obowiązek wystawienia faktury VAT dokumentującej czynność opodatkowaną

UZASADNIENIE

W dniu 22.12.2008r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawienia faktury VAT dokumentującej czynność opodatkowaną.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2008r. Sąd Rejonowy zasądził od wnioskodawcy ? jako strony pozwanej w sprawie ? na rzecz ustanowionego z urzędu pełnomocnika powódki kwotę 711 zł tytułem części kosztów zastępstwa procesowego. Pozostałą część kosztów zastępstwa procesowego z urzędu w kwocie 189 zł, Sąd zasądził na rzecz pełnomocnika powódki od Skarbu Państwa (kasy Sądu rejonowego). Zarówno wnioskodawca jak i pełnomocnik powódki, będący adwokatem prowadzącym kancelarię podatkową, są podatnikami podatku VAT. Na skutek wniesienia przez pełnomocnika powódki zażalenia na skazane wyżej rozstrzygnięcia o kosztach, Sąd Rejonowy wydał w dniu 28 maja 2008r. postanowienie, w którym zmienił poprzednie rozstrzygnięcie, zasądzając na rzecz pełnomocnika powódki kwotę 867,42 zł, która to kwota obejmowała sumę zasądzonych od wnioskodawcy kosztów zastępstwa procesowego powiększoną o stawkę podatku VAT. W postanowieniu tym Sąd przyznał równocześnie pełnomocnikowi powódki od Skarbu Państwa (kasy Sądu Rejonowego) kwotę 230,58 zł, tytułem zwrotu pozostałej części kosztów zastępstwa procesowego z urzędu, również powiększoną o stawkę podatku VAT.

Sąd działał na podstawie art. 395 § 2 k.p.c. uznając, ze wnioskowane przez pełnomocnika powódki w zażaleniu podwyższenie kwoty zasądzonych kosztów o stawkę podatku VAT było oczywiście uzasadnione. Rozstrzygnięcie to zapadło w oparciu o § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.).

Praktyka wypłaty zasądzonego od Skarbu Państwa wynagrodzenia za zastępstwo procesowe z urzędu wymaga, aby pełnomocnik powódki wystawił uprzednio dla Sądu Rejonowego faktury VAT na zasądzoną część wynagrodzenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zapłata zasądzonej od wnioskodawcy ? będącego pozwanym w opisanej sprawie ? na rzecz pełnomocnika powódki kwoty 867,42 zł, uwzględniającej stawkę podatku VAT, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, również powinna być poprzedzona wystawieniem przez w/w pełnomocnika dla pozwanego (wnioskodawcy) faktury VAT, tj. analogicznie do obowiązku wystawienia przez niego takiej faktury dla Sądu Rejonowego...

Zdaniem Wnioskodawcy, adwokat będący pełnomocnikiem powódki w opisanym stanie faktycznym ma obowiązek wystawienia dla wnioskodawcy faktury VAT. Skoro bowiem obowiązek taki istnieje w stosunku do Sądu Rejonowego w odniesieniu do części kosztów przyznanych pełnomocnikowi od Skarbu Państwa, to wydaje się, że celem wypłaty części kosztów za zastępstwo procesowe z urzędu, która została zasądzona od pozwanej, powinna być stosowana zasada analogiczna. Tym bardziej, że podatek VAT z istoty swej jest dla wnioskodawcy podatkiem naliczonym i podlega rozliczeniu z podatkiem należnym, to zaś wymaga faktury VAT. Nie ma też żadnego uzasadnienia, aby część kosztów zastępstwa była objęta obowiązkiem wystawienia nań faktury VAT (dla Sądu), a pozostała część ? przy tym znaczenie większa ? nie była już nim objęta (dla pozwanego ? wnioskodawcy). Należy bowiem zauważyć należy, iż podatnikowi VAT podlega całość czynności adwokata z tytułu zastępstwa procesowego świadczonego z urzędu i całość też wynagrodzenia została podwyższona o kwotę tego podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. ( Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług podlega m in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej beneficjentem, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć również bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, iż z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Z przedstawionego przez podatnika stanu faktycznego wynika, iż pomiędzy Wnioskodawcą a pełnomocnikiem powódki, będącym adwokatem prowadzącym kancelarię adwokacką nie istnieje stosunek prawny, w ramach którego spełnione są świadczenia wzajemne. Z przedstawionych okoliczności wynika również, iż to strona przeciwna, powódka wygrywająca spór wstępuje w określony związek zależności z pełnomocnikiem, który skutkuje wypłatą wynagrodzenia za świadczone przez radcę prawnego (adwokata) usługi.

Pomoc prawna, w postaci zastępstwa procesowego, jest usługą prawniczą sklasyfikowaną według PKWiU pod symbolem 74.11.12 ? ?usługi w zakresie doradztwa prawnego i reprezentacji w postępowaniu sądowym w pozostałych dziedzinach prawa?.

Koszty zastępstwa procesowego są zasądzane przez Sąd wg stawki określonej na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).

Reasumując, strona wobec której zasądzono zwrot kosztów procesowych, ma obowiązek wpłacić je na podstawie posiadanego prawomocnego wyroku sądu. Należność ta stanowi wynagrodzenie adwokata za nakład wniesionej pracy. Jest więc wynagrodzeniem za świadczoną usługę. Wobec powyższego kwota wypłaconego wynagrodzenia winna być traktowana jako wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, co z kolei powoduje, iż adwokat jest zobowiązany udokumentować wykonanie usługi fakturą VAT, zgodnie z art. 106 ust 1 ww. ustawy. Pomoc prawna w postaci zastępstwa procesowego świadczona na zlecenie strony winna być potwierdzona fakturą wystawioną na rzecz zleceniodawcy. Nabywcą usługi będzie klient, a płatnikiem strona, od której kancelaria pobierze lub wyegzekwuje należność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.