Czy obrotem Spółdzielni z tyt. zamiany nieruchomości będzie wartość gruntu bez naniesień?

Czy obrotem Spółdzielni z tyt. zamiany nieruchomości będzie wartość gruntu bez naniesień?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej ?, przedstawione we wniosku z dnia 3 listopada 2008r. (data wpływu 6 listopada 2008r.) uzupełnionego pismem z dnia 13 stycznia 2009r. (data wpływu 19 stycznia 2009r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zamiany gruntów ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 listopada 2008r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zamiany gruntów. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 13 stycznia 2009r., będącym odpowiedzią na wezwanie tutejszego organu z dnia 7 stycznia 2009r. znak: IPPP1/443-2028/08-2/AK.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W ramach budownictwa mieszkaniowego i infrastruktury towarzyszącej na terenie osiedla mieszkaniowego zostały wybudowane w 1978 r. oraz w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku trzy kotłownie przy ul. K? 1A, K? 9 i K? 15 w P?. Pierwszą kotłownią przy ul. K? 1A (wybudowaną najwcześniej) zarządzała Spółdzielnia. W 1982 r. Spółdzielnia przekazała nieodpłatnie dowodem PT zarządzaną przez siebie kotłownię przy ul. K? 1A w posiadanie Urzędowi Miejskiemu (również pracowników) i wyksięgowała z ewidencji środków trwałych Spółdzielni. W związku z tym został umorzony Spółdzielni kredyt na sfinansowanie kosztów budowy kotłowni przy ul. K? 1A. Pozostałe kotłownie przy ul. K? 9 i K? 15 w P? nie były w posiadaniu Spółdzielni. Spółdzielnia była jedynie inwestorem zastępczym na czas budowy. Koszty budowy pozostałych kotłowni (przy ul. K? 9 i K? 15 w P?) po ich przekazaniu do użytkowania organom t.o.a.p. były sfinansowane ze środków budżetu państwa.

W wyniku porządkowania spraw terenowo-prawnych okazało się, że z ksiąg wieczystych wynika iż Spółdzielnia posiada prawo użytkowania wieczystego gruntu do działek nr xxx/4, zzz/42, zzz/43, zzz/41, xxx/6 znajdujących się przy ul. K? 1A oraz do działek nr aaa/2, bbb/2, bbb/3, ccc/12 znajdujących się przy ul. K? 9. Na działkach położonych przy ul. K? 1A znajdowały się naniesienia w postaci drugiego łącznika oraz 3/4 budynku kotłowni. Na działkach znajdujących się przy ul. K? 9 posadowiono naniesienia w postaci kotłowni z łącznikiem. Gmina była właścicielem działek przy ul. K? 1A i 9. Nadto Gmina była właścicielem działki nr xxx/11, dla której nie było ustanowionego prawa użytkowania wieczystego, a na której znajdowała się pozostała, tj. 1/4 część kotłowni z ul. K? 1A. Należy także zaznaczyć, że dla budynków (kotłowni wraz z łącznikami) znajdujących się na terenie działek będących w użytkowaniu wieczystym Spółdzielni przy ul. K? 1A i 9 nie były ustanowione odrębne księgi wieczyste. W stanie faktycznym Spółdzielnia nie była posiadaczem owych naniesień, nie miała ich w ewidencji środków trwałych. W czerwcu 2008 r. została zawarta w formie aktu notarialnego umowa zamiany nieruchomości pomiędzy Gminą a Spółdzielnią Mieszkaniową. W akcie notarialnym zapisano między innymi:

  • Spółdzielnia otrzyma na własność nieruchomość położoną w P? przy ul. K? 1A, w obrębie 2 oznaczoną nr działek xxx/10, o pow. 0,0103 ha, xxx/11 o pow. 0,1882 ha i xxx/12 o pow. 0,0185 ha o wartości gruntu ?,00 zł; przy czym działka nr xxx/11 zabudowana jest 1/4 budynku kotłowni osiedlowej przy ul. K? 1A usytuowanego ponadto także na działkach nr xxx/4 i zzz/41 (także K? 1A) będących w użytkowaniu wieczystym Spółdzielni, którego łączna wartość została ustalona przez rzeczoznawcę majątkowego na kwotę ?,00 zł
  • Gmina otrzyma prawo użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w P? w obrębie 2 (przy ul. K? 9) oznaczonej działkami aaa/2 o pow. 0,0267 ha, bbb/2 o pow. 0,0341 ha, bbb/3 o pow. 0,0219 ha, ccc/12 o pow. 0,0192 ha o wartości ?,00 zł wraz z odrębną własnością naniesień budowlanych obejmujących budynek kotłowni osiedlowej i łącznik przy ul. K? 9 o wartości łącznej ?,00 zł - prawo użytkowania wieczystego nieruchomości, położonej w P? w obrębie 2 (przy ul, K.. 1A) oznaczonej nr zzz/43 o pow. 0,0051 ha, xxx/6 o pow. 0.0204 ha i zzz/42 o pow. 0,0175 ha i zzz/43 o pow. 0,0242 ha o wartości ?,00 zł wraz z odrębną własnością naniesień budowlanych obejmujących budynek łącznika w sąsiedztwie kotłowni, położony w P? przy ul. K? 1A na działce oznaczonej nr zzz/42, którego wartość została ustalona na kwotę ?,00 zł.

Ponadto strony ustaliły, że z tytułu tak dokonanej zamiany do rozliczeń pomiędzy Spółdzielnią a Gminą pozostanie różnica wartości zamienianych nieruchomości i praw użytkowania wieczystego działek gruntu, bez uwzględniania wartości budynków znajdujących się na przekazywanych nierucho?mościach, jako że większość kosztów wzniesienia budynków znajdujących się na działkach będących w użytkowaniu wieczystym Spółdzielni a przenoszonych na rzecz Gminy poniósł terenowy organ administracji państwowej stopnia podstawowego - prawny poprzednik Gminy P?, a następnie koszty te zostały w stosunku do Spółdzielni skutecznie umorzone, w związku z powyższym strony zgodnie oświadczyły, że z tytułu tak dokonanej zamiany Spółdzielnia wypłaci Gminie tytułem dopłaty kwotę qqq.130,00 zł.

Czynność zamiany nieruchomości zrodziła obowiązki podatkowe w zakresie podatku VAT oraz podatku dochodowego od osób prawnych. Spółdzielnia wystawiła Gminie fakturę VAT ze stawką 22%, w której przeniosła wartość prawa użytkowania wieczystego gruntu (bez naniesień). Gmina wystawiła Spółdzielni fakturę VAT ze stawką 'zwolnienie' obejmującą wartość gruntu (bez wartości naniesienia) jako 'przeniesienie własności nieruchomości'. Do dnia sporządzenia niniejszego pisma nie został sporządzony i podpisany protokół przekazania odbioru budynku po byłej kotłowni. Stan obecny jest taki, że Spółdzielnia Mieszkaniowa jest właścicielem /według księgi wieczystej i aktu notarialnego/ jednej kotłowni. Do chwili obecnej nieruchomość nie została przyjęta na stan majątkowy Spółdzielni.

Wnioskodawca ma wątpliwości czy postąpił prawidłowo przyjmując stan faktyczny - wartość gruntów bez naniesień (przed i po akcie notarialnym) jako podstawę obrotu w podatku od towarów i usług oraz do rozliczeń Spółdzielni w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Spółdzielnia nie naliczyła i nie odprowadziła również podatku dochodowego od osób prawnych od wartości budynku po byłej kotłowni. Być może w deklaracjach podatkowych należy rozliczyć stan prawny wynikający z ksiąg wieczystych i aktu notarialnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy obrotem Spółdzielni z tytułu wcześniej opisanej zamiany nieruchomości będzie wartość gruntu bez naniesień...

Zdaniem Wnioskodawcy, strony umowy zamiany nieruchomości, Spółdzielnia Mieszkaniowa i Gmina posiadają w swoich aktach opinię prawną z Kancelarii Prawnej na temat ustalenia właściciela nakładów poniesionych na wybudowanie budynków kotłowni osiedlowej w P? przy ul. K? 1A. Z analizy prawnej wynika między innymi, że 'Spółdzielnia Mieszkaniowa nie może skutecznie żądać od Gminy wynagrodzenia za budynki kotłowni, w przypadku przeniesienia ich własności na rzecz Gminy. Również Gmina nie może domagać się od Spółdzielni Mieszkaniowej wynagrodzenia za wzniesione budynki kotłowni, skoro koszt ich wzniesienia został w stosunku do Spółdzielni skutecznie umorzony. Przy dokonywaniu zatem czynności zamiany praw do nieruchomości, pomiędzy Spółdzielnią Mieszkaniową i Gminą, wartość budynków kotłowni znajdujących się na nieruchomościach pozostających w użytkowaniu wieczystym Spółdzielni Mieszkaniowej, nie powinna być uwzględniona do rozliczeń w ramach zamiany'.

Również wartość budynków kotłowni przy ul. K? 9 nie była przedmiotem rozliczeń finansowych, gdyż koszty budowy zostały sfinansowane przez budżet państwa.

Zdaniem Wnioskodawcy, mimo wyrażonych wcześniej wątpliwości, podstawą wyliczenia podatku VAT z tytułu opisanej zamiany nieruchomości, z punktu widzenia Spółdzielni Mieszkaniowej winna być wartość gruntu bez naniesień.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju.

Definicję towaru zawiera art. 2 pkt 6 ustawy, z którego wynika, że towarami są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. Natomiast przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, ww. ustawy rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ? art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Z powołanego powyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 wymienionej ustawy, nie wynika, że odpłatność za czynności dostawy towarów lub świadczenia usług musi mieć postać pieniężną. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową - zapłatą może być inny towar lub usługa, albo mieszaną - zapłata w części pieniężna a w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tą czynność.

Prawo użytkowania wieczystego jest prawem rzeczowym, którego treść i granice określone zostały zasadniczo w przepisach Kodeksu cywilnego. W myśl art. 233 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), użytkownik wieczysty dysponuje gruntem (będącym towarem) jak właściciel. Zgodnie z ww. artykułem użytkownik wieczysty może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w użytkowanie wieczyste, korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać.

Ten przepis, a także przepisy art. 234, art. 235 oraz art. 237 Kodeksu cywilnego, kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego) wskazują, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela.

Przez umowę zamiany, zgodnie z art. 603 Kodeksu cywilnego, każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Zatem w przypadku zamiany obie strony przenoszą na siebie wzajemnie własność rzeczy, występując jednocześnie w charakterze dostawcy jak i nabywcy.

Do zamiany, wg dyspozycji zawartej w art. 604 Kodeksu cywilnego, stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży.

Umowa zamiany jest umową wzajemną, bardzo zbliżoną do umowy sprzedaży. Różnica w stosunku do umowy sprzedaży polega na tym, że w miejsce świadczenia ceny pojawia się obowiązek drugiej strony przeniesienia własności rzeczy. Ze względu na wzajemny charakter umowy, wartość świadczonych rzeczy powinna być ekwiwalentna. W wyniku zamiany każda ze stron wchodzi we władanie nabytego towaru jak właściciel. Na podstawie powyższego można stwierdzić, że umowa zamiany na gruncie podatku od towarów i usług jest niczym innym jak dwiema odpłatnymi dostawami towarów.

Z opisu aktu notarialnego wynika, iż treścią umowy ma być zamiana własności gruntów Gminy o łącznej wartości rrr.900,00 zł na prawa wieczystego użytkowania gruntów Spółdzielni o łącznej wartości sss.770,00 zł. Strony ustaliły, że z tytułu tak dokonanej zamiany do rozliczeń pomiędzy nimi pozostanie różnica wartości zamienianych nieruchomości i praw użytkowania wieczystego działek gruntów, bez uwzględnienia wartości budynków znajdujących się na przekazywanych nieruchomościach, jako że większość kosztów wzniesienia budynków znajdujących się na działkach będących w użytkowaniu wieczystym Spółdzielni a przenoszonych na rzecz Gminy poniósł terenowy organ administracji państwowej stopnia podstawowego - prawny poprzednik Gminy P?, a następnie koszty te zostały w stosunku do Spółdzielni skutecznie umorzone. W związku z powyższym Spółdzielnia została zobowiązana do dopłaty Gminie kwoty qqq.130,00 zł.

Z powyższego wynika, że realizowane przez Wnioskodawcę w oparciu o umowę zamiany przeniesienie własności towarów tj. praw użytkowania wieczystego gruntu stanowi czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług jako odpłatna dostawa towarów. W zaistniałej sytuacji należy uznać, iż w ramach zamiany Wnioskodawca dokonuje tylko dostawy praw użytkowania wieczystego gruntów bez naniesień (budynek kotłowni wraz z łącznikiem), bowiem Spółdzielnia nie była ich posiadaczem, była jedynie inwestorem zastępczym na czas ich budowy ? koszty budowy zostały sfinansowane ze środków budżetu państwa, a budynek kotłowni wraz z łącznikiem po wybudowaniu został przekazany do użytkowania t.a.o.p.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i ust. 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Na podstawie art. 29 ust. 3 ustawy, jeżeli należność jest określona w naturze, podstawą opodatkowania jest wartość rynkowa towaru lub usługi pomniejszona o kwotę podatku.

Z cyt. wyżej przepisów wynika, że kwotę należną (zapłatę), stanowi korzyść majątkowa, jaką podatnik uzyska lub ma uzyskać, w związku z wykonaniem czynności opodatkowanej.

W przypadku transakcji barterowych, w tym również zamiany towarów, dostawa towaru stanowi zapłatę jeśli zostały spełnione następujące warunki:

  1. istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonywanymi wymiennie czynnościami dostawy towarów, czyli pomiędzy czynnością opodatkowaną a otrzymaną za nią zapłatą
  2. istnieje możliwość określenia wartości dostarczanych towarów w pieniądzu.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż na okoliczność zamiany nieruchomości gruntowych, ustalone zostały wartości zamienianych nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że w przypadku przedmiotowej dostawy, dokonywanej przez Wnioskodawcę na rzecz Gminy, opodatkowaniu podatkiem VAT będzie podlegała jedynie dostawa prawa wieczystego użytkowania gruntu. Tym samym uwzględniając postanowienia umowy zamiany zawartej przez Spółdzielnię Mieszkaniową i zaistniały stan faktyczny podstawę opodatkowania podatkiem VAT w przedmiotowej sytuacji stanowić będzie wartość rynkowa gruntu bez naniesień na rzecz Gminy.

Mając na uwadze powyższe stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Ponadto tut. organ podkreśla, iż niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie przeniesienia przez Wnioskodawcę praw użytkowania wieczystego gruntów na rzecz Gminy. Niniejsza interpretacja nie ocenia natomiast prawidłowości zastosowania przez Gminę ?zwolnienia? do czynności ?przeniesienia własności nieruchomości? na rzecz Spółdzielni.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.


Referencje

IPPB3/423-1532/08-2/ECH, interpretacja indywidualna

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika