Opodatkowanie transakcji zbycia składników majątku oraz prawo do odliczenia podatku naliczonego

Opodatkowanie transakcji zbycia składników majątku oraz prawo do odliczenia podatku naliczonego

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 29.08.2008r. (data wpływu 01.09.2008r.), uzupełniony pismami z dnia 24.09.2008r. oraz 29.09.2008r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji zbycia składników majątku oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE


W dniu 01.09.2008r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji zbycia składników majątku oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego.


W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.


?Spółka? jest podmiotem zarejestrowanym i działającym według prawa niemieckiego, nieposiadającym w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności, jak również niezarejestrowanym dla celów podatkowych na terytorium Polski. W ramach rozszerzenia prowadzonej na terenie Niemiec działalności gospodarczej, Spółka zamierza nabyć należące do sp. z o.o. [dalej: ?Sprzedawca?] prawa użytkowania wieczystego gruntu oraz prawa własności dwóch nowo wybudowanych budynków biurowych położonych w Warszawie [dalej: ?Budynki?]. Aktywa te Spółka zamierza wykorzystywać do prowadzenia działalności opodatkowanej VAT, polegającej głównie na wynajmie powierzchni biurowej najemcom.

Wyżej wymienione aktywa zostały nabyte przez Sprzedawcę w drodze wniesionego doń w zamian za udziały w podwyższonym kapitale zakładowym aportu przedsiębiorstwa, w skład którego wchodziły:

  • prawa użytkowania wieczystego gruntu wraz z prowadzoną na tym gruncie inwestycją budowlaną w postaci budowy Budynków,
  • zawarte realizowane umowy najmu powierzchni w Budynkach,
  • środki na rachunku bankowym,
  • należności związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa,
  • zobowiązania zbywcy przedsiębiorstwa, w tym zobowiązania z tytułu pożyczki służącej finansowaniu inwestycji budowlanej.


Ponadto, w ramach aportu Sprzedawca w drodze cesji stał się stroną stukilkudziesięciu umów dzięki którym inwestycja była realizowana, jak również stał się także stroną umów o korzystanie z wizerunku Budynków.

Intencją Sprzedawcy w momencie nabycia przedsiębiorstwa było kontynuowanie procesu inwestycyjnego polegającego na wybudowaniu i wykończeniu Budynków, co w oczywisty sposób miało doprowadzić do wzrostu ich wartości. Obecnie Sprzedawca zamierza zbyć całkowicie wykończone Budynki, realizując dochody wynikające z ukończenia procesu inwestycyjnego oraz zaangażowania kapitałowego w projekt. Może się okazać, że w momencie zbycia, ze względów technicznych, nie będzie możliwe ukończenie wszystkich prac wykończeniowych w Budynkach - jednakże tego typu prace jeśli w ogóle będą kontynuowane po zbyciu Budynków będą miały bardzo znikomy zakres. Ze względu na fakt, iż w momencie nabycia Budynki były częściowo wykończone, a przed ich nabyciem przez Sprzedawcę zostało wydane pozwolenie na użytkowanie i doszło do przekazania części powierzchni użytkowych najemcom, Sprzedawca uzyskuje obecnie przychody z tytułu wynajmu powierzchni w Budynkach,

Zgodnie z umową jaką Sprzedawca zamierza zawrzeć ze Spółką, Sprzedawca planuje zbycie:

  • praw użytkowania wieczystego gruntów z naniesieniami budowlanymi;
  • praw własności Budynków;
  • nazwy własnej Budynków ? obecnie trwa proces rejestracji nazwy własnej Budynków jako zastrzeżonego znaku towarowego.


Z mocy prawa w wyniku nabycia Budynków na Spółkę przejdą umowy najmu powierzchni biurowej i handlowej w Budynkach (w związku z przejściem umów najmu na Spółkę, wstąpi ona we wszelkie prawa i obowiązki Sprzedawcy z tytułu umów najmu, między innymi będzie zobowiązana do zwrotu depozytów otrzymanych przez Sprzedawcę od najemców) oraz uprawnienia z tytułu gwarancji na podstawie umów budowlanych z wykonawcami Budynków.

W chwili obecnej nie jest planowane dokonywanie w związku ze sprzedażą Budynków cesji ze

Sprzedawcy na Spółkę praw i obowiązków wynikających z jakichkolwiek umów, których stroną jest Sprzedawca. Jednakże, jeśli poszczególni wykonawcy robót budowlanych w Budynkach nie wywiążą się z uzgodnionych terminów wykonania robót i nie ukończą wszystkich robót przed dokonaniem sprzedaży Budynków mogą wystąpić sytuacje, w których konieczne będzie dokonanie cesji takich umów pomiędzy Sprzedawcą i Spółką. Jednakże należy podkreślić, iż jeśli sytuacje takie wystąpią, będą one miały wyjątkowy charakter i będą wynikać z niewywiązania się z przyjętych zobowiązań przez kontrahentów Sprzedającego.

Sprzedawca nie posiada obecnie innych nieruchomości poza Budynkami, jednakże po dokonaniu sprzedaży będzie nadal kontynuować swój byt prawny i działalność gospodarczą W szczególności Sprzedawca rozważa kontynuowanie działalności w zakresie pośrednictwa finansowego (udzielania pożyczek) jak również poszukiwania kolejnych inwestycji na rynku nieruchomości o podobnym charakterze do przedstawionej powyżej w celu ich kontynuowania i odsprzedaży po ukończeniu. Z tego punktu widzenia, ze względu na fakt dalszego prowadzenia działalności Sprzedawca zamierza zbyć jedynie inwestycję w postaci Budynków oraz składniki majątku nierozerwalnie związane z Budynkami w postaci umów najmu, które przechodzą na Spółkę z mocy prawa.

W konsekwencji w związku z planowaną transakcją następujące składniki majątkowe nie zostaną przeniesione na Spółkę:

  • nazwa Sprzedawcy;
  • wierzytelności i inne prawa majątkowe;
  • umowa rachunku bankowego oraz środki pieniężne należące do Sprzedawcy;
  • umowy o zarządzanie Budynkami ? obecna umowa zostanie rozwiązana, a zarządzanie Budynkami lub ewentualnie powierzenie zarządzania innemu podmiotowi będzie znajdować się w gestii Spółki;
  • umowy o dostawę mediów (m.in. ze spółkami M., S., S.) - obecne umowy zostaną rozwiązana, a zapewnienie zaopatrzenia Budynków w media będzie znajdować się w gestii Spółki;
  • umowy o pracę;
  • umowy związane z obsługą administracyjną Sprzedawcy (prowadzenie ksiąg, obsługa prawna, itp.);
  • księgi handlowe;
  • zobowiązania, w szczególności z tytułu otrzymanej pożyczki inwestycyjnej;
  • umowy związane z budową i wykończeniem Budynków ? umowy te winny być wykonane do chwili sprzedaży Budynków;


W tym miejscu Spółka pragnie ponadto zaznaczyć, iż powyższa transakcja jest również przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji z dnia 29 sierpnia 2008 r. złożonego do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie przez Sprzedawcę.

W dniu 01.10.2008 r. (data wpływu) Wnioskodawca uzupełnił przedstawione we wniosku zdarzenia przyszłe, zaznaczając, iż Budynki będące przedmiotem transakcji zostały przez Sprzedawcę nabyte jako inwestycja w toku w ramach wniesionego aportem przedsiębiorstwa. Ponieważ jak wskazano we wniosku, zamiarem nabywającego je podmiotu była sprzedaż Budynków, nie zostały one wprowadzone do ewidencji środków trwałych Sprzedawcy. Ponadto, prace wykończeniowe prowadzone przez Sprzedawcę w Budynkach nie miały charakteru ulepszeń będących przebudową, rozbudową, rekonstrukcją, adaptacją lub modernizacją przepisów o podatku dochodowym.

Okres użytkowania przedmiotowych Budynków przez Sprzedawcę w celu wykonywania czynności opodatkowanych nie przekroczy okresu jednego roku kalendarzowego. Jednocześnie Wnioskodawca podkreśla, iż budowa Budynków została zakończona w 2008 r.


W związku z powyższym zadano następujące pytania.


  1. Czy wyżej opisana transakcja powinna być uznana za sprzedaż składników majątkowych w postaci Budynków, w konsekwencji czego podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, natomiast nie podlega opodatkowaniu podatkiem PCC ?
  2. Zakładając, że Budynki posłużą Spółce do wykonywania czynności opodatkowanych, czy Spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej zakup Budynków ?

Zdaniem Wnioskodawcy, planowana transakcja będzie stanowiła opodatkowaną VAT odpłatną dostawę towarów w rozumieniu ustawy o VAT, w wyniku której Spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z otrzymanej od Sprzedawcy faktury.

Na wstępie należy zauważyć, iż zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, transakcja zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans nie podlega opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług. Należy w tym miejscu zauważyć, iż ze względu na wyjątkowy charakter powyższego przepisu ? ustawodawca wprowadził w tym miejscu odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania VAT ? art. 6 pkt 1 nie powinien być interpretowany rozszerzająco, tzn. w/w przepis powinien mieć zastosowanie jedynie w przypadku zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans, a nie np. zorganizowanej części przedsiębiorstwa (dalej: ?ZCP?), a tym bardziej grupy składników majątku, nie będących ZCP. Zdaniem Spółki kluczową kwestią w przedmiotowej sprawie jest zatem określenie czy transakcja zbycia części majątku Sprzedającego stanowi wyłączoną z opodatkowania sprzedaż przedsiębiorstwa, czy sprzedaż jego zorganizowanych składników majątku, podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ustawa o VAT nie definiuje pojęcia ?przedsiębiorstwa?. W związku z powyższym, Spółka uważa, iż zasadnym jest zatem posłużenie się posiłkowo przepisem art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz.U. z 1964 r., nr 16, poz. 93), zgodnie z którym termin ?przedsiębiorstwo? należy rozumieć jako zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej. Zgodnie z powyższym przepisem, przedsiębiorstwo obejmuje w szczególności:

  1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
  2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
  3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
  4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
  5. koncesje, licencje i zezwolenia;
  6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
  7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
  8. tajemnice przedsiębiorstwa;
  9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 552 Kodeksu Cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z przepisów szczególnych. Zatem zdaniem Spółki, sprzedaż przedsiębiorstwa (wyłączona z VAT) ma miejsce jedynie wtedy, gdy wszystkie wymienione w art. 551 Kodeksu Cywilnego elementy (o ile występują w danym stanie faktycznym) zostaną przekazane nabywcy. W przeciwnym wypadku, jeżeli jakikolwiek składnik nie jest sprzedany/zbyty, sprzedaży nie należy postrzegać jako sprzedaży/zbycia przedsiębiorstwa.

W świetle powyższego, Spółka uważa, iż przedmiotowa dostawa nie powinna zostać uznana za sprzedaż przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans a w konsekwencji powinna podlegać opodatkowaniu VAT i jednocześnie podatek naliczony w związku z tą dostawą powinien podlegać odliczeniu. Powyższe stanowisko Spółka opiera na następujących argumentach.

Po pierwsze, Sprzedawca nie przenosi wszystkich elementów, które, zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego, stanowią przedsiębiorstwo. W szczególności, Sprzedawca nie planuje transferu podstawowych elementów składających się na przedsiębiorstwo zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego, tzn. jego nazwy, części aktywów wykorzystywanych przez Sprzedawcę do prowadzenia działalności gospodarczej (m. in. wierzytelności,) środków na rachunku bankowym, praw z umów których jest stroną, jak również innych elementów będących integralną jej częścią (np. zobowiązania) w ogóle nie podlega przedmiotowej transakcji. Ponadto Sprzedawca nie zbywa ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa, majątkowych praw autorskich i pokrewnych, itd.

Przede wszystkim należy jednak podkreślić, iż z perspektywy przedsiębiorstwa Sprzedawcy przedmiotem zbycia jest tylko jeden ze składników należących do majątku przedsiębiorstwa Sprzedawcy i elementy z nim związane, (których zbycie nastąpi z mocy prawa wraz ze zbyciem Budynków). W ocenie Spółki, mimo iż Budynki są głównym źródłem przychodów Sprzedawcy, w perspektywie prowadzonego przez Sprzedawcę przedsiębiorstwa Budynki są inwestycją która zostanie zbyta po zakończeniu procesu inwestycyjnego (w całkowitym lub w przeważającym zakresie) w celu realizacji zysków z tej inwestycji. Uzyskane ze sprzedaży Budynków przychody pozwolą zaś Sprzedawcy na dalsze prowadzenie działalności inwestycyjnej lub czerpanie przychodów z posiadanych zasobów finansowych.

Prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na wynajmowaniu Budynków wymaga zarządzania Budynkami oraz zapewnienia zaopatrzenia Budynków w stosowne media ? oba te obowiązki, pozostaną jednak w gestii Spółki, gdyż stosowne umowy nie będą przedmiotem zbycia/cesji. Nie ulega również wątpliwości, iż prowadzenie jakiejkolwiek działalności gospodarczej wymaga zapewnienia, co najmniej obsługi administracyjno-księgowej. Również w tym zakresie wszelkie obowiązki spoczywać będą na Spółce, jako, że sprzedaży Budynków nie będzie towarzyszyć zbycie ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa Sprzedającego (np. systemu prowadzenia rozliczeń księgowych i podatkowych). Ponadto jedną z cech działalności gospodarczej związanej z budową i użytkowaniem nieruchomości jest konieczność poniesienia znacznych nakładów inwestycyjnych na początku tej działalności a co za tym idzie pozyskanie źródeł finansowania działalności. Fakt, iż otrzymana przez Sprzedającego pożyczka nie jest przedmiotem transakcji powoduje, że jeden z kluczowych elementów działalności gospodarczej związanej z Budynkami jakim jest zapewnienie źródeł jej finansowania leży w gestii Spółki. Należy wreszcie stwierdzić, iż prowadzenie jakiejkolwiek działalności gospodarczej wymaga odpowiedniej wiedzy fachowej, natomiast przedmiotem transakcji są jedynie Budynki i wymienione w stanie faktycznym uprawnienia i zobowiązania z nimi związane. W konsekwencji, jakiekolwiek wykorzystanie Budynków przez Spółkę i pobieranie pożytków z jego użytkowania wymaga od Spółki posiadania własnej wiedzy fachowej w tym zakresie.

W tym kontekście w ocenie Spółki opisana w stanie faktycznym transakcja nie może być traktowana jako sprzedaż przedsiębiorstwa, oddziału, ZCP czy jakiejkolwiek innej zorganizowanej masy majątkowej. Przedmiotem transakcji, w ocenie Spółki, jest tylko i wyłącznie określona liczba składników majątkowych niezdolna do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej ani nawet realizacji określonych funkcji w ramach takiej działalności.

Należy wreszcie przypomnieć, iż przedmiotem transakcji są tylko niektóre elementy wymienione w definicji przedsiębiorstwa w Kodeksie Cywilnym, natomiast pozostałe elementy zostaną własnością Sprzedawcy.

Prawidłowość stanowiska, iż brak jakichkolwiek składników wchodzących w skład przedsiębiorstwa powoduje uznanie, iż transakcja nie może zostać potraktowana jako niepodlegająca opodatkowaniu na mocy art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, potwierdzona została w szeregu interpretacji wydanych przez polskie Urzędy Skarbowe. Jako przykład można przytoczyć interpretację wydaną przez Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 20 lutego 2006 r. (sygn. 1471/DC/436/3/O6/HB), w której Naczelnik zajął stanowisko, iż ze względu na objęcie (...) transakcją sprzedaży jedynie niektórych składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa Strony, przedstawiona czynność prawna nie stanowi zbycia przedsiębiorstwa. W konsekwencji nie podlega wyłączeniu z opodatkowania na mocy art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług? .

Jako inny przykład można powołać interpretację przedstawioną przez Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie w postanowieniu z dnia 15 grudnia 2006 r. (sygn. 1472/SPC/436-39/06/PK). Zgodnie z tą interpretacją Naczelnik stwierdził, iż ?jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego przedmiotowa transakcja nie obejmuje m.in. nazwy przedsiębiorstwa. Skoro więc w przepisie art. 55(1) Kodeksu cywilnego wskazano ten element jako niezbędny element przedsiębiorstwa to przedmiotowa transakcja nie jest sprzedażą przedsiębiorstwa w rozumieniu Kodeksu cywilnego a tym samym nie jest sprzedażą przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.?

Podobnie zauważył Naczelnik Opolskiego Urzędu Skarbowego w interpretacji z dnia 1 lipca 2005 r. (sygn. PP/443-59-1-GK/05), w której stwierdził, że w związku z tym, że spółka nie zbyła ksiąg handlowych i nazwy przedsiębiorstwa, nie zostaną spełnione przesłanki warunkujące uznanie, iż dochodzi do sprzedaży przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy.

Naczelnik Opolskiego Urzędu Skarbowego podobnie wypowiedział się również w interpretacji z dnia 25 kwietnia 2007 r. (sygn. PP/443-18-1-B5/07), w której zdaniem Naczelnika, z powodu braku przeniesienia na nabywcę ksiąg handlowych również nie zostaną spełnione przesłanki warunkujące uznanie, iż dochodzi do sprzedaży przedsiębiorstwa.

Zauważyć, również należy, iż kwestia prawa do zwrotu podatku naliczonego w związku z zakupem nieruchomości służących wykonywaniu czynności opodatkowanych nie budzi wątpliwości w praktyce polskich organów skarbowych. Tytułem przykładu można w tym miejscu przytoczyć, postanowienia Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie z 6 marca 2007 r. nr D6/443-42/06, w którym stwierdzono między innymi: Mając powyższe na uwadze tut. organ stwierdza, że będzie Panu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturze dokumentującej zakup apartamentu wraz z udziałem w prawie użytkowania wieczystego działki na której będzie położony budynek, jeżeli będą spełnione warunki, o których mowa powyżej, tj. będzie Pan czynnym podatnikiem VAT, a zakup będzie służył Pana działalności opodatkowanej. O ile w złożonej przez Pana deklaracji podatkowej (VAT-7 lub VAT- 7K) kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 będzie wyższa od kwoty podatku należnego, nabędzie Pan prawo do ubiegania się o zwrot różnicy na rachunek bankowy w terminie 60 dni pod warunkiem, iż spełni Pan w/w warunki dotyczące zaliczenia przedmiotowego apartamentu do środków trwałych oraz, że nie będzie zachodzić przypadek wymieniony w art. 97 ust 5. Stanowisko to podzielił między innymi Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście w postanowieniu z dnia 24 marca 2005 r. nr 1436/2BV/443/33/05/MKow.

Po drugie, nawet gdyby przyjąć że jeżeli przeniesiona jest minimalna ilość aktywów umożliwiająca kontynuację działalności przez nabywcę (koncepcja funkcjonalno ? podmiotowa przedsiębiorstwa) tak, że w praktyce, aktywa te mogą tworzyć zorganizowaną część przedsiębiorstwa zgodnie z przepisami o podatku dochodowym i wtedy sprzedaż taką można uznać za sprzedaż przedsiębiorstwa, to powyższy argument byłby w analizowanej sprawie bezprzedmiotowy.

Zbywana część aktywów (w szczególności Budynki) stanowi bowiem jedynie jeden ze składników majątku należącego do Sprzedawcy przedsiębiorstwa. Jest to oczywiście składnik majątku wykorzystywany przez Sprzedawcę do prowadzenia działalności gospodarczej (w szczególności w zakresie działalności opierającej się na budownictwie oraz obsłudze nieruchomości) jednakże Budynki są jedynie przedmiotem tej działalności. Działalność Sprzedawcy opiera się na zaangażowanych środkach finansowych oraz wiedzy, doświadczeniu oraz umiejętnościach biznesowych członków zarządu Sprzedawcy oraz doradców z których korzysta Sprzedawca. W istocie, to te aktywa Sprzedawcy pozwalają mu na prowadzenie działalności i uzyskiwanie z niej korzyści materialnych. W związku z powyższym, oraz mając na uwadze, że Budynki i towarzyszące im umowy, które z mocy prawa dzielą los prawny Budynków ? jak to zostało wykazane powyżej- zdaniem Spółki nie mogą być uznane za przedsiębiorstwo.

Przy tym warto przypomnieć, że z punktu widzenia regulacji art. 6 pkt 1 ustawy o VAT istotne jest czy dany zespół składników majątkowych miał charakter przedsiębiorstwa po stronie zbywcy i w momencie dokonania transakcji. Jak zostało to wykazane powyżej, nie budzi wątpliwości, iż z perspektywy Sprzedawcy przedmiot transakcji jako inwestycja w żadnym wypadku nie stanowił przedsiębiorstwa czy ZCP. Fakt, czy składniki te mogą stanowić przedsiębiorstwo u Spółki po dokonaniu transakcji nie ma żadnego znaczenia dla klasyfikacji tej transakcji po stronie Sprzedawcy. Wymaga przy tym podkreślenia, że dopiero wyposażenie składników majątkowych będących przedmiotem transakcji w dodatkowe składniki organizacyjne i majątkowe, umowy, itp. pozwoli na samodzielne prowadzenie przedsiębiorstwa u Spółki.

Jak wskazano powyżej, zdaniem Spółki zbywane składniki majątku nie stanowią przedsiębiorstwa zarówno w znaczeniu przedmiotowym (w rozumieniu art. 55 Kodeksu Cywilnego) jak i znaczeniu podmiotowym (z uwagi na brak możliwości samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu tylko o te składniki).

Po trzecie, mimo znacznej wartości zbywanych składników majątku zdaniem Spółki nie ma również uzasadnienia twierdzenie, iż transfer poszczególnych elementów przedsiębiorstwa mógłby stanowić podstawę do tego, aby uznać, iż faktycznie nastąpiła sprzedaż całego przedsiębiorstwa Sprzedawcy ze względu na charakteryzowanie się przez te elementy znaczną wartością w porównaniu z wartością całego przedsiębiorstwa. Podobne stanowisko zajął również m.in. NSA oz. w Gdańsku (SA/Gd 1959/94), WSA w Gliwicach (III SA/Gl 104/07). Potwierdza to również Sąd Najwyższy w wyroku z 30 stycznia 1997 r. (III CKN 28/96). Charakter działalności prowadzonej przez Sprzedawcę powoduje, iż znaczne środki angażowane są w nabycie inwestycji, aby następnie zbyć inwestycję realizując odpowiednie zyski a uzyskane środki przeznaczyć na dalszą działalność gospodarczą.

Po czwarte, składniki majątku będące przedmiotem analizowanej transakcji nie mogą być uznane za zakład samodzielnie sporządzający bilans, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Stosownie do tej regulacji, przepisów ustawy nie stosuje się do zbycia zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans.

Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia ?zakładu (oddziału)?. Zdaniem Spółki, w celu określenia zakresu pojęcia ?zakładu (oddziału)? należy odwołać się do przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2004 r., Nr 173, poz. 1807.).

Art. 5 pkt 4 tej ustawy stanowi, iż oddziałem (zakładem) jest wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej wykonywana przez przedsiębiorcę poza głównym miejscem wykonywania działalności. Spółka stoi na stanowisku, iż jedynie zbycie tak rozumianego zakładu nie podlega ustawie o podatku od towarów i usług pod warunkiem, iż zakład ten samodzielnie sporządza bilans zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości.

Majątek, który Sprzedawca zamierza zbyć nie mieści się jednak w w/w zakresie pojęciowym ze względu na brak wyodrębnienia ani samodzielności organizacyjnej. Co więcej, samodzielne sporządzanie bilansu wymaga prowadzenia (odrębnej) ewidencji księgowej takiej, aby można było dokonać odrębnego zestawienia aktywów i pasywów danej jednostki zgodnie z przepisami o rachunkowości. Jeżeli zatem część przedsiębiorstwa, nawet jeżeli funkcjonalnie mogłaby stanowić oddział czy zakład, nie prowadzi odrębnych ksiąg rachunkowych lub ewidencji i nie sporządza bilansu w rozumieniu przepisów o rachunkowości, to jej sprzedaż nie stanowi podstawy do wyłączenia tej transakcji z opodatkowania podatkiem VAT. Zespół aktywów będący przedmiotem planowanej transakcji zbycia nie spełnia zatem również tego warunku.

Podsumowując należy więc stwierdzić, że Sprzedawca nie przenosi na Spółkę środków pieniężnych na rachunku, nazwy, wybranych umów (w szczególności budowlanych), należności, zobowiązań wobec dostawców, a po transferze przedmiotowych elementów na rzecz Spółki, Sprzedawca dalej będzie prowadził działalność w zakresie wskazanym wyżej we Wniosku, Spółka stoi na stanowisku, że planowane przeniesienie składników majątku na rzecz Spółka nie powinno zostać zaklasyfikowane jako sprzedaż przedsiębiorstwa czy zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans a w konsekwencji powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT. Wobec powyższego, Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z nabywanymi składnikami majątku Sprzedawcy.

Takie stanowisko wynika również z szeregu interpretacji podatkowych wydanych przez organy podatkowe na podstawie bardzo zbliżonych stanów faktycznych. Można tu przytoczyć w szczególności postanowienie Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie nr 1471/NUR2/443-78/06/EŁ z 12 maja 2006 r., postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Poznań-Winogrady nr MM-4360-PCC-4/2005 z 12 października 2005 r. czy postanowienie Naczelnika Pomorskiego Urzędu Skarbowego nr DM1436-0009/06/KN z 6 czerwca 2006 r.

Mając na uwadze powyższą argumentację, Spółka prosi o potwierdzenie prawidłowości przedstawionego stanowiska w powyższym zakresie.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.


Zgodnie z przepisem art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 ze zm.) ? zwanej dalej ustawą, przepisów ww. ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans. Pojęcie ?transakcji zbycia?, należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu ?dostawy towarów?, określonego w art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. zbycie obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienia prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu).

Przepisy ustawy nie definiują terminu ?przedsiębiorstwo?. Zatem dla celów określenia zakresu tego pojęcia wykorzystuje się regulację zawartą w art. 55¹ ustawy z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.), który to przepis stanowi, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

  1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
  2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
  3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
  4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
  5. koncesje, licencje i zezwolenia;
  6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
  7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
  8. tajemnice przedsiębiorstwa;
  9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zatem składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Jeżeli zostaną spełnione warunki określone w art. 55¹ ustawy Kodeks cywilny (dotyczące definicji przedsiębiorstwa), to zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, transakcja zbycia przedsiębiorstwa będzie czynnością, która jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Jednak z przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego wynika, że nie zamierza on przenieść wszystkich elementów, które zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego stanowią przedsiębiorstwo. Przedmiotowa transakcja dotyczy wyłącznie określonej liczby składników majątkowych niezdolnych do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej ani nawet realizacji takiej działalności.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że analiza umów cywilnoprawnych nie mieści się w ramach określonych art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, w myśl którego Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Wnioskodawca zgodnie z opisem przedstawionym we wniosku, zamierza wykorzystywać do prowadzenia działalności opodatkowanej VAT, polegającej na wynajmie powierzchni biurowej najemcom. Kwotę podatku naliczonego stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

W treści art. 88 ww. ustawy, ustawodawca wskazał czynności, w odniesieniu do których nie stosuje się obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego.

Na podstawie art. 88 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego. Zgodnie z literalnym brzmieniem powyższego przepisu podatnikowi nie przysługuje prawo do dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z wydatkami, które nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz powołane powyżej przepisy, należy uznać, że o ile nie zachodzą przesłanki do zwolnienia z podatku od towarów i usług przedmiotowej transakcji sprzedaży budynków, czynności te będą podlegały opodatkowaniu, w konsekwencji czego, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w takiej części w jakiej towary te związane są ze sprzedażą opodatkowaną, o ile oczywiście nie zachodzą inne wyłączenia wskazane w art. 88 ustawy.

Należy również stwierdzić, że powołane przez Wnioskodawcę interpretacje są rozstrzygnięciami w konkretnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych i tylko do nich się zawężają, w związku z tym nie maja mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Z uwagi na fakt, że występującym o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego jest Spółka A. GmbH, a zapytanie dotyczy ewentualnego opodatkowania sprzedaży nieruchomości przez Spółkę D. Sp. z o.o., przedmiotowa interpretacja nie wywoła skutków prawnych określonych art. 14k ? 14n ustawy Ordynacja podatkowa.

Interpretacja dotyczy zaistniałego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika