj. Spółka nie jest w stanie określić Uczestnika, którego saldo dodatnie posłużyło do pokrycia salda ujemnego innego z Uczestników.
    Uczestnicy nie są zatem wobec siebie stronami stosunków zobowiązaniowych, których przedmiotem byłoby przeniesienie na własność biorącego określonej ilości pieniędzy oraz zwrot tej samej ilości pieniędzy, a o których mowa w przytoczonym powyżej art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (tj. pożyczki, depozytu nieprawidłowego oraz lokaty).
  5. W omawianym Systemie zarządzania płynnością finansową Agent, którego rolę pełni N., jest podmiotem powiązanym z pozostałymi Uczestnikami Systemu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
    W zakresie wskazania roli Agenta w Systemie, zgodnie z opisem stanu faktycznego przedstawionym we wniosku, Agent posiada w Banku Rachunek Główny (tak jak pozostali Uczestnicy) oraz dodatkowo Rachunek Pomocniczy, przeznaczony wyłącznie do dokonywania rozliczeń i przeprowadzania operacji związanych z Systemem.
    Zgodnie z opisem stanu faktycznego, Bank na koniec dnia roboczego dokonuje określonych czynności zgodnie z następującą kolejnością:
    • w sytuacji, w której suma sald dodatnich i ujemnych wszystkich Rachunków Głównych jest ujemna, Bank obciąża Rachunek Pomocniczy Agenta i uznaje Rachunek Główny Agenta kwotą wartości bezwzględnej sumy algebraicznej sald wszystkich Rachunków Głównych. Natomiast, jeżeli suma sald dodatnich i ujemnych wszystkich Rachunków Głównych jest dodatnia, Bank uznaje Rachunek Pomocniczy Agenta i obciąża Rachunek Główny Agenta sumą algebraiczną sald wszystkich Rachunków Głównych;
    • jeżeli którykolwiek z Uczestników zaciągających Kredyt nie spłaci przed końcem dnia roboczego kwoty Kredytu zaciągniętego przez tego Uczestnika, wówczas Bank obciąża Rachunek Główny Agenta kwotami niespłaconymi Bankowi przez któregokolwiek lub wszystkich Uczestników zaciągających Kredyt;
    • jeżeli po dokonaniu powyższych czynności Rachunek Główny Agenta będzie wskazywał ujemne saldo, wówczas Bank obciąża wszystkie Rachunki Główne wykazujące salda dodatnie kwotami nie spłaconymi Bankowi przez Agenta.
    Następnego dnia roboczego rano Bank dokonuje transakcji odwrotnej w stosunku do operacji opisanych w punktach powyżej.
    W konsekwencji, rola Agenta sprowadza się do koncentrowania sald Uczestników Systemu wobec Banku oraz dokonywania rozliczeń z Bankiem z tytułu tychże sald, w celu zoptymalizowania kosztów zaciągniętego kredytu i odpowiedniego wykorzystania sumy sald dziennych na rachunkach poszczególnych Uczestników.
  6. Wnioskodawca wskazuje, iż Umowa P., na podstawie której Spółka uczestniczy w Systemie, nie posługuje się słowem subrogacja dla określenia rozliczeń prowadzonych w ramach Systemu.

    Umowa nie odwołuje się również w powyższym zakresie do art. 518 Kodeksu cywilnego.
    Zgodnie z opisem stanu faktycznego przedstawionym we wniosku, każdy z Uczestników upoważnił Bank do obciążania jego Rachunku Głównego, a Agent upoważnił Bank do obciążania jego Rachunku Pomocniczego kwotami, które nie zostały spłacone Bankowi przez któregokolwiek Uczestnika zaciągającego Kredyt. Z chwilą dokonania obciążenia któregokolwiek z Rachunków Głównych lub Rachunku Pomocniczego, każdy z Uczestników, którego środki zostały wykorzystane do spłaty Kredytu zaciągniętego na pozostałych Rachunkach Głównych, nabywa wierzytelność Banku wobec Uczestników zaciągających Kredyt, których Kredyty zostały spłacone z jego środków pieniężnych. Z chwilą nabycia wyżej wymienionej wierzytelności Uczestnik nabywa również wobec Uczestnika zaciągającego Kredyt roszczenie do spłaty świadczenia wynikającego z nabycia wierzytelności wraz z należnymi odsetkami z tego tytułu.W świetle powyższego, w opinii Spółki, rozliczenia dokonywane w ramach Systemu oparte są na mechanizmie przelewu wierzytelności. W konsekwencji nie mamy tu do czynienia z konstrukcją subrogacji określoną w art. 518 Kodeksu cywilnego.

  7. W ramach Systemu dochodzi do konsolidacji sald na Rachunku Pomocniczym oraz na Rachunku Głównym Agenta. Bank na koniec dnia roboczego dokonuje określonych czynności zgodnie z następującą kolejnością:
    • w sytuacji, w której suma sald dodatnich i ujemnych wszystkich Rachunków Głównych jest ujemna, Bank obciąża Rachunek Pomocniczy Agenta i uznaje Rachunek Główny Agenta kwotą wartości bezwzględnej sumy algebraicznej sald wszystkich Rachunków Głównych. Natomiast, jeżeli suma sald dodatnich i ujemnych wszystkich Rachunków Głównych jest dodatnia, Bank uznaje Rachunek Pomocniczy Agenta i obciąża Rachunek Główny Agenta sumą algebraiczną sald wszystkich Rachunków Głównych;
    • jeżeli którykolwiek z Uczestników zaciągających Kredyt nie spłaci przed końcem dnia roboczego kwoty Kredytu zaciągniętego przez tego Uczestnika, wówczas Bank obciąża Rachunek Główny Agenta kwotami niespłaconymi Bankowi przez któregokolwiek lub wszystkich Uczestników zaciągających Kredyt.


W treści powyższego uzupełnienia Spółka sformułowała ponadto pytanie przyporządkowane do stanu faktycznego przedstawionego w poz. 68 wniosku ORD-IN.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przy zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów Spółki odsetek zapłaconych przez Spółkę w związku z przystąpieniem do Systemu należy stosować ograniczenia wynikające z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 lub 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ?ustawa o PDOP?)...

Zdaniem Wnioskodawcy, odsetki wpłacane przez Spółkę w związku z finansowaniem uzyskanym z Systemu nie będą podlegały przepisom o tzw. niedostatecznej kapitalizacji i tym samym będą mogły w całości stanowić koszty uzyskania przychodu na gruncie ustawy o PDOP.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 60 oraz 61 ustawy o PDOP, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

  • odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenie, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni,
  • odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitelu zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Zgodnie z art. 16 ust. 7b ustawy o PDOP dla potrzeb przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, ?przez pożyczkę rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę?.

Umowa P., na podstawie której Spółka uczestniczy w Systemie, nie spełnia warunków niezbędnych do uznania jej za umowę pożyczki zgodne z powyższą definicją. Podpisując umowę P., Uczestnicy zobowiązują się do konsolidowania swoich środków ze środkami innych podmiotów uczestniczących w Systemie, a nie do pożyczenia ich konkretnemu Uczestnikowi. Należy wskazać, iż w przypadku cash-poolingu z reguły występują przynajmniej trzy podmioty, tj. uczestnik (np. mający saldo dodatnie), inny uczestnik oraz bank występujący w roli organizatora. Uczestnik wykazujący saldo dodatnie nie wie, czy jego środki zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest możliwe konkretne określenie drugiej strony operacji oraz jej przedmiotu.

Spółka uczestnicząc w Systemie nie jest zobowiązana do przeniesienia z góry ustalonej ilości pieniędzy na rzecz określonego podmiotu, lecz udostępnia lub pobiera środki w zależności od swojej sytuacji finansowej. Zarówno rola, jaką Spółka pełni, jak również wartości, jakie Spółka otrzymuje lub wpłaca do Systemu nie są znane na podstawie umów regulujących jej uczestnictwo w Cash-poolingu.

Ponadto, zgodnie z założeniem Systemu w sytuacji, gdy Spółka wykazuje saldo ujemne na Rachunku Spółki, zostanie ono pokryte ze środków, które do Systemu wpłacili Uczestnicy wykazujący salda dodatnie (w tym również Spółka). W związku z tym, Spółka nie jest w stanie stwierdzić, czy i w jakiej części oraz jaki konkretnie podmiot udzielił Spółce finansowania.

Transfery środków pieniężnych dokonywane są pomiędzy Rachunkami Głównymi poszczególnych Uczestników oraz rachunkiem Banku automatycznie. W konsekwencji, Uczestnicy nie składają dyspozycji wykonania transferów i nie wiedzą, czyje środki w danym wypadku są wykorzystywane. Uczestnicy nie są zatem wobec siebie stronami stosunków zobowiązaniowych, których przedmiotem byłoby przeniesienie na własność biorącego określonej ilości pieniędzy oraz zwrot tej samej ilości pieniędzy, a o których mowa w przytoczonym powyżej art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

O braku konieczności stosowania przepisów o niedostatecznej kapitalizacji do umowy o zarządzaniu płynnością finansową decyduje również wykładnia celowościowa przepisów zawartych w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o PDOP. Zdaniem Spółki, przedstawione powyżej ograniczenia mają na celu zapobieżenie nadmiernemu finansowaniu działalności spółek kapitałowych przez ich właścicieli inaczej niż poprzez neutralne podatkowo kapitały własne, co może skutkować obniżeniem podstawy opodatkowania podaniem dochodowym. Finansowanie takie ma charakter trwałego przekazywania przez jeden z podmiotów środków pieniężnych do dyspozycji innego podmiotu (agenta) i skutkuje ?brakiem korelacji pomiędzy wysokością kapitału zakładowego a wielkością prowadzonej przez podmiot działalności (?) z drugiej zaś strony częstokroć skutkuje możliwością uchylenia się od opodatkowana w Polsce? (tak interpretuje cel wprowadzenia przepisów o niedostatecznej kapitalizacji Ministerstwo Finansów w szczególności w piśmie z grudnia 1999 r., sygn. PB4/AK-802-3156/350/99 oraz w interpretacji z dnia 20 grudnia 2000 r., sygn. MF PB7-033/RFN/11/2000; Biul. Skarb. 2001/1/12). W opinii Spółki, w przypadku zaoferowania usługi zarządzania płynnością finansową, suma płatności odsetkowych wykazywanych przez grupę spółek uczestniczących w Systemie będzie znaczne niższa, co w konsekwencji, nie powinno wpływać ani na obniżenie podstawy ich opodatkowania, ani skutkować naruszeniem interesów fiskalnych Skarbu Państwa, które legły u podstaw wprowadzenia przepisów o niedostatecznej kapitalizacji.

W świetle przytoczonych argumentów, a w szczególności z uwagi na fakt, że stosunki w ramach Cash-poolingu nie mogą być uznane za umowy pożyczki/pożyczek w rozumieniu przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 lub 61 ustawy o PDOP, przepisy o niedostatecznej kapitalizacji nie będą miały zastosowania do odsetek płaconych przez Spółkę w ramach Cash-poolingu.

Odsetki te powinny stanowić koszt uzyskania przychodu w całości (z chwilą zapłaty lub kapitalizacji odsetek), chyba że byłyby one związane z inwestycją w środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, w którym to przypadku odsetki naliczone do dnia przekazania składnika majątkowego do używania powinny zostać skapitalizowane do wartości początkowej składnika majątkowego - również bez ograniczeń wynikających z przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, gdyż nie mają one zastosowania w omawianej transakcji.

Powyższe stanowisko, w opinii Spółki, znajduje potwierdzenie m.in. w:

  • interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w dniu 27 września 2010 r. (Nr IBPBI/2/423-1211/10/PP),
  • interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 23 września 2010 r. (Nr IPPB5/423-437/10-6/JC),
  • interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w dniu 10 listopada 2009 r. (Nr ITPB3/423-470/09/DK),
  • interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 26 stycznia 2009 r. (Nr ILPB3/423-727/08-2/DS),
  • postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego wydanego przez Naczelnika Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu w dniu 28 września 2007 r. (Nr ZD/4061-212/07),
  • interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w dniu 14 listopada 2007 r. (Nr ITPB1/423-58/b/07/MR).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r., Nr 74, poz. 397 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 61 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Stosownie natomiast do treści art. 16 ust. 7b powołanej ustawy przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę.

Tymczasem przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, stanowiąca sposób gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących w umowie podmiotów zawiera w sobie pewne elementy umowy pożyczki, lecz nie wyczerpuje istotnych jej znamion.

W przypadku ?cash poolingu? mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Spółka uczestnicząc w Systemie nie jest zobowiązana do przeniesienia z góry ustalonej ilości pieniędzy na rzecz określonego podmiotu, lecz udostępnia lub pobiera środki w zależności od swojej sytuacji finansowej.

Z przedstawionego przez Spółkę stanu faktycznego wynika, iż w przedmiotowej sprawie umowę cash poolingu mają zamiar zawrzeć podmioty powiązane. Jednak uwzględniając konstrukcję tej umowy, z której wynika, iż to Bank (który nie jest powiązany z innymi Uczestnikami Systemu) jest podmiotem oferującym tę usługę, należy stwierdzić, że wyżej przytoczone przepisy dotyczące tzw. niedostatecznej kapitalizacji (art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61) nie będą miały zastosowania. Ponadto jak zaznacza Spółka: ?Podpisując umowę P., Uczestnicy zobowiązują się do konsolidowania swoich sald z saldami innych podmiotów uczestniczących w Systemie za pośrednictwem Rachunku Pomocniczego oraz Rachunku Głównego Agenta, a nie do pożyczenia ich konkretnemu Uczestnikowi. Spółka uczestnicząc w Systemie nie jest zobowiązana do przeniesienia z góry ustalonej ilości pieniędzy na rzecz z góry określonego podmiotu?.

W kontekście powyższego, przepisy dotyczącym tzw. niedostatecznej kapitalizacji (art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) nie będą miały zastosowania do odsetek wypłacanych przez Spółkę w związku z finansowaniem uzyskanym z Systemu. Odsetki te mogą zostać w całości uznane jako koszty uzyskania przychodów zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Tym samym, stanowisko Spółki należało uznać za prawidłowe.

Tut. Organ nie odniósł się natomiast do rozważań Wnioskodawcy dotyczących momentu poniesienia kosztów uzyskania przychodów, gdyż powyższa kwestia nie była przedmiotem zapytania.

Na marginesie sprawy podnieść należy, że uzyskanie niezbędnych i koniecznych informacji, istotnych z punktu widzenia prawidłowego opodatkowania powinno stanowić element organizacji cash poolingu i umożliwić prawidłowe stosowanie przepisów podatkowych.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż interpretacje te co do zasady wiążą w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Należy jednocześnie dodać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku ? nie prowadzi postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby pełną ocenę zawartej umowy cash poolingu. Ocena ta zostanie poddana badaniu w prowadzonych przez organy skarbowe postępowaniach kontrolnych.

Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika