Opodatkowanie opłaty pierwszej i opłat rocznych za użytkowanie wieczyste ustanowione przed 1 maja (...)

Opodatkowanie opłaty pierwszej i opłat rocznych za użytkowanie wieczyste ustanowione przed 1 maja 2004r. w sytuacji gdy po 1 maja 2004r. prawo wieczystego użytkowania zostało przeniesione w drodze umowy na nowego użytkownika

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 29 listopada 2007r. (data wpływu 3 grudnia 2007r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłaty rocznej oraz zwrotu opłaty pierwszej z tytułu wieczystego użytkowania - jest prawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE

W dniu 30 listopada 2007r. (data stempla pocztowego) został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłaty rocznej oraz zwrotu opłaty pierwszej z tytułu wieczystego użytkowania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Miasto X, jako osoba prawna (podatnik podatku VAT) wykonuje swoją działalność na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym. Zgodnie z ustawą Gmina (Miasto) wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i n własną odpowiedzialność, a także prowadzi działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie. Miasto X na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych w formie aktów notarialnych dotyczących oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste, pobiera pierwszą opłatę oraz opłaty roczne za użytkowanie wieczyste, zgodnie z art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2004r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.). W/w ustanowienia użytkowania wieczystego nastąpiły w formie aktów notarialnych zawartych przed dniem 11 marca 2004r. W trakcie trwania użytkowania wieczystego (przed upływem 99 lat) Strona (wieczysty użytkownik) zbyła prawo wieczystego użytkowania gruntów osobie trzeciej. Zbycie nastąpiło w drodze zawartego aktu notarialnego pomiędzy stronami (bez udziału Gminy) po dacie 1 maja 2004r. Prawo wieczystego użytkowania jest prawem, które może być zbywane, a ustanowienie następuje tylko raz na 99 lat (lub w niektórych przypadkach okres krótszy). W związku z tym wydanie gruntu w użytkowanie nastąpiło przed dniem 1 maja 2004r., a po tej dacie nastąpiło tylko przeniesienie prawa wieczystego użytkowania na inne osoby. Miasto X w takiej sytuacji dokonuje naliczenia opłaty rocznej na nowego użytkownika wieczystego. Dokonuje również naliczenia kwoty jednostce dokonującej zbycia ? tytułem zwrotu pierwszej opłaty, która została zawieszona. Z uwagi na fakt zbycia przed upływem 10 lat prawa użytkowania wieczystego gruntu, zbywający ma obowiązek dokonać zwrotu w/w opłaty.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

  1. Czy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług opłata roczna naliczona osobie, która weszła po 1 maja 2004r. w prawo wieczystego użytkowania nabyte przez poprzedniego użytkownika przed 1 maja 2004r. (akt notarialny pomiędzy stronami po 1 maja 2004r.)...
  2. Czy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zwrot opłaty pierwszej, która została zawieszona pod warunkiem zbycia przed upływem 10 lat prawa wieczystego użytkowania gruntów, ustanowionego przed dniem 1 maja 2004r., a naliczona przy zbyciu po 1 maja 2004r....


Zdaniem wnioskodawcy nie podlega podatkowi od towarów i usług opłata roczna naliczona nowemu użytkownikowi wieczystemu gruntu, który wszedł po 1 maja 2004r. w prawo wieczystego użytkowania nabyte przez poprzedniego użytkownika przed 1 maja 2004r. Nie podlega także podatkowi VAT zwrot opłaty pierwszej naliczonej użytkownikowi zbywającemu użytkowanie po 1 maja 2004r., zawieszonej w chwili zawierania aktu notarialnego przed dniem 1 maja 2004r., pod warunkiem zbycia przed upływem 10 lat prawa wieczystego użytkowania gruntów.

Wnioskodawca wskazuje, iż uchwałą Siedmiu Sędziów NSA z dnia 8 stycznia 2007r. (sygn. akt I FPS 1/06) Sąd uznał, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę gruntów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Dlatego opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów ustanowionego przed dniem 1 maja 2004r. nie podlega podatkowi od towarów i usług także po wejściu w życie ustawy z dnia 11 marca 2004r. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru (art. 19 ust. 1 ustawy o VAT). W związku z tym, w momencie ustanowienia użytkowania wieczystego ta czynność nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym, samym opłaty dotyczące czynności niepodlegającej opodatkowaniu nie mogą być objęte podatkiem VAT po wejściu w życie nowej ustawy. Mając powyższe na uwadze Miasto X uważa, że w/w opłaty należne z tytułu wieczystego użytkowania w sytuacji przejęcia po 1 maja 2004r, prawa wieczystego użytkowania od osoby, która nabyła to prawo przed 1 maja 2004r. nie podlegają opodatkowaniu VAT, gdyż transakcja zbycia prawa wieczystego użytkowania nie jest dostawą towarów w myśl ustawy o podatku od towarów i usług, a dotyczy tylko nowego i dotychczasowego użytkownika gruntu. W umowie takiej nie uczestniczy właściciel gruntu (Gmina) i nie jest wymagana jego zgoda do dokonania takiej transakcji. Ustanowienie więc prawa użytkowania wieczystego po raz pierwszy powoduje, tylko w tym momencie, wystąpienie dostawy towaru, natomiast każdy następny użytkownik nie nabywa towaru tylko jest kontynuatorem prawa wieczystego użytkowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie do postanowień art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Towarami natomiast, zgodnie z treścią art. 2 pkt 6 ww. ustawy, są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Kwestie dotyczące prawa wieczystego użytkowania uregulowane zostały w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964r. ? Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Z zawartych tam regulacji wynika, iż użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo do rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela. W świetle art. 233 § 1 wyżej cytowanej ustawy Kodeks Cywilny użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w użytkowanie wieczyste korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Z kolejnych przepisów Kodeksu Cywilnego (art. 234, 235 i 237) wynikają kolejne uprawnienia użytkownika wieczystego ukształtowane na wzór uprawnień właściciela. W wyniku ustanowienia prawa wieczystego użytkowania dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak również w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot.

Należy zauważyć, iż dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez Stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (tj. towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT) na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel.

Wobec powyższego, uwzględniając szerokie ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a także uwzględniając fakt, że definicja towaru zawarta w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT obejmuje grunty, należy uznać, że oddanie gruntu w wieczyste użytkowanie dokonane po dniu 1 maja 2004r. stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z treścią art. 27 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2004r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego oraz wpisu w księdze wieczystej. Art. 71 ust. 1 wymienionej wyżej ustawy stanowi, iż za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne. Opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego (art. 71 ust. 4 ww. ustawy).

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, że ustanowienie prawa wieczystego użytkowania nastąpiło przed dniem 1 maja 2004r. Wnioskodawca, z tytułu oddania gruntów w wieczyste użytkowanie pobiera opłaty roczne. Po 1 maja 2004r. nastąpiła zmiana użytkownika wieczystego, na imię którego Wnioskodawca nalicza opłaty roczne z tytułu wieczystego użytkowania.

Konsekwencją przyjętego stanowiska, że oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, będzie stwierdzenie, że w przypadku, gdy taka czynność nastąpiła przed dniem 1 maja 2004r. (tj. przed tym dniem dokonano wpisu prawa użytkowania wieczystego w księdze wieczystej na podstawie zawartej w formie aktu notarialnego umowy o ustanowieniu tego prawa) nie podlega ona obecnie podatkowi od towarów i usług. W przypadku dostawy towarów zasadą jest, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru. Zatem momentem realizacji dostawy nieruchomości gruntowej jest dokonanie wpisu użytkowania wieczystego do księgi wieczystej. W momencie zaś ustanowienia użytkowania wieczystego czynność ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy ustawy z dnia 8 stycznia 1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. nr 11, poz. 50 ze zm.). Tym samym opłaty dotyczące czynności niepodlegającej opodatkowaniu nie mogą być objęte podatkiem od towarów i usług po wejściu w życie nowej regulacji prawnej tj. ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 ze zm.). Bez znaczenia jest tu fakt, iż po tej dacie zmienił się korzystający z gruntu oddanego w wieczyste użytkowanie, gdyż istotnym jest fakt, że wpis danego gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste do księgi wieczystej nastąpił przed datą 1 maja 2004r.

Reasumując, opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, ustanowionego przed dniem 1 maja 2004r., gdy taka czynność nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po wejściu w życie ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004r. ani nie zawiera w sobie podatku należnego, ani też nie powinna być powiększona o taki podatek na podstawie przepisów tej ustawy.

Zatem w przedmiotowej sprawie, opłaty roczne pobierane od kolejnego użytkownika nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity z 2004r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) z czynnością oddania gruntu w użytkowanie wieczyste związane są: pierwsza opłata i opłaty roczne. Na mocy cytowanej wyżej ustawy właściwy organ może udzielić bonifikaty od pierwszej opłaty, jednakże opłata ta podlega wpłacie w przypadku, gdy przed upływem 10 lat, licząc od dnia ustanowienia prawa wieczystego użytkowania dokonano jego zbycia lub wykorzystano nieruchomość na cele inne niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty.

W przedmiotowej sprawie ustanowienie prawa wieczystego użytkowania miało miejsce przed dniem 1 maja 2004r. Według obowiązujących wówczas regulacji ustanowienie prawa użytkowania wieczystego gruntu, jako czynność nie objęta zakresem przedmiotowym ustawy, nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Opłata, którą zostanie obciążony zbywca prawa wieczystego użytkowania dotyczy bezspornie czynności dokonanej przez dniem 1 maja 2004r.

Ponieważ w momencie ustanowienia użytkowania wieczystego, czynność ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie ustawy z dnia 8 stycznia 1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, opłata dotycząca czynności niepodlegającej opodatkowaniu, nie może być również objęta podatkiem od towarów i usług po wejściu w życie ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika